Solomani ya Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ɲɔmɛɛ yaha
11
Ayiwa, a saannaa Solomani di bye fiiye yatii wo cèe niɲɛhɛmɛ fɛni na fara Farawɔn wo poro pushɔ wu na: Mowabu pushaa ni Amɔ wuu, ni Edomu wuu ni Sidɔn wuu na fara Xhɛti wuu na. 2 Pee pushaa pʼa bi yìri ye fiiye ye ni, na ta Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di bi jo ni Izirayɛli nagoo pu ni yee fiiye yi shizhaa na na: «Yi ganha ba pu leŋɛɛ wɛ, yʼi ganha ba yi nagoo bɛ kaan pu mu gbaya ni wɛ. Bani nakaara baa pu na ba yi zɔlɔɔ pu waa na pu ɲaha tii pu wo kilɛlɛɛ pu na.» Ga yee fiiye ye wo pushaa na Solomani ya pa nɔrɔ yaha, daan na mu ya lee pye. 3 Saannaa poro pushaa xhuu gbarashuun (700) ni furu pɔbaa cèe xhuu taanri (300) wu bye Solomani mu wu cèe. Pee cèe pii bɛɛri ya bi wu zɔ wu ɲɛri na wu laha Kilɛ na. 4 Ba Solomani ya pa lɛ wɛ, a wu cèe pʼi wu zɔ wu ɲaha tii kilɛlɛɛ piitiilee na. A wu bye wu ya wu zɔ wu bɛɛri kan nige Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu ba wu to Dawuda ya li pye wɛ. 5 A Solomani di ganha na Sidɔn shɛɛn pu wo yapɛrɛzhɔ Asitarite, ni Bɛni-Ami shi shɛɛn pu wo tanhaŋa yapɛrɛ Milikɔmu pɛlɛ. 6 Lemu lʼa kolo Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu ge, a Solomani di ganha na lee pyi, a wu bye wu ya ta na ɲaari nige Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ nɔhɔ ni ba wu to Dawuda ya li pye wɛ. 7 Faaboboŋɔ kemu ki wa Zheruzalɛmu ɲahatiimɛ pu ni ge, a Solomani di shɛ takanga ka yàa kee faaga ki na Kemɔshi mu, Mowabu shɛɛn pu wo tanhaŋa yapɛrɛ le, na ka yàa Molɔki bɛ mu, Bɛni-Ami shi shɛɛn pu wo tanhaŋa yapɛrɛ le. 8 Fiiye yatii shɛɛn wo cèe piimu pu ɲɛ wu mu ge, a wu lee ninunɔ pye pee cèe pu bɛɛri mu, pee piimu bɛɛri pu bi nudanga yawurire ni saraya wo pu wo kilɛlɛɛ pu mu ge.9 A Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ luu di yìri Solomani tàan, bani wu zɔ wʼa fiin foro Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ tàan, Izirayɛli wo Kilɛ we, wee wemu wʼa wuyɛ shɛ wu na tɔɔɲii shuun ge. 10 Ali na ta Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ya bi wu pye bɛ na wu ganha daha shi watii wo kilɛlɛɛ pu fɛni wɛ, ga Solomani ya ta Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wo nijoyo yi logo wɛ. 11 Lee na, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ya Solomani pye na: «Ayiwa, ni mu wʼa doroo lee torogana li na, na nɛ kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ li she, na bye ma jate ya ta nɔ nɛ ɲɔmɛjogoo ki bɛ na wɛ, wee tuun wu ni nʼa da ba saanra ti shɔ ma na, di ti kan ma kapyebye wa mu. 12 Ga ma to Dawuda wu wuu na, nʼa da ba lee pye ma na ma ɲiifɛɛrɛ ti ni wɛ, ga ma ja na nʼa da ba saanra ti shɔ. 13 Lee bɛ na nɛ da ga ba saanra ti bɛɛri shɔ wu na fɛɛfɛɛ wɛ, nɛ na ba gbawege nigin yaha wu mu na kapyebye Dawuda wu wuu na ni na kulo Zheruzalɛmu wu wuu na, lee lemu nɛ shɔɔnri lɔ ge.»
