Din juąn ra Esteban
7
Nuꞌa ra dąmbäją bi ꞌyänꞌna ra Esteban:
―Ha majuąni ꞌbɛꞌa siꞌa ya.
2 Nu ra Esteban bi dądi:
―Nꞌyohʉ ahʉ, gyʉ ta ahʉ, dami ꞌyøhmbʉ ya ꞌbʉ majuąni guecä dí øtꞌä a i sicä. Nuꞌa Oją nuįxte thoho bin yąui ma ngʉrpa bøtahʉ ra Abraham, nuꞌbʉ mí ꞌbʉpʉ Mesopotamia, nɛ hin ní mba bʉ ra häi Harán. 3 Oją bi xifi: “Dami pøngua ni häi, nɛ gui socua ni mɛni, nɛ gua ɛ̨pʉ nꞌda ra häi ga utꞌaꞌi,” bi ꞌyɛ̨mbi. 4 Janangueꞌa bi bøm bʉ ra häi Mesopotamia, nɛ i tꞌɛ̨mbi Caldea, nɛ bim ꞌbʉpʉ ra häi Harán. Nuꞌbʉ ya bi du rá ta, bi nɛxpʉ Harán nɛ Oją bá si ua ja ra häi dí ꞌbʉhmbʉ ya. 5 Pɛ nu ra Abraham hinga gueꞌa ra ora bi xi Oją di unꞌna ra häi, xínga nꞌda xɛqui da ma gue rá häi zɛhɛ. Pɛ majuąni bi xifi di un ra häi gue da gomhbʉ yʉ́m bomꞌbɛto. Nuꞌbʉ mi xifi, mán joꞌo yʉ́ tꞌʉhni ra Abraham.
6 Nuꞌa Oją bi ꞌyɛ̨mbi: “Nu nim bomꞌbɛto ban ꞌyɛ̨hɛ bʉ nꞌdanni ra häi, nɛ da mba ma ʉnbi goho ciɛnto njɛya.” 7 Nɛ xø bi ꞌyɛ̨mbi: “Nugä ga ʉnbä ʉ yʉ jąꞌi ꞌbʉpʉ ja ra häi guepʉ din ꞌyɛ̨hɛ, nɛ mꞌbɛjua bʉya nuꞌʉ ba pøm bʉ guepʉ min ꞌyɛ̨hɛ, nɛ ba ɛ̨cua ja ra häi, nɛ guecua da dąndegui,” bi ꞌyɛ̨n Oją. 8 Oją bi ꞌyøtꞌui ran hoqui ra Abraham, nu rá hmɛpya a gue da mba nthɛqui rá xifani, nɛꞌʉ yʉ́ xifani yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ. Bin jabʉ ꞌbʉ mim ꞌbʉh ra Isaac rá tsꞌʉntꞌʉ ra Abraham, ná hyąto pa bi mba nthɛqui rá xifani. Nɛ nuꞌbʉ mín dąnꞌyohʉ ra Isaac, bim ꞌbʉh ra Jacob rá tsꞌʉntꞌʉ, nɛ nuꞌbʉ min te ra Jacob bim ꞌbʉꞌi ꞌdɛꞌmayoho yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ, nuꞌʉ gueꞌʉ ma ngʉrpa bøtahʉ ʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Esteban.
9 Nɛ xø bi ꞌyɛ̨na:
―Nuꞌa nꞌda rá tsꞌʉntꞌʉ ra Jacob, ra José a. Nɛ nu yʉ́n ꞌyohʉ ra José bi sɛyabi, nɛ bi mbä. Nɛ nuꞌa toꞌo bi däi bi zixpʉ ja ra häi Egipto. Pɛ Oją min ꞌyoui ra José. 10 Nu Oją bi zɛh ra José nangue gätho yʉn ʉnbi bi nu, nɛ bi un rám fätsꞌi nɛ bi un rán ꞌyomfɛ̨ni xʉn ho. Nɛ nuꞌa ra Faraón, ra hmutsꞌʉtꞌabi bʉ ja ra häi Egipto, bi numanho a ra José, nɛ bi japi di manda gätho ra häi bʉ nɛpʉ ja rá ngu.
