Bi hma da tho ra Jesús
22
Nuya mi tsꞌʉtho da zøn ra pa da tsꞌi ra hmɛ hinꞌyʉ rá íxi. Gueꞌʉ yʉ pa ra dąmpɛti ran dąbaxjua. 2 Nuꞌʉ yʉ ngʉrpa mbäją nɛ yʉ xänbate niją, mi honi ꞌbɛꞌa dí hyo ra Jesús. Pɛ mi suꞌʉ ꞌbɛꞌa da ꞌyøtꞌ yʉ jąꞌi ꞌbʉ da hyoꞌa.3 Nɛ nuꞌa ra zįthu bi yʉtꞌ rá mbʉi ra Judas Iscariote, gueꞌa nꞌda rá xädi ra Jesús. 4 Nuꞌa ra Judas bi mba, bin yąhʉ yʉ ngʉrpa mbäją nɛ yʉ hmu dofʉi, nɛ bi xifi ꞌbɛꞌa da ꞌyøt ꞌbʉ di däꞌa ra Jesús. 5 Nuꞌʉ bi hyu yʉ́ mbʉi ꞌbʉ mi manꞌa ra Judas ꞌbɛꞌa da ꞌyøtꞌe. Nɛ bi xifi da gut rán zäbi ra Judas. 6 Nɛ nu ra Judas bʉya, bi døꞌma ra ora ꞌbʉ njongui ꞌbʉpʉ yʉ jąꞌi ngue di däꞌa ra Jesús.
Rán sihmɛ ra Hmu
7 Nɛ mi søn ra pa bin ja ra dąntsꞌihmɛ i tsꞌi ra hmɛ hinꞌyʉ rá íxi, nɛ i ho ra tꞌʉdɛꞌyo. 8 Nɛ nuꞌa ra Jesús bi mbɛnꞌna ra Pedro nɛ ra Xuua nɛ bi xifi di hoc ran sihmɛ ran dąbaxjua, da zi ꞌbʉ bin de. 9 Nu ra Pedro nɛ ra Xuua bʉya:
―Hapʉ guín nde ga hocꞌbe, ɛ̨nꞌʉ.
10 Nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Nuꞌbʉ gán ꞌyoui bʉ ja ra ndenhnini nɛ gui nuui nꞌda ran ꞌyohʉ i tu nꞌda ra xaro ra dehe, dami tɛndui a ran ꞌyohʉ, nɛ gui cʉtꞌui bʉ ja ra ngu da yʉtꞌa. 11 Nɛ gui xihmi a ra mɛngu bʉ: “Nuꞌa ra xänbate bá pɛngaꞌbe ngue gui xicꞌbe hapʉ i ja ra cuarto ngue ga sägähe ra dąnsihmɛ,” gui ꞌyɛ̨nui. 12 Nɛ nuꞌa ran ꞌyohʉ da zix aui bʉ magątsꞌi hapʉ i ja ra cuarto xʉn ndoho. Guepʉ gui hocui rán sihmɛ ran dąbaxjua, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi.
13 Nu ra Pedro nɛ ra Xuua bʉya bi mba bi dįni tengutho bi manꞌa ra Jesús. Nɛ bi hocpʉ ran sihmɛ bʉya.
14 Nuꞌbʉ mi zøn ra ora bʉya, nuꞌa ra Jesús nɛ miꞌda yʉ́ xädi bi zøm bʉ nɛ bin sihmɛhʉ. 15 Nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi:
―Ɛ̨mmɛ dán ndegä ga sihʉ na ran sihmɛ ran dąbaxjua ꞌbʉ di ꞌbɛdi ga tugä. 16 Nɛ dí xi ahʉ, him manꞌdandį ga sigä na ran sihmɛ jagueꞌbʉ bi zøn ra pa ngue gán yąmhbʉ xʉn ho ꞌbʉ gám ꞌbʉhmbʉ bʉ di manda rá tsꞌɛdi Oją.
17 Nu ra Jesús bʉya bi dɛca nꞌda baso ra vino nɛ bi un ra jamadi Oją, nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi bʉya:
―Dami comhbʉ na po na ra baso, gui sihʉ. 18 Nguetho dí xi ahʉ, hin ga sigä mahønꞌa asta gueꞌbʉ go da zøn ra pa di manda ua rá tsꞌɛdi Oją xʉn ho.
