LUKAS
1
Lapal Ahāp Pasal Al-Masi ya Tasulat eꞌ si
LUKAS
Sulat min si Lukas ni si Teyopilus
1 Aheka aꞌa bay makatawakkal anulat pasal kamemon bay tahinang ma deyoman kami. 2 Ya tasulat eꞌ sigām ai-ai bay pangꞌbba ma kami eꞌ saga aꞌa bay makaꞌndaꞌ kahinangan si Isa sangay min katagnaꞌ. Sigām isab ya magnasihat palman Tuhan. 3 Na, tuwan Teyopilus, pagka tapariksaꞌku pahāp kamemon bay tahinang itu sangay min katagnaꞌna, tapikilku in aku taga-kapatut anulatan kaꞌa. Usulku saga pakaradjaꞌan itu kamemon min katagnaꞌ sampay ni katapusan 4 boꞌ supaya ka manantuhi pasal ai-ai bay pamanduꞌ kaꞌa.
Pasal Kapaganak ma si Yahiya Magpapandi
5 Buwattitu ya tagnaꞌanna: ma timpu lagiꞌ bay pagsultan sultan Herod ma lahat Yahudiya aniyaꞌ imam niōnan si Jakariya. Dakayuꞌ imam iya ma tumpukan pagimam si Abiya. Ya du hꞌndana si Elesabet, min panubuꞌ kaimaman isab sabab tubuꞌ min si Harun. 6 Abontol sadja sigā duwangan ma pangꞌndaꞌ Tuhan. Binogbogan eꞌ sigā usulanna maka panohoꞌanna kamemon ma halam aniyaꞌ sāꞌna. 7 Sagōꞌ halam sigā taga-anak sabab mbal makaꞌanak si Elesabet, maka atoꞌa na sigā.
8 Jari itu aniyaꞌ dakayuꞌ llaw paghinang si Jakariya maka umpiganna ma langgal pagkulbanan, boꞌ taꞌabut na waktu kapagimamna. 9 Ya addat kaimaman subay magkoꞌot-koꞌot boꞌ tataꞌu bang sai pineneꞌ pasōd ni deyom langgal pangarapan ni Panghūꞌ boꞌ anugtug kamanyan. Jari si Jakariya ya tapeneꞌ. 10 Taꞌabut paꞌin waktu pagtugtug kamanyan, anambahayang na saga aꞌa ya magtimuk ma halaman langgal eꞌ.
11 Jari aniyaꞌ malaꞌikat min Tuhan panyataꞌ ni si Jakariya, inaꞌan anꞌngge ma bihing panugtugan kamanyan, tampal ni kowan. 12 Pagꞌndaꞌ si Jakariya ma malaꞌikat itu, magtūy iya takuddat maka sinōd tāw. 13 Saguwāꞌ ahꞌlling malaꞌikat ni iya, yukna, “Daꞌa ka tināw, Jakariya, sabab takale eꞌ Tuhan ya bay amuꞌnu ilu. Hꞌndanu si Elesabet anganak du lꞌlla, ati Yahiya ya pangōnbi iya. 14 Aheya kalasiganbi ma sababna, magkōg-koyag kam maka aheka isab aꞌa kaseheꞌan palamud ma kalasiganbi bang iya nianakan na. 15 Bangsahan iya ma pangꞌndaꞌ Tuhan. Mbal iya anginum binu atawa ai-ai makalango. Kahōpan iya eꞌ Rū Sussi tinagnaꞌan min llaw kapanganak ma iya. 16 Aheka isab aꞌa Israꞌil tabowana magtaꞌat pabīng ni Tuhan ya pagpanghūꞌan sigām. 17 Parahū iya min Panghūꞌ pagka kapagagihan eꞌ Rū Sussi maka pinasukuꞌan kawasa buwat bay kahālan nabi Elija masa awal eꞌ. Pinapaghāp eꞌna mattoꞌa maka anak bay magsaggaꞌ. Pinapinda eꞌna pikilan saga aꞌa ya bay amabiyal ma panohoꞌan Tuhan, tabowa sigām amikilan pangitaꞌu ya sukuꞌ ma aꞌa aꞌadil. Tinagamahan eꞌna saga aꞌa boꞌ aniyaꞌ bangsa sakap anambut Panghūꞌ sigām.”