11 Nɛ bin ja nꞌda ra dąthu bʉ gätho ra häi Egipto, nɛpʉ ra häi Canaán, nɛ nu yʉ jąꞌi bi nu ran ʉnbi nguetho xø ma hinꞌyʉ ꞌbɛꞌa da zi ma bøtahʉ bʉ mí ꞌbʉpʉ. 12 Nɛ nuꞌbʉ mi ꞌyøh ra Jacob gue mi pa mꞌbɛꞌtsꞌi bʉ ꞌbɛꞌa da tsꞌi bʉ ja ra häi Egipto, bi mbɛnꞌdʉ ꞌda yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ, gueꞌʉ ma bøtahʉ ʉ. 13 Nɛ nuꞌbʉ mi mba mahønꞌa yʉ́n ꞌyohʉ, guextaꞌa him mi pąꞌa ra José. Nu ra José bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ: “Dadín ꞌyohʉhʉ.” Nɛ nuꞌa ra José bi xiꞌa ra Faraón gue gueꞌʉ yʉ́n ꞌyohʉ ʉ. 14 Nu ra José bʉya bi ma din zohni rá ta, ra Jacob, nɛ gätho ná ngu mi ꞌbʉpʉ ja rá ngu, gue í juaꞌi hyąte maꞌdɛꞌma cʉtꞌanjąꞌi. 15 Janangueꞌa nu ra Jacob bi mba bʉ ja ra häi Egipto nɛ bi du bʉ. Nɛꞌʉ yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ mam bombøtahʉ bá tu bʉ ʉ. 16 Pɛ nuꞌʉ, him bá tꞌäpʉ, pɛ bi thuxpʉ Siquem nubʉ ra häi mí ꞌbʉi, nɛ bi tꞌäpʉ ja nꞌda ra jądo. Nu ra jądo gueꞌa bi dänꞌa ra Abraham gue bi mbä yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ ra Hamor, ra mɛngu Siquem.
17 Nuꞌbʉ mi tsꞌʉtho da hyän yʉ pa tengu bi xi Oją ra Abraham, gue di un rá häi yʉ́m bomꞌbɛto, ɛ̨mmɛ bin xąnd yʉ jąꞌi bʉya, gue ma miꞌisraelhʉ, nubʉ ja ra häi Egipto. 18 Nɛ nubʉya bi ndantsꞌ manꞌda ra Faraón bʉ Egipto, nguetho gätho ní huti yʉ Faraón yʉ tsꞌʉtꞌabi Egipto. Nɛ nuna manꞌda ra Faraón him mí pąh ra José. 19 Janangueꞌa bi ʉcpi nɛ bi ʉnba ʉ mam bombøtahʉ. Nɛ bi manda da mba ma bʉnbi gätho yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ a ra pa dim ꞌbʉi, gue da du, nguetho in ndepe him manꞌda din xąnd yʉ jąꞌi israel. 20 Nuꞌʉ yʉ paꞌʉ bim ꞌbʉꞌa ra Moisés. Nuꞌa, nꞌda ra tꞌʉhni madi nɛqui din hocjąꞌi, nɛ mi numanho Oją. Nhyuzna bi jamansu rá ta nɛ rá mbe bʉ ja yʉ́ ngusɛ. 21 Pɛ nuꞌbʉ mi thønꞌa thi ra ꞌuɛre Moisés, nu rá tꞌįxu ra Faraón bi dįni. Nɛ bi zini nɛ bi tede tenguꞌbʉ ɛ rá tꞌʉhni zɛhɛ. 22 Nuꞌa ra Moisés bʉya gätho mi sänbi ꞌbɛꞌa mí pąh yʉ mɛngu Egipto. Nɛ gätho i pømanho ꞌbɛꞌa mi ma, nɛ xʉn ngu mi sä da ꞌyøtꞌe.
