Rán tꞌɛ̨di ra Jesús
20
Nɛ nu ra Jesús nꞌda ra pa bi xänba yʉ jąꞌi bʉ ja ra dąniją nangue ran ho maꞌdaꞌyo. Nɛꞌʉ yʉ ngʉrpa mbäją nɛ yʉ xänbate niją, nɛ yʉ dącꞌyɛi, gätho bi zøm bʉ. 2 Nɛ bi tꞌänꞌna ra Jesús:―Hanja sä guí øtꞌe ꞌbɛꞌa guí øtꞌe. Toꞌo bi ꞌdaꞌa nin tꞌɛ̨di, bi ꞌyɛ̨mbi.
3 Pɛ nu ra Jesús bi dąti:
―Nɛcä, ga änꞌnahʉ, 4 toꞌo bi un rán tꞌɛ̨di ra Xuua ngue bi ꞌyøtꞌ ran xixyą, hague Oją uague yʉ jąꞌi, bi ꞌyɛ̨na.
5 Pɛ nuꞌʉ bin ꞌyänzɛhɛ ʉ ꞌbɛꞌa dí dąti. Nɛ bi ꞌyɛ̨nsɛ:
―Nuꞌbʉ ga ɛ̨mfʉ ngue Oją bi unꞌna rán tꞌɛ̨di a ra Xuua, nɛ da ꞌyɛ̨njʉ bʉya: “Hanja hin gá ꞌyɛ̨cꞌyɛihʉ ꞌbʉ.” 6 Pɛ nuꞌbʉ ga ɛ̨mfʉ, yʉ jąꞌi thoho bi un rán tꞌɛ̨di, dí batꞌadojʉ yʉ jąꞌi nguetho xʉn ngu yʉ jąꞌi ɛ̨cꞌyɛi rá pøngahyą Oją ra Xuua, bin ꞌyɛ̨mzɛhɛ ʉ.
7 Janangueꞌa bi tꞌɛ̨mpꞌa ra Jesús:
―Hin dí pąhmbe toꞌo bi un rán tꞌɛ̨di ra Xuua, bi ꞌyɛ̨ntho.
8 Nɛcä hin ga xi ahʉ toꞌo bi ꞌdacä ran tꞌɛ̨di ga øtꞌä ꞌbɛꞌa dí øtꞌä, bi ꞌyɛ̨na.
Anás cuestiona la autoridad de Jesús
Ran tꞌuti yʉ tsꞌombɛfi
9 Nɛ bi xih manꞌda ran tꞌuti a ra Jesús, bi ꞌyɛ̨na:
―Mi ꞌbʉꞌa nꞌda ran ꞌyohʉ bi ꞌyøtꞌa nꞌda ra nuąndätꞌo, nɛ bi hmitꞌi ꞌda yʉ mbɛfi. Nuꞌa rá mbɛti bi mba nꞌdanni bʉya, nɛ nyaꞌatho bám ꞌbʉpʉ. 10 Nɛ nuꞌbʉ mi zøn yʉ pa da thʉc yʉn dätꞌo, nuꞌa rá mbɛti bá pɛhna nꞌda rá ꞌyɛ̨hɛ da duspa ꞌda yʉ́n dätꞌo, ngueꞌa án yąhʉ a. Pɛ nuꞌʉ bi zocpa a ra nuąndätꞌo, bi mbɛmba thoho ra ꞌyɛ̨hɛ nɛ bi ꞌyɛtꞌi, xín te bi unni. 11 Nɛ ná yoho rá ꞌyɛ̨hɛ bá pɛhna rá mbɛti ra nuąndätꞌo, pɛ ngutho bi ꞌyørpa ra ꞌyɛ̨hɛ, nɛꞌa bi mbɛmba thoho mahønꞌa, bi ꞌyɛr bʉya nɛ nte bi unni. 12 Nɛ ná hyu rá ꞌyɛ̨hɛ xø bi mbɛhni mahønꞌa a ran ꞌyohʉ, ngutho bi tꞌørpe, bi ʉnba yʉ mbɛfi nɛ bi ꞌyɛtꞌi, xíngui tsꞌʉ bi unni.