18 Atilaw si Jakariya ma malaꞌikat, yukna, “Buwattingga kataꞌuku in bissalanu ilu bꞌnnal? Atoꞌa na aku maka atoꞌa isab hꞌndaku.”
19 Ya sambung malaꞌikat, “Aku itu si Jibraꞌil, ya patꞌnnaꞌ na paꞌin ma haddarat Tuhan. Bay aku sohoꞌna piꞌitu amissalahan kaꞌa boꞌ takalenu lapal ahāp itu. 20 Sagōꞌ aumaw du ka pagka halam tabꞌnnalnu bissalaku, boꞌ paꞌin tatuman kamemon bang taꞌabut waktuna. Jari mbal ka makapahꞌlling min llaw itu sampay patꞌkka ya bay pangahakaku ma kaꞌa. Angkan buwattēꞌ, sabab halam bꞌnnalnu lapalku ma kaꞌa, ya lapal tantu atuman bang taꞌabut waktuna.”
21 Pasaltaꞌ, nilagaran si Jakariya eꞌ saga aꞌa ma halaman langgal eꞌ. Ainu-inu sigām bang ai katꞌggolanna ma deyom langgal. 22 Taꞌabut paꞌin iya paluwas, mbal na makapahꞌlling ma sigām, angkan kinataꞌuwan eꞌ sigām aniyaꞌ bay panyataꞌ ni iya hinabuna ma deyom langgal. Aninyal sadja iya ma sigām sabab mbal makapaluwas bissala.
23 Manjari, aubus paꞌin waktu paghinangna ma deyom langgal eꞌ, magtūy iya amoleꞌ ni lahatna. 24 Palabay paꞌin daka pilangꞌllaw, abꞌttong na hꞌndana si Elesabet ati limambulan ya tꞌggolna mbal makapagluwas-luwas min lumaꞌ. 25 Yukna, “Ahāp tabang Tuhan ma aku. Karūlan aku eꞌna maka kalaꞌanan kaiyaꞌanku ma deyoman lūng-kampungku.”
Pataꞌu Pasal Paganak ma si Isa
26 Taꞌabut paꞌin nnom bulan kabꞌttong si Elesabet, pinabeyaꞌ eꞌ Tuhan malaꞌikatna si Jibraꞌil pehēꞌ ni kauman Nasaret ya ma lahat Jalil. 27 Sinōꞌ iya panyataꞌ ni dakayuꞌ budjang ōnna si Mariyam, ya magtunang asal maka si Yusup, dakayuꞌ panubuꞌ sultan Daꞌud. 28 Yuk malaꞌikat itu ni si Mariyam, “Bang paꞌin ka asalamat. Aheya kahāpan Tuhan ma kaꞌa, Mariyam. Ilu Tuhan pataptap ma kaꞌa.”
29 Sagōꞌ pagkale paꞌin itu eꞌ si Mariyam asasaw pikilanna. Kinira-kira eꞌna bang ai hatina angkan iya binissalahan buwattēꞌ. 30 Manjari ahꞌlling giꞌ malaꞌikat ni iya, yukna, “Daꞌa ka agawa, Mariyam, sabab kasulutan Tuhan ma kaꞌa. 31 Pakale ka. Sōng ka abꞌttong. Anganak ka lꞌlla ati Isa ya pangōnnu iya. 32 Bangsahan toꞌongan iya, pinagōnan iya Anak Tuhan Mahatinggi. Pinatꞌnnaꞌ iya magsultan eꞌ Panghūꞌ Tuhan, buwat bay kapagsultan mboꞌna si Daꞌud ma masa awal eꞌ. 33 Ati magsultan iya ma bangsa Israꞌil, ya panubuꞌ si Yakub, sampay ni kasaumulan. Halam aniyaꞌ katobtoban pagsultanna.”
34 Yuk si Mariyam ni malaꞌikat, “Buwattingga kapaniyaꞌ ya yuknu ilu, pagka aku itu budjang masi?”
35 Ya sambung malaꞌikat, “Pahōp du ni kaꞌa Rū Sussi maka kalandungan ka eꞌ barakat Tuhan Mahatinggi. Angkan asussi ya nianakan eꞌnu ati ginꞌllal iya Anak Tuhan. 36 Sampay kampungnu isab si Elesabet, song anganak minsan atoꞌa na. Nnom bulan ya kabꞌttongna minsan iya bay pinagbahasa dꞌnda mbal makaꞌanak. 37 Sabab halam aniyaꞌ ahunit ma Tuhan,” yuk malaꞌikat eꞌ.
