1 Reyes
Israelitaarã reyrãpa oopatap'edaa
David chonaa wãk'ãri
1
1 Rey David chonaa chak'ãri, ichita jîsua nâbaji, pia porojida mîda. 2 Mapa chi mimiapataarãpa mãgajida: “Awêra ùmùk'îra ome k'ãi–ee bùta jùrùdáma rey ak'ù bapariimerã mãik'aapa rey ik'aawa k'ãipariimerã. Mãgá ichi k'ap'ùa wãsiayada ajida.”3 Israel eujã jõmaade jùrùdap'eda, awêra k'îra wãree unu atajida sunamitaarã t'ãide. Mãgà awêra t'âjarapachida Abisag. Mãgà reymaa ateejida. 4 Abisag audú k'îra wãree baji. Ichia rey David ak'ùmaa beeji mãik'aapa k'ãi beeji rey ik'aawa. Mamîda wêra ùmùk'îra ome k'ãiparik'a k'ãida–e paji.
David warra Adonías rey pa k'inia bada
5 Rey David jai–idaai naaweda, iru warra ooda Jaguit ome, Adonías arma p'e atap'eda, jaraji iruta rey pait'ee. Chõopata carreta p'e wãji caballo ome mãik'aapa ùmùk'îraarã cincuenta p'e wãji ichi k'ap'ùa jâadamerã. 6 Iru t'oruweda chi ak'õrepa ùtrùa–e paji mãik'aapa iidi–e paji k'ãare–it'ee ne–inaa oo bù. Ma Adonías Absalón t'êe t'oda paji. K'ap'ùa âdaa, k'îra wãree baji. 7 Irua pedeeteeji Sarvia warra Joab ome mãik'aapa p'aare Abiatar ome ichi k'aripadamerã. 8 Mamîda p'aare Sadoc, Joyadá warra Benaías, Tachi Ak'õre pedee jarapari Natán, rey k'õp'ãyo pia Simí mãik'aapa Reguí, David soldaorã pipùara beerã, mãdepema apida Adonías eere t'îu k'iniada–e paji.
9 Maapai Adoniapa fiesta ooji mãu jêra bù Zojeletmãi. Mãgà pania poátrù uchia bada Enroguel k'ait'a baji. Adoniapa peepiji oveja, p'ak'a ùmùk'îra, p'ak'a k'aipee poreera bee ome. Jara pëiji jõmaweda ichi âpemaarã, rey warrarãmaa fiesta oo chedamerã. Ichiaba mãga jara pëiji Judadeepa uchiadap'edaarã rey jua ek'ari mimiapataarãmaa. 10 Mamîda mãga jara pëi–e paji Tachi Ak'õre pedee jarapari Natanmaa, Benaiamaa, David soldaorãmaa, chi âpema Salomonmaa paara. 11 Mãga k'awaak'ãri, Natanpa nãga jaranaji Salomón nawe Betsabemaa:
—¿Pùa k'awa–e bùk'ã aji, Jaguit warra Adoniapa jaramaa bù ichi rey pait'ee, tachi waibùa Davidpa mãga jara–eeta? 12 Mùa nãga ûraait'ee pù, pù warra Salomón ome na nepùradeepa chok'ai uchiadamerã. 13 Wãpáde aji, rey Davidmaa mãik'aapa nãga jaráji: “Tachi waibùa, pùa juraaji mù warra Salomón rey pait'ee pù pari. Mãgara, ¿sãap'eda Adoniapa ichi reyda” a bù? 14 Pù mãga nepùrùmaa bù misa reymaa, mù t'îuyada aji, auk'a nepùrùde.
15 Betsabepa ma ûraa ijãaji. Wãji rey k'ãipari cuartodee iru ak'ùde, sunamita Abisagpa iru ak'ù badamaa. 16 Betsabé rey k'îrapite pak'ãri, bedabaidachi tau bùùrù te jãde t'õbairumaa. Mãga unuk'ãri, reypa iidiji:
—¿Sãga nâbùma? aji.
