Mwaka wa kumunwa
25
1 Yehowa abwide Musa ku mwiduko wa Sinai bunee: 2 “Bula baIsraeli bunee: ‘Kungwa mwingila mu kisi kinkumukasa mwatunganana kukokomezia Sabato za kisi ku kabamba ka Yehowa. 3 Myaka mutuba mwayike masoa meinyu, nu mwaka na mwaka mwalange miti zeinyu nu mizigi za biguma, nu kukola biguma nu kukala matubulo. 4 Tondo mu mwaka wa mutubakamo mwabe na Sabato ku Yehowa za kumunwa ku masoa meinyu ma biguma aba ma mbuto. Mu mwaka wozo tamulime masoa aba kumayika, nu tamulange miti zeinyu za biguma. 5 Tamutubule bibyo bikwasa byobyenyene, nu tamukole biguma bikukolama byobyenyene. Kisi kyatunganana kumunwa mwaka unsania wa Sabato. 6 Bibyo bikukolama mu kisi mu mwaka wa Sabato byabe idia kumuli, nu ku bakobe beinyu bamulume aba bakikulu, nu bakiti bakuligwa nu ku bageni beli munkatini mweinyu, 7 nu ku nyama za bituganwa byeinu nu za mu lubanda. Binsania bikukolama mu kisi binalibwa. Mwaka wa kubogaboga
8 Ganzazi Sabato za myaka mutubakamo, u myaka mutubakamo mambizi mutubakamo, buno muganze Sabato za myaka mutubakamo zibe nkiko za myaka makumi manazi nu mubula. 9 Kusila kwazo, ku busi bw'ikumi bwa mwezi wa mutubakamo wago, idazi monze ku ndenge insania za kisi. Ku busi bwa kukulumania, u busi bw'ikumi bwa mwezi wa mutubakamo, idazi monze kunsania mu kisi. 10 Kokomeziazi mwaka wa makumi matano wabe kumuli mwaka wa mbogimbogi, nu kusambala kukandulwa ku bantu bansania ba kisi. Mu mwaka wa mbogimbogi na muntu na muntu asubye ku bwiyani bwage, nu muntu na muntu asubye ku kikanga kyage. 11 Mwaka wono wa makumi matano wabe mwaka wa mbogimbogi kumuli. Tamuyike masoa nu tamutubule mbuto zikwasa zo zenyene aba tamukole biguma bya miti zitalangwa. 12 Kubuno kuli mwaka wa mbogimbogi, nu mwaka unsania wabe wasililila kumuli. Mwalie bibyo bimwakala na busi na busi.
13 Mu mwaka wono wa mbogimbogi mwasubye na muntu na muntu ku bwiyani bwage. 14 Ndi muntu akunzia munyage isoa, aba ndi alikunza ku munyage, tamwengelelane bweinyu bweinyu. 15 Mwatunganana kukunza aba kukunzia bulingilingi na maganzo ma myaka zakuka ku mwaka wa mbogimbogi, u myaka zasigala za kuyika nu kukala aaba nu kuvwa kwa mwaka wa mbogimbogi. 16 Ku nkiko za myaka mingi mwatalike bukunza, nu ku nkiko nkeke za myaka zasigala nti mwakokole bukunza bwa kilongo kya masoa, kubuno kikyo kyakukunzia lebelebe kili maganzo ma matubulo masigala aaba nu mwaka wa mbogimbogi. 17 Tamwengelelane tondo kuazi Kalaga weinyu boba. Nili Yehowa, Kalaga weinyu.
18 Kitazi makakizio mane, nu kokomeziazi milembe zane, nu mwikale mu kisi na bubobelelo. 19 Nu kisi kyakolame biguma byakyo, nu inyuwe mwembuke nunse nu kwikala na bubobelelo. 20 Embe munabuzia bunee: “Ndi tatwayika masoa meitu nu kutakala matubulo meitu, nti tunalia idia likizi?” 21 Nkamukasa mponga zane nnene mu mwaka wa mutuba buno kisi kyitile kukolama biguma byakuka ku myaka isatu. 22 Mukayika mu mwaka wa kinana, tondo mukalia ku matubulo ma mwaka wa mutuba aaba nu matubulo ma mwaka wa mubula.