38 Jari ahꞌlling si Mariyam, yukna, “Aku itu sosohoꞌan Tuhan. Maglillaꞌ aku ma pahꞌllingnu ilu.” Magtūy alanyap malaꞌikat.
Tinibaw si Elesabet eꞌ si Mariyam
39 Na, mbal atꞌggol minnēꞌ, magsakap si Mariyam boꞌ paraiꞌ-daiꞌ pehēꞌ ni dakayuꞌ kauman ma kabūd-būran ma lahat Yahudiya. 40 Atꞌkka paꞌin iya pehēꞌ, pasōd iya ni lumaꞌ disi Jakariya boꞌ magaddatan kampungna si Elesabet. 41 Takale paꞌin eꞌ si Elesabet bissala si Mariyam, magtūy anikad ondeꞌ ma deyom bꞌttongna. Kahōpan iya eꞌ Rū Sussi, 42 ati amissala iya patanog ma si Mariyam, yukna, “Kaꞌa ilu kabuwanan kahāpan eꞌ Tuhan labi min dꞌnda kamemon. Damikiyanna isab ondeꞌ ya song nianakan eꞌnu, ballabihan kahāpan ya pamuwan Tuhan ma iya. 43 Angay aku subay pinaheya eꞌ inaꞌ Panghūꞌku, ya poꞌon ka anibaw aku? 44 Pagkaleku ma bissalanu insiniꞌ magtūy maghibal ondeꞌ ya ma deyom bꞌttongku itu, kabowa kakōranna. 45 Aheya kalasigan ma dꞌnda ya makapamꞌnnal in lapal Tuhan ma iya tatuman du!”
Kalangan si Mariyam
46 Manjari ahꞌlling si Mariyam, yukna,
“Sanglitanku Tuhan sampay min deyom atayku.
47 Magkōg-koyag aku ma Tuhan ya angalappas ma aku.
48 Atana aku, ati pinagkaꞌinagonan aku eꞌna
minsan areyoꞌ kapagaꞌaku.
Puwas minnitu, sinuli-suli aku eꞌ aꞌa kamemon magsuring-magsaingsing,
in aku dꞌnda pinasukuꞌan kahāpan,
49 sabab makainu-inu kahinangan Tuhan Patikawasa
ya panabangna ma aku.
Mahasussi asal iya.
50 Maꞌaseꞌ iya ma aꞌa kamemon magtubuꞌ-manubuꞌ,
sasuku magmahaltabatan iya.
51 Pinaꞌndaꞌan eꞌna kawasana labay min kahinanganna,
pinagkaukanat eꞌna saga aꞌa ya magabbu-abbu ma deyom pangatayan.
52 Nilaꞌanan eꞌna saga sultan min pagsultanan sigām,
pinabangsa eꞌna saga aꞌa areyoꞌ-deyoꞌ.
53 Saga aꞌa atiksaꞌ binuwanan eꞌna lidjikiꞌ aheka,
maka aꞌa dayahan pinalaꞌan eꞌna ma halam aniyaꞌ tabowa sigām.
54 Tinabang eꞌ Tuhan sosohoꞌanna bangsa Israꞌil,
kaꞌaseꞌanna sigām buwat bay panganjanjiꞌna
55 ma si Ibrahim maka saga panubuꞌna sampay ni kasaumulan,
tatuman isab bay pangallam Tuhan ma kamattoꞌahan.”
56 Na, kulang-labi tꞌllumbulan ya katꞌnnaꞌ si Mariyam ma si Elesabet boꞌ yampa amoleꞌ.
Kapaganak ma si Yahiya
57 Taꞌabut paꞌin llaw panganak si Elesabet, lꞌlla ya anakna. 58 Makakale paꞌin saga lūng-kampungna maka lahasiyaꞌna pasal kaheya kahāpan Tuhan ma iya, magbeyaꞌ sigām maka iya magkōg-koyag.
