Pe 'kɛ́ nɛ́ Bɛnzamɛ ní wè Ezipiti kùlo mɛ́ lè
43
1 Funduuro ti 'puu nɛ gbɛ̀ngí nɛ waa siɛnnɛ nɛ̄ bèle súuri Kanaa kùlo nī lè. 2 Bà Yakuba narigɛ siɛnnɛ pe yé yaliire lìi dè nɛ̀ kúɔ dè, dàa pe yé sɛ́nì suɔ Ezipiti kùlo mɛ́ lè, a pe tuu wi 'ki juu wi jaala mɛ́ bèle nɛ́ pe yɛ: «Ye‑ koli yeri waa yé sa yaliire táà suɔ cígini.»
3 A Zuda sí ki juu wi mɛ́ nɛ́ jo: «Nàguɔ ŋáà wi yé ki juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ weli mɛ́ nɛ́ jo dí a weli cɔni wiǐ kɛ́ nɛ́ weli ní wèʔ, weli sǐ gbɛ̀ yéri wire yiʔɛ mɛ́ gèʔ. 4 A muɔ 'weli cɔni yaʔa wè a wi 'kɛ́ nɛ́ weli ní wè, weli bé kɛ́ Ezipiti kùlo mɛ́ lè bè sa yaliire suɔ dè muɔ kɛn. 5 A muɔ sì yéri ki nɛ̄ Bɛnzamɛ wi‑ kɛ́ nɛ́ weli ní wè, weli míɛni sǐ ga tíi kɛ́ baaʔ. Nɛ́ ki cɛ́n nàguɔ ŋáà wi tɔ̀ni nɛ̀ ki juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ weli mɛ́ nɛ́ jo, a weli cɔni wiì kɛ́ nɛ́ weli ní wèʔ, weli sǐ gbɛ̀ yéri wire yiʔɛ mɛ́ gèʔ.»
6 A Isirayɛli sí ki juu nɛ́ jo: «Gáa nɛ̄ yeli 'kapiʔi kpíʔile mi nɛ̄ nɛ́ ki juu wi mɛ́ nɛ́ jo, yeli cɔni wáà yē náʔa cígini ?»
7 A pe sí wi yɛ: «Nàguɔ ŋáà wi 'weli kele yúgo gèle nɛ̀ fílige, nɛ̀ weli narigɛ wuulo pe mìɛni yúgo. A wi 'weli yúgo nɛ́ jo: ‹Yeli tuu wiī nɛ tíin baa sìi nɛ̄ lé ? Cɔnifɔli wáà ní yē baa yeli mɛ́ lé ?› A weli sí yúgoyo nyáà yi siɛnnugoro kɛn dè wi mɛ́. Mɛni sí weli cî ki cɛ́n wi cî ga weli yɛ, weri báan nɛ́ weli cɔni ní wè ?»
8 A Zuda sí fali nɛ̀ kɛ́nì wi tuu Isirayɛli yɛ wè: «‑Nàgabile yaʔa lè ni‑ kɛ́ nɛ́ weli ní ! Weli bé yɛ̀ bè kɛ́; kire ga buu we‑ kò sìi nɛ̄, we fǎga kùuʔ, weli tíimɛ bèle, nɛ́ muɔ tíimɛ ní wè, nɛ́ weli pìile ní bèle. 9 Mi tíimɛ mi m'béri pùɔ wéli wè. A kapiile 'wi taa wè, ma mi yúgo nɛ́ wi ní. A mi sì koli nɛ̀ pɛn nɛ́ wi ní, nɛ̀ pɛ́nì kɛn muɔ mɛ́ wèʔ, m'bé puu kapiigbiʔiliwe muɔ yiʔɛ mɛ́ lɛ̀lɛ ó lɛ̀lɛ nī. 10 A weli sì yé mɔgɔ nɛ̀ cáanri náʔa wè o, je bìinɛ weli yé koli nɛ̀ pɛn taziinwuʔu nɛ̀ gè nɛ̀ kúɔ.»