17 Betsabepa p'anauji:
—Mùchi Rey Waibùa, Tachi Ak'õre k'îrapite pùa juraaji mù warra Salomonta rey pait'ee pù pari. 18 Mamîda pù ãpùte Adoniapa jaramaa bù iruta rey pait'ee. 19 Irua p'ak'a ùmùk'îraarã ovejaarã ome peep'eda, pù warrarãmaa jara pëiji wãdamerã fiesta oode. Ichiaba mãga jara pëiji p'aare Abiatarmaa mãik'aapa soldaorã poro waibùa Joabmaa. Mamîda maarepida jara pëi–e paji pù mimiapari, Salomonmaa. 20 Ârá, Mùchi Rey Waibùa, israelitaarã jõmaarãpa nùmaa p'anù pùa jaramerã k'aita rey pait'ee pù pari. 21 Jara–e pùrã, pù jai–idaak'ãri, Adoniapa, ichi eere p'anùùrã ome mù, mùchi warra Salomón ome peepidayada aji.
22 Betsabepa reymaa mãga nepùrùmaa bù misa, Tachi Ak'õre pedee jarapari Natán pacheji. 23 Reymaa jaradak'ãri iru pacheda, reypa iru t'îupiji. Mãpai Natán bedabaidachi rey k'îrapite chi tau bùùrù te jãde t'õbairumaa. 24 Mãpai nãga iidiji:
—Mùchi Rey Waibùa, ¿pùa jarajik'ã aji, Adonías rey beemerã pù pari? 25 Idi irua p'ak'a ùmùk'îraarã, p'ak'a k'aipeerã, ovejaarã chok'ara peepiji mãik'aapa jara pëiji pù warrarã wãdamerã fiesta oode ichi ome. Auk'a jara pëiji soldaorã poro waibùarãmaa, p'aare Abiatarmaa. Iru ome nek'omaa p'anù mãik'aapa tomaa p'anù. Ma awara bia jõnù: “¡Adonías rey pia bapari!” 26 Mãga bù mîda, mùmaa maarepida jara pëi–e paji, p'aare Sadocmaa jida, Joyadá warra Benaiamaa jida, pù warra Salomonmaa jida. 27 ¿Pùa jarajik'ã aji, ma fiesta oodamerã, mùmaa jara–eeta? Mù pù mimiapari perã, mùmaa jaraipia bùda aji, k'aita rey pait'ee pù pari.
Davidpa jarada Salomón rey papidamerã
28 Mãpai rey Davidpa Betsabé atapiji. Ak'ùnâ ba chek'ãri iru k'îrapite, 29 Davidpa nãga juraaji Tachi Ak'õre k'îrapite:
—¡Tachi Ak'õre ichita baparipa mù k'aripapari audú k'îsianaamerã! 30 Iru, israelitaarã Ak'õre Waibùa k'îrapite mùa juraaji pù warra Salomón rey su–ak'ù beeparide su–ak'ù banait'ee mãik'aapa rey pait'ee mù pari.
31 Mãga ûrik'ãri, Betsabé bedabaidachi tau bùùrù te jãde t'õbairumaa mãik'aapa mãgaji:
—Mùchi Rey Waibùa, ¡mùa k'inia bù pù ichita bapariimerã!
32 Maap'eda rey Davidpa t'â pëiji p'aare Sadoc, Tachi Ak'õre pedee jarapari Natán, Joyadá warra Benaías ome. Pachedak'ãri iru k'îrapite, 33 irua mãgaji:
—Mù ak'ùpataarã p'e atátù. Mãpai mù warra Salomón mù mulade bataupidap'eda, atéetù Tachi Ak'õre ome unupata tedee Guijonde. 34 Mama panadak'ãri, parã, p'aare Sadocpa Ak'õre pedee jarapari Natán ome mù warra Salomón israelitaarã rey papítù. Mãpai oveja cacho cháatù mãik'aapa nãga bíatù: “¡Salomón rey pia bapari!” 35 Maap'eda ãpùtee chétù iru ome. Iru jçatù mù su–ak'ù beeparide su–ak'ù ba cheru misa. Mùa jaradak'a iruta israelitaarã mãik'aapa Judadeepa uchiadap'edaarã poro waibùa pait'eeda aji.
