Yusufu wi 'wìi tìɛ wi siinyɛninɛ nɛ̄ bèle
45
1 Bà wi kɛ́nì Zuda siɛnrɛ lúʔu dè, Yusufu sì cî ní gbɛ̀ pìiriʔ siɛnnɛ nyaamɛ nɛ̄ bè, bàli pe 'puu wi táanni wèʔ. A wi 'yékpoli wáa lè nɛ́ jo: «Ye‑ siɛnsɛnminɛ yige bèle kpànʔanɛ !» Siɛnnɛ bálì pe 'puu wi táanni bèle, a pe mìɛni 'yiri kpànʔanɛ á wi 'wìi tìɛ wi lɔbilɔ nɛ̄ bèle. 2 Bà wi 'puu nɛ nyɛni kpuʔɔ níɛ sígiri wè, a Ezipiti siɛnnɛ pe 'kɔngɔ lúʔu gè fúɔ a Farawɔn wi saʔa wuulo pe míɛni 'ki lúʔu.3 A wi 'ki juu wi siinyɛninɛ mɛ́ bèle nɛ́ pe yɛ: «Je mi wī Yusufu wè ! Mi tuu wiī nɛ tíin sìi nɛ̄ lé ?»
Wi siinyɛninɛ piyè gbɛ̀nɛ siɛnrɛ taa nɛ̀ juu wi mɛ́ʔ, nɛ́ ki cɛ́n fíɛrɛ ti yé pe cò kpuʔɔ wi yiʔɛ mɛ́ gè. 4 A Yusufu sí pe yɛ: «Ye‑ sìʔɛrɛ ye kpɔni mi nɛ̄ !» A pe 'sìʔɛrɛ nɛ̀ kpɔni wi nɛ̄.
A wi 'ki juu pe mɛ́ nɛ́ jo: «Je mi wī Yusufu wè, yeli cɔni ŋáà yeli 'pári wè, á pe 'wi suɔ nɛ̀ kɛ́ wi ní Ezipiti kùlo mɛ́ lè. 5 Píra ŋáà nī wè, ye fǎ ní de ki yáa cíginiʔ ! Ye fǎ ki yaʔa ki‑ yeli biɛn, bɛ̀ yeli 'mi pári wè sùkulomɔ nɛ̄ bè náʔa gè. Kire yé puu bè ba yeli suɔ wī kùu mɛ́ wè, kire nɛ̄ Kulocɛliɛ 'mi kínige náʔa yeli yiʔɛ mɛ́ gè. 6 Nɛ́ ki cɛ́n ki yiʔɛlɛ siin wī n'ŋɛ wè, bà fungo ki 'tuu kùlo nɛ̄ lè, nɛ̀ sí ki yaʔa yiʔɛlɛ kogunɔ nɛ tíin ŋùʔɔ sì ní gbɛ̀ fáliʔ, yaliire míɛni sì ní líɛ dɛ́ngɛʔ. 7 Kulocɛliɛ wi 'mi tórigo náʔa yeli yiʔɛ mɛ́ gè, bé sí yeli sɔ́migɔ suɔ kaala náà mɛ́ lè dí yeli sí kò sìi nɛ̄, bè ki yaʔa yeli de sii dàala nɛ̄ lè. 8 Kire kɛnmɛ nɛ̄, yeli bɛ̀ʔ ye mi tórigo náʔa gèʔ; Kulocɛliɛ wire wī. Wire wī 'mi kpíʔile siɛnkpuɔwɔ, a mi 'kò bɛ̀ Farawɔn wi tuu tíɛlɛ nɛ nyu nɛ tìí wi nɛ̄, a wi ń'nɛ̀ mi kpíʔile Farawɔn kpáa kàrigɛfɔli, a mi 'kò Ezipiti kùlo yiɛginiwɛ.
9 «Yeri ŋàʔana, ye sa ti juu mi tuu mɛ́ wè, yé wi yɛ: ‹Muɔ jaa Yusufu siɛnrɛ tire dī dàa dè: wi 'jo, Kulocɛliɛ nyɛ́nì wire kpíʔile Ezipiti kùlo ni kàfɔli. Wi 'jo mari waa wire kúrugu, ma fǎga cɛ mɔgɔʔ. 10 Wire bé sa muɔ tɛ́ngɛ Gozɛni tɛ́nimɛ nī bè, bà muɔ bé puu wire táanni, muɔ nɛ́ muɔ pìile ní bèle, nɛ́ muɔ pìile pe pìile ní bèle, nɛ́ muɔ nìɛyɛ ní yè, nɛ́ sìnbaara ní dè nɛ́ síkaala ní bèle, nɛ́ muɔ yɛrɛ ti mìɛni ní. 11 Kire tiʔɛ nī gè wire béri muɔ wéli, kire ga buu yakaa fǎga muɔ laaʔ, muɔ nɛ́ muɔ nariyɛ nɛ́ muɔ siɛnsɛnminɛ ní bèle. Nɛ́ ki cɛ́n fungo ki bé ní mɔgɔ bè taa yiʔɛlɛ kogunɔ.›
12 «Ki n'gɛ, yeli nɛ ki nyaʔa nɛ́ yeli tíimɛ nyapigele ní gèle, mi cɔni Bɛnzamɛ tíimɛ wè, wire nɛ ki nyaʔa míɛni nɛ́ wi nyapigele ní gèle, mi wī Yusufu wè, ŋàa wi 'nyu nɛ́ yeli ní wè. 13 Ye‑ ti mìɛni juu mi tuu mɛ́ wè, gàa yeli 'nyaa gè, yé sí mi kpuʔɔrɔ wori juu dè wi mɛ́, dàa mi 'taa Ezipiti kùlo nī lè. Yeri ŋàʔaná ye sa wi kɔ́ri yeri báan náʔa.»
