Ran tꞌuti ra xisu nɛ ra zɛꞌmi
18
Nꞌda ra pa, bi xiꞌa nꞌda ran tꞌuti yʉ́ xädi ra Jesús, ra hmɛpya jatho thocua thoho din yąui Oją nɛ hin din xømbʉi da ꞌyädi gueꞌbʉ go din ja ꞌbɛꞌa ädi. 2 Nɛ bi ꞌyɛ̨na:―Mi ꞌbʉ a nꞌda ra zɛꞌmi bʉ ja nꞌda ra hnini, him bi numansu Oją xínga gue yʉ́ mijąꞌihʉ. 3 Nɛ mi ꞌbʉpʉ nꞌda ra xisu xí du rá ndø. Nɛ thocua thoho mi søm bʉ nɛ mi äpi da mbätsꞌi nangue rán sʉiui i ꞌbʉi. 4 Nɛ him ꞌbe bi ꞌyʉrpa ra güɛnda ꞌbɛꞌa bi man ra xisu a ra zɛꞌmi. Jagueꞌbʉ min xømbʉi nɛ bi ꞌyɛ̨nsɛ: “Nugä, hin dí numansu Oją, xínga gueꞌʉ yʉ jąꞌi. 5 Pɛ ɛ̨mmɛ di pac na ra xisu, masque ga øtꞌä ꞌbɛꞌa in nde nꞌdahma hin di thoqui da zøcua ngue di xuhnanyagui,” bi ꞌyɛ̨nsɛ ra zɛꞌmi, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
6 Nubʉya, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi:
―Dami bɛ̨mhbʉ ꞌbɛꞌa bi ꞌyøtꞌa ra zɛꞌmi. Madague ra tsꞌomꞌbäi. 7 Dí xi ahʉ, manꞌda da ꞌyøꞌa Oją ꞌbʉ gui hyumbi gui ꞌyäfʉ rám fätsꞌi ngue yʉ́ tꞌʉhni ahʉ a. Nuꞌa Oją hingui tøꞌmi ꞌbɛ din xømbʉizɛhɛ a. 8 Pɛ dí xi ahʉ, ꞌbexque da mbäx ahʉ ꞌbʉ guí äfʉ rám fätsꞌi. Janangueꞌa gui ꞌyäfʉ Oją di zɛtꞌa ni mbʉihʉ, nɛ hin da du ni mbʉihʉ ngue him ꞌbe ba pengä ua. Nɛ nuꞌbʉ bá pengä nugä ngue dán jąꞌigä ua ja ra ximhäi, ga tįn ahʉ bʉ guí ɛ̨cꞌyɛigahʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Ran tꞌuti nꞌda ra fariseo nɛ ra hyącahäi
9 Nɛ xø bi xih manꞌda ran tꞌuti ʉ im bɛ̨ni xʉn hosɛ, nɛ i numanꞌʉ ʉ yʉ́ mijąꞌihʉ. Nɛ bi ꞌyɛ̨na:
10 ―Yoho yʉn ꞌyohʉ bi mba bʉ ja ra dąniją, din yąui Oją. Nuꞌa nꞌda ra fariseo, nɛ nuꞌa manꞌda ra hyącahäi. 11 Nuꞌa ra fariseo, bim ꞌbäi nɛ bin yą, bi ꞌyɛ̨na: “Jamadi Oją, nguetho nugä xíngui tsꞌʉ xʉn tsꞌo ma mbʉi, nugä hin drá siyategä, nɛ hin drá hyätegä, nɛ hin drá ꞌyomtꞌɛ̨nigä tenguꞌʉ gätho miꞌda. Jamadi ngue nugä hin dí øtꞌä tengu øtꞌna ra hyącahäi i ꞌbäcua. 12 Nugä ząi dí ɛꞌtꞌ man sihmɛ yondį nꞌda semana, nɛ dí unꞌa ná ꞌdɛtꞌa a dí tąh pʉ ja ra niją,” sä bi ꞌyɛ̨nꞌa ra fariseo ꞌbʉ min yąui Oją.