23 Nɛ nuꞌbʉ mi mbɛꞌtsꞌa nyote njɛya, bi bɛ̨ni da mba bí zɛngua hapʉ madím pɛh yʉ́ mɛnguhʉ gue yʉ jąꞌi israel. 24 Nuꞌa nꞌda ʉ, bi nu ran ʉnbi ngue bi ʉnba nꞌda ra jąꞌi egipto. Nuꞌbʉ mi nuꞌa ra Moisés, bi yąni, bi cospa ra pengui bi hyo ngue bi du ra jąꞌi egipto. 25 Nu ra Moisés mim bɛ̨ni gue mi pąꞌʉ yʉ jąꞌi israel ꞌbɛꞌa da ꞌyøtꞌ Oją, gue ra Moisés da yąnꞌʉ, di japi him man da nu ran ʉnbi. Pɛ him mi pąꞌʉ yʉ jąꞌi. 26 Manꞌda pa bʉya bi nu mahønꞌa ra Moisés gue bin tuhni yoho yʉn ꞌyohʉ israel, nɛ nu ra Moisés bi zä bi hocua yʉ́ mbʉi, bi ꞌyɛ̨mbi: “Nꞌyohʉ aui gadín cuui, ꞌbɛꞌa guí ɛ̨nui a guí øtꞌui gadín sʉhmi,” bi ꞌyɛ̨mbi. 27 Pɛ nuꞌa gue mi ja rá tsꞌoqui bin cuɛ, nɛ bi ndønꞌna ra Moisés, bi ꞌyɛ̨mpꞌa: “Ha i ja nin tꞌɛ̨di gui hegäꞌbe, toꞌo bi xiꞌi gan tsꞌʉtꞌabi ngue gui hogäꞌbe. 28 Ha guí ɛ̨na gui hyogui tenguꞌbʉ gmí hyo ra mɛngu Egipto mán de,” bi ꞌyɛ̨mbi. 29 Nu ra Moisés nuꞌbʉ mi ꞌyøde ꞌbɛꞌa bi manꞌa ran ꞌyohʉ, bi ꞌdagui,bi mba bʉ ꞌdanguadi ra häi Madián. Nɛ mí ꞌbʉpʉ tengu bʉ nam ꞌbʉꞌʉ yʉ ꞌdanꞌyo jąꞌi, nɛ guepʉ ja bim ꞌbʉpʉ yoho yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ.
30 Nɛ nuꞌbʉ mi thoꞌa nyote njɛya ngue mi ꞌbʉpʉ, bi nɛqui nꞌda rám ꞌbɛhni Oją mahɛ̨tsꞌi bʉ ja ra tꞌʉza mi zø ra sibi, nubʉ ja ra ʉhäi, jombʉ ra tꞌøhø tꞌɛ̨mbi Sinaí. 31 Nuꞌbʉ mín nu ra Moisés, madi hyonya thoho, bi mba bi hyänꞌi tsꞌʉ bʉ ja ra tꞌʉza ɛ̨na da nu ꞌbɛꞌa i ja bʉ. Bi ꞌyørpa rá nde ra Hmu mahɛ̨tsꞌi bʉya, 32 bi ꞌyɛ̨mbi: “Nugä drá Oją gue i thąnde ni ngʉrpa mbombøtahʉ. Nugä dra Oją gue i thąnde ra Abraham, nɛ ra Isaac, nɛ ra Jacob,” bi ꞌyɛ̨mbi. Pɛ nu ra Moisés bi fɛtꞌi nɛ bin su, him bi hyąnzambʉi gue xpi hyandi. 33 Nuꞌa ra Hmu bi ꞌyɛ̨mbi: “Dami cꞌoc ni thįxfani nguetho nuua guí ꞌbäi, xʉn ho ua, ngue ya dí ꞌbäcä ua,” bi ꞌyɛ̨n Oją. 34 Nɛ xø bi ꞌyɛ̨n Oją: “Dá nu ma tꞌʉhni ꞌbʉpʉ ra häi Egipto ngue i pa ma ʉnbi. Nɛ dá øcä yʉ́ hmbafi ʉ. Bá ɛ̨cä ya gue ga japi da thɛgui. Nɛ nuya gui mba bʉ Egipto,” bi ꞌyɛ̨n Oją, bi tꞌɛ̨mpꞌa ra Moisés, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Esteban.