11 A pe tuu Isirayɛli wi sí jo: «A ki sí yē bɛ̀ gè, ye‑ kùlo ni yacɛ̀nrɛ táà le yeli tugoro nī dè, ye‑ sa nàguɔ ŋáà kpúʔɔ wè nɛ́ ti ní: nɛ́ natukɔli cɛ̀ri, nɛ́ sárigɛ cɛ̀ri, nɛ́ wusuna, nɛ́ nùdaanna sùnmɔ ní, nɛ́ pisitasi tiige yasɛnrɛ ní, nɛ́ amadi tiige yasɛnrɛ. 12 Ye‑ wali wáà wiiyɛ líɛ, ye‑ fàri ŋìi nɛ̄ wè ŋàa pe yé kíni nɛ́ le yeli mɛ́ gbànvaʔaya nī yè. Dùʔɔ ki bé sa nyaa pe yé fìʔɛ wī. 13 Yeli cɔni n'ŋɛ, ye‑ wi kɔ́ri, ye yɛ̀ yeri waa nàguɔ ŋáà kúrugu wè. 14 Ŋɔri Ti Mìɛni Kulocɛliɛ wi‑ puu nɛ́ yeli ní, wi ki yaʔa nàguɔ ŋáà wi‑ sa nyinimɛ taa yeli nɛ̄, bé sí yeli luɔ ŋíì kɛn wè yeli mɛ́, bé míɛni ki yaʔa yeli 'koli bɛn nɛ́ Bɛnzamɛ ní wè. Gàa ki 'mi kúɔ wè, a ki yē m'bé kò pùɔ fùn wī yo, ki‑ kpíʔile bɛ̀ kìɛ !»
15 A pe 'kpuʔɔrɔ líɛ dè, nɛ́ wali tiɛyɛ siin ní yè, nɛ́ Bɛnzamɛ kɔ́ri wè nɛ̀ kɛ́. A pe 'yɛ̀ nɛ̀ kɛ́ Ezipiti kùlo mɛ́ lè. A pe sɛ́nì pìye tìɛ Yusufu nɛ̄ wè.
Yusufu lɔbilɔ pe 'pínɛ nɛ̀ lìi nɛ́ wi ní
16 Yusufu kɛ́nì Bɛnzamɛ nyaa wè nɛ́ pe ní wè, a wi 'ki juu wi saʔa kele kàrigɛfɔli mɛ́ wè, nɛ́ jo: «‑Siɛnnɛ bálì tórigo bèle mi kpáa mɛ́ gè. Ye‑ sa yajuʔu káà kpúu ye suʔɔ, nɛ́ ki cɛ́n siɛnnɛ bálì pe bé lìi nɛ́ mi ní cɛnvugo nɛ̄ gè.»
17 A nàguɔ wi 'ki kpíʔile gàa Yusufu 'juu gè, nɛ̀ nabɔnminɔ kɔ́ri bèle nɛ̀ kɛ́ Yusufu kpáa mɛ́ gè. 18 Pe 'puu nɛ fìʔɛ́, bà pe 'puu nɛ waa nɛ́ pe ní Yusufu kpáa mɛ́ gè, a pe sí jo: «Cí ! dùʔɔ wali wori tire sí dī, ŋàa we yé nyaa weli gbànvaʔaya nī yè tabelige nɛ̄ gè. Kire nɛ̄ pe 'báan nɛ́ weli ní kpáa gáà mɛ́ gè, bè ba tuu weli nɛ̄ bè weli cò sùkulolo, bé weli sèfɛngɛlɛ suɔ gèle weli mɛ́.»
19 A pe 'sìʔɛrɛ nɛ̀ kpɔni Yusufu saʔa kele kàrigɛfɔli nɛ̄ wè, nɛ̀ juu nɛ́ wi ní saʔa wìile nɛ̄ lè, 20 nɛ́ jo: «Kàfirɛgɛ, weli kàfɔli, weli yé kíni nɛ̀ pɛn náʔa tabelige nɛ̄ gè nɛ̀ pɛ́nì yaliire táà suɔ. 21 Bà weli kɛ́nì koli nɛ waa wè, nɛ̀ sɛ́nì nɔ̀ weli súɔndiʔɛ nɛ̄ gè, a weli 'gbànvaʔaya múgu yè. A we mìɛni nigbe nigbe 'weli wali nyaa wè baa wi nyuɔ nɛ̄ gè, ŋàa weli yé sàri wè, weli gbànvaʔaya nī yè, yaliire kúrugu dè. Kire nɛ̄, a weli sí koli nɛ̀ pɛn nɛ́ wali ní wè. 22 Weli sì tɔ̀ni nɛ̀ ki cɛ́n siɛn ŋáà wi yé wali le wè baa weli gbànvaʔaya nī yèʔ. Weli sí ń'nɛ̀ koli nɛ̀ pɛn nɛ́ wali wáà ní, bè ba yaliire táà suɔ.»
23 A wi 'pe yɛ: «Ye‑ yeli funyɔ nyígi yè, ye fàri fìʔɛ́ʔ ! Yeli Kulocɛliɛ wè, yeli tuu wi Kulocɛliɛ wè, wire wi nyɛ́nì lɔri dáà le dè yeli gbànvaʔaya nī yè. Yeli wali wi nyɛ́nì nɔ̀ mi nɛ̄.»
