Yusufu wi 'wi lɔbilɔ puu nɛ̀ wéli
44
1 Kire kàduʔumɛ gè, a Yusufu 'ki juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ wi saʔa kele kàrigɛfɔli mɛ́ wè nɛ́ wi yɛ: «‑Siɛnnɛ bálì pe gbànvaʔara nyì dè ti‑ wo nɛ́ yaliire ní dè, ma sí siɛn ó siɛn wali le wè wi gbànvaʔaga nī gè. 2 Má mi nɛ̀jogo líɛ gè, walifiiwe wuʔu gè, ma le pe cɔnisɛnwɛ wi gbànvaʔaga nī gè, nɛ́ wali ŋáà ní wi yé pɛn bè ba yaliire suɔ dè.» A Yusufu saʔa kele kàrigɛfɔli wi 'ki kpíʔile gàa Yusufu yé juu gè.3 Bà kpìɛnmɛ pi 'tuu bè, a pe 'koligo kɛn siɛnnɛ bálì mɛ́ bèle, a pe 'kɛ́ nɛ́ pe sèfɛngɛlɛ ní gèle. 4 Bà pe 'yiri kàʔa nī gè cɛ̀ wè, piyè cé fìɛ líiliʔ, a Yusufu 'ki juu wi saʔa kele kàrigɛfɔli mɛ́ wè nɛ́ wi yɛ: «Yɛ̀ ma taʔa siɛnnɛ bálì nɛ̄ bèle. A muɔ sɛ́nì pe cò wè, ma pe yúgo ma jo: 'Gáa nɛ̄ yeli 'kapiʔi kpíʔile nɛ̀ kacɛ̀ngɛ fuʔɔ tɔ́n gè ? 5 Nɛ̀jogo gáà kire bɛ̀ʔ lé mi kàfɔli wiī nɛ líi nɛ gbun gè ? Kire ní bɛ̀ lé wiī nɛ mbànʔa kele nyaʔa gèle nɛ nyu wè ? Kapiʔi gī gàa yeli 'kpíʔile mmɛ gè nɛ́ nɛ̀jogo yùu gè !»
6 A Yusufu saʔa kele kàrigɛfɔli wi sɛ́nì pe cò koligo nɛ̄ gè nɛ̀ siɛnrɛ dáà juu dè pe mɛ́. 7 A pe sí wi yɛ: «Weli kàfɔli, gáa nɛ̄ muɔ dɛ́ngɛ ŋáà juu wè mmɛ gè ? Weli wàa sǐ ga tíi fɔ̀li bè kaala náà kpíʔile lèʔ. 8 Wali ŋáà weli sɛ́nì nyaa, yaliire kúrugu dè weli gbànvaʔara nī dè Kanaa kùlo mɛ́ lè o, weli sì koli nɛ̀ pɛn nɛ́ wi ní léʔ ? Gáa sí nɛ̄ weli bága ba wali yùu, kire ga laa bè tiɛ yùu muɔ kàfɔli saʔa nī gè ? 9 Siɛn ŋíì mɛ́ yɛgɛ gáà ki bé nyaa gè, weli kàfɔli wi baakuɔlɔ nī bèle, kire siɛn wi bé kpúu wī. Weli tíimɛ bé kò weli kàfɔli wi sùkulolo.»
10 A wi sí pe yɛ: «Ao ! Ye‑ ki kpíʔile bɛ̀ yeli 'ki juu gè. A yɛgɛ gáà ki 'nyaa siɛn ó siɛn mɛ́ gè, kire siɛn wi bé kò mi sùkulowo wī. Yeli sɛnminɛ bèle, yeli liɛlɛ sǐ nyaa baa tire nīʔ.»
11 A pe 'fali nɛ̀ ŋàʔana nɛ̀ pe gbànvaʔara tìrige nɛ̀ tɛ́ngɛ, á siɛn ó siɛn wi gbànvaʔaga múgu gè. 12 A Yusufu saʔa kele kàrigɛfɔli wi 'gbànvaʔara laamɛ wéli bè, nɛ̀ ki séli liɛwɛ nɛ̄ wè nɛ̀ sɛ́nì ki kúɔ cɔnifɔli nɛ̄ wè. A wi 'nɛ̀jogo nyaa gè Bɛnzamɛ gbànvaʔaga nī gè. 13 A ki 'pe fungo wúɔ, a pe 'fali nɛ̀ pe burudo cɛnminɛ dè. A pe 'koli nɛ̀ pe tugoro puɔ dè sèfɛngɛlɛ nɛ̄ gèle, nɛ̀ koli nɛ̀ jíin kàʔa nī gè.
