Paulus khavun Silas ngesah mongenai Tarung Pios nuk Tesalonika
17
Paulus khavun Silas nurus ponyalan dorok nyihing kota Amfipolis khavun kota Apolonia dorok pun docok nuk kota jok hajok ngarai ah Tesalonika. Nuk anai arok lovun ibadat ulun Yahudi. 2 Kolo kopuꞌun ah noh Paulus nyolong noku lohpo sombayang erih. Toluk kali ondo sabat iyok ngombahas mongenai Kitab Suci umbak idoh. 3 Iyok monjelas ah ahkan doh mongenai Kitab jok marak ah Lacak Ponyolamat ahkan pononyorak khavun hulik bolum tahkan holang ulun mahtoi, khavui marak ah: “Ihtuh noh Lacak Ponyolamat, iyok arok noh Yesus, jok kongesah kuk ahkamuk.” 4 Arok pirak behtik tahkan holang idoh pocayak ngindoi inon jok pomarak Paulus erih tuꞌuk idoh turus ngohasuk Paulus dorok Silas. Nuk holang idoh tumbuk ulun Yunani jok tahkan lomoi tuꞌuk-tuꞌuk pocayak mbak Hotalak, khavun tumbuk bavik jok poduluk nuk kota erih.5 Khavun ulun Yahudi jok bohkon jadik iri nohtok tumbuk ulun ngohasuk Paulus dorok Silas, khavun doh ngupur arok pirak behtik dolang poreman pasar jok bokolas iyam kanik korejak, khavun nguan kolompok doh turus napak kokalut nuk kota erih. Idoh lombut khavun norajang atop lovun Yason, iyok ulun jok pocayak mbak Yesus, khavun ngurah Paulus dorok Silas supayak idoh touk ngonin dorok noku tohun-tohun ulun arok. 6 Totahpik beteng doh iyam bohavung mbak Paulus khavun Silas, idoh ngonin Yason khavun arok pirak behtik ulun jok pocayak, maksak ngonin doh noku husuk kopalak pomorintahan kota jok bokuasak nuk anai. Idoh bokesah mbak auh jok mohing: “Ulun-ulun jok nguan kokalut nuk amo-amoh erih, huntuh idoh arok nuk kota tok tuh, 7 khavun Yason tuh mosuah doh kapat nuk lohpo ah. Idoh paring ah iyam pahtuh umbak porahturan jok tonapak kaisar khavun doh marak ah arok lacak bohkon solain kaisar, yok erih Yesus.” 8 Kotihkak ulun arok khavun dolang kopalak pomorintahan kota nyonih kesah erih, sohinggak idoh jadik kalut. 9 Khavun dolang ponjabat erih nyuhuk Yason khavun ulun jok pocayak jok bohkon ngomayar doh mbak duit ahkan jaminan, umbot erih idoh touk pomolahpas.
Paulus khavun Silas nuk Barea
10 Totahpik ngolomik erih kak ulun-ulun jok pocayak nuk kota Tesalonika idoh nyuhuk Paulus khavun Silas tulak noku kota Berea. Beteng dorok docoh nuk anai dorok tulak noku lohpo sombayang ulun Yahudi. 11 Ulun Yahudi nuk Barea idoh pios mbak Paulus dorok Silas iyam kolo ulun Yahudi nuk Tesalonika, idoh norimak ajar barak Paulus dorok Silas mbak ahtoi jok ngandah khavun nyinong ondo idoh noliti tuꞌuk-tuꞌuk mongenai Kitab Suci supayak idoh ngorehti inon jok pomarak Paulus erih tuꞌuk. 12 Tumbuk ulun nuk kota erih jadik pocayak mbak Yesus. Tormasuk dolang bavik Yunani jok poduluk khavun ulun bahkas Yunani. 13 Totahpik kotihkak ulun Yahudi tahkan Tesalonika nyonih, ngindoi nuk Barea Paulus halik kongesah mongenai auh Hotalak, ulun-ulun Tesalonika erih lombut noku anai ngohasut ulun arok supayak jadik kokalut ahkan ulun arok. 14 Totahpik ulun-ulun jok pocayak nuk Barea nyuhuk Paulus ngimos tulak noku kovang laut supayak iyok tulak homboh kahpal noku Atena, totahpik Silas khavun Timotius honong tohtah nuk Berea. 15 Dolang ulun jok ngitot Paulus idoh ngitot yok nyiring noku Atena, khavun doh hulik bulik noku Barea turus marak tanjik Paulus ahkan Silas dorok Timotius, supayak dorok pohos bulik ngohasuk yok.