13 Nɛ nubʉya, nu ra mɛndätꞌo bi bɛ̨ni ꞌbɛꞌa da ꞌyøtꞌe. Nɛ bi ꞌyɛ̨na: “Masque ga pɛhnꞌna ma tsꞌʉntꞌʉ, dadí huɛ̨qui, xøhma da numansu na,” bi ꞌyɛ̨nsɛ. 14 Pɛ nuꞌbʉ mi nurpa rá tsꞌʉntꞌʉ ʉ yʉ mbɛfi, bi mam bʉya ngue da hyo, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ: “Mbähä ga hohʉ rá tsꞌʉntꞌʉ, janangue da zä ga cosɛhʉ ra nuąndätꞌo,” bi ꞌyɛ̨nꞌʉ. 15 Janangueꞌa bi zix pʉ maꞌueni, bi hyønꞌa thi ra tsꞌʉntꞌʉ, nɛ bi hyo bʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Nɛ xø bi ꞌyänꞌdʉ yʉ jąꞌi mi ꞌbäpʉ:
―ꞌBɛꞌa guím bɛ̨mhbʉ da ꞌyøtꞌa rá mbɛti ra nuąndätꞌo ya, bi ꞌyɛ̨na.
16 Pɛ dí xi ahʉ, ba ɛ̨sɛ nɛ da hyoꞌʉ, nɛ nꞌdanꞌyo di unꞌna rá nuąndätꞌo bʉya, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Nɛ nuꞌbʉ mi ꞌyøꞌʉ yʉ jąꞌi ꞌbɛꞌa bi man ra Jesús, nuꞌʉ bi ꞌyɛ̨nꞌʉ:
―Oją da ꞌyøtꞌe hin din ja a guím ma, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
17 Pɛ nuꞌa ra Jesús bi hyɛ̨tꞌʉ, nɛ bi ꞌyɛ̨mbi:
―Pɛ ꞌbɛꞌa nam bønꞌa rám hman Oją ntꞌoꞌtꞌi mayaꞌbʉ ꞌbʉ, ngue i ɛ̨na:
Nuꞌa ra do bi bʉntꞌʉ yʉ gądo ꞌbʉ mi hyøh ra ngu,
gueꞌa ra do manꞌda mahyoni, tengu thoho yʉ guangu, i ɛ̨m bʉ ja rám hman Oją.
18 Nɛ tenguꞌbʉ da guesɛgä a ra do i hmam bʉ. Høntꞌa go toꞌo hingui ɛ̨cꞌyɛigui, din ʉnbazɛhɛ, tenguꞌbʉ da dąng bʉ ja ra do din tʉni, nɛ go ga sɛmpä a tenguꞌbʉ ra do da zɛꞌmi nɛ da ꞌyɛtꞌi, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Bin tꞌänꞌna ra Jesús ꞌbʉ din jutꞌ ra renta ogue hinꞌna
19 Nu yʉ ngʉrpa mbäją nɛ yʉ xänbate niją ꞌbʉ mi ꞌyøꞌa ran tꞌuti bi man ra Jesús nangueꞌʉ yʉ hyote mbɛfi, min nde da gotꞌa fädi ra Jesús, nguetho bi bądi tenguꞌbʉ guesɛ ʉ yʉ hyote mbɛfi ʉ yʉ mbäją nɛ yʉ xänbate niją. Pɛ him bi gotꞌi nguetho bi zutho yʉ jąꞌi.