A wi sí Simɛyɔ yige wè nɛ̀ kɛn pe mɛ́, 24 nɛ́ pe nyɔ́gɔ Yusufu saʔa nī gè, nɛ́ luʔɔ kɛn pe mɛ́ a pe 'tɔliyɔ jíge yèa, nɛ́ wàa tun a wi sɛ́nì nyàsige kɛn pe sèfɛngɛlɛ mɛ́ gèle. 25 A Yusufu lɔbilɔ pe 'kpuʔɔrɔ gbòbori dè nɛ̀ tɛ́ngɛ sɛ́ni Yusufu ga pɛn kpáa mɛ́ gè cɛnvugo nɛ̄ gè. Pe yé ki lúʔu peli bé ba lìi nɛ́ wi ní. 26 Bà Yusufu kɛ́nì pɛn saʔa mɛ́ gè, a pe 'kpuʔɔrɔ líɛ dè nɛ̀ sɛ́nì kɛn wi mɛ́, dàa ní pe yé pɛn dè. Á pe 'fali nɛ̀ tuu nɛ̀ cúbulo Yusufu yiʔɛ mɛ́.
27 A wi sí pe yúgo nɛ́ jo: «A ye kɔ́ndiʔɛ mɛ́ gè ? Yeli tuu ŋáà wori yeli 'juu nɛ́ jo wiī liɛwɛ wè o, wiī gbɛ̀nwɛ lé ? Wiī sìi nɛ̄ lé ?»
28 A pe 'siɛnnugoro kɛn dè wi mɛ́ nɛ́ jo: «Muɔ baakuɔwɔ wè weli tuu wè, wiī baa gbɛ̀nwɛ. Wi míɛni yē sìi nɛ̄.» A pe 'fali nɛ̀ gbɔbi nɛ́ tuu nɛ̀ cúbulo dàala nɛ̄ lè.
29 Á Yusufu 'yiʔɛ yɛ̀gɛ gè nɛ̀ wéli, nɛ̀ wi cɔni Bɛnzamɛ nyaa wè, ŋàa ní wi 'puu nuufɔnuwɔ nɛ̄ wè. A wi 'pe yúgo: «Yeli cɔnisɛnwɛ wire wī lé ŋàa wè, ŋàa wori yeli yé juu m'mɛ́ dè ?» Á wi ń'nɛ̀ ki juu nɛ́ jo: «Kulocɛliɛ wi‑ wi kpuʔɔrɔ taʔa dè muɔ nɛ̄, nɛ pùɔ !»
30 A Yusufu wi 'ŋàʔana nɛ̀ yiri, nɛ́ ki cɛ́n wi fungo ki yé nyaʔami bɛ̀ wi cɔni wi yé wi dɛ́ni wè. Wi 'puu nɛ caa bè nyɛni wī, a wi ŋàʔana nɛ̀ jíin saʔa laamɛ nī bè nɛ̀ sɛ́nì nyɛni baa. 31 A wi 'kúɔ nɛ́ yiʔɛ jíge gè nɛ́ yiri, nɛ́ ki kpàri nɛ̀ cò. A wi 'ki juu baakuɔlɔ mɛ́ bèle: «Yeri báan nɛ́ suro ní dè.»
32 A pe 'pe wáligi nɛ̀ tɛ́ngɛ, Yusufu wire yé puu tabali wáà nɛ̄, wi siinyɛninɛ ní bèle tabali wáà wiiyɛ nɛ̄, Ezipiti siɛnnɛ míɛni peli 'puu nɛ líi saʔa nī gè, tabali wáà wiiyɛ nɛ̄. Nɛ́ ki cɛ́n Ezipiti siɛnnɛ pe kanabiɛnnɛ ni 'puu bè lìi nɛ́ Eburulo ní bèle, piyè cî cɛ gbɛ̀ ki kpíʔile wīʔ. 33 Eburu siɛnnɛ bálì pe 'puu Yusufu siinyɛninɛ bèle, a pe 'pe tɛ́ngɛ Yusufu yiʔɛ mɛ́ gè, nɛ̀ yɛli nɛ́ pe liɛgɛnmɛ ní bè, nɛ̀ ki séli liɛwɛ nɛ̄ wè nɛ̀ pɛ́nì ki kúɔ cɔnifɔsɛnwɛ nɛ̄ wè. A pe 'kò nɛ pìye wéli nɛ mári, a ki 'pe fungo wúɔ. 34 A Yusufu wi 'jo pe‑ suro kɛn dè pe mɛ́, dàa ti 'puu wire tíimɛ tabali nɛ̄ wè. Suro dáà pe yé kɛn Bɛnzamɛ mɛ́ wè, siɛnnɛ kogunɔ cî gbɛ̀ ti lìi. A pe 'sunmɔ gbuɔ bè nɛ̀ tín nɛ́ wi ní, a pe mìɛni 'pínɛ nɛ̀ puu fundaanra nɛ̄ dè.