Kilɛ ya pɛn wa yirige Solomani fɛni
14 Ayiwa, a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di ba pɛn wa yirige Solomani fɛni, wee mɛgɛ ɲɛ na Adadi na yìri Edomu fiige ki ni. Edomu fiige ki saan wu wo kpuun li shɛn wa wu bye wii. 15 Tuun wemu ni Dawuda ya kashɛn ki ŋmɔ ni Edomu shɛɛn pu ni ge, Izirayɛli wo kashɛnŋmuu piimu pʼa xu wà kashɛn ki ni ge, a wu kashɛn ɲuŋɔfɔɔ Zhowabu di gari pee taleŋɛ ni, na shɛ Edomu shɛɛn namaa pu bɛɛri ni pu funaŋaa ki bɛɛri gbo. 16 A Zhowabu di yebyaa gbaara pye wà ni Izirayɛli nagoo pu ni, fo na shɛ wu pye wʼa Edomu wo namaa pu bɛɛri gbo xɔ fɛɛfɛɛ. 17 Lee bi Adadi ta wee na ɲɛ funabilere, a wu baa wee tuun wu ni ni Edomu shɛɛn pii ni, pee piimu ɲɛ wu to wu wo kapyebyii pii ge. A wu gari ni pu ni Misira fiige ki ni. 18 A pʼi yìri na foro Majan ni, na gari Paran wo siwaga ki ni, na shɛ Paran wo namaa pii lɔ na fara puyɛ na, na gari Misira ni Farawɔn yíri, Misira wo saan we. A wee di shɛ puga kan wu mu, na ganha na wu yaligee kaan wu mu, na ɲiŋɛ bɛ kan wu mu. 19 A Adadi kaa di sii taan Farawɔn ni fo wʼa wu shɔ wu wo cuun kan wu mu na pye wu shɔ, saanzhɔ Tapenɛsi wo cuun. 20 A Tapenɛsi wo cuun wu ja wa se wu mu na Genuba. A Tapenɛsi di wee laha, na wu bii Farawɔn wo puga ki ni, a Genuba di ganha na lɛgi Farawɔn wo puga ki ni ni Farawɔn wo jalaa pu ni. 21 Na Adadi yaha Misira fiige ki ni, a wu yi logo na Dawuda ya shɛ binnɛ ni wu tii pu ni yaŋa kanha na, na kashɛn keŋɛ ki ɲuŋɔfɔɔ Zhowabu bɛ dʼa xu. A Adadi di Farawɔn pye: «Na yaha di da se na wo fiige ki ni.» 22 A Farawɔn di wu pye: «Ɲaha ni mu di wʼa foni naha nɛ tàan, fo mu wʼa gilee na ma da da se ma wo fiige ki ni wɛ?» A wu jo: «Yaaga bɛ wɛ, ga lee bɛ na, na yaha di da se.»
23 A Kilɛ di pɛn wa bɛ yirige Solomani fɛni. Wee ɲɛ Eliyada ja Erezɔn, wee bi foro wu kafɔɔ Adadezɛri mu, Zoba wo saan we, na baa. 24 Dawuda ya pa Adadezɛri wo kashɛn keŋɛ ki ja. A Erezɔn di namaa pii faari pinnɛ wuyɛ tàan wee tuun wu ni, na ɲɛri kee kashɛn keŋɛ ke wo ɲuŋɔfɔɔ. A pʼi gari Damasi ni, na shɛ diin wà, na ganha na saanra pyi wà. 25 A wu bye Izirayɛli wo pɛn Solomani wo caŋa ɲɛhɛɛ ki bɛɛri ni, na fara Adadi na, wee wemu wu bi kakuuyo pyi Izirayɛli shɛɛn pu na ge. Izirayɛli tɔn bi sii pɛn Erezɔn mu na wu yaha saanra ti na Aramua ni.
