9
Si Abimelek
1 Manjari itu, si Abimelek, dakayuꞌ anak si Gidiyun lꞌlla, bay pehēꞌ ni daꞌira Sekem anibaw saga siꞌitna ya danakan inaꞌna lꞌlla. Amissala iya ni saga siꞌitna maka ni kaukampungan inaꞌna, yuk-i, 2 “Tilawunbi saga aꞌa lahat Sekem itu bang sai ya kabayaꞌan sigām magnakuraꞌ. Ingga ahāp magnakuraꞌ ma kaꞌam, saga kapitumpūꞌ anak si Jerub-Baꞌal atawa dakayuꞌ aꞌa sadja? Entomunbi, in aku itu lissi lahasiyaꞌbi.”
3 Na, bay paꞌin bissala itu tapangahaka eꞌ saga siꞌitna ni kamemon saga maglalahat ma Sekem, si Abimelek ya tapeneꞌ pagnakuraꞌan sigām sabab in iya lahasiyaꞌ sigām lissi. 4 Jari pamuwan eꞌ sigām ma si Abimelek pitumpūꞌ sekel dī pilak luwas bay min langgal Baꞌal-Beret, ati ginuna itu eꞌna panamba saga aꞌa bulaꞌug tahinang tendogna. 5 Pagubus, pehēꞌ iya ni lumaꞌ mmaꞌna ma Opra ati mainaꞌan, ma dakayuꞌ batu, pinapatay eꞌna saga danakanna kapitumpūꞌ. Si Jerub-Baꞌal ya mmaꞌ sigām kamemon. Malaingkan si Jotam, ya kasiyalihan, bay makalahi patapuk. 6 Sakali magsakaum kamemon saga aꞌa Sekem maka Bet-Milo ma atag poꞌon kayu aheya ma daꞌira Sekem inān boꞌ amatꞌnnaꞌ si Abimelek magsultan ma sigām.
7 Kahakaꞌan paꞌin si Jotam ma pasalan itu-i, patukad iya ni puttuk būd Gerisim ati angolang ni saga aꞌa Sekem, yukna, “Owaꞌ, kaꞌam maglalahat ma Sekem ilu, kalehunbi paralilanku itu boꞌ supaya kam kinale eꞌ Tuhan. 8 Dakayuꞌ llaw, saga poꞌon kayu bay maggaraꞌ amiha kayu pagsultanan sigām. Yuk sigām ni poꞌon kayu jaitun, ‘Daiꞌ ka magsultanan kami.’
9 “Saguwāꞌ yuk sambung kayu jaitun, ‘Angay? Bbahanku bahāꞌ hinangku maghinang nsꞌllanku, ya ginuna pamaheya ma saga tuhan maka ma manusiyaꞌ, boꞌ supaya aku tahinang alanga min kaꞌam saga kakayu-kayuhan?’
10 “Pasunuꞌ, ahꞌlling saga poꞌon kayu itu ni dampoꞌon kayu igira, yuk-i, ‘Daiꞌ ka magsultanan kami.’
11 “Saguwāꞌ yuk sambung kayu igira, ‘Angay? Bbahanku bahāꞌ buwaꞌku ahāp maka amamis itu, boꞌ supaya aku tahinang alanga min kaꞌam saga kakayu-kayuhan?’
12 “Ahꞌlling isāb saga poꞌon kayu itu ni tinanom anggul, yuk-i, ‘Daiꞌ ka magsultanan kami.’
13 “Ya sambung tinanom anggul, ‘Angay? Bbahanku bahāꞌ binu-anggulku, ya makapalasig atay katuhanan maka manusiyaꞌ, supaya aku palanga min kakayu-kayuhan kaseheꞌ?’
14 “Ma kahinapusanna, ahꞌlling saga poꞌon kayu ni dampoꞌon kayu itingan, ‘Na, kaꞌa na ya magsultanan kami.’
