Yʉ xisu bi mbäxa ra Jesús
8
Nuꞌbʉ mi thoꞌi ꞌda yʉ pa, nu ra Jesús bi mbähä ꞌdɛꞌmayoho yʉ́ xädi bʉ ja yʉ hnini, nɛ bi mam bʉ ꞌbɛpʉ ní manda rá tsꞌɛdi Oją. 2 Nɛ bi mbähä a ra Jesús ꞌda yʉ xisu xí hoc ꞌbʉ mí ʉ, nɛꞌʉ ꞌda xí hyønba thi yʉ zįthu min ꞌyohʉ, nɛꞌa ra María ra mɛngu bʉ ra hnini Magdala, gue mín ꞌyohʉ yoto yʉ zįthu ꞌbʉ mi hocꞌa ra Jesús. 3 Nɛꞌa ra Juana , rá xisu ra Chuza, nꞌda ran ꞌyohʉ im hmu bʉ ja rá ngu ra tsꞌʉtꞌabi Herodes. Nɛꞌa ra Susana, nɛ xʉn ngu miꞌda yʉ xisu bi mbähä, mi fäxꞌa ra Jesús nɛ yʉ́ xädi nangue yʉ́ mbɛti zɛhɛ.
Mujeres Discípulos
Rán tꞌuti ra mbomhmudä
4 Nɛ xʉn ngu yʉ jąꞌi bi nɛxpʉ i ja miꞌda yʉ hnini, nɛ bim pɛti bʉ ꞌbʉh ra Jesús. Nɛ nuꞌa ra Jesús bi xiꞌa nꞌda ran tꞌuti, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
5 ―Nu nꞌda ran ꞌyohʉ bi mba bʉ ja rá huąhi bá pom bʉ yʉ hmudä. Nuꞌʉ ꞌda yʉ hmudä bi zo bʉ ja ra ꞌyu, nɛ nu yʉ jąꞌi bi nɛ̨m bʉya nɛ yʉ doja bi za. 6 Nɛ ꞌdaꞌʉ yʉ hmudä bi zo bʉ ja yʉ ndaxnado, nɛ nuꞌbʉ mi bøtsꞌe ꞌbex bi hmancꞌa nꞌdihi, nguetho hinꞌyʉ ra dehe bʉ ja yʉ do. 7 Nuꞌʉ miꞌda yʉ hmudä bi zo bʉ ja yʉ ꞌuįni, nɛ nuꞌbʉ mi bøtsꞌe, bi gomꞌ yʉ ꞌuįni ʉ, nɛ him bin te. 8 Nɛꞌʉ ꞌda yʉ hmudä bi zo bʉ ja ra hogahäi nɛ bin te xʉn ho bʉ, nɛ bin xąndi, xʉn ngu bin ja, bi ꞌyɛ̨m ꞌbʉ mi man ran tꞌuti.
Nuꞌʉ i ja yʉ́ zagu, bi ꞌyøꞌa dá ma, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ jąꞌi ra Jesús.
Hanja bi xih yʉn tꞌuti yʉ jąꞌi a ra Jesús
9 Nuꞌʉ yʉ́ xädi, bi ꞌyänꞌna ra Jesús:
―ꞌBɛꞌa nam bønꞌa ran tꞌuti gá ma.