13 Pɛ nuꞌa ra hyącahäi, nꞌdanni tsꞌʉ mi ꞌbäi, nɛ i su da ndøtsꞌ mahɛ̨tsꞌi, bi hyɛ̨ꞌmahäi, nɛ ɛ̨mmɛ tu rá mbʉi. Nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌa Oją: “Ma Oją i, dín yeh ni mbʉi, nguetho drá dąditsꞌoquigä,” bi ꞌyɛ̨nꞌa ra hyącahäi. 14 Pɛ dí xi ahʉ, nuꞌa ra hyącahäi ya xí punba Oją ꞌbʉ mi mbeng bʉ ja rá ngu. Pɛ hinꞌna a ra fariseo, guextaꞌa xʉn tsꞌo rá mbʉi ꞌbʉ mi bøm bʉ. Nguetho toꞌo din ꞌyɛ̨tsꞌi, gueꞌa dín ʉnba ʉ. Pɛ gätho toꞌo hin din ꞌyɛ̨tsꞌi, gueꞌa dí tꞌɛ̨spa ʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Parábola del Fariseo y el Recolector de Impuestos
Ra Jesús bi jąp yʉ tꞌʉhni
15 Nꞌda ra pa, nu ꞌda yʉ jąꞌi bá si yʉ́ tꞌʉhni bʉ ꞌbʉh ra Jesús ngue da mba nthädi ʉ yʉ́ tꞌʉhni. Pɛ nuꞌbʉ mi nuꞌʉ yʉ́ xädi ꞌbɛꞌa øtꞌ yʉ jąꞌi, him bi japi da tsꞌix ʉ yʉ tꞌʉhni bʉ ꞌbäꞌa ra hmu, bi dąmyhą thoho ʉ. 16 Pɛ nuꞌa ra Jesús bi zonꞌdʉ yʉ tꞌʉhni nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi:
―Dami jafʉ ba thocua ya yʉ tꞌʉhni, o gadí hɛcuahʉ, nguetho gätho toꞌo da yʉrpʉ di manda rá tsꞌɛdi Oją, jatho ꞌbɛ da gohi tengu nꞌda ra tꞌʉhni. 17 Dami ꞌyøhmbʉ ꞌbɛꞌa dí xi ahʉ: Jatho gui ꞌyøthʉ tenguꞌbʉ gyʉ́ tꞌʉhnihʉ ꞌbʉ guí ɛ̨cꞌyɛihʉ. Nuꞌbʉ hinꞌna, hin gui cʉthʉ bʉ di manda rá tsꞌɛdi Oją, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Nꞌda ra mɛmbɛti i yąui ra Jesús
18 Nɛ nuꞌa nꞌda rá ngʉrpi yʉ judío, bi ꞌyänꞌna ra Jesús:
―Grá hogaxänbate, ꞌbɛꞌa sä ga øtꞌä ngue din jagä ra te maząi.
19 Bi dąh ra Jesús:
―Ha guím bɛ̨ni ꞌbɛꞌa guím ma ngue guí ɛ̨ngui xʉn hogui, nguetho høntꞌa Oją xʉn ho. 20 Guí pądi ꞌbɛꞌa i mam bʉ ja yʉn tꞌɛ̨di ngue i ɛ̨m bʉ: “O guí ꞌyomtꞌɛ̨ni, o guí hodu, o guím pɛ̨, o guí man ra fɛhni, nɛ gui numansu ni ta nɛ ni mbe,” i mam bʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
21 Nu ran ꞌyohʉ bi dąti:
―Gätho dí øtꞌä ʉ gueꞌbʉ go mán tꞌʉhnigä, bi ꞌyɛ̨nꞌa ran ꞌyohʉ.
22 Nɛ nuꞌa ra Jesúsꞌbʉ mi ꞌyøde ꞌbɛꞌa bi ma, bi ꞌyɛ̨mpꞌa:
―Gadí ꞌbɛꞌi tsꞌʉ. Ní mba, gui pä gätho ꞌbɛꞌa i ja i, nɛ gui darpa yʉ hyoya. Gua ɛ̨h pʉya, gui tɛngui. Nɛ nubʉya, xʉn ngu din ja i bʉ mahɛ̨tsꞌi, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
23 Pɛ nuꞌa ran ꞌyohʉ ꞌbʉ mi ꞌyøꞌa bi man ra Jesús, ɛ̨mmɛ bi du rá mbʉi, nguetho ɛ̨mmɛ ra mɛmbɛti a. 24 Nuꞌa ra Jesús ꞌbʉ mi nu bi du rá mbʉi a ran ꞌyohʉ, bi ꞌyɛ̨na:
―Xʉn hɛ̨i yʉ mɛmbɛti da yʉrpʉ di manda rá tsꞌɛdi Oją. 25 Manꞌda hingui hɛ̨i nꞌda ra camello da yʉrpʉ ja rá gu ra ꞌyofani, xinda gueꞌʉ yʉ mɛmbɛti da yʉrpʉ di manda rá tsꞌɛdi Oją, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
26 Nɛ nuꞌʉ yʉ jąꞌi ꞌbäpʉ bi ꞌyɛ̨nꞌʉ:
―Pɛ nuꞌbʉ in jabʉ, toꞌo maha da zä dim pøhø ꞌbʉ, bi tꞌɛ̨mpꞌa ra Jesús.
