Bɔnanɛ na Sʋɔn
26
1 «Na n hana thɩla ga. Na n hana thɩl bii, dɩ boka thɩl gɩ, kɛ nɩ gana'. Na n hana anɩ dʋɔrakɛ boka thɩlaakɛ wɩ n thelnɩ dɩɩ hana ƴɩɛ a na fʋɔra', gɩdonɩ mɛr dʋɔn Thãgba Kɔ̃tɩn anɩ Thãgba.2 Na n hɩnɛ ɩ̃ hɩɩr wisɔ, a na cɔ ɩ̃ pa phu. Mɛr dʋɔn Thãgba Kɔ̃tɩn.
Bɔna 'lɛ hʋɛ
3 Ado na hɩɩn ɩ̃ so a na kpana ɩ̃ fɩlsɔɔra, ado na cʋʋ gɩ bɔɔbɔɔ, 4 ma n ha nɛr thãgba ɲʋɔn bɔ bʋɔra. Thɩɩ na n 'laarɛ dɩkɔ; thɩra na n ser be oti. 5 Jʋ ber na jaal waa a na dana dɩvɛ̃ khʋ̃ bɔɔ; dɩvɛ̃ khʋ̃ʋ n jal waa gɩ dana diir bɔɔ. Na n khor dɩkɔ na n thʋnɔ, nɩ too dakha anɩ dʋɔ na ha ɩɩ. 6 Ma pɛrɛ ha ie haar dɩɩra. A nɩ phɩ̃, thɩ̃ɛ na hale a na ɲaɲaan nɩ daana'. Ma weelele nʋ̃ puunə dɩɩra, dɩ kʋʋr na lõ anɩ dʋɔ yuurəka'. 7 Anɩ lãlaardara na caalɛlɛ anɩ bajɩnana na thʋnɔ, sɩ na jiir anɩ ƴɛbʋrɔ. 8 Anɩ too yemɔy na weelele lãlara tamaa (100), anɩ too tamaa n weele lãlara gbɩlanɩ yʋɔr (10.000). Anɩ lãlaardara na caalɛlɛ anɩ bajɩnana na thʋnɔ sɩ na jiir anɩ ƴɛbʋrɔ. 9 Ma fire ƴɩɛ na pɛ nar, a na ha nɩ bɩsana jɔɔ, gɩ do nɔɔ nɩ ler bərəəm. Ma fʋrɛ ɩ̃ nɔ bɩɛl ʋlfɛ na nɛrɛ kĩkĩ. 10 Na khor dɩko tɩ̃ɩ waa a na thʋnɔ sɩ na khɩɛr dacii sɩ na ur dikor phaa. 11 Anɩ thɩ̃thɩɩn ma thɩɩn ɩ̃ cɔ pa, dɩ anɩda na yaa mɩ kpɩɩraka'. 12 Anɩ thɩ̃thɩɩn ma n ha, ɩ̃ do anɩ Thãgba, nɛrɛ nɩ do ɩ̃ too. 13 Mɛr dʋɔn Thãgba Kɔ̃tɩn anɩ Thãgbaakɛ te nɩnɩ Ejipiti dɩɩra, gɩ do nɔɔ na n bir do dea bã. Mɩ khaarɛ kpele jɔrkɔ̃ɔkɛra n kɔɔ ɩa narnɩ sa cʋʋ nɩ dɩ na n ɩɩr na dabɔr.
Gɩrɛ n ɛnanɩ sʋɔn
14 Sɩ ado na n pɛ mɩ nũuə', na n kpaan dakha ɩ̃ fɩlsɔɔra fɛʋa', 15 a nɩ bo ɩ̃ so, dɩ ɩ̃ jɔfʋsɔ yaa nɩ, dɩɩ do nɔɔ na n kpa ɩ̃ fɩlsɔɔra fɛʋa', a nɩ kuur ɩ̃ nɔ bɩɛl ʋlfɛ na nɛrɛ, 16 nɩ yɛ gɩrɛ ma cʋʋ nɩnɩ dakha mer: ma fire khiru na pɛ nar. Ma pɛ narɛ ha jẽu, na tomɩ aar, na tomɩr kpore gɩ kʋɛ anɩ tɩɩ do koo, gɩ dɩ nɩ haar. Na diire wer, sɩ gɩ do pɔy gɩ, anɩ lãlaardara na hɩna ɓibi. 17 Ma fire khiru na pɛ nar, gɩ do nɔɔ anɩ lãlaardara na n puno nɩ. Wɩrɛ n laarɛ nɩnɩ na hɩna fãga nɛrɛra. Mɔlɔla na n caalɛ sɩ ga do tibil n wea nɩ woa'.