59 Na, pagka walungꞌllaw na ondeꞌ ma luwasan, waktu pangislam ma iya, patimuk pehēꞌ baꞌanan kaukampung. Arak iya niōnan Jakariya buwat ōn mmaꞌna, 60 sagōꞌ mbal si Elesabet. Yukna, “Daꞌa. Subay iya niōnan Yahiya.”
61 “Angay?” yuk sigām. “Halam aniyaꞌ min kahekanu niōnan Yahiya.” 62 Manjari aninyal sigām ni mmaꞌ ondeꞌ boꞌ kinataꞌuwan bang ai kabayaꞌanna.
63 Aninyal isab si Jakariya angamuꞌ panulatan ati anulat buwattitu: “Ōnna Yahiya!” Ainu-inu makalanduꞌ saga aꞌa inān kamemon. 64 Saruꞌun-duꞌun du makabissala si Jakariya pabīng maka sinanglitan eꞌna Tuhan. 65 Sinōd tāw saga lūng-kampung disi Jakariya, maka habal pasal bay tahinang inān pasaplag na paꞌin ni kareya-reyahan ma lahat Yahudiya. 66 Amikil-mikil na paꞌin sasuku makakale pasal pakaradjaꞌan itu, yuk-i, “Ai bahāꞌ panganggantaꞌ Tuhan ma ondeꞌ inān?” Sabab atampal in ondeꞌ inān kaniyaꞌan barakat min Tuhan.
Kalangan si Jakariya
67 Manjari si Jakariya, mmaꞌ si Yahiya, bay kahōpan Rū Sussi ati pinaluwas eꞌna lapal deyoꞌ bay min Tuhan, yukna,
68 “Sanglitantam Panghūꞌ, ya pagtuhanan bangsatam Israꞌil,
sabab piꞌitu na iya anabangan kitam sukuꞌna,
maka angaliyusan kitam min kasigpitan.
69 Pinaniyaꞌan kitam aꞌa gaꞌosan angalappas kitam,
panubuꞌ sultan Daꞌud, ya bay sosohoꞌan Tuhan eꞌ.
70 Paljanjiꞌan Tuhan koꞌ itu,
ya bay pangallam eꞌ kanabi-nabihan sussi ma masa awal.
71 Yuk janjiꞌ heꞌ, in kitam pinuwasan eꞌna min gaꞌosan palbantahantam.
maka min pangꞌntanan saga aꞌa abꞌnsihan kitam.
72 Jari taꞌndaꞌ minnēꞌ kaheya aseꞌ Tuhan ma kaꞌmboꞌ-mboꞌantam.
Tinuman isab janjiꞌ ya bay pagsulutanna maka sigām.
73 Ya na janjiꞌ bay panganjanjiꞌna ma si Ibrahim,
pinapagtapil maka sibahatna.
74 Bay iya anibahat in kitam panubuꞌ si Ibrahim
pinuwasan du min pangꞌntanan saga bantatam,
jari makaisbat kitam ma Tuhan ma halam aniyaꞌ amakitāw,
75 ma asussi pangatayantam maka abontol kahinangantam
satꞌggol kitam ma dunya itu.”
76 Amissala lagiꞌ si Jakariya ma anakna, yukna,
“Kaꞌa, Otoꞌ, niōnan du ka nabi min Tuhan Mahatinggi.
Kaꞌa ya parahū min Panghūꞌnu amahāp lān palabayanna.
77 Pataꞌunu saga aꞌana in sigām lappasan min mulkaꞌ,
pagka niampun dusa sigām.
78 Sabab patiaseꞌun Tuhantam, alunuk pangatayanna.
Angkan kitam pinabeyaꞌan sawa min deyom sulgaꞌ,
saliꞌ hantang llaw pasobang.
79 Sasuku bay kaꞌddasan ma deyom kalendoman
ma sabab katāw sigām ma kamatay, taluwaꞌ sahaya na,
ati pinanduꞌan kitam lān ahāp ya amowa kita ni kasannangan.”
80 Manjari anak si Jakariya inān pasulig na paꞌin maka pasōng akkal-pikilanna. Patꞌnnaꞌ na paꞌin iya ma lahat paslangan sampay taꞌabut llaw katuwaꞌna ni saga aꞌa Israꞌil.