27 Nuꞌa ra Jesús bi dątꞌʉ:
―Nuꞌa Oją sä da ꞌyøtꞌa hingui sä da ꞌyøzɛhɛ yʉ jąꞌi, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
28 Nuꞌa ra Pedro bʉya, bi ꞌyɛ̨mbi:
―Nugähe, gätho a mi jaje dá sohmbe nɛ dá tɛnꞌnahe.
29,30 Nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨na:
―Guehma dí xi ahʉ, gätho toꞌo bi zoh rá ngu, ogue rá xisu, ogue yʉ́ cu, ogue rá ta, ogue rá mbe, ogue yʉ́ tꞌʉhni, ngue bin unsɛ di manda rá tsꞌɛdi Oją ʉ, Oją di unni manꞌda xʉn ngu xinda gueꞌa mí ja. Pɛ nɛꞌa ra te maząi bʉya, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Xø bi ma mahønꞌa rán dąte ra Jesús
31 Nu ra Jesús, bi zixpʉ maꞌueni gätho ꞌdɛꞌmayoho yʉ́ xädi, nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Dami ꞌyøhmbʉ ya. Ga mbähä bʉ Jerusalén, nɛ din ja bʉ ꞌbɛꞌa gätho bi man yʉ pøngahyą mayaꞌbʉ nanguecä, ngue dán jąꞌigä ua ja ra ximhäi. 32 Nu yʉ jąꞌi di dägä bʉ ja rá tsꞌɛdi ʉ hing yʉ judío, nɛ nuꞌʉ da dengui, nɛ di cꞌąmanꞌʉgui, nɛ da zoxqui. 33 Nɛ da mbɛgbä, nɛ da hyogä. Pɛ ná hyu pa bʉya ga ndantsꞌi mahønꞌa, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
34 Pɛ nuꞌʉ yʉ́ xädi, him bi bądi ꞌbɛꞌa nam bønꞌa bi man ra Jesús. Nguetho njoꞌmitho yʉ́n ꞌyomfɛ̨ni ʉ.
Jesús Predice Su Muerte y Resurrección
Nuꞌa ra Jesús bi hocꞌa nꞌda ra xädä mi hąxtaꞌa mi
35 Nɛ mi ꞌyo bʉ häntho bʉ ja ra hnini Jericó a ra Jesús, nɛ mi hupʉ ndenꞌyu nꞌda zʉ xädä mi hąxtaꞌa mí si. 36 Nɛ nuꞌbʉ mi ꞌyøꞌa ra xädä ngue xʉn ngu yʉ jąꞌi mba bʉ, bi ꞌyänni ꞌbɛꞌa øtꞌʉ. 37 Nɛ bi sifi mba bʉ ra Jesús ra mɛngu Nazaret. 38 Nɛ nuꞌa ra xädä bʉya, ntsꞌɛdi bi mbafi, bi ꞌyɛ̨na:
―Nuꞌi gra Jesús, rám bomꞌbɛto i ra David, dami huɛ̨gui tsꞌʉ.
39 Nɛ nuꞌʉ yʉ jąꞌi mi ꞌbäpʉ, bi xifi din hɛ̨. Pɛ madague him mi ndepe din yą, pɛ manꞌda ntsꞌɛdi bi mbafi, bi ꞌyɛ̨na:
―Gra Jesús, rám bomꞌbɛto i ra David, dami huɛ̨gui tsꞌʉ.
40 Nuꞌa ra Jesús bim ꞌbäh pʉya nɛ bi manda ba tsꞌinba a ra xädä. Nɛ nuꞌbʉ mim ꞌbähmi ra Jesús a ra xädä, bi ꞌyänꞌna ra Jesús bʉya:
41 ―ꞌBɛꞌa guí nde ga øtꞌaꞌi, bi ꞌyɛ̨mbi.
Nɛ nu ra xädä bi dąti:
―Dín nde ga nu ran nɛqui.
42 ―Sä guin nu ya, bi zä ni dä nguetho gá ꞌyɛ̨cꞌyɛi i ja ma tsꞌɛdi, bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Jesús.
43 ꞌBex bi zä bi nu ran nɛqui rá dä bʉya. Nɛ bi dɛnꞌna ra Jesús. Bi ꞌyɛ̨spa Oją bʉ ní mba. Nɛꞌʉ gätho yʉ jąꞌi mi ꞌbʉpʉ, bi ꞌyɛ̨spa Oją bʉya.
Sanación de Bartimeo