36 Mãga ûrik'ãri, Joyadá warra Benaiapa mãgaji:
—Pia bùda aji. Tachi Waibùa, pù Ak'õre Waibùapa mãga k'inia bù. 37 Iru pù ome bapari mãik'aapa k'aripapari. Ichiaba mãgá bapariit'ee Salomón ome. Mùchi Rey Waibùa, David mùa k'inia bùda aji, Salomón rey piara bamerã pù k'ãyaara.
38 Ma t'êepai, p'aare Sadoc, Tachi Ak'õre pedee jarapari Natán, Joyadá warra Benaías, quereteorã, peleteorã ome, Salomón David mulade bataupidap'eda, ateejida Guijondee. 39 Mama p'anùde p'aare Sadocpa Tachi Ak'õre ome unupata tedeepa oveja cacho ataji aceite ome. Mãpai ma aceite weeji Salomón poro ârù. Mãgá iru awara bùjida rey mimia–it'ee. Mãpai oveja cacho chaajida mãik'aapa jõmaarãpa biajida: “¡Salomón rey pia bapari!” 40 Maap'eda eperãarã jõmaweda ãpùtee chejida Salomón t'êe. Siru chaajida mãik'aapa o–îapa biajida eujã wërepirutamaa biuk'a jõnùpa.
41 Adonías ichi ome p'anadap'edaarã nek'o aupa p'anajida ma biuk'a para bù ûridak'ãri. Joabpa ma biuk'a nâbù ûrik'ãri, mãgaji:
—¿P'uurude sãap'eda biuk'a para nâbùma? aji.
42 Irua mãga jara bùde p'aare Abiatar warra Jonatán paji. Adoniapa mãgaji:
—T'îupáde aji. Pù eperã jîp'aa–epù. ¿K'ãare pedee pia taimaa jara cheruma? aji.
43 Jonatanpa p'anauji:
—Pù–it'ee pedee pia–eda aji. Tachi poro waibùa Davidpa Salomonta rey papiji ichi pari. 44 Jaraji p'aare Sadocpa, Tachi Ak'õre pedee jarapari Natán, Joyadá warra Benaías, quereteorã peleteorã ome Salomón bataupidamerã ichi mulade 45 mãik'aapa ateedamerã Guijondee. Mama p'anùde Sadocpa Natán ome Salomón awara bùjida rey mimia–it'ee. Maap'eda o–îa chejida p'uurudee. Ma k'aurépata p'uuru pidaarã biuk'a para nâbù. Mãgùta parãpa ûrijida. 46 Ma awara ârá Salomón rey su–ak'ù beeparide su–ak'ù bù. 47 Rey ak'ùpataarã irumaa wã p'anù pedee pia jarade. K'inia p'anùda a p'anù, Tachi Ak'õrepa eujã waibùara papimerã Salomón jua ek'ari, Davidpa iru bada k'ãyaara. David paara ùt'aa t'âji Salomón pari. 48 Mãgaji: “Tachi Ak'õre, israelitaarã Ak'õre Waibùa wãara mù ome t'ãri pia bapari mùmaa unupida perã mùdeepa uchiada rey su–ak'ù beeparide su–ak'ù bù mù pari.”
49 Adonías ome p'anadap'edaarãpa mãga ûridak'ãri, p'eradachida. Mãpai erreu wãjida ãchi te chaa. 50 Jõdee Salomón waidoopa Adonías wãji Tachi Ak'õre ome unupata tedee mãik'aapa altar k'âdepema cachok'a bee omé jita ataji, iru chupùria k'awaamerã. 51 Abaapa mãga nepùrùnaji Salomonmaa:
—Adonías p'era nâbùda ajida, pùa ne–inaa k'achia irumaa ooi jîak'aapa. Tachi Ak'õre altarde bù. Chupùria iidimaa bùda aji, pùa jaramerã peepi–e pait'ee.
52 Mãpai Salomonpa p'anauji:
—Iru t'ãri pia bapariit'ee pùrã mù ome, mãgara irumaa maarepida k'achia oo–e pait'eeda aji. Mamîda mùa iru k'îsia k'achia apida k'awa ataru pùrã, peepiyada aji.
53 Aweda Salomonpa jaraji Adonías atanadamerã altar bùmãiipa. Pak'ãri rey Salomón k'îrapite, Adonías bedabaidachi. Ma t'êepai Salomonpa jaraji wãmerã ichi temaa.