14 A Zuda nɛ́ wi cɔninɔ ní bèle, a pe sɛ́nì nɔ̀ Yusufu saʔa nɛ̄ gè, Yusufu wi 'puu nɛ tíin baa. A pe 'tuu nɛ̀ cúbulo wi yiʔɛ mɛ́. 15 A Yusufu wi 'pe yúgo: «Gáa baacuʔɔrɔ yeli 'kpíʔile mmɛ gè ? Yeli sì ki cɛ́nʔ lé, siɛn ŋáà wī mi felige gè, fànʔa yē wi mɛ́ wi‑ kalarigɛlɛ nyaʔa nɛ nyu ?»
16 A Zuda sí jo: «Gáa sí cɛ weli bé ní gbɛ̀ juu weli kàfɔli mɛ́ wè ? Siɛnrɛ díi felige weli bé ní dè nyu ? Mɛni weli bé ní gbɛ̀ wìye jíge bè síɛ muɔ yiʔɛ mɛ́ gè ? Kulocɛliɛ wi nyɛ́nì weli kolimɔ tìɛ bè. Weli bálì, weli yē muɔ sùkulolo bèle, weli kàfɔli, weli bèle nɛ́ ŋàa mɛ́ nɛ̀jogo ki 'nyaa gbànvaʔaga nī gè.»
17 A Yusufu sí pe yɛ: «Ye‑ tire líili mi nɛ̄, bè ki kpíʔile kɛnmɛ báà nɛ̄ bè ! Siɛn ŋáà mɛ́ nɛ̀jogo ki 'nyaa gè, gbànvaʔaga nī gè, wire wi bé kò mi sùkulowo wè. Yeli sɛnminɛ bèle, ye‑ koli yeri waa yanyige nɛ̄ yeli tuu kúrugu wè.»
Zuda wi 'wìi kɛn Bɛnzamɛ sìndiʔɛ nī gè
18 A Zuda sí sìʔɛrɛ nɛ̀ kpɔni wi nɛ̄ nɛ́ jo: «Kàfirɛgɛ, mi kàfɔli, mi nɛ muɔ fiɛn wī, ‑ki yaʔa muɔ sùkulowo wi cɛ̀ri juu muɔ ngbúʔulo táanni gèle. Mi kàfɔli, fǎga muɔ fungo yɛ̀gɛ gè mi kúrugu, mi ŋáà wī muɔ sùkulowo wè, nɛ́ ki cɛ́n muɔ yē bɛ̀ Farawɔn tíɛlɛ wè. 19 Tabelige nɛ̄ gè, muɔ 'weli yúgo a ki yē weli tuu wiī nɛ tíin baa weli ní, nɛ́ a ki yē weli cɔni wáà nɛ tíin baa. 20 A weli sí ki juu weli kàfɔli mɛ́ wè nɛ́ jo, ʔaan, weli tuu wiī baa, wi tɔ̀ni nɛ̀ liɛ, nɛ́ weli cɔni wáà ní, ŋàa wi 'sii weli tuu wi liɛguɔrɔ nī dè. A wi luɔ wi 'kùu, wire nigbe wi 'kò wi yàa mɛ́ wè, á wi sí wi tuu dɛ́ni wè. 21 A muɔ sí muɔ baakuɔlɔ yɛ bèle, weri báan nɛ́ wi ní muɔ mɛ́, muɔ nɛ caa bè wi nyaa nɛ́ muɔ tíimɛ nyapigele ní gèle. 22 A weli sí ki juu weli kàfɔli mɛ́ wè nɛ́ jo, pùɔ wiǐ gbɛ̀ núgo wi tuu táanni wèʔ; a wi 'núgo wè, wi tuu wi bè kùu. 23 A muɔ sí ki juu muɔ baakuɔlɔ mɛ́ bèle nɛ́ jo: ‹A yeli cɔnisɛnwɛ wiì pɛn wèʔ, yeli sǐ ga tíi mi yiʔɛ nyaa gèʔ.›
24 «Bà sí weli 'koli nɛ̀ kɛ́ wè, weli tuu tiʔɛ mɛ́ gè, a weli sɛ́nì muɔ siɛnrɛ juu dè nɛ̀ tìɛ weli tuu nɛ̄ wè, muɔ baakuɔwɔ wè. 25 Bà weli tuu wi kɛ́nì weli yɛ: ‹Ye‑ koli ye sa yaliire táà suɔ cígini wè,› 26 a weli 'ki juu wi mɛ́ nɛ́ jo, weli sǐ ní gbɛ̀ koli bè pɛn náʔaʔ, ka laa weli sì pɛn nɛ́ weli cɔnisɛnwɛ ní wèʔ. Nɛ́ ki cɛ́n a wiì pɛn nɛ́ weli ní wèʔ, weli sǐ gbɛ̀ ba muɔ nyaaʔ.
