LUKA
Ku Teofilo Wakaswa Lwanzo
1
1 Kubuno bantu beingi babikile maboko mabo kulongeka bitondo bya wozo musagu byazindilizizibwe munkatini mweitu, 2 anga bubatusingidezo babo babezagago kutukila ku kulinga babezaga balongeki bazo nu beseli bakiti b'idagi libamonaga kulyo. 3 Nu nne namonine buno buli busoga kubuno nayangile wozo musagu nunse kutukila ku kulinga kwago, buno nikusanzile buli bulingilingi nunse, ee, wakaswa lwanzo Teofilo, 4 buno umenyinine nunse bitondo biwigisizibwe.
Mwanzelo Akusambala Bukabutwa Yoana
5 Mu nkungu zabezaga Herode mukota wa Yudea, kwabezaga sankoga umozi wamanagwa Zakaria, wa kibombo kya basankoga ba Abiya; mukazi wage Elizabeti, abezaga nu we umozi wa ku kibuti kya Haruni, 6 nu bo bobabili babezaga beisanana lwabusio lwa Kalaga, banzile nunse milembe insania nu makakizio mansania ma Mukota geteli itondoki. 7 Nu bo tababezaga na mwana wampa, kubuno Elizabeti abezaga mugumba, nu bobabili babezaga bese bakungu nunse.
8 Nu gaakitaga mulimo wage wa busankoga lwabusio lwa Kalaga, ku busi bwa kikanga kyage, 9 anga bwabezaga lukita lwa busankoga, asombwedwe mu kulasa mbale, buno eingile mu numba za kukumbamina Mukota nu agulumizie aliga muzo. 10 Nu musanganano munene wa bantu wabezaga kumbuga ukusega, ku nkungu zagulumizagia aliga. 11 Nu mwanzelo umozi wa Mukota abaside Zakaria nu emanine ku lulenge lwa kwidume lwa kayulo ka kugulumizia aliga. 12 Nu Zakaria asalimine gaamumonineko, nu abede na boba. 13 Tondo wozo mwanzelo amubwide bunee: “Zakaria, ntukue boba: kubuno masego mobe mongubwa na Kalaga nu mukikulu wobe Elizabeti akubutile mwana wamulume, nu wamwinike izina buno Yoana. 14 Nu wabe na mbogimbogi nu kyelele; nu bantu beingi babogeboge mu kubutwa kwage. 15 Kubuno akaba muntu munene lwabusio lwa Mukota, nu ntakanua maku aba kinsania kyagaga, nu we eizazibwe na Muuza Wasililila, kutukila kubutwa kwage munda za nina. 16 Nu akagalukya lingo baIsraeli beingi ku Mukota Kalaga wabo. 17 Nu we akalinga kwenda lwabusio lwa Mukota mu muuza nu mu magala anga Elia, kugalukya mitima za beisibo ku bana babo, nu kugalukya banani kuba na menge ma beisanana buno abike bantu kayikayika ku Mukota.”
18 Nu Zakaria abwide mwanzelo bunee: “Ku kikizi kunamenyinine bubuno? Kubuno nili mukungu, nu mukikulu wane nu we eseli mukungu nunse.” 19 Nu mwanzelo amwakwide bunee: “Nne u Gabrieli ukwemanaga lwabusio lwa Kalaga; nu nne nasingilwe kuguli buno nitendane nobe, nu nikusambalile musagu musoga wa mbogimbogi. 20 Nu lola, wabe kaluma, nu ntwavwame kutenda aaba nu kwika ku busi bukaba bitondo bibino, kubuno ntwakatizia malagi mane, nu makazindilila ku nkungu zamo.”
21 Tondo bantu babezaga bakulindila Zakaria mu nkungu zezo, nu bangamine ku kwizizia kwage mu numba za kukumbamina. 22 Nu gaabasile kumbuga, ntavwamine kutenda nabo, nu bantu bamenyine buno amonine ku kalolesio mu numba za kukumbamina; nu we abezaga es'atenda nabo na maboko tugu, nu bo bamenyine buno eseli kaluma. 23 Nu gasilile bindi byage bya kukita mulimo, endile ku numba zage.
