Izirayɛli nagoo pu wo Ɲuwuuro Kalenɛ li gbegelegana
(Dutɛrɛnɔmɛ 16:1-8)
12
Ayiwa, na Musa ni Arɔn yaha Misira fiige ki ni, a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di pu pye: 2 «Ke yeŋɛ ke na ba bye yee yeŋɛ nizhiige. Ki na ba bye yee wo yee li ɲɔkɔɔnrɔ yeŋɛ. 3 Yi yi jo Izirayɛli nagoo pu mu na pu bɛɛri nigin nigin wu dubyapiye kelee sikapiye co pu kpɔnhɔɔ ki mu, kpuun bɛɛri ni li dubyapige kelee sikapige ke yeŋɛ ke cabyaa kɛ wu na. 4 Kpuun lemu bu bye li sipyii ya ɲɛhɛ wɛ, lee di fara la na lemu ya pu tɛɛŋɛ ge, na saha ni lee bɛ wo sipyii pu ɲɔ ni. Pu na já dubya wemu xa ge, pʼi binnɛ wee na. 5 Yi yee nigin nigin dubyapiye fɛ baa woyo, kelee yee nigin nigin sikapiye fɛ baa woyo co. 6 Yʼi yi yaha fo yeŋɛ ki cabyaa kɛ ni shishɛɛrɛ we. Izirayɛli nagoo pu bɛɛri di ba yee gbo cadovoŋɔ ki na. 7 Piyɛyɛ yemu ni pʼa da dubyaa pu xa ge, pʼi shishan pa ɲɛrɛgi ɲɛrɛgi yee wo kabanuyo yi wo gbeetiriye shuun wu na, ni fugba wo gbeetirige ke. 8 Pʼi xafɔɔrɔ ni shizhɛnhɛrɛ baa buuri ni sawo nizoromɔ pinnɛ xa kee piige ki ni. 9 Yi ganha bu ti nibebaara xa kelee na ti ka lɔhɔ ni wɛ. Ga yʼi ti fɔ́ na ni, ɲuŋɔ ke ni tɔɔyɔ ye ni funŋɔ yaŋmuyɔ yi bɛ. 10 Yaaga ganha bu shɔn ti ni wɛ. Ta bu shɔn, ba ɲiga kʼa mugi wɛ, yʼi tee sòrogo. 11 Xagana lemu na yʼa da ba ti xa ge, lee li wa mɛ: Yʼa da yiyɛ niyɛ pɔ, na tanhaya le, na yi pubegee co keye ni, na ti fogolo xa. Lee li ɲɛ Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wo Ɲuwuuro Kalenɛ le.12 «Kee piige kiyɛ pyaa ni nʼa da ba Misira fiige ki ɲaari. Nɛ na ba Misira shɛɛn pu jalaa nizhiilee pu bɛɛri gbo, na ɲɔ kɔn sipyii na, fo na shɛ nɔ yatɔɔyɔ na. Nɛ na ba jaagi kanhama shan Misira yasunyɔ yi bɛɛri ɲuyɔ ni. Nɛ wu ɲɛ Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ we. 13 Piyɛyɛ yemu ni yʼa da ba bye ge, pee shishan pu na ba bye yee wo fɛ kee kuɲɔgɔɔ ki na. Nɛ ba Misira kpɔɔn tuun wemu ni, nɛ ba pee shishan pu ɲa, nɛ na doro yee ɲuŋɔ ni, yama kafɛɛgɛ ka shishiin da ga ba yee ɲuŋɔ tugo wɛ.
14 «Kee caŋa ki na ba bye fundogo caŋa. Yi na ba kee pye kalenɛ nigbɔɔ Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu. Lʼi bye ɲɔmɛjuu nixhɔbaana yee ni yi kadugo shi nibama wu bɛɛri mu.»
15 A Kilɛ di jo sanha na: «Yi na ba shizhɛnhɛrɛ baa buuri wu li na ta cabyaa gbarashuun. Cazhiige kiyɛ pyaa na yʼa da ba shizhɛnhɛrɛ ti bɛɛri yeege yi piyɛyɛ yi ni, bani na co cazhiige ki na fo na shɛ nɔ caŋa gbarashuun wogo ki na, sipyaa sipya wʼa shizhɛnhɛrɛ buuri li ge, weefɔɔ na ba gɔri yeege Izirayɛli nagoo pu ni. 16 Sipyiire ti bɛɛri na ba binnɛ, na Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ pɛlɛ cazhiige ke, ni caŋa gbarashuun wogo ki na. Wa shishiin ganha bu labye wa shishiin pye yee caya yi na wɛ, fo yi wo zhɔhɔ wu wo kapyeŋɛɛ ki yɛ.