35 Nu ra Esteban xø bi xiꞌʉ yʉ juąnbate mahønꞌa, bi ꞌyɛ̨na:
―Guehna ra Moisés bi tsꞌʉ ꞌbʉ mí ꞌyɛ̨na xtí hecua yoho yʉn ꞌyohʉ ma miꞌisraelhʉ, nɛ bi tꞌɛ̨mbi: “Ha i ja nin tꞌɛ̨di gui hegäꞌbe, toꞌo bi xiꞌi gan tsꞌʉtꞌabi.” Guehna ra Moisés, Oją bi mbɛnpʉ ngue din tsꞌʉtꞌabi nangue yʉ jąꞌi israel, nɛ bi japi bi mba nthɛgui. Nɛ nuꞌa ꞌbɛꞌa bi ꞌyøtꞌa ra Moisés, bi ꞌyøtꞌe nangue rám ꞌbɛhni Oją mahɛ̨tsꞌi bi nɛqui bʉ, nuꞌbʉ mi dɛ ra tꞌʉza. 36 Nuna ra Moisés bi ꞌyøtꞌ yʉn tꞌøtꞌe nuįxte nɛ yʉ hmɛpya nubʉ ja ra häi Egipto. Mꞌbɛjua bʉya bi gʉcpʉ thi yʉ jąꞌi bʉ ja ra häi Egipto, nɛpʉ ja ra thɛnga deją bi ꞌyøtꞌa nꞌda ran tꞌøtꞌe nuįxte, nɛpʉ maꞌueni nguepʉ bin ꞌyo yote njɛya yʉ jąꞌi. 37 Guehna ra Moisés bi xih yʉ jąꞌi israel: “Oją da huanꞌnahʉ nꞌda ra pøngahyą guepʉ ꞌbʉh nin ꞌyohʉhʉ, tengutho bʉ bi huancä. Nuꞌa jatho gui ꞌyøhmbʉ ꞌbɛꞌa da manꞌa,” bi ꞌyɛ̨na, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Esteban.
38 Nu ra Moisés gueꞌa bin ꞌyohʉ yʉ jąꞌi bʉ maꞌueni. Nɛ nubʉ ja rá yą ra tꞌøhø Sinaí bin yąui rám ꞌbɛhni Oją mahɛ̨tsꞌi, ꞌbʉ mi gopʉ ja rán dʉi ra tꞌøhø mam bombøtahʉ. Nɛ bi hyąnba rám hman Oją ra Moisés gue njąmꞌbʉ da guadi, nɛ gueꞌa bi thogahʉ a ya.
39 Pɛ nuꞌʉ mam bombøtahʉ him bi nde bi ꞌyɛ̨cꞌyɛi a ra Moisés, him bi nde bi dɛnni xʉn ho, pɛ bi numanꞌʉtho nɛ bi goh yʉ́ mbʉi, mím bɛ̨m bʉ Egipto. 40 Nuꞌʉ bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Aarón, ra hmumbäją: “Dami ꞌyørcahe ꞌda yʉ oją da zixcahʉ. Nguetho hin dí pąhmbe ꞌbɛꞌa bi ja a ra Moisés gue bá jʉgähe bʉ ja ra häi Egipto,” bi ꞌyɛ̨nꞌʉ. 41 Nuꞌʉ bi ꞌyøtꞌa nꞌda ra tꞌʉndąni bʉya, ɛ̨mbi yʉ́ oją, nɛ bi hyo yʉn dąni nɛ bi mbøx yʉ́ ꞌbøtsꞌe. Nɛ madín johya a bi ꞌyøtꞌe nangue yʉ́ ꞌyɛsɛ. 42 Pɛ nu Oją bi ꞌuegue nangueꞌʉ, nɛ bi hyɛgui da dąnde ra hyadi, ra ząna, nɛ yʉ sø, nguetho ntꞌoꞌtꞌi bʉ ja rá søcuą yʉ pøngahyą:
Pɛ hanja hinga guecä gá pøscahʉ ꞌbʉ gmí hyohʉ yʉn dąni ꞌbʉ gmí ꞌbʉhmbʉ nyote njɛya bʉ maꞌueni,
i ɛ̨n Oją, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ yʉ pøngahyą.