24 Kumbusa kwa bibyo bindi, Elizabeti, mukikulu wage, ekile iyimi; nu eibisile myezi itano, nu atendile bunee: 25 “Bubuno u bwankitila Mukota mu bindi bibino, gaandolile, atikya nsoni zane lwabusio lwa bantu.”
Mwanzelo Akusambala Bukabutwa Yesu
26 Ku mwezi wa mutuba, mwanzelo Gabrieli asingilwe na Kalaga kwenda ku mwino umozi wa Galilaya wamanagwa Nazareti, 27 ku kikumi kimozi kitemenya wamulume, kyandagwa na Yosefu, muntu wa numba za Davidi, nu izina lya kikyo kikumi lyabezaga Maria. 28 Nu mwanzelo amubaside nu amutendile bunee: “Samba, uwe wakitwa mponga na Kalaga. Mukota eli gamozi nobe, uwe wakitwa mponga kutinga bango bakikulu banyobe.” 29 Gongule Maria ku bitondo bibino, azangilezangile nunse nu eibuzizie bwisulilwa bukizi bwa zeno samba? 30 Nu mwanzelo amutendile bunee: “Ntukue boba, Maria, kubuno wakitwa mponga na Kalaga. 31 Ungwilila, uwe weeke iyimi, nu wabute mwana wamulume, nu wamwinike izina lyage buno Yesu. 32 Nu We akaba munene, nu akamanwa buno Mwana wa Kalaga, Wozo Wasakama Nunse: nu Mukota Kalaga akamukasa kisumbi kya bukota ky'isi Davidi, 33 nu akangata numba za Yakobo ku milyalya nu bukota bwage tabunakuzinda.”
34 Nu Maria atendile mwanzelo bunee: “Buni bwabe bubuno, kubuno nne nsimenya wamulume?”
35 Nu mwanzelo amwakwide bunee: “Muuza Wasililila akuvwile, nu magala ma Wozo Wasakama Nunse, makukukile anga kilimelime; kubuno Wozo Wasililila wabutwe nobe amanwe Mwana wa Kalaga. 36 Ungwilila, Elizabeti, mubuto wobe wa kikanga, nu we ekile iyimi lya mwana wamulume mu bukungu bwage; nu wono u mwezi wage wa mutuba, wono wamanagwa mugumba. 37 Kubuno takuli butanakulungana ku Kalaga.”
38 Maria atendile bunee: “Nne nili mukiti wa Mukota; bube kundi anga bubo buwantenda.” Nu mwanzelo amusigile.
Maria Akuvwa Kulola Elizabeti
39 Mu nkungu zezo, Maria emanukile nu asasizie kwenda ku kisi kya miduko, ku mwino umozi wa Yudea; 40 nu eingide mu numba za Zakaria nu asekede Elizabeti. 41 Nu gongule Elizabeti ku samba za Maria, mwana eikulungwide munda za nina, nu Elizabeti eiyede na Muuza Wasililila; 42 nu alalukile n'iyuki inene bunee: “Uwe wakitwa mponga kutinga bango bakikulu banyobe, nu mwana u wabute akaswa mponga. 43 Buni bwambele bubuno, buno nina wa Mukota wane avwe kundi? 44 Kubuno ganungwa ku samba zobe, mwana eikulungula munda zane na mbogimbogi; 45 mbogimbogi ku wozo wakatizizie buno bitondo byatendilwe na Mukota bikazindilila!”
Lwimbo lwa Maria
46 Nu Maria atendile bunee:
“Mutima wane ukuganuna Mukota,
47 Nu muuza wane ukubogaboga mu Kalaga, Monia wane.
48 Kubuno alolile ku kwisigulizia kwa mukiti wage:
Kutukila lelo, bibuti binsania bikammana buno, wakitwa mponga.
49 Kubuno wozo Mwiya Mayombo ankitila bitondo binene;
Nu izina lyage lili lyasililila.