17 «Yi na ba shizhɛnhɛrɛ baa buuri kalenɛ li pyi, lʼi bye fundogo kaa na kee caŋa kiyɛ pyaa na nɛ yee shi wu yeege Misira fiige ki ni. Lee na ba bye ɲɔmɛjuu nixhɔbaana yee ni yi kadugo shi nibama wu bɛɛri mu. 18 Yi na ba shizhɛnhɛrɛ baa buuri li na co yee li yeŋɛ nizhiige ki cabyaa kɛ ni shishɛɛrɛ wu wo cadovoŋɔ ki na, fo na shɛ nɔ ki cabyaa kɛlɛɛ shuun ni nigin (21) wu wo cadovoŋɔ ki na. 19 Kee cabyaa gbarashuun wu bɛɛri funŋɔ ni shizhɛnhɛrɛ ya yaa na ɲa yee wa shishiin kaban wɛ. Sipya bɛɛri wʼa shizhɛnhɛrɛ li ge, wʼa pye Izirayɛli shi shɛn la, wu shiin ya pye nadadiinmɛ la, weefɔɔ niŋɛ na gɔn wolo Izirayɛli nagoo pu ni. 20 Yi ganha bu shizhɛnhɛrɛ buuri wa shishiin li wɛ. Xuu bɛɛri ni yi ɲɛ ge, shizhɛnhɛrɛ baa buuri yʼa da li.»
Izirayɛli nagoo pu wo Ɲuwuuro Kalenɛ li yalige ke
21 Wee tuun wu ni a Musa di Izirayɛli nɔhɔlɛɛ pu bɛɛri yiri na pu pye: «Yi shɛ dubyapiye kelee sikapiye ya co nimɛ na saha ni yi kpɔnhɔɔ ki sipyii pu ni, yʼi Ɲuwuuro Kalenɛ li wo saraga ki gbo. 22 Yʼi izopu tige geŋɛɛ kii kɔn, yʼi ki mini wolo shishan golɛgɛ ki ni, yʼi pee ɲɛrɛgi ɲɛrɛgi kuɲɔɔ li fugba gbeetirige ke ni li kabanugo gbeetiriye shuun wu na. Wa shishiin ganha da voro wu puga na ta ɲiga sanha mugi wɛ. 23 Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ba doroo, na Misira shɛɛn pu kpɔɔn tuun wemu ni, wu bu pee shishan pu ɲa kuɲɔɔ lemu fugba gbeetirige ke ni li kabanugo gbeetiriye shuun wu na, wu na ba doro lee kuɲɔɔ li ɲuŋɔ ni. Wʼa da ba sɔɔ kakabye wu wu jé kee puga ka ni wu kakara pye wɛ. 24 Lee na ba bye ɲɔmɛjuu yee ni yi kadugo nagoo pu mu, yi na ba lemu koo ɲaari gbee ge. 25 Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ na ba fiige kemu kan yi mu na saha ni wu ɲɔmɛɛ li ni ge, yi ba jé kee ni tuun wemu ni, yʼi da le kalɛɛ le pyi. 26 Yi nagoo ba ba yi yege lee kalɛɛ li wo kɔ́ri na 27 yʼi pu pye: ‹Ɲuwuuro Kalenɛ li wo saraga ki ɲɛ kii Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu. Tuun wemu ni Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ bi Misira shɛɛn pu kpɔɔn ge, a wu Izirayɛli nagoo pu wo piyɛyɛ yi ɲuŋɔ ye, wu ya ta kakara pye kee ka ni wɛ. Lee funŋɔ ni a wu Izirayɛli wo kpɔnhɔɔ ki ɲuŋɔ wolo tee kakara ti ni.› »
Wee tuun wu ni a sipyiire ti bɛɛri di nuguro sin, na Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ pɛlɛ. 28 Lee kadugo na a Izirayɛli nagoo pʼi gari. Yemu Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ya jo Musa ni Arɔn mu ge, a pʼi shɛ yee pye cibɛ.
29 Ba ɲiŋɛ kʼa pa ɲi wɛ, a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di Misira fiige ki jalaa nizhiilee pu bɛɛri gbo. Saannaa Farawɔn wemu wu bi bye saanra ti na ge, na ɲɔ kɔn wee wo jashiimɛ wu na, fo na shɛ nɔ kasolemɛ wu wo jashiimɛ wu na, na yatɔɔyɔ yi bɛ wo nagoo nizhiilee pu gbo, piimu pu ɲɛ bee ge.* 30 A Farawɔn ni wu gbafɛnɛmɛ wu sipyii pu bɛɛri ni Misira shɛɛn pu bɛɛri di yìri kee piige ki ni. A sipyaa nigbɔhɔɔ di ganha na fòro Misira fiige ki ni, bani puga ka shishiin ya kori gbo ya ta kemu ni wɛ. 31 Kee piige kiyɛ pyaa ni a Farawɔn di Musa ni Arɔn yiri na pu pye na: «Yi toro foro nɛ ni na sipyii pu niŋɛ ni yi ni Izirayɛli nagoo pu bɛɛri. Yʼa se yʼi shɛ Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ pɛlɛ ma na jo ba yʼa yi jo jogana lemu na wɛ. 32 Yi da se ni yi yatɔɔbya we, ni yatɔɔgbɔyɔ yi bɛ ni ba yʼa yi jo jogana lemu na wɛ. Yʼa se. Yʼi duba pye na bɛ mu.» 33 A Misira shɛɛn di sii pii sipyii pii fɔri, na pu yaha foro tɔvuyo na fiige ki ni. Bani pu bi giin na pee Misira shɛɛn bɛɛri pu da xhuu.