14 A Yusufu 'fali nɛ̀ wi cɔni Bɛnzamɛ wáa wè nɛ̀ mígi kiyɛ nī yè nɛ́ nyùgo taʔa gè wi fíkanʔa nɛ̄ gè níɛ nyɛni, a Bɛnzamɛ míɛni 'fali nɛ nyɛni. 15 A wi 'fali nɛ̀ wi lɔbilɔ pe mìɛni suɔn suɔn nɛ̀ tóri gàangbuʔulo nɛ̄ gèle níɛ nyɛni. Bà kire 'kpíʔile gè, a wi lɔbilɔ pe nɛ́ gbɛ́nɛ jáa nɛ̀ juu nɛ́ wi ní.
Farawɔn wi 'jo Yakuba yɛli bè pɛn wire kùlo mɛ́ lè
16 A Farawɔn wi 'Yusufu lɔbilɔ pe pɛn wori lúʔu dè, a ki 'wi dɛ́ni, wire nɛ́ wi siɛnkpolilo ní bèle. 17 A Farawɔn wi 'ki juu Yusufu mɛ́ nɛ́ jo: «‑Ki juu muɔ lɔbilɔ mɛ́ bèle pe‑ gàa kire kpíʔile: ‹Ye‑ tugoro tugo dè yeli sèfɛngɛlɛ nɛ̄ gèle, yeri waa Kanaa kùlo mɛ́ lè, 18 ye sa yeli tuu kɔ́ri wè nɛ́ yeli nariyɛ ní yè, yeri báan nɛ́ pe ní mi kúrugu. M'bé ba dàacɛnnɛ láà kɛn yeli mɛ́ Ezipiti kùlo nī lè, yeli béri yaliicɛ̀nrɛ líi dè kùlo nī lè.›
19 «Muɔ Yusufu wè, ‑ki juu ma gbɛ̀ngɛ pe mɛ́: pe‑ nìɛyɛ wotorilo líɛ bèle náʔa Ezipiti kùlo nī lè, pe sa pe pìile le bèle baa, nɛ́ pe cɛlilɛ ní bèle, nɛ́ pe tuu ní wè, peri báan nɛ́ wi ní náʔa gè. 20 Ma pe yɛ pe fǎga ki yaʔa kiri pe yáaʔ, pe yɛrɛ dáà ti bé kò baa Kanaa kùlo nī lèʔ, nɛ́ ki cɛ́n yacɛ̀nrɛ sáamɛ yē náʔa Ezipiti kùlo nī lè, dàa ti bé puu pe wori dè.»
21 A Isirayɛli jaala pe 'ki kpíʔile gàa wi yé juu gè. A Yusufu 'nìɛyɛ wotorilo kɛn bèle pe mɛ́ nɛ̀ yɛli nɛ́ Farawɔn wi siɛnrɛ ní dè. A wi 'yaliire kɛn pe mɛ́ dàa pe béri líi koligo nɛ̄ gè. 22 A Yusufu wi 'buruvɔnrɔ kɛn wi lɔbilɔ pe mìɛni mɛ́. Gàa ki 'Bɛnzamɛ kúɔ wè, a wi 'wire kɛn walifiiwe walikpegele sirakeli dabataan (300) ní, nɛ́ buruvɔnyɔ kogunɔ ní.
23 A wi 'yɛrɛ dáà tire tórigo wi tuu mɛ́ wè: sèfɛnbɔlilɔ kiɛ bálì pe yé yacɛ̀nrɛ tugo dè nɛ̀ kɔ́n Ezipiti kùlo mɛ́ lè, nɛ́ sèfɛnjɛlilɛ kiɛ bálì pe yé yaliire táà tugo míɛni wè, nɛ́ búru ní wè, nɛ́ pe nyalii ní wè, dàa pe béri líi koligo nɛ̄ gè.
24 A wi 'wi lɔbilɔ tórigo bèle a pe 'kɛ́. Sɛ́ni pe 'kɛ́ wè a wi 'pe yɛ: «Ye fǎga yeli funyɔ yaʔa yè yi‑ de nyaʔami koligo nɛ̄ gèʔ.»
25 A pe 'yiri Ezipiti kùlo nī lè nɛ̀ kɛ́ Kanaa kùlo mɛ́ lè, pe tuu Yakuba kòridiʔɛ mɛ́ gè. 26 A pe sɛ́nì siɛnrɛ juu dè nɛ̀ tìɛ wi nɛ̄ nɛ́ wi yɛ: «Yusufu wiī nɛ tíin sìi nɛ̄ ! Nɛ́ ki cɛ́n wire tíimɛ wī baa Ezipiti kùlo ni mìɛni kàfɔli wè.» Yakuba sì cɛ́nì pe siɛnrɛ tɔ́ri dèʔ, wiì cɛ́nì tɛ́ngɛ ti nɛ̄ʔ. 27 A Yusufu lɔbilɔ pe sí siɛnrɛ ti mìɛni juu nɛ̀ tìɛ wi nɛ̄ dàa Yusufu yé juu pe mɛ́ dè, a wi míɛni 'nìɛyɛ wotorilo nyaa bèle, bàli Yusufu yé tórigo pe‑ ba wi líɛ wè. A Yakuba yiʔɛ ki nɛ́ péli nɛ̀ múgu a wi nɛ́ péli nɛ̀ ki cɛ́n kányiʔɛ gī. 28 A Isirayɛli sí jo: «Cí, kányiʔɛ gī lé, mi jaa Yusufu wiī nɛ tíin sìi nɛ̄ lé ! Ki 'yɛli mi‑ kɛ́ bè sa wi nyaa sɛ́ni mi nɛ́ péli kùu wè.»