Parábola de los Viñedos y los Arrendatarios
20 Janangue bi bɛ̨m mahønꞌa bʉya nɛ bi mbɛhni ꞌda yʉn ꞌyohʉ ngue da ꞌyän yʉn tꞌänni a ra Jesús, nꞌdahma din ja ꞌbɛꞌa sä dí fɛntꞌa ra Jesús ngue di dä bʉ ꞌbʉh ra tsꞌʉtꞌabi. 21 Nɛ nuꞌʉ yʉn ꞌyohʉ bi xi a ra Jesús:
―Xänbate i, dí pąhmbe høntꞌa majuąni guí ma. Nɛ dí pąhmbe guí xänbi xʉn ho høntꞌa go toꞌo má jąꞌi nɛ hin guí huahni toꞌo guí xänbi, pɛ guí xifi xʉn ho nangue Oją. 22 Dami xije ya, ha din thɛui man tꞌɛ̨dihʉ bi ꞌdajʉ Oją ꞌbʉ ga juthʉ ra renta a ra tsꞌʉtꞌabi Roma, uague hinꞌna, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
―Hanja gní ꞌyängui, xi ni mbɛti gní juthʉ ra renta ra tsꞌʉtꞌabi, gan nugä, bi ꞌyɛ̨na.
Nɛ bi un bʉya.
―Toꞌo rá pøte nɛ rá thuhu i cuat na ra mbɛti, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Nɛ nuꞌʉ bi ꞌyɛ̨nꞌʉ:
―Rá pøte nɛ rá thuhu ra tsꞌʉtꞌabi Roma i cuat na.
25 Bi dąh ra Jesús bʉya nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Nuꞌa rá mbɛti ra tsꞌʉtꞌabi Roma, gui unꞌna. Nuꞌa xin rá mbɛti Oją, gui unꞌna Oją a, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ.
26 Janangue nu yʉn ꞌyohʉ him bi zä xtá hyätꞌa ra Jesús, pɛ bi hyonya thoho ʉ ꞌbɛꞌa bi manꞌa ra Jesús.
Pagándole Impuestos a Cesar
Ran tꞌänni ꞌbʉ da ndantsꞌʉ xʉn du
27 Nɛ nuꞌʉ ꞌda yʉ saduceo, bi zøm bʉ ꞌbʉh ra Jesús, gueꞌʉ hingui ɛ̨cꞌyɛi da ndantsꞌʉ xøn du. Nuꞌʉ bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Jesús:
28 ―Nuꞌa ra Moisés bi ꞌdajʉ nꞌda man tꞌɛ̨dihʉ nɛ bi ꞌyɛ̨na: “Nuꞌbʉ bi du nꞌda ran ꞌyohʉ ngue mi ꞌbʉh rá xisu nɛ njoꞌo yʉ́ tꞌʉhni, nuꞌa rán ꞌyohʉ da zinba a rá xisu. Nɛ nuꞌa rá mbʉdi tꞌʉhni dim ꞌbʉi, da thuspa rá thuhu a ran ꞌyohʉ bi du nɛ daꞌyɛ̨mbi rá ta a,” bi man ra Moisés.
29 Pɛ gueꞌa ga änꞌnahe. Bim ꞌbʉꞌi yoto yʉn ꞌyohʉ din ꞌyohʉ zɛhɛ. Nuꞌa ra mbʉdi nꞌyohʉ bi zinꞌa nꞌda ra xisu, nɛ mꞌbɛjua bʉya bi du a ran ꞌyohʉ nɛ him bim ꞌbʉh rá tꞌʉhni. 30 Nɛ nuꞌbʉ mi du ran ꞌyohʉ bʉya, ná yoho rán ꞌyohʉ bi zinꞌa ra xisu mahønꞌa, nɛ xø bi du a. 31 Nɛ xø bi zinꞌa manꞌda rán ꞌyohʉ bʉya, ꞌdaꞌingu bi ꞌyøtꞌʉ gätho yoto yʉn ꞌyohʉ, gätho bi du nɛ xínga nꞌda bim ꞌbʉh yʉ́ tꞌʉhni. 32 Mbɛjua bʉya, bi dusɛ ra xisu, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ. 33 Nuya, dami xije ꞌbɛꞌa din ja a ra pa da ndantsꞌʉ xʉn du. Toꞌo da ꞌyɛ̨mbi rá xisu a ra xisu, nguetho gätho yoto bim ꞌbʉhmbʉ ra xisu ua ja ra häi, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ yʉ saduceo.