34 A Izirayɛli nagoo pʼi pu myɛdɔnhɔŋɔ ki lɔ na ta ki sanha yìri wɛ. A pʼi pu buuri yaayaa-yɛrɛyɛ yi pɔ pu fàya ni, na taha pu kapaya na. 35 Musa bi yemu jo Izirayɛli nagoo pu mu ge, a pʼi lee pye: A pʼi warifyɛn yaŋmuyɔ ni sanni yaŋmuyɔ ni fàya ɲɛɛri Misira shɛɛn pu mu. 36 A Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di Misira shɛɛn pu co kan Izirayɛli nagoo pu mu. Pʼa yaŋmuyɔ yemu ɲɛɛri ge, a pʼi yee kan pu mu. A pʼi Misira shɛɛn pu wo naafuu wu kuu.*
37 A Izirayɛli nagoo pʼi yìri Aramusɛsi kulo li ni, na shɛ nɔ Sukɔti kulo li ni tɔɔyɔ na. Pʼa bi namaa kabɔfoŋɔɔ xhuu gbaara (600.000) xɔ, cèe ni nɔhɔpiire niŋɛ ɲɛ wɛ. 38 A shi tuuyo niɲɛhɛyɛ ya bɛ wo sipyii di binnɛ kari ni pu ni. A pʼi gari ni yatɔɔbya ni yatɔɔgbɔyɔ niɲɛhɛyɛ bɛ ni. 39 Myɛdɔnhɔŋɔ kemu pʼa lɔ na foro Misira ni ge, a pʼi kee fɔ́ na pye buuri shizhɛnhɛrɛ baa wo. Bani tuun wemu ni pʼa pu kɔri Misira ni ge, lee bi myɛ pu ta pu sanha yìri wɛ, pu di bi ta yaligee bɛ gbegele gari wu kaa na wɛ.
40 Yee xhuu shishɛɛrɛ ni kɛlɛɛ taanri (430) Izirayɛli nagoo pʼa bi pye Misira fiige ki ni.* 41 Kee yee xhuu shishɛɛrɛ ni kɛlɛɛ taanri (430) wʼa fa caŋa kemu ge, kee caŋa Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wo sipyii pu bɛɛri ya foro Misira fiige ki ni. 42 A kee piige kʼi bye cagbɔhɔ Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu, bani kee piige ki ni wʼa kasɛɛgɛ yaha pu na, na pu yeege Misira fiige ki ni. Kee piige ki na ba bye kalenɛ li cagbɔhɔ Izirayɛli nagoo ni pu kadugo nagoo pu bɛɛri mu na ɲaha tii Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ na.
Ɲuwuuro Kalenɛ li yalige ki wo kodorogoo
43 Ayiwa, a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di Musa ni Arɔn pye sanha na: «Kodorogoo kiimu ki wa Ɲuwuuro Kalenɛ li wo yalige ki na ge, kee ki wa mɛ: Nabun wa shishiin ganha bu ki li wɛ. 44 Mʼa bulo wemu shɔ wari na ge, wee bu cekɔɔnrɔ pye, wu na já ki li. 45 Wemu ɲɛ nabun ge, ni wemu wʼa baari pyi saraa na ge, wee wa bɛ ganha bu ki li wɛ. 46 Puga funŋɔ ni kʼa yaa na li. Xaɲile nigin bɛ ganha bu foro kpɛɛngɛ na wɛ. Wa ganha bu kaciige ka nigin bɛ kɛgi wɛ.* 47 Izirayɛli nagoo pu bɛɛri ya yaa na Ɲuwuuro Kalenɛ li pye. 48 Nadadiinmɛ wa funŋɔ bu bye wu da Ɲuwuuro Kalenɛ li pyi Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu, wu puga ki namaa pu bɛɛri ya yaa na fɛnhɛ cekɔɔnrɔ pye. Lee bu bye, wu bɛ na já da kalenɛ li pyi ba Izirayɛli nagoo pu ɲɛ wɛ. Ga sipya wemu bɛɛri wu ɲɛ cekɔɔnrɔ pye baa ge, wee ganha bu kalenɛ li yalige ki li wɛ. 49 Izirayɛli nagoo pu fara nadadiinmɛɛ pu na, we saliyanumɔ we pu bɛɛri wa da da ɲaari.»
50 Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ya tuduro temu jo Musa ni Arɔn mu ge, a Izirayɛli nagoo pʼi tee bɛɛri pye. 51 Kee caŋa kiyɛ pyaa, a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di Izirayɛli nagoo pu yeege Misira fiige ki ni na pu tahala tahala puyɛ na kagɛrɛyɛ kagɛrɛyɛ ba kashɛn keŋɛ ɲɛ wɛ.