10 Nuꞌa ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Nuꞌahʉ, Oją bi ja ahʉ gui pąhmbʉ ꞌbɛpʉ ní manda rá tsꞌɛdi. Pɛ nuꞌʉ miꞌda, dí xih yʉn tꞌuti ʉ, nguetho in nu yʉ́ dä pɛ hingui pądi ꞌbɛꞌa in nu, nɛ i ja yʉ́ zagu, pɛ hingui pądi ꞌbɛꞌa i øde, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Ra Jesús bi ma ꞌbɛꞌa nam bønꞌa rán tꞌuti ra mbomhmudä
11 ―Nuya, ga xi ahʉ ꞌbɛꞌa nim bønꞌa ran tꞌuti dá mangä. Nuꞌʉ yʉ hmudä, ra hmɛpya rám hman Oją ʉ. 12 Nuꞌʉ bi zo bʉ ja ra ꞌyu, ra hmɛpya ʉ toꞌo bi ꞌyøh rám hman Oją, pɛ nu ra zįthu bi japi ꞌbex bi pumbɛ̨ni, nɛ him bi zä bi ꞌyɛ̨cꞌyɛi ngue da mba nhyąni. 13 Nɛ nu yʉ hmudä bi zo bʉ ja yʉ do , ra hmɛpya ʉ toꞌo bi ꞌyøh rám hman Oją nɛ bin johya ꞌda yʉ pa. Pɛ him bi gopʉ mbo yʉ́ mbʉi rá hman Oją nɛ nuꞌbʉ bi zä ra zįthu ʉ, ꞌbex bi ꞌueh pʉya. 14 Nɛ nuꞌʉ yʉ hmudä bi zo bʉ ja yʉ ꞌuįni, ra hmɛpya ʉ toꞌo bi ꞌyøh rám hman Oją, pɛ høntꞌa bi bɛ̨ni ꞌbɛꞌa dí hyusɛ yʉ́ mbʉi, nɛ ꞌbɛꞌa i ja ua, nɛ ꞌbɛ ꞌa bi numanhosɛ, hinga xøtꞌa din te bʉ yoho yʉ hmudä, nɛ nte bin ja a ra hoga hmudä. 15 Nɛ nuꞌʉ yʉ hmudä bi zo bʉ ja ra hogahäi, ra hmɛpya ʉ toꞌo bi ꞌyøh rám hman Oją, nɛ bi mbɛsꞌpʉ mbo rá mbʉi, nɛ bi xiꞌʉ miꞌda yʉ jąꞌi, nɛ xʉn ngu miꞌda bi ꞌyɛ̨cꞌyɛi nangueꞌʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
La Parábola del Sembrador y la Semilla
Ran nɛqui hinga ntꞌągui
16 Nɛ manꞌda ran tꞌuti bi ma ra Jesús, bi ꞌyɛ̨na:
―Xínga nꞌda ra jąꞌi di søc yʉ bombilla ngue da goꞌmi, o gue da mbøxpʉ ꞌbitꞌotsꞌi, pɛ da ꞌyɛ̨xpʉ mꞌbatho ngue di nɛc bʉ mbo ra ngu. 17 Ngutho mam hmangä. ꞌBɛꞌa gätho dí xi a zɛhɛhʉ, pɛ jatho gui xihmbʉ miꞌda yʉ jąꞌi, janangueꞌa din ja ran nɛqui yʉ́ mbʉi.
18 Dami jamansuhʉ xʉn ho ꞌbʉ guí øhmbʉ mam hmangä, nguetho nuꞌbʉ guí øhmbʉ xʉn ho, sä gui pąhmbʉ xʉn ho a mam hmangä. Pɛ nuꞌʉ toꞌo hingui øde xʉn ho, di pumbɛ̨ni a zʉ tsꞌʉ bi ꞌyøde, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi ra Jesús.
Parábola de la Lámpara
Ra Jesús bi ma toꞌo rá mbe nɛ yʉ́ cu
19 Nꞌda ra pa bi mba bʉ rá mbe nɛꞌʉ yʉ́ cu ngue da nuꞌa ra Jesús. Pɛ him bi zä da nu nguetho ɛ̨mmɛ dʉ yʉ jąꞌi bʉ mi ꞌbʉi. 20 Nɛ bi siꞌa ra Jesús i ꞌbäpʉ thi rá mbe nɛ yʉ́ cu, in nde da nu a. 21 Nu ra Jesús bi dąti, bi ꞌyɛ̨na:
―Nu ma mbe nɛ ma cu, gueꞌʉ toꞌo i øh rám hman Oją, nɛ øtꞌa i mam bʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jesús.
Nu ra Jesús di japi din hɛ̨ ran dąhi nɛ ra dehe
22 Nuꞌa ra Jesús nꞌda ra pa bi hyu nꞌda ra mbosa, bi mbähä yʉ́ xädi, nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Ga mbähä bʉ ꞌdanguadi ra dądehe, bi ꞌyɛ̨na. Nɛ ꞌbex bi mba bʉya.