19 Nɛ nubʉya, bi hyąc ra hmɛ nɛ nuꞌbʉ mi guaꞌa bi un ra jamadi Oją bʉya, bi xɛni nɛ bi darpa ʉ yʉ́ xädi, bi ꞌyɛ̨na:
―Nuna ra hmɛ na, ma ngøcꞌyɛigä na, ga ungä nangue ahʉ. Nɛ nꞌdandį ngu nꞌdandį ꞌbʉ guí sihʉ, guim bɛ̨njʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
20 Nɛ nuꞌbʉ mi guadi bin sihmɛ ʉ, nu ra Jesús bi dɛcꞌa ra baso ra vino nɛ bi unꞌdʉ yʉ́ xädi nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Nuna, ran hoqui maꞌdaꞌyo, guehna nam bøni ma jigä ngue bi hocꞌa ra ꞌdaꞌyoꞌyu bi ꞌyøtꞌahʉ Oją na, bi ꞌyɛ̨na.
21 Pɛ dí huhmbʉ ua nꞌda di dägä. 22 Nɛ nugä, ngue dán jąꞌigä ua ja ra ximhäi, da thogä, ngue gueꞌa bi zänd Oją, pɛ í huɛ̨hi maha a di dägä, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
23 Nu yʉ́ xädi, ꞌbex bin ꞌyänzɛhɛ toꞌo di däꞌa ra Jesús.
La Última Cena
Ra Jesús bi ma toꞌo dim ꞌbɛtꞌo
24 Nɛ manꞌda ran juntꞌi bi ꞌyøtꞌʉ yʉ́ xädi ngue toꞌo dim ꞌbɛtꞌo nanguesɛ ʉ. 25 Pɛ nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Nuua ja ra häi, nu yʉ tsꞌʉtꞌabi nɛꞌʉ i ja yʉ́ tsꞌɛdi, xʉn hɛ̨i i ørpa yʉ jąꞌi ꞌbʉ di manda ʉ, i øtꞌe yʉ́ ꞌyɛ̨hɛ ʉ, nɛ i tꞌɛ̨mbi xʉn ho a i øtꞌe. 26 Pɛ nu ahʉ, hin gan jahʉ bʉ. Nuꞌa toꞌo dim ꞌbɛtꞌo, da ꞌyøtꞌe dim ꞌbɛjua thoho. Nɛ nuꞌa toꞌo din ngʉrpi, da ꞌyøtꞌe din ꞌyɛ̨hɛ thoho a. 27 Nu yʉ hmu ꞌbʉcua ja ra häi, hin dim pɛꞌʉ, pɛ gue i tøꞌmi da mbɛpꞌʉ yʉ́ ꞌyɛ̨hɛ, pɛ nugä madague dím hmugä, pɛ dí øtꞌä ngue ni ꞌyɛ̨hɛgahʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
28 Nɛ manꞌda bi xifi, bi ꞌyɛ̨na:
―Pɛ nuꞌahʉ, dán hyʉmhbʉ ꞌbʉ má nugä yʉn ʉnbi ua ja ra ximhäi. 29 Janangue ga ꞌdaꞌa nin tꞌɛ̨dihʉ, tengutho bi ꞌdacä ma Ta. 30 Nɛ nuꞌbʉ bi zøn ra pa ga øtꞌ ran tsꞌʉtꞌabi, ꞌdarpʉ dan johyahʉ, nɛ gui comhbʉ ma tsꞌɛdi gui juąnbahʉ ma miꞌisraelhʉ, dyʉ́ judíohʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Ra Jesús i pądi ꞌbɛꞌa da ꞌyøtꞌa ra Pedro
31 Nɛ bi tꞌɛ̨mpꞌa ra Pedro:
―Ma zʉ Pedro, nuꞌa ra zįthu bi ꞌyäh ran tꞌɛ̨di ngue da zäꞌa ni mbʉihʉ, in nde ahʉ gan ꞌuɛ̨xthʉ tenguꞌbʉ i ꞌuɛ̨xt ran dąhi yʉ́ häi ra trigo. 32 Pɛ nugä, ya dá äp ma Ta him má zä gui pumbɛ̨ni ni tꞌɛ̨cꞌyɛihʉ. Nɛ nuꞌbʉ gán ꞌyomfɛ̨ni tsꞌʉ, gui ꞌyɛ̨cꞌyɛi xʉn ho mahønꞌa, nɛ gui zɛrpa yʉ́ mbʉi ni miꞌyɛ̨cꞌyɛihʉ, bi ꞌyɛ̨mbi.