Zheroboomu ya nʼa she le wuyɛ ni
26 Ayiwa, Nebati ja Zheroboomu ya pa yìri saannaa Solomani kaa na. Wee bi bye saannaa Solomani wo fiige ki ɲahagbaa fɔɔ wa. Efirayimu shi shɛn wu bye wii, na foro Zereda kulo li ni. Wu nu wʼa bye naxhugoshɔ, wu mɛgɛ di ɲɛ na Zeruwa. 27 Zheroboomu ya yìri saan wu kaa na lemu na ge lee le: Saannaa Solomani ya bi Milo wo xuu wu yereŋɛ na wu to Dawuda wo kulo li takyɛɛgɛyɛ yi yàa. 28 Lee bi Zheroboomu ta fanha na ɲɛ wu ni, wu luu bɛ dʼa waha. Ba saannaa Solomani ya wu kapyeŋɛɛ pyegana li sɛɛri wɛ, na wu pye Yusufu wo gbawege ki kapyebyii pu bɛɛri wo ɲuŋɔfɔɔ. 29 A Zheroboomu di ba foro caŋa ka Zheruzalɛmu ni, a Kilɛ tudunmɔɔ Ayiya na foro Silo ni, a wee di shɛ jíri wu na. Fadevoŋɔ ki bye Ayiya na. Pu shuun wu yɛ wu bye sige ki ni. 30 Fadevoŋɔ kemu ki bye Ayiya na ge, a Ayiya di kee co shɛɛngi na pye faɲuŋɔɔ kɛ ni shuun. 31 Lee kadugo na, a wu Zheroboomu pye: «Ɲuŋɔɔ kɛ lɔ, bani yemu Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ, Izirayɛli wo Kilɛ wʼa jo ge, yee yi wa mɛ na: ‹Li wii, nɛ yere xɔ li na jo di saanra ti shɔ Solomani na, di gbaweye kɛ kan ma mu.› 32 Nɛ na ba gbawege nigin yɛ yaha wu mu na kapyebye Dawuda wu wuu na ni na kulo Zheruzalɛmu we, kulo lemu nɛ shɔɔnri lɔ Izirayɛli gbaweye yi bɛɛri ni ge. 33 Nɛ na ba lee pye, bani Izirayɛli nagoo pʼa nɛ yaha wà na ganha na sogolo Sidɔn shɛɛn wo yapɛrɛzhɔ Asitarite ni Mowabu shɛɛn wo yapɛrɛ Kemɔshi we ni Amɔ nagoo wo yapɛrɛ Milikɔmu fɛɛ ni. Na fara lee na, kodorogoo kiimu nɛ ka na kan pu mu ge, pu ya ta kee koo ɲaari wɛ. Nɛ kee ka na kan pu mu, kɔnhɔ pu da na ɲidaan pyi, pu da saliya wu ɲɔmɛhɛɛ ki koo ɲaari ba Solomani to Dawuda ya li pye wɛ. 34 Ga lee bɛ na, nʼa da ga ba saanra ti shɔ wuyɛ pyaa ki na wɛ. Nɛ na ba wu yaha wu saanra ti pye, fo di zhɛ nɔ wu Kilɛ caŋa na, na kapyebye Dawuda wuu na, wee wemu nɛ shɔɔnri lɔ, wu dʼa nɔhɔ nɛ wo ɲɔmɛjogoo ki koo ɲaari ge. 35 Ga wu ja na nʼa da ba saanra ti shɔ, di gbaweye kɛ kan ma mu. 36 Nɛ na ba gbawege nigin yɛ yaha wu ja wu mu, kɔnhɔ wa di da daa saanra koro li na na kapyebye Dawuda wo nagoo pu ni tuun bɛɛri ni na ɲaha tàan Zheruzalɛmu kulo li ni, lee kulo lemu nɛ shɔɔnri lɔ na pye na tatɛɛngɛ ge. 37 Mu wi ge, nɛ na ba ma pye saan, mʼa ganha na saanra ti pyi Izirayɛli ɲuŋɔ ni ba mʼa li shaa wɛ. 38 Ma ba nɛ wo kajogoo ki bɛɛri koo ɲaari, nɛ kodorogoo kiimu ka ge, na se kee ni. Keree kiimu kʼa tii nɛ ɲaha tàan ge, ma ba kee pyi, na nɛ wo saliya wu ɲɔmɛhɛɛ ki koo ɲaari, ba nɛ kapyebye Dawuda ya li pye wɛ, nɛ na ba bye ni ma, na fanha le ma gbawege ki ni ba nɛ li pye Dawuda mu wɛ. Nɛ na ba Izirayɛli fiige ki kan ma mu. 39 Nɛ na ba Dawuda wo nagoo pu tirige mu lee tirigegana li na. Ga lee wa da ba gori yaha mu gbee wɛ.»
40 Kadugo tàan a Solomani di ba ganha na Zheroboomu shaa di gbo, ga a Zheroboomu di baa wu ɲaha na na kari Misira fiige ki ni, na shɛ wuyɛ mara Shishaki na Misira wo saan we. A wu diin wà fo na shɛ Solomani pye wʼa xu.
Solomani ya xu
(2 Caŋa Ɲɛhɛɛ Jomɔ 9:29-31)
41 Ayiwa, Solomani wo kapyegee kisaŋaa, lemu bɛɛri wʼa pye ge, na fara wu fungɔngɔ fɛɛrɛ ti na, yee bɛɛri ya ka Solomani wo kapyegee ki wo sɛmɛ wu ni. 42 Solomani ya yee kiimu pye saanra ti ni Izirayɛli nagoo pu ɲuŋɔ ni Zheruzalɛmu ni ge, kee ya pye yee kɛlɛɛ shishɛɛrɛ (40). 43 Lee kadugo na, a Solomani di gari wu sefɛlɛɛ pu yíri yaŋa kanha na. A pʼi wu le wu to Dawuda wo kulo li ni. A wu ja Oroboomu di diin saanra ti na wu tɛgɛ.