23 Pɛ nuꞌbʉ i ꞌyoꞌa ra mbosa bʉ ja ra dehe, bin ąꞌa ra Jesús. Nɛ ɛ̨mmɛ ntsꞌɛdi ran dąhi bi ꞌyɛnꞌa ra dehe, gueꞌbʉ go mi mbo ra dehe bʉ mbo ra mbosa, ntsꞌutho a bin ja. 24 Pɛ nuꞌʉ yʉ́ xädi, bi ꞌyentsꞌa ra Jesús:
―Xänbate i, xänbate i, nde da goguahʉ ra dehe, bi ꞌyɛ̨mbi.
Bi ndantsꞌa ra Jesús, bi hɛcua ran dąhi nɛ ra dehe, bin hɛ̨ꞌʉ bʉya, nɛ xʉn ho ra dehe bʉya. 25 Nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ́ xädi:
―Hanja, ha zʉ tsꞌʉtho guí ɛ̨cꞌyɛigahʉ.
Pɛ nuꞌʉ yʉ́ xädi bin su, nɛ bi hyonya thoho. Nɛ bin ꞌyɛ̨mzɛhɛ ʉ:
―ꞌBɛꞌa din ꞌyɛ̨tꞌui na ran ꞌyohʉ, nɛ ya ꞌbexque in hɛ̨ꞌa ran dąhi nɛ ra dehe di hɛcpi, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
Jesús Calma la Tormenta
Ra Jesús bi hocꞌa nꞌda ran ꞌyohʉ min ꞌyoui ra zįthu
26 Nɛ nuꞌbʉ min hɛ̨ ran dąhi, bi thopʉya, bi zøm bʉ ja ra häi Gadara, din hyantꞌui bʉ ꞌdanguadi ra häi Galilea. 27 Nɛ nuꞌbʉ mi gąꞌa ra Jesús bʉ ja ra mbosa, bin cꞌatꞌui nꞌda ran ꞌyohʉ ra mɛngu bʉ, min ꞌyohʉ yʉ zįthu a. Nɛ nuꞌa ran ꞌyohʉ, him mí he rá he, nɛ him mi ꞌbʉpʉ ja rá ngu, pɛ mi ꞌbʉpʉ ja yʉn ꞌyägui. 28 Nɛ nuꞌbʉ mi nuꞌa ra Jesús bʉya, ꞌbex bin dąnyahmu bʉ ja rá gua nɛ ntsꞌɛdi bi mbaꞌa ra zįthu:
―Nuꞌi Jesús, rá tsꞌʉntꞌʉ i Oją nuįxte, ꞌbɛꞌa gui ꞌyørcähe ya. ꞌYørcähe tsꞌʉ ra mate, o gadí ʉngahe, 29 bi ꞌyɛ̨nꞌa ra zįthu ꞌbʉ mi xifi da bøm bʉ rá mbʉi ran ꞌyohʉ.
Nguetho na yaꞌa thoho bi ʉnba ran ꞌyohʉ nɛ i xɛcta yʉ cadena i pa thuꞌtꞌi, nangue rá tsꞌɛdi ra zįthu, nɛ i sixpʉ maꞌueni mahønꞌa. 30 Nu ra Jesús bi ꞌyänba rá thuhu a ran ꞌyohʉ.
―Dí nꞌdan nɛtsꞌigähe, bi ꞌyɛ̨m ꞌbʉ mi dądi.
Nguetho min ꞌyohʉ xʉn ngu yʉ zįthu. 31 Nɛ nuꞌʉ yʉ zįthu bi ꞌyäp ra mate ra Jesús hin da ꞌyɛntpʉ hapʉ bí nɛtsꞌi, nguepʉ ja ra mbaꞌye xʉn hɛ̨tho nɛ ntsꞌutho. 32 Nɛ mi ꞌbʉpʉ xʉn ngu yʉ tsꞌʉdi mi sihmɛ bʉ. 33 Nɛ nu yʉ zįthu bi bøm bʉ ja rá mbʉi ran ꞌyohʉ nɛ bi yʉrpʉ ꞌbʉh yʉ tsꞌʉdi. Nɛ gätho yʉ tsꞌʉdi ꞌbex bin tihi, bin gøxpʉ ja ra nguani, gätho bi zo bʉ dehe, bim ꞌbɛdi.