27 «A muɔ baakuɔwɔ wè weli tuu wè, a wi 'ki juu nɛ́ jo: ‹Yeli tíimɛ, yeli nyɛ́nì ki cɛ́n mi cuɔ Arasɛli wi 'jaafɔlilɔ siin sii mi mɛ́. 28 A wàa nigbe 'pùunni, a mi 'ki sɔ̀ngi nɛ́ jo dùʔɔ nyàʔayɛgɛ káà sí ki 'wi cò nɛ̀ káa, nɛ́ ki cɛ́n mi sì ń'nɛ̀ wi nyaa nɛ̀ pɛ́nì nɔ̀ pàngɛ nɛ̄ʔ. 29 A yeli ń'nɛ̀ wi cɔni líɛ wè nɛ̀ kɛ́ liilige wè, a kapiile sɛ́nì wi taa wè, yeli bé mi nàgaliɛguʔɔ yaʔa ki‑ kùu bè kɛ́ kusiʔi nī gè nɛ́ funbiɛnrɛ ní, nɛ́ mi nzìifiire ní dè.›
30 «A mi sí koli nɛ̀ kɛ́ píra ŋáà nī wè mi tuu kúrugu wè, muɔ baakuɔwɔ wè, nɛ̀ ki yaʔa nàgapunwɔ ŋáà wi wè nɛ́ mi ní wèʔ, wi kaala ni sí wi tuu dɛ́ni wè nɛ̀ tóri kɛnmɛ báà nɛ̄ bè o, 31 a wi sɛ́nì ki nyaa pùɔ wiì kɛ́ nɛ́ weli ní wèʔ, je wi bé kùu wī. Muɔ baakuɔlɔ pe bé ki yaʔa weli tuu nàgaliɛguʔɔ ki‑ kùu bè kɛ́ kusiʔi nī gè nɛ́ funbiɛnrɛ ní, nɛ́ wi nzìifiire ní dè. 32 Ma ki cɛ́n, mi ŋáà wī muɔ baakuɔwɔ wè, mi nyɛ́nì ki juu weli tuu mɛ́ wè nɛ́ jo, m'béri pùɔ wéli wè wi mɛ́, nɛ́ ki cɛ́n mi nyɛ́nì ki juu wi mɛ́: ‹A mi sì koli nɛ̀ pɛn nɛ́ wi ní wè nɛ̀ pɛ́nì kɛn muɔ mɛ́ wèʔ, m'bé puu kapiigbiʔiliwe muɔ yiʔɛ mɛ́ lɛ̀lɛ ó lɛ̀lɛ nī.›
33 «Píra ŋáà nī wè mi nɛ muɔ fiɛn wī, ‑ki yaʔa mi ŋáà wī muɔ baakuɔwɔ wè, mi‑ kò bile sùkulowo mi kàfɔli mɛ́ wè, nàgapunwɔ ŋáà wi sìndiʔɛ nī gè. Má sí wi yaʔa wiri waa nɛ́ wi lɔbilɔ ní bèle. 34 Mɛni m'bé ní gbɛ̀ koli bè kɛ́ mi tuu kúrugu wè, a nàgapunwɔ ŋáà wi wè nɛ́ mi ní wèʔ ? ʔé, mi cɛ wè caaʔ bè sa nyaa mi tuu wi yawuʔɔ gáà nɛ̄ gèʔ !»