33 Nɛ nuꞌa ra Pedro bi dąh pʉya:
―Nugä, ga tɛnꞌna i madague dan ofädiui ogue ga tuui, bi ꞌyɛ̨na.
34 Bi dąꞌa ra Jesús bʉya:
―Gra Pedro, dí xiꞌi, nuꞌbʉ hin ní mbah ra øni, ná hyundį xquí cøngui, bi tꞌɛ̨mpꞌa ra Pedro.
Ra Jesús bi ma mi tsꞌʉtho da nu ran ʉnbi
35 Xø bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi bʉya:
―Nuꞌbʉ ra mbʉdi dá pɛnꞌnahʉ bʉ gá mamhbʉ ran ho maꞌdaꞌyo, nɛ hin te gá hyąxhʉ. ꞌBɛꞌa gá ꞌyøthʉ, ha bin ja ꞌbɛꞌa gätho gá hyomhbʉ, uague hinꞌna.
Nɛ gätho yʉ́ xädi bi ꞌyɛ̨na:
―Hin te dá ꞌbɛhmbe.
36 Pɛ nuya nꞌdanꞌyo gui ꞌyøthʉ, gui tux ni buxahʉ, nɛ gui hyąx ni mbɛtihʉ. Nɛ nuꞌbʉ hinꞌyʉ ni espadahʉ, gui pä ni pahnihʉ gui tämhbʉ nꞌda. 37 Nguetho i jatho din jagä tengu i mam bʉ ja rá hman Oją, i ɛ̨m bʉ: “Yʉ jąꞌi da ꞌyɛ̨mbi ra tsꞌomꞌbäi a,” i ɛ̨m bʉ ja rám hman Oją nanguecä, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
38 Nɛ nuꞌʉ yʉ́ xädi bi ꞌyɛ̨mbi:
―Gra Hmu, i jaje yoho yʉ espada, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
―Dí guaꞌʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Enseñanza en la Habitación Superior
Ra Jesús in yąui Oją bʉ ja ra nyuni Olivos
39 Nuꞌa ra Jesús bʉya, bi bøm bʉ ja ra cuarto mi sihmɛ ʉ, bi mba bʉ ra nyuni Olivos, bi mbähä yʉ́ xädi. 40 Nɛ nuꞌbʉ mi zøm bʉ, nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Dami ꞌyäfʉ rá tsꞌɛdi Oją gue da zä gui hyäthʉ yʉ́n tsꞌäte ra zįthu, bi ꞌyɛ̨mbi.
41 Nɛ nuꞌa ra Jesús bi ꞌueꞌi tsꞌʉ bʉ mí ꞌbäh yʉ́ xädi, nɛ bin dąnyahmu, bin yąui Oją. 42 Nɛ bi ꞌyɛ̨na:
―Ma Taꞌi, nuꞌbʉ ni pähä, dami japi ngue hin ga sigä a ra mbohi gá sänni ga sigä, pɛ hin dín nde ma pähäzɛhɛ pɛ go ni pähä dín nde ga øtꞌä, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
43 ꞌBex bi nɛqui bʉ nꞌda rám ꞌbɛhni Oją mahɛ̨tsꞌi ngue bá hąnba a í zɛrpa rá mbʉi. 44 Pɛ nuꞌa ra Jesús ɛ̨mmɛ bi du rá mbʉi, nɛ manꞌda ntsꞌɛdi bin yąui Oją. Xøgue ra ji a rá xänthe mi täpʉ häi.