34 Nuꞌʉ yʉn ꞌyohʉ mi fäh yʉ tsꞌʉdi, ꞌbex bi ꞌdah pʉya ꞌbʉ mi nu ꞌbɛꞌa bi ꞌyøtꞌʉ yʉ tsꞌʉdi. Bi mba bʉ ja ra hnini nɛpʉ ja yʉ huąhi, bi ma ꞌbɛꞌa bin ja. 35 Nɛ xʉn ngu bi mba bʉ, ba nusɛ ꞌbɛꞌa bin ja. Nɛ bi nuꞌa ran ꞌyohʉ min ꞌyohʉ yʉ zįthu, mi hupʉ ja rá gua ra Jesús, mi he rá he. Ya xí yąm bʉya. Nɛ gätho yʉ jąꞌi bin su ꞌbʉ mi nu ꞌbɛꞌa bi tꞌørpa ran ꞌyohʉ. 36 Nɛ nuꞌʉ yʉ jąꞌi in ꞌyohʉ a ra Jesús, ꞌbʉ mi hocꞌa ran ꞌyohʉ, bi xiꞌʉ mꞌbɛjua bi zøm bʉ ꞌbɛꞌa gätho bi ꞌyøtꞌa ra Jesús. 37 Nɛ gätho mi ꞌbʉpʉ ja ra häi Gadara bi ꞌyäp ra mate ngue hin din ꞌyo bʉ ja ra xɛqui a, nguetho ɛ̨mmɛ min su gätho ʉ. Janangueꞌa nu ra Jesús, bi hyu ra mbosa mahønꞌa nɛ bi mbähä yʉ́ xädi bʉya. 38 Nuꞌa ran ꞌyohʉ min ꞌyohʉ ra zįthu, ɛ̨mmɛ in ndehma da dɛnꞌna ra Jesús. Pɛ nuꞌa ra Jesús him bi japi da mba. Pɛ bi ꞌyɛ̨mbi:
39 ―Ní mba ni ngu nɛ gui mam bʉ ꞌbɛꞌa bi ꞌyøtꞌaꞌa Oją.
Nɛ nuꞌa ran ꞌyohʉ bi mba rá ngu bʉya, nɛ bi mam bʉ rá hnini a ran ho bi ꞌyørpa ra Jesús.
Sanación de lo Demoniaco
Nu ra Jesús bi xoxa rá tꞌįxu ra Jairo, nɛ bi hocpʉ ꞌyu nꞌda ra xisu mi hɛ̨mb ra mbɛji
40 Nuꞌbʉ mi mbeng bʉ ra Jesús ꞌdanguadi ra dądehe, ɛ̨mmɛ bin johya yʉ jąꞌi nguetho xʉn ngu mi tømpꞌʉ. 41 Nɛ ꞌbex bi zøm bʉ ꞌbʉh ra Jesús a ra Jairo, nꞌda ra ngʉrpi bʉ ja ra niją, nɛ bin dąnyahmu bʉ ja rá gua, nɛ bi ꞌyäp ra mate da mba ra Jesús bʉ ja rá ngu. 42 Nguetho høntꞌa nꞌdatho rá tꞌįxu mi ꞌbʉi, ngue ꞌdɛꞌma yonjɛya mi pɛꞌtsꞌi, nɛ in nde da du. Nɛ nuꞌbʉ mi mbähä ra Jesús, ɛ̨mmɛ dʉ bʉ yʉ jąꞌi bʉ ní mba.
43 Nɛ nuꞌbʉ mi mba bʉ ꞌyu, hin ní zøm bʉ ja rá ngu ra Jairo, bi zʉꞌa nꞌda ra xisu mí hɛ̨mb ra mbäji, ngue ꞌdɛꞌma yonjɛya mi hɛ̨mpꞌa ran ʉ. 44 Pɛ nuꞌa ra xisu bʉya bi därpa rá nyąmpahni bʉ ja rá xʉthä ra Jesús, nɛ ꞌbex bin hɛ̨ꞌa ran ʉ mi hɛ̨mbi.