15 “Anambung kayu itingan itu, yukna, ‘Bang aku toꞌongan ya peneꞌbi magsultanan kaꞌam, piꞌitu kam pasindung ma lambungku. Sagōꞌ bang nggaꞌi ka aku, na, bang paꞌin pasuleyab api min saga sangaku boꞌ magtautunuꞌ saga poꞌon kayu sidroa ya ma kabūran Lebanon.’ ”
16 Amissala giꞌ si Jotam, yukna, “Kira-kirahunbi. Abontol bahāꞌ itikadbi ma kapangahinangbi si Abimelek magsultanan kaꞌam? Ahāp ka niyatbi? Taluwaꞌ bahāꞌ ya bay hinangbi ma mmaꞌku si Jerub-Baꞌal maka saga panganakna? Ahāp bahāꞌ panungbasbi ma iya ma bay kahinanganna ma kaꞌam? 17 Maraiꞌ halam taentombi bay hinang mmaꞌku ma pasalanbi, waktu kapangatuna ma bangsa Midiyan. Bay panūk kallumna supaya kam kaliyusan min komkoman sigām. 18 Saguwāꞌ buwattinaꞌan, bantahanbi panubuꞌ mmaꞌku pagka papataybi saga anakna lꞌlla pitumpūꞌ hekana. Bay papataybi ma dakayuꞌ batu ma saukat si Abimelek ya kampungbi, ati tahinangbi iya magsultanan saga aꞌa Sekem. Boꞌ arapun in si Abimelek ilu hal anak ata ya bay hꞌnda-hꞌnda mmaꞌku. 19 Na, bang bꞌnnal toꞌongan abontol itikadbi maka asaltun niyatbi tudju ni si Jerub-Baꞌal magtautaiꞌ-anak, mura-murahan bang paꞌin pagkōg-koyaganbi si Abimelek. Damikiyanna isāb kaꞌam ya pagkōganna. 20 Malaingkan bang alaꞌat maksudbi angkan iya hinangbi sultan, na, bang paꞌin aniyaꞌ api paluwas min si Abimelek ilu angalapnas kaꞌam saga maglalahat ma Sekem maka ma Bet-Milo! Bang paꞌin isāb aniyaꞌ api paluwas min kaꞌam papelleng ni si Abimelek!”
21 Pagubus, alahi si Jotam patapuk ni lahat Beꞌer ati mahēꞌ iya patꞌnnaꞌ sabab tināw iya ma danakanna si Abimelek.
22 Manjari itu, palabay paꞌin tꞌlluntahun kapamarinta si Abimelek ma bangsa Israꞌil, 23 aniyaꞌ pagsababan pinatꞌkka eꞌ Tuhan ma si Abimelek maka saga aꞌa Sekem, ya poꞌon sigām magsaggaꞌ. Jari mbal na angaku pinagbayaꞌan eꞌ si Abimelek saga maglalahat ma daꞌira inān. 24 Pinatꞌkka eꞌ Tuhan palkalaꞌ itu supaya kabalosan kamatay saga anak si Jerub-Baꞌal pitumpūꞌ hekana, ya bay pinapatay eꞌ danakan sigām si Abimelek. Jari katungbasan si Abimelek maka saga aꞌa Sekem ya bay anabangan iya amonoꞌ saga dauranakanna. 25 Pagka in aꞌa Sekem mbal na angaku pinagbayaꞌan eꞌ si Abimelek, aniyaꞌ min sigām pehēꞌ ni kabūd-būran angahapaꞌ maka angalangpasan sasuku palabay minnaꞌan. Sagōꞌ tapataꞌu si Abimelek ma pasalan itu-i.