43 Pɛ hinga guecä gá thąndegahʉ pɛ guá tuhʉ nꞌda ra nguꞌbøꞌtꞌe guepʉ gá thąndehʉ a gá sänba zɛhɛ rá thuhu, gá ɛ̨mfʉ ra Moloc.
Nɛ guá tuhʉ nꞌda rá hmite ra sø gá ꞌyɛ̨mb zɛhɛhʉ ra oją Renfán,
ngue gá nde gá thąnde zɛhɛhʉ.
Janangueꞌa ga ʉnꞌnahʉ nɛ ga pɛnꞌnahʉ manꞌda yatho xínda guepʉ ra häi Babilonia,
i ɛ̨n Oją, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ yʉ pøngahyą.
44 Pɛ guehma mi tu nꞌda ra nguꞌbøꞌtꞌe gue mí sänba Oją ʉ ma ngʉrpa bombøtahʉ ꞌbʉ mín ꞌyo bʉ maꞌueni, guepʉ da dąnde Oją ʉ, bi ꞌyøtꞌe tengu xí xi Oją ra Moisés, nuꞌbʉ min yąui bʉ ja ra tꞌøhø. Bi xifi da ꞌyøtꞌe tengu ra hmɛpya xí nu. 45 Mꞌbɛjua bʉya, nuꞌbʉ mí ngʉrpi ra Josué, pɛ guextaꞌa ra nguꞌbøꞌtꞌe bá tuꞌʉ ma ngʉrpa bombøtahʉ ꞌbʉ mí zøm bʉ ja ra häi xí xi Oją. Nɛ mí ꞌbʉpʉ miꞌda yʉ jąꞌi gue hing yʉ israel. Nu Oją bʉya bi hyønꞌa thi yʉ ꞌdanꞌyo jąꞌi nɛ bim ꞌbʉpʉ yʉ israel bʉya. Nɛ guextaꞌa mí jatho ra nguꞌbøꞌtꞌe nuꞌbʉ min tsꞌʉtꞌabi ra David. 46 Nuꞌa Oją ɛ̨mmɛ mí numanho ra David, gue ꞌdatꞌa Oją mí thąnde ra Jacob. Nuꞌa ra David bi ꞌyäp rán tꞌɛ̨di Oją da hyømba rá ngu gue rám poniui ra nguꞌbøꞌtꞌe. 47 Pɛ nu ra Salomón rá tsꞌʉntꞌʉ ra David a, gueꞌa bi hyømba rá ngu Oją. 48 Pɛ nuꞌa Oją nuįxte thoho hingui ꞌbʉpʉ ja yʉ ngu ntꞌøtꞌe ngue yʉ́ ꞌyɛ yʉn ꞌyohʉ. Ngubʉ bi man ra pøngahyą ꞌbʉ mi thocpa rám hma ra Hmu mahɛ̨tsꞌi, nɛ bi ꞌyɛ̨na:
49 Nuua mahɛ̨tsꞌi i ja ma tsꞌɛdi,
nɛcua ja ra ximhäi ja ma tsꞌɛdi,
ꞌbɛꞌa ní ngu guín nde gui hyøguahʉ,
o hapʉ guí ɛ̨mhbʉ ja ma säya.