34 Nɛ nuꞌa ra Jesús bi dąti:
―Høntꞌua ja ra häi din thątꞌʉ yʉ jąꞌi. 35 Nɛ gätho toꞌo yʉ́n sähʉ da mba bʉ mahɛ̨tsꞌi ꞌbʉ bi ndantsꞌʉ xʉn du, nɛ him man ja ran thąti bʉ. 36 Nguetho da gohi tengu tho yʉ́m ꞌbɛhni Oją ʉ, nɛ him man da du bʉ. Nɛ maꞌdaꞌyo da gohi ꞌbʉ bi xoxa Oją ʉ ngue yʉ́ tꞌ ʉhnisɛ Oją ʉ.
37 Pɛ nɛꞌa ra Moisés bi ma da ndantsꞌʉ xʉn du ꞌbʉ mi ꞌyoꞌtꞌi ꞌbɛꞌa bin ja, nuꞌbʉ mi nu mí zø ra za ꞌbʉ mayaꞌbʉ. Nɛ i mam bʉ ngue nu Oją rá Oją ra Abraham nɛ ra Isaac nɛ ra Jacob, nɛ nuꞌʉ, ná yaꞌa thoho xí du ʉ ꞌbʉ mi ꞌyɛ̨mpꞌa Oją ra Moisés. 38 Ngubʉ bi ma nguetho guextaꞌa i ꞌbʉh yʉ́ mbʉi. Nubʉ na nu Oją ꞌdaꞌingutho ꞌbʉ i ꞌbʉꞌa nꞌda ogue xʉn du nꞌda. Guextaꞌa i jatho yʉ́ te ʉ xʉn du, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
39 Nɛ nuꞌʉ ꞌda yʉ xänbate niją, bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Jesús:
―Ɛ̨mmɛ xʉn ho a gá ma, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
40 Nɛ nuꞌʉ yʉ saduceo ya him mi sä da ꞌyän miꞌda yʉn tꞌänni.
Toꞌo rám bomꞌbɛto a ra Cristo
41 Nɛ nubʉya, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús:
―Hague nán zä guí ɛ̨mfʉ ra Cristo rám bomꞌbɛto ra David a. 42 Nguetho bi mansɛ ra David bʉ ja ra søcuą bi ꞌyoꞌtꞌa:
Nuꞌa Oją bi ꞌyɛ̨mpꞌa ma Hmu:
“Hyucua ga conhui ma tsꞌɛdi,
43 gueꞌbʉ go dá tąpä gätho ʉ nin sʉihʉ,” i ɛ̨n Oją, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra David ꞌbʉ mi ma nangue ra Cristo.
44 Hanja i ɛ̨mbi rá Hmu, nɛ rám bomꞌbɛto a, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Ra Jesús bi ma hinga gueꞌa bʉ nán xänbate ʉ yʉ xänbate niją
45 Nuꞌa ra Jesús bʉya, ní jatꞌa nyąhʉ yʉ́ xädi, gätho mi ꞌbäpʉ mi øde ꞌbɛꞌa bi man ra Jesús. Bi ꞌyɛ̨mpꞌ ʉ bʉya:
46 ―O guí ʉrpahʉ masu ꞌbɛꞌa da manꞌʉ yʉ xänbate niją, nguetho i he yʉ́ mbapahni xʉm hmadi ngue da tꞌɛ̨spi, nɛ ɛ̨mmɛ di ho da mba ma zɛngua ngue da ꞌyɛ̨spa yʉ jąꞌi. Nɛ ɛ̨mmɛ i honi da hyupʉ ja yʉn thutsꞌi xʉn ho bʉ ja yʉ niją, nɛpʉ ja yʉn sihmɛ. 47 Nɛ i siyabi ꞌbɛꞌa i pɛꞌtsꞌ yʉ xisu xʉn du yʉ́n ndø, nɛ i tunba yʉ́ ngu, nɛ ní jatꞌi nyaꞌa thoho i yąhʉ Oją bʉ ja yʉ niją. Pɛ nuꞌʉ, manꞌda xʉn ʉtho ran ʉnbi da nu, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.