18 Sɩ ado gele na dɩɩr nɩ fɩla', dɩ na pɛ mɩ nũuə', ma bire na dɛbɩrɔ bɔ gaarɛ gɩ jɔ gele ɲɛ̃be makoɲɔ gɩ do anɩ sopuusɔ dɔ nɔɔ. 19 Ma kʋɛrɛ anɩ fãgaakɛra dɔnɩ anɩ i yaal thɩ̃. Ma cʋʋrɛ dɩ thãgbara ƴũu na khɩɩr a na ho ther, ɩ̃ cʋʋ thɩɩ, kɛ na n 'lɛnɩ ɲʋɔn bã a khɩɩr a ho ther sɩɛ. 20 Pɔy na n bɩ̃ tomɩr mɔlɔ sɩ thɩɩ n tɔ̃ nɩ ɔɔ dɩko, dɩ thɩra dakha anɩ dʋɔ na se bə'.
21 A nɩ bo sɩ na lã 'lo na n pɛ mɩ nũuə', ma bire na dɛbɩrɔ bɔ gaarɛ, gɩ jɔ gele ɲɛ̃be makoɲɔ wo mɔna anɩ sopuusɔɔra hanɩ. 22 Ma tire hɔ̃ nʋma na pɛ nar wa n kʋʋr nɩ bɩsana, wa n khona nɩ nʋma, wɩ ti nɩ, sɩ nɩ sɩ fɩɩʋ, anɩ hʋsɔ n do bə̃ hʋɛ.
23 Ado gele na cʋʋ nɩ, dɩ nɩ tu ɩ̃ naara', sa borakɛ sɩ na lã mar 'lo, 24 mɛrɛ dakha ma kɛ̃kɛrɛna nɛr. Ma bire na dɛbɩrɔ bɔ gaarɛ, gɩ jɔ gele ɲɛ̃be makoɲɔ wo, gɩ do anɩ sopuu dɔ nɔɔ. 25 Ma ber kʋʋr a na pɛ nar ɩ̃ tiir nar helʋ nɔ bɩɛl ʋlfɛrɛraakɛ nɩ kuurnɩ. A nɩ kpa a der anɩ dɩ kɔ̃tɩ̃sɔɔra, ma thɔna narɛ kho mananɛ anɩ thɩ̃thɩɩn, ma bo ner na ha anɩ lãlaardara. 26 Ma cʋʋrɛ dɩ dikor bʋɔ na ji nar. Ga bɔɔle khɛra yʋɔr na kpar anɩ dikor na gbɛbɩ bʋla bɩɛla a na cʋʋ. Thɩ̃ mɩɛdaa wa mɩɛna anɩ dɩko fɩɩʋ wa n hanɩ, a nɩ kho, sɩ na hiə'.
27 Ado gele na cʋʋ nɩ dɩ nɩ pɛ mɩ nũuə', a borakɛ sɩ na lã mar 'lo, 28 mɛrɛ dakha, ma kɛ̃kɛrɛna nɛr na nĩkhi khɩɩ, ɩ̃ bir ɩ̃ dɛbɩrɔ bɔ gaarɛ gɩ jɔ gele ɲɛ̃be makoɲɔ wo gɩ do anɩ sopuu dɔ nɔɔ. 29 Na n khorakɛ anɩ thɛthɛɛ bɩsãsɔɔ nʋ̃. 30 Ma kʋɛrɛ anɩ sãasɩ pasɔ, ma cʋɔrɛ anɩ thãgba boka. Ma cõcoole anɩ khisɔ anɩ thãgba kpɛlɛ̃kpɛsɔɔrara ƴũu. Dɩ na kʋ mɩ thui kpɩɩrakɛ 'lo bã. 31 Ma fire anɩ dɩsɔ dɩ ga do dɩ kpoloo, ma kʋɛrɛ dakha anɩ sãasɩ pasɔ. Anɩ bonɩsɔɔrakɛ na hʋ̃ mɩ daʋa'. 32 Mɛrɛ thɛthɛ na kʋɛa dɩɩrarakɛ, gɩ kpaa anɩ lãlaardaraakɛ na gbaanɩ na tooro nʋɔ ɓoɓo. 33 Ma bɩ̃bɩlã nɛr ca kpalaa thɩ̃thɩɩn sɩ ɩ̃ thɔna sodara wɩ 'lo nɩ wa n kpaan. Anɩ dɩ na kpolole, anɩ dɩ kɔ̃tɩ̃sɔ n debi gɩ do sikpe.