45 ꞌBex bi ꞌyänꞌna ra Jesús:
―Toꞌo bi därca ma pahni, bi ꞌyɛ̨na.
Pɛ gätho ʉ mi ꞌbäpʉ bi ꞌyɛ̨mbi: “Njom bi däꞌi.” Nɛꞌa ra Pedro nɛ miꞌda yʉ́ xädi bi ꞌyɛ̨mpꞌa:
―Hanja gní ꞌyɛ̨na ꞌboꞌo bi däꞌa i, nɛ ɛ̨mmɛ i dʉ yʉ jąꞌi bʉ gní mba, bi ꞌyɛ̨mbi.
46 Pɛ nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―Pɛ dí pądi ngue nꞌda ra jąꞌi bi däqui nguetho ma tsꞌɛdigä ín hoꞌa, bi ꞌyɛ̨na.
47 Nɛ nuꞌbʉ mi bąꞌa ra xisu hingui sä din cøni, ɛ̨mmɛ bin su, nɛ di fɛtꞌi, nɛ bin dąnyahmu bʉ ja rá gua ra Jesús, nɛ bi xifi ꞌbɛꞌa í dädi. Nɛ bi ꞌyɛ̨na ngue ꞌbex bi yąm ꞌbʉ mi dädi. 48 Nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨mthoho:
―Grá xisu, bi zä bi yąnꞌi nguetho gá ꞌyɛ̨cꞌyɛi i ja ma tsꞌɛdi. Ní mba ya nɛ da hyu ni mbʉi, bi ꞌyɛ̨mbi.
49 Nɛ yąui ra xisu a ra Jesús ꞌbʉ mi zøm bʉ ꞌda yʉ́ ꞌyɛ̨hɛ ra Jairo xí nɛxpʉ ja rá ngu, nɛ bi ꞌyɛ̨mbi:
―Nu ni tꞌįxu ya bi duꞌa, säti thoho guí pah na ra Hmu, bi tꞌɛ̨mpꞌa ra Jairo.
50 Pɛ nuꞌa ra Jesús mi øde ꞌbɛꞌa bi manꞌa, nɛ bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Jairo bʉya:
―O guín su, pɛ dami ꞌyɛ̨cꞌyɛi nɛ din nuꞌa ni tꞌįxu, bi ꞌyɛ̨mbi.
51 Nɛ nuꞌbʉ mi zøm bʉ ja rá ngu a ra Jairo bʉya, nu ra Jesús him bi japi da thoꞌa mbo yʉ jąꞌi bʉ ꞌbɛnꞌa ra hmute xí du. Høntꞌa ra Pedro nɛ ra Jacobo nɛ ra Xuua, nɛ rá mbe nɛ rá ta ra hmute bi thopʉ. 52 Nɛ mi ꞌbʉpʉ xʉn ngu yʉ jąꞌi mi zoni ngue xí duꞌa ra hmute. Nuꞌa ra Jesús bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
―O guí zomhbʉ nguetho hingui tu na, i ątho na, bi ꞌyɛ̨nꞌa.
53 Pɛ nu yʉ jąꞌi bi denꞌna ra Jesús nguetho mi pądi ya xí duꞌa ra hmute. 54 Nuꞌa ra Jesús bi bɛntpa rá ꞌyɛ ra hmute nɛ bi ꞌyɛ̨mbi:
―Nuꞌi grá hmute, dami ndantsꞌi.
55 Nɛ ꞌbex bi ndantsꞌ pʉya, bin ja rá te, bim ꞌbʉi mahønꞌa.
Nu ra Jesús bi ꞌyɛ̨na:
―Dami ꞌuįmmi na ni tꞌįxuui ya, bi tꞌɛ̨mpꞌa rá ta nɛ rá mbe.
56 Nu rá ta nɛ rá mbe bi hyonya thoho ngue bi dąmbɛ̨ni rá tꞌįxu. Pɛ nuꞌa ra Jesús bi xifi njon da xifi ꞌbɛꞌa bin ja.
La hija de Jairo es devuelta a la vida