50 Ha hinga guesɛgä dá øtꞌä gätho ja ua ya,
ɛ̨n Oją, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra pøngahyą, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Esteban.
51 Nɛ bi thocꞌa ra Esteban bi xiꞌʉ yʉ mbäją i ørpa ran juąnbi:
―Nuꞌahʉ xíngui tsꞌʉ guí øhmbʉ ꞌbʉ jaꞌa si ahʉ, nɛ xʉm mɛ ni mbʉihʉ, xíngui tsꞌʉ di cʉꞌtꞌ ni zaguhʉ. Thocua thoho guí sämanꞌʉhʉ rá Hogandąhi Oją tengutho mam bombøtahʉ, guín jahʉ bʉ. 52 Xínga nꞌda rá pøngahyą Oją gue him bi hyo mam bombøtahʉ, nꞌdatꞌʉ yʉ pøngahyą gue bi ma dua ɛ̨h ra Hoga Cristo, gueꞌa gá dähʉ nɛ gá yąfʉ nɛ xin gá hyohʉ. 53 Nuꞌʉ yʉ́m ꞌbɛhni Oją mahɛ̨tsꞌi bi ꞌdajʉ rán tꞌɛ̨di Oją, pɛ hin guí ʉrpahʉ ra güɛnda a ꞌbɛꞌa bi ma, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Esteban ꞌbʉ mi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ ngʉrpi.
Bi tho ra Esteban
54 Nɛ nuꞌbʉ mí ꞌyøh ya ꞌbɛꞌa bi ma ra Esteban, bi dɛ ra cuɛ yʉ́ mbʉi nɛ bi yɛ̨xpa yʉ́ tsꞌi. 55 Pɛ nu ra Esteban mí hą ra tsꞌɛdi xʉn ho rá mbʉi nangue rá Hogandąhi Oją in ꞌyoui, nɛ bi ndøsꞌ mahɛ̨tsꞌi nɛ di nɛc thoho hapʉ ꞌbʉ Oją. Nɛ bi nu ra Jesús ꞌdarpʉ ꞌbʉhmi Oją nɛ i ja rá tsꞌɛdi. 56 Nɛ bi ꞌyɛ̨na:
―Pɛ dami ndøsꞌhʉ nʉ dín nugä, nꞌyø, nsoqui mahɛ̨tsꞌi nɛ dín nugä a bin jąꞌi ua ja ra ximhäi, i ꞌbʉhnʉ ja rán ꞌyɛi Oją, bi ꞌyɛ̨na.
57 Pɛ nuꞌʉ bʉya manꞌda bi got yʉ́ zagu, nɛ bi mbafi nangue yʉ́ cuɛ, gätho bi muxpʉ ꞌbäh ra Esteban. 58 Nɛ bi gʉcpʉ ja ra hnini nɛ bi batꞌado bʉ maꞌueni. Nɛ nuꞌʉ gue bim bate, bi mbøh yʉ́ coto nguetho in nde nte di hɛ̨nꞌʉ. Bi mbøpʉ ja rá gua nꞌda ran ꞌyohʉ ní huti ra Saulo, nɛ bi ꞌyɛ̨nꞌʉ:
―Gui jamansu tsꞌʉ ma cotogähe, bi tꞌɛ̨mpꞌa. 59 Nɛ nuꞌbʉ gätho ní mba ma batꞌado ra Esteban, bi zoꞌa Oją, bi ꞌyɛ̨mbi:
―Nuꞌi ma Hmu Jesús, dami hyąnga ma te ya.
60 Nɛ bin dąnyahmu, ntsꞌɛdi bi mbafi, bi ꞌyɛ̨na:
―Ma Hmu i, o guí ʉrpa ra güɛnda nanguehna ra tsꞌoqui bin ja ya.
Nɛ nuꞌbʉ mi man na, bi du bʉya.