26 Na, aniyaꞌ aꞌa niōnan si Gaꞌal, anak si Ebed, waꞌi papinda ni Sekem, beyaꞌ isab maka saga danakanna lꞌlla, ati pangandolan iya eꞌ saga aꞌa mainaꞌan. 27 Taꞌabut paꞌin musim pagkꞌttuꞌ buwaꞌ anggul, pehēꞌ na saga aꞌa Sekem ni kabbun sigām, ati pinꞌggaꞌ buwaꞌ anggul nihinang binu. Pagubus, bay sigām amaniyaꞌ paglami-lami ma langgal tuhan-tuhan sigām. Sabu sigām magkakan maka maginum, sinapdahan eꞌ sigām si Abimelek. 28 Yuk si Gaꞌal anak si Ebed, “Sai sa si Abimelek, ya angkan kitam aꞌa Sekem itu subay magpatireyoꞌ ma iya? Bang aku mbal asāꞌ, in iya hal anak si Jerub-Baꞌal, maka si Sebol ya pangandolanna. Ya patut subay paghinanganbi si Hamor, ya pangkatanbi saga aꞌa Sekem. 29 Bang sadja saga aꞌa itu bay kapagbayaꞌanku, tantu palaꞌanku si Abimelek. Ya pahꞌllingku ma iya, ‘Pasakapun saga aꞌanu magbobonoꞌ boꞌ kitam makapagatu!’ ”
30 Na, kahakaꞌan paꞌin si Sebol ya gubnul ma daꞌira inān pasal bay pahꞌlling si Gaꞌal anak si Ebed heꞌ, akagit sidda atayna. 31 Jari aniyaꞌ sosohoꞌan pinapehēꞌ eꞌna ni si Abimelek ma halam aniyaꞌ makataꞌu. Yuk lapalna, “Si Gaꞌal maka saga danakanna lꞌlla bay papinda piꞌitu ni Sekem ati sinūg-sūgan saga aꞌa angatuhan kaꞌa. 32 Angkan ma sangom itu, kaꞌa maka saga aꞌanu subay piꞌitu patapuk ma kaparangan, 33 ati pagkꞌllat mata llaw, palanjal kam angandugpak ni daꞌira. Makaluwas paꞌin si Gaꞌal maka saga aꞌana magbobonoꞌ angatuhan kaꞌam, hinangun na bang ai kabayaꞌannu.”
34 Angkanna, pagsangom paꞌin, palanjal na si Abimelek maka kamemon saga sundaluna patapuk ma kasekotan daꞌira Sekem. Mpat heka tumpukan sigām. 35 Na, waꞌi si Gaꞌal itu anꞌngge ma luwasan lawang ya pagsōran ni daꞌira, saltaꞌ si Abimelek maka saga sundaluna paluwas min patapukan sigām. 36 Taꞌndaꞌ paꞌin sigām eꞌ si Gaꞌal, jari yukna ni si Sebol, “Ndaꞌun ba, aniyaꞌ saga aꞌa palūd min saga puttuk būd inān.”
Yuk sambung si Sebol, “Asāꞌ ka, tuwan, lambung būd koꞌ ilu, nggaꞌi ka aꞌa.”
37 Saguwāꞌ ahꞌlling pabalik si Gaꞌal, “Ndaꞌun ba, aniyaꞌ toꞌongan saga aꞌa palūd min kabūd-būran. Maka aniyaꞌ tumpukan dakayuꞌ lumꞌngngan tudju piꞌitu min poꞌon kayu ya niōnan kayu saga magpuputikaꞌ.”
38 Ahꞌlling si Sebol ma si Gaꞌal, yuk-i, “Abowaꞌ pahāp kaꞌa ilu! Bay pagtunggīngannu si Abimelek pagga yuknu, ‘Sai sa si Abimelek ya angkan kitam subay magpatireyoꞌ ma iya?’ Ilu na saga aꞌa ya bay pareyoꞌ-deyoꞌnu. Na, paluwas na ka pehēꞌ angatuhan sigām!”
39 Jari palanjal si Gaꞌal amowa saga aꞌa Sekem magbonoꞌ maka disi Abimelek. 40 Niapas sigām eꞌ si Abimelek sampay ni lawang daꞌira ati aheka sigām abugtang. 41 Manjari pahantiꞌ si Abimelek ma lahat Aruma, boꞌ arapun si Gaꞌal maka saga danakanna lꞌlla bay tinꞌggal eꞌ si Sebol min daꞌira Sekem.