50 Nu kyombo kyage kili ku babo bakumukua boba ku kibuti na kibuti.
51 Akitile magala na kuboko kwage;
Abalanganizie babo babezaga na lwikotio mu makengelo ma mitima zabo.
52 Atikizye bangati ga bisumbi byabo bya bwangato,
Nu asakikile babo beisigulizizie.
53 Embukizie babo bakuaga na nzala n'idia isoga
Nu asubizie bagumi maboko bwasi.
54 Akasizie mukiti wage, Israeli, nu akengede kumukwila kyombo.
55 Anga bwatendile ku batateiswe, ku Abrahamu nu ku kibuti kyage aaba nu ku bindi binsania.”
56 Nu Maria eikede gamozi na Elizabeti bwigi ku myezi isatu, nu kumbusa asubizie kwage.
Kubutwa kwa Yoana Mututiki
57 Gakukile nkungu za kubuta kwa Elizabeti, abutile mwana wamulume. 58 Bilemba byage nu ba kikanga kyage, gabongule buno Mukota amukwila kyombo nunse, babogilebogile gamozi nage. 59 Gakukile bindi kinana, bavule kumonesia mwana; nu bamumanaga Zakaria anga buli izina ly'isi. 60 Tondo nina ananine bunee: “Kilo, tondo amanwe tugu Yoana.” 61 Bamutendile bunee: “Mu kikanga kyeinyu, takuli muntu ukumanwa mu lilyo izina.”
62 Nu babuzizie isi na maboko bunee: “Izina ikizi lyukutenda lyinikwe mwana?” 63 Zakaria asegile lubavu lwa kusanza nu asanzile bunee: “Izina lyage lili Yoana.” Nu bansania bangamine. 64 Kazanga kongo kanua kage nu lulami lwage byakandukile, nu alingile kutenda, nu aganwine Kalaga. 65 Nu bansania babezaga beikala mu ntungo nage bakule boba nu misagu zezo zakukile ku kisi kinsania kya miduko za Yudea. 66 Nu bansania gabongule ku bitondo bibino babibikile mu mitima zabo, nu batendile bunee: “Wono Mwana abe wa lukita lukizi?” Kubuno kuboko kwa Mukota kwabezaga gamozi nage.
Lwimbo lwa Bulengania bwa Zakaria
67 Nu isi, Zakaria eiyede na Muuza Wasililila, nu alenganizie bunee:
68 “Aganunwe Mukota, Kalaga wa Israeli kubuno avule ku
bantu bage nu kubakulula.
69 Atuzanzulila Monia uli na magala mu numba za mukiti
wage Davidi.
70 (Anga bwatendile ku tunua twa balengania bage
baswagibwa kutukila wakalazi).
71 Monia ukututikya ku beiti beitu nu mu maboko ma babo
bansania batusomba,
72 Nu kukwila batateiswe kyombo.
Nu kukengela idagano lyage lyasililila.
73 Ku kilumbilo kyalumbide ku tateiswe Abrahamu,
74 Buno atukase lonio tutuke mu maboko ma beiti beitu
buno tumukitile kuteli boba.
75 Buno tube baswagibwa nu beisanana lwabusio lwage
mu bindi binsania bya kalamo keitu.
76 Nu uwe mwana, wamanwe mulengania wa Kalaga, Wozo Waskakama Nunse:
Kubuno ukalinga kwenda lwabusio lwa Mukota kulongeka nzila zage,
77 Kukasa bumenyinino bwa lonio ku bantu bage,
Mukusigililwa kwa misako za bwagi bwabo.
78 Ku kyombo kya Kalaga weitu,
Mu kyengi kyatukile kwigulu nu kutusanina.
79 Kunsania babo bansania beli mu kapilo nu mu
kilimelime kya lukuo.”
80 Nu wozo mwana akulile, nu itide kuba na magala mu muuza. Nu eikalaga mu kalula aaba nu ku busi bwalolesizibwe lwabusio lwa baIsraeli.