45 Nɛ bi ndantsꞌa ra Jesús bʉya, bi mba bʉ ꞌbʉh yʉ́ xädi. Pɛ nuꞌʉ, gätho min ąha nguetho bi güent yʉ́ jąꞌi ʉ nangue ra dumbʉi mim bɛ̨ni. 46 Nuꞌa ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Hanja gnán ąhmbʉ. Dami nuhmbʉ, gan yąhʉ Oją janangueꞌa da zä gui tąhmbʉ rán tsꞌäte ra zįthu, bi ꞌyɛ̨mbi.
Bi fɛntꞌa ra Jesús
47 Nɛ nuꞌbʉ min yąhʉ yʉ́ xädi, ꞌbex bá ɛ̨pʉ nꞌda nɛtsꞌi yʉ jąꞌi, nɛ bá ꞌbɛtꞌo ra Judas, gueꞌa nꞌda rá xädi ra Jesús. Nɛ nuꞌa bi zøm bʉ ꞌbʉh ra Jesús nɛ bi zʉspa rá ꞌyogu ꞌbʉ mi zɛngua. 48 Pɛ nuꞌa ra Jesús bi ꞌyɛ̨mbi:
―Grá Judas, ha ran tsꞌʉꞌtsꞌi guí dägui, nugä ngue dán jąꞌigä ua ja ra ximhäi, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
49 Nɛ nuꞌʉ miꞌda yʉ́ xädi ꞌbʉ mi nu ꞌbɛꞌa bin ja, bi ꞌyänꞌna ra Jesús:
―Ha ga japähe ma espadahe, ɛ̨nꞌʉ.
50 Pɛ him bi døꞌmi ꞌbɛꞌa da siꞌa nꞌda ʉ, ꞌbex bi zɛcua rán ꞌyɛizagu rá ꞌyɛ̨hɛ ra ngʉrpa mbäją. 51 Pɛ nuꞌa ra Jesús ꞌbex bi hɛcua yʉ́ xädi:
―O guí øthʉ a, bi ꞌyɛ̨mbi.
Nɛ ꞌbex bi hocua mahønꞌa a rá zagu a ran ꞌyohʉ. 52 Nɛ nuꞌa ra Jesús ꞌbex bin yąhʉ yʉ jąꞌi ngue bá ɛ̨hɛ da zitsꞌi. Min ꞌyohʉ yʉ ngʉrpa mbäją nɛ yʉ ngʉrpa mbädi bʉ ja ra dąniją, nɛ miꞌda yʉ́ ngʉrpi yʉ judío. Nɛ bi ꞌyɛ̨mbi:
―Ha drá bɛ̨gä ngue guá hąhʉ ni espadahʉ nɛ ni zahʉ ngue gui sixcahʉ, bi ꞌyɛ̨na. 53 Hanja hin gá bɛntcahʉ bʉ ja ra dąniją, nɛ ząntꞌa min xänbategä bʉ. Pɛ nuya bi zøn ra ora din ja a bi zänd Oją nɛ nꞌda ora thoho gui tąjʉ, nɛꞌa ra dąmantsꞌo nꞌda ora thoho da dąqui, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Jesús es Traicionado y Arrestado
Ra Pedro bi gønꞌa ra Jesús
54 ꞌBex bi fɛntꞌa ra Jesús nɛ bi tsꞌixpʉ ja rá ngu ra hmumbäją. Nɛ nuꞌa ra Pedro bi dɛnni a na ꞌbɛjua thoho. 55 Nɛ mi zø bʉ nꞌda ra sibi bʉ mbo rá mbäꞌtꞌi rá ngu ra hmumbäją. Nɛ nu ra Pedro madin tąspihʉ bʉ yʉ jąꞌi. 56 Nɛ mi ꞌbäpʉ nꞌda ra hmute ngue ra ꞌyɛ̨hɛ bʉ. Nɛ nuꞌbʉ mi nuꞌa ra Pedro, bi ꞌyɛ̨na:
―Nuna ran ꞌyohʉ hucua, min ꞌyohʉ ra Jesús.
57 Pɛ nuꞌa ra Pedro bin cøni, nɛ bi ꞌyɛ̨na:
―Nuꞌi grá xisu, xøgue hin dí pącä toꞌo a guí ma, bi ꞌyɛ̨na.