34 Liir dɩɩ na 'lɛ dɩphã mɛ̃ ɔɔ hɩɩrsɔ. Ɔɔ kpolo bɔɔle na hanɩ anɩ lãlaardaraa dʋɔ, dɩɩ na 'lɛr dɩphã mɛ̃ ɔɔ hɩɩrsɔ a na hɩɩr. 35 Ɔɔ kpolo bɔɔle fɛw, a na 'lɛr hɩɩrɛɛkɛ aa kɔɔ 'lɛnɩ hɩɩr yɛnasɔɔra, ɔbɔɔkɛ nɩ kɔɔ tooraana'. 36 Anɩ too wɩrɛ na sɛnɩ na yire, a na ha awɩ lãlaardaraa dʋɔ, ma pɛ warɛ ha phaarɛ. Fa hel pɩɛrʋʋkɛ jɩɛ n tutuonɩ na weele wer wa n caalɛ mɔ̃ tibil n canɩ lãlaardaarraakɛ phɛnɩ bajɩna. Wa n jiire mɔlɔla sɩ ga do tibil n wea wɩ woa'. 37 Awɩ hara wa n bɩɩr kha nɛɛ gɩ ho mɔ̃ tibil na n canɩ lãlaardaarraakɛ phɛnɩ bajɩna, sɩ ga dorakɛ tibil n wea wa'. Wa puno na jɩɩl a na pɩɛr awɩ lãlaardara ga. 38 Na khiire le ca kpalaa thɩ̃thɩɩn. Anɩ lãlaardaraa dɩra na kʋrɛ nɩ. 39 Anɩ too wɩrɛ na sɛnɩ na yire kpakpal dɩɩra wa n wãgarɛ gɩ do awɩ dɩpasɔ dɔ nɔɔ, wa n wãgana dakha gɩ do awɩ thɩsɔɔ dɩpasɔ dɔ nɔɔ.
Thãgba na bire na jɩna ɔɔ nɔ bɩɛl ʋlfɛ
40 Dɩ wa cãa awɩ dɩpasɔ, na awɩ thɩsɔɔ dɩpasɔ, kɛ dɔnɩ fɩl gõgolõokɛ wɩ kɔɔ hana marnɩ, na lãʋʋkɛ wɩ kɔɔ ɩɩrna marnɩ. 41 Wa jɩrɛ dɩ gɛra kɔɔ dɔ nɔɔ, dɩ mɩ kɛ̃kɛrɛna wɩ, sa dʋʋrna wɩ ca kpalaa dʋɔ. Sɩ a wɩ debi awɩ ha khera a wur awɩbara, liir dɩphã wa lɩmɩ awɩ hela dɔnɩ awɩ dɩpa. 42 Dɩ ma bire na jɩna ɩ̃ nɔ bɩɛl ʋlfɛɛkɛ mɩ kɔɔ ʋlfɛnanɩ Jakɔbɩ na ɩ̃ nɔ bɩɛl ʋlfɛɛkɛ mɩ kɔɔ ʋlfɛnanɩ Ɩjakɩ na ɩ̃ nɔ bɩɛl ʋlfɛɛkɛ mɩ kɔɔ ʋlfɛnanɩ Abɩraham, ɩ̃ jɩnana dakha awɩ dɩ. 43 Wa faarɛ dɩɩ dɩ a na 'lɛ ɔɔ hɩɩrsɔ bɔɔraalera a toonɩ do dɩ kpoloo, dɩ wɩ hʋnɔ kha. Wa lɩmɩnɛ awɩ hel, kɛ dɔnɩ awɩ dɩpa gɩdonɩ wɩ bor ɩ̃ jɔfʋsɔ dɩ ɩ̃ so yaa wɩ. 44 Sɩ bɔɔlera wa hanɩnakɛ awɩ lãlaardaraa dʋɔ ma bo wɩ waa na faa khorra'. Wa thʋ̃ na yaa mɩ waa, ɩ̃ ba bũburõ wɩ kooa', dɩ ma kuur ɩ̃ nɔ bɩɛl ʋlfɛ na wɛra', gɩdonɩ mɛr dʋɔn Thãgba Kɔ̃tɩn awɩ Thãgba. 45 Ma bire na jɩna wɩ, ɩ̃ cʋʋ wɩ bɔɔ, gɩ do nɔ bɩɛl ʋlfɛrɛɛkɛ mɩ kɔɔ ʋlfɛnanɩ awɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ dɔ nɔɔ. Mɩ ti wer Ejipiti dɩɩra a thena ca kpalaa yiro, ɩ̃ puno ɩ̃ do awɩ Thãgba. Mɛr dʋɔn Thãgba Kɔ̃tɩn.»
46 Gɛr dʋɔn Thãgba Kɔ̃tɩnɩ so, na ɔɔ jɔfʋsɔ na ɔɔ dɩɩrsɔɔkɛ a pɛrnɩ ɔr thɛthɛ na Ɩjɩrayɛl bɩsanaa thɩ̃thɩɩn. Mʋɩjɩ a ha dɩ ha wɩ, bɔɔkɛ wɩ hanɩ Sɩnayɩ gɔ̃gʋɔna ƴũu.