42 Pagꞌllaw dakayuꞌ paꞌin, kahakaꞌan si Abimelek in saga aꞌa Sekem magluwasan na ni kahuma-humaꞌan. 43 Angkan iya bay amowa saga aꞌana magbahagiꞌ tꞌllu tumpukan. Sinōꞌ sigām patapuk ma tꞌngngaꞌ huma boꞌ nihapaꞌan saga aꞌa Sekem. Sakali pagꞌndaꞌ si Abimelek aniyaꞌ aꞌa paluwas min daꞌira, magtūy iya patanam amonoꞌ. 44 Magdaiꞌ-daiꞌ iya maka dakayuꞌ tumpukan sundaluna ni lawang daꞌira boꞌ kajagahan labayan pagsōd-luwasan. In duwa tumpukan kaseheꞌ waꞌi angandugpak ni saga aꞌa Sekem ya ma kahuma-humaꞌan, ati nilaglag kamemon. 45 Magbonoꞌ na paꞌin sigām sampay ni kakohapan, jari kalongkopan daꞌira Sekem eꞌ disi Abimelek. Pinapatay saga aꞌana kamemon, nilubu kalumaꞌanna, maka sinabulakan asin.
46 Makataꞌu paꞌin saga pagnakuraꞌan ya ma pamantawan ma Sekem pasal pakaradjaꞌan itu, magtūy sigām pehēꞌ ni langgal Baꞌal-Berit boꞌ patapuk ma kutaꞌna ahogot. 47 Kahakaꞌan paꞌin si Abimelek pasal kapehēꞌ saga nakuraꞌ, 48 magtukaran iya maka saga aꞌana ni būd Salmon. Pagmainaꞌan paꞌin, angāꞌ iya kapa pamōngna saga sanga kayu boꞌ tinanggung eꞌna. Bay sohoꞌna isāb saga aꞌana anengoran iya, yuk-i, “Pakasay kam! Beyaꞌinbi hinangku!” 49 Manjari aniyaꞌ sanga kayu pinōng eꞌ kamemon saga sundalu inān. Magpameyaꞌ sigām ma si Abimelek ati pinabangkat baꞌanan sanga kayu inān ma sakalibut lugal ya patapukan saga aꞌa Sekem. Tabangkat paꞌin, pinarokot na ati magpatayan saga aꞌa ma deyom pamantawan heꞌ. Dangibu heka aꞌa dꞌnda-lꞌlla bay amatay.
50 Pagubus inaꞌan, palanjal disi Abimelek ni kauman Tebe boꞌ nilibut eꞌ sigām. Jari tagaꞌos lahat inān. 51 Saguwāꞌ aniyaꞌ pamantawan apagon ma deyom daꞌira inān, ati maglahian pehēꞌ kamemon saga aꞌa Tebe, kalꞌllahan maka karꞌndahan. Tinambol eꞌ sigām pahogot boꞌ yampa pariyataꞌ ni karatagan atop. 52 Jari pehēꞌ si Abimelek ni pamantawan bang kalu tarugpak eꞌna. Sagōꞌ makasekot paꞌin iya ni pasōran pamantawan boꞌ angandokot api panunuꞌ saga aꞌa ma deyom, 53 aniyaꞌ dꞌnda bay angahūg batu gilingan, landuꞌ abuhat. Taluwaꞌ kōk si Abimelek ati amꞌkkaꞌ peyaꞌ-peyaꞌ kōkna.
54 Magtūy lingananna seheꞌna ya magbobowa pakokosna, yuk-i, “Pakasay ka angahublut kalisnu angandugsuꞌan aku, boꞌ mbal tapagsuli-suli eꞌ aꞌa, ‘In si Abimelek bay pinapatay eꞌ dꞌnda.’ ” Jari nirugsuꞌan iya eꞌ sosohoꞌanna, pinalatus parambilaꞌ, angkan iya amatay. 55 Tandaꞌ paꞌin eꞌ saga aꞌa Israꞌil in si Abimelek amatay na, magpoleꞌan na sigām.