Paulus nuk Atena
16 Beteng Paulus ngindoi polombut dorok nuk Atena, iyok piluk nohtok tumbuk topahtung jok sonyembah kolunon Atena. 17 Kotului erih nuk lovun sombayang ulun Yahudi Paulus ngombahas havo-havoi mbak dolang ulun Yahudi erih khavun ulun bohkon jok monyembah Hotalak. Sotiap ondo iyok ngesah mongenai Yesus ahkan ulun jok bohavung mbak iyok nuk pasar, iyok mombahas mongenai Yesus ahkan dolang ulun jok arok nuk anai. 18 Khavun pirak behtik guruk tahkan kolompok Epikuros khavun tahkan kolompok Stoa idoh ngombahas havo-havoi mbak Paulus. Arok jok marak ah: “Inon jok kongajar ah erih yam masuk ahkal!” Khavun arok kak ulun bohkon bokesah hiyon ah: “Kolo lagui iyok bokesah mongenai dewa-dewa jok sonyembah bangsak bohkon.” Idoh bokesah koderih kotului Paulus ngesah ahkan doh mongenai Yesus, khavun ngesah mongenai Yesus hulik bolum tahkan pomalus Ah. 19 Idoh ngonin Paulus noku husuk ulun arok nuk Areopagus khavun ngombahas mongenai inon jok kongajar ah khavun doh ngisok yok, hiyon doh: “Tolong kok monjelas ah ahkan kai aꞌang jok bohuak jok kongajar muk erih. 20 Ihkai uwas nyonih mongenai aꞌang jok kongajar muk ahkan kai, monurut kai erih aneh. Kotului erih ihkai jolik taꞌai inon rehti ah.” 21 (Kotului kolunon Atena khavun ulun-ulun tahkan luar jok mocon nuk anan, idoh andar nyonih kesah jok bohuak, khavun doh ngombahas mongenai kesah erih.)
22 Paulus pun turus tombok nuk husuk dolang ulun jok pokarak nuk Areopagus erih, khavun bokesah mbak auh jok mohing ahkan paring ulun Atena erih, hiyoi ah: “Oo dolang paring ulun Atena. Ahkuk nohtok nuk luvang paring korejak mik ihkam punak pahtuh mbak dolang paring dewa-dewa. 23 Kotihkak ahkuk nyalan nuk kota mik tuh khavun nohtok unuk kam nyembah dewa-dewa. ahkuk halik arok nohtok icok,” unuk anai tonulih mik kolihtuh: “Ahkan Hotalak jok iyam kai nyokonok ah.” Jadik huntuh ahkuk kanik ngesah ahkan mik mongenai Hotalak erih, jok sonyembah mik totahpik kam iyam nyokonok Yok. 24 Hotalak noh jok naoi duniak khavun dolang paring tonjom kombulan khavun dolang ocin louk jok arok nuk luvang duniak ihtuh. Iyok noh Hotalak jok bokuasak nuk langit khavun nuk duniak tuh, Iyok iyam mocon nuk lohpo-lohpo jok tonapak kolunon nuk doh nyembah dewa. a 25 Iyok halik iyam poduluk kongonohop kolunon, kotului iyok noh jok nongak komolum khavun nongak hasong khavun nongak paring aꞌang jok pomonuluk kolunon. 26 Topahtuk ah Hotalak napak icok koluarga khavun tahkan icok koluarga erih noh jadik arok dolang suku bangsak. Khavun Hotalak nongak nuk doh mocon nuk duniak tuh sojaham Iyok napak idoh, Iyok uwas netu ah mirak idoh ahkan bolum khavun nuk amoh idoh ahkan mocon. 27 Iyok napak idoh supayak idoh ngurah Iyok khavun ngorehti ngindoi Iyok arok, totahpik sobenar ah Hotalak iyam macuk tahkan paring ulun. 28 Kotului nuk luvang Iyok ihtok bolum, khavun touk nyalan, khavun ihtok arok nuk duniak ihtuh kotului kuasa Hotalak, havoi noh mbak jok kongesah luvang pantun. Hiyon pantun erih:
“Ihtok paring ah arok noh anak-anak Hotalak.”
29 Kotului ihtok arok noh anak-anak Hotalak yataꞌai ngohavoi Hotalak mbak dolang topahtung jok konguan tahkan dolang barang bandak tok jok bolehkak kolo dolang bulo, perak, khavun dolang bahtuk jok tonapak ulun-ulun jok pitar. 30 Hotalak uwas nolingau khavun ngapun kosolaꞌan ulun jok konguan doh beteng doh jahak taꞌai kokaniu Ah. Huntuh Hotalak nyuhuk ulun nuk paring duniak, Hiyoi Ah: “Ihkam harus nohtah paring dosa mik!” 31 Hotalak uwas ngopuhtus ah arok ondo ah Iyok ahkan ngohukum ulun jok arok nuk luvang duniak tuh mbak adil. Korejak erih uwas tonongak Hotalak ahkan icok behtik jok konopilik Ah tahkan holang tok ahkan jadik Hakim khavun sobagai tandak ahkan paring ulun mongenai aꞌang erih. Hotalak uwas ngopolum ulun erih tahkan pahtoi Ah.
32 Beteng ulun-ulun erih nyonih ulun mahtoi touk hulik bolum, arok jok ngolunyik Paulus, totahpik hiyon doh jok bohkon: “Havun nok kai kanik nyonih kok bokesah mongenai paring aꞌang jok kongesah muk erih.” 33 Khavun Paulus pun nohtah pokarak erih. 34 Arok kak pirak behtik ulun bahkas jadik pocayak, tormasuk icok behtik kolompok majelis nuk Areopagus ngarai ah Dionisius, khavun arok kak icok behtik bavik ngarai ah Damaris, khavun arok pirak behtik ulun bohkon jok humbak mbak idoh jadik pocayak mbak Yesus.