58 Nuꞌbʉ mi tho nꞌda zʉ tꞌʉ ora, nꞌda ran ꞌyohʉ bi nuꞌa ra Pedro nɛ bi ꞌyɛ̨mbi mahønꞌa:
―Nuꞌi grán ꞌyohʉ, gueꞌe gmin ꞌyohʉ ra Jesús.
Pɛ nuꞌa ra Pedro bin cøni:
―Hinga guecä, bi ꞌyɛ̨na.
59 Nɛ nuꞌbʉ mi thoh manꞌda ora, xø manꞌda ran ꞌyohʉ bi ꞌyɛ̨mbi:
―Nugä, dí pącä na ran ꞌyohʉ. Guehna nꞌda rá xädi ra Jesús. Nɛhna ra mɛngu Galilea na, bi ꞌyɛ̨na.
60 Pɛ nuꞌa ra Pedro bi dąti:
―Nuꞌi grán ꞌyohʉ, hin dí pącä ꞌbɛꞌa guím ma, bi ꞌyɛ̨na.
Nɛ ꞌbex bi mbah ra øni bʉya. 61 Nuꞌa ra Jesús ꞌbex bin yɛ̨gui nɛ bi hyantꞌa ra Pedro. ꞌBex bi bɛ̨nꞌa ra Pedro xí xiꞌa rá Hmu, ngue bi ꞌyɛ̨mbi: “Dí pącä nuꞌbʉ hin ná mbah ra øni, hyundį xquí cøngui,” ngue xí ꞌyɛ̨mbi. 62 Nɛ nuꞌa ra Pedro bʉya, bi mba bʉ thi nɛ bin zoni, bi bɛ̨nmanꞌʉ ꞌbɛꞌa bi ꞌyøtꞌe.
Pedro Niega a Jesús
Ra Jesús bi tꞌʉspi
63 Nɛ nuꞌʉ yʉn ꞌyohʉ mi fäꞌa ra Jesús, bin ʉspate thoꞌʉ. 64 Nɛ bi gorpa rá dä ra Jesús, nɛ bi mbɛmpꞌ pʉya, nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Jesús:
―Grá pøngahyą, xije toꞌo bi mbɛpꞌaꞌi, bi ꞌyɛ̨mbi.
65 Nɛ ɛ̨mmɛ xʉn ngu ran tsꞌo bi xiꞌa ra Jesús.
Ra Jesús bi juąnba yʉ́ ngʉrpi yʉ judío
66 Nɛ nuꞌbʉ mi hyax pʉya, bim pɛti bʉ yʉ dącꞌyɛi, nɛ yʉ ngʉrpa mbäją, nɛ yʉ xänbate niją. Nɛ nuꞌʉ bi zixpʉ madím pɛti gätho yʉ́ ngʉrpi yʉ judío, ngue di juąnba ra Jesús. Nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌa:
67 ―Dami xije ya, ha majuąni gueꞌe grá Cristo, rá Thahni i Oją.
Nɛ nuꞌa ra Jesús bi dąti:
―Madagueꞌa ga xi ahʉ, hin gui ꞌyɛ̨cꞌyɛigahʉ. 68 Nɛ nguthoꞌbʉ ga änꞌnahʉ nꞌda ran tꞌänni, hin gui thąhmbʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús. 69 Pɛ nuya, bi zøn ra ora ga comꞌbe rá tsꞌɛdi Oją nuįxte thoho, nugä ngue dán jąꞌigä ua ja ra ximhäi, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
70 Nɛ nuꞌʉ mi hupʉ bi ꞌyänni:
―Ha gueꞌe rá Tsꞌʉntꞌʉ e Oją ꞌbʉ.
Nɛ nuꞌa ra Jesús bi dąti:
―Gueꞌa guí mamhbʉ, bi ꞌyɛ̨na.
71 Pɛ nuꞌʉ bʉya, ꞌbex bi ꞌyɛ̨nꞌʉ:
―Hingui jatho ga homhbʉ miꞌda yʉ testigo, nguetho ya bin juąnzɛhɛ, nɛ dá øhmbʉ a bi ma, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
Jesús es Burlado e Interrogado