23 Kisi takyakunzibwe ku milyalya, kubuno kili kyane, nu inyuwe muli bageni nu batingi bane. 24 Mu kisi kinsania kimukeiyana mwitabizie bukuluzi bwa kilongo. 25 Ndi mubuto weinyu umozi akuba muzambi nu atunganana kukunzia kyindi ky'isoa lyage, nti mubuto wage wa kikanga kyage guli bwigi nage avwe nu kukulula kikyo kyakunzizie mubuto wage. 26 Tondo ndi nteli na mubuto unavwama kukikulula tondo wenyene aguma nu amona bikulo byakuka kukikulula 27 nti aganze bukunza bwalyo ku myaka zalingile kutukila nkungu zakikunzizie, nu asubye bukunza bwasigala ku mwaka wa mbogimbogi ku wozo wakikunzile. Kusila asubye ku kilongo kyage. 28 Tondo ndi ntamona bikulo byakuka kukikulula, nti kilongo kyakunzizie kyasigala kilongo kya wozo wakikunzile aaba nu mwaka wa mbogimbogi. Kikasubya ku nyene kyo mutangi mu mwaka wa mbogimbogi, nu mu mwaka wozo asubye ku kilongo kyage.
29 Ndi muntu akunzia numba zili mu mwino guli na mukolo, nti eli na bwangato bwa kuzikulula mwaka umozi unsania. Ku nkiko za mwaka wozo anazikulula. 30 Tondo ndi tazakululwa mu nkiko zezo za mwaka umozi, nti numba zili mu mwino guli na mukolo zili za wozo wazikunzile aaba nu milyalya, nu z'ibuta lyage. Tazasubye ku nyene zo mutangi mu mwaka wa mbogimbogi. 31 Tondo numba za miino ziteli na mikolo zikutimba, zaganzwe anga masoa ma bilongo. Zinakululwa, nu zikasubibwa mu mwaka wa mbogimbogi.
32 BaLawi beli na bwangato bwa kukulula numba zabo zili mu miino za bwiyani bwabo, nu babe nazo kankanka. 33 Bwiyani bwa baLawi, u numba zabo insania zili mu miino za baLawi, zakululwa nu zikasubibwa kubeli mu mwaka wa mbogimbogi. 34 Tondo biziki byabo bya kulisizia bituganwa bili bwigi na miino zabo tabikunzibwe nunse. Bili bwiyani bwabo aaba nu milyalya.
35 Ndi muIsraeli umozi aba muzambi nu ntavwama kwikitila na magala, nti mumukasie bumozi na mugeni aba mulenda munkatini mweinyu, buno eizizie kwikala n'inyu. 36 Tamumone mutali kweli, tondo mukue Kalaga weinyu boba, buno mibuto zeizizie kwikala gamozi n'inyu. 37 Tamumwambye bikulo ku mutali aba kumukunzia idia ku bukunza bukali bwa mutali munene. 38 Nili Yehowa, Kalaga weinyu wamutikizye mu Misri buno nimukase kisi kya Kanana nu buno nibe Kalaga weinyu.
39 Ndi mubuto weinyu aba muzambi nu eikunzia kuguli, nti ntumukitile anga mukobe. 40 Mukitile anga mukiti wa lukalilo nu anga mugeni, nu akukambile aaba nu mwaka wa mbogimbogi. 41 Mu mwaka wozo akandulwe, we nu bana bage, asubye ku kikanga kyage nu ku bwiyani bw'isi. 42 Kubuno baIsraeli beli bakambi bane nu nabatikizye ku kisi kya Misri tabakakunzwa nunse kuba bakobe. 43 Tamwangate bango baIsraeli na bukali nu magala makulusia boba, tondo mukue Kalaga weinyu boba.
44 Ndi mukwiyanina bakobe, nti munabakunza ku bingo bilongo bili bwigi n'inyu byamutimba. 45 Aba munabakunza ku bageni bakwikala munkatini mweinyu. Munakunza babo ba bikanga byabo, nu babe bikulo byeinyu. 46 Munakasa babo bakobe ku bana beinyu kuba bwiyani, nu banaba bakobe beinyu bindi binsania bya kalamo kabo, tondo tamwangate mibuto, u baIsraeli, na magala.
47 Ndi mugeni aba mutingi wa munkatini mweinyu aba mugumi, nu muIsraeli umozi aba muzambi nu eikunzia ku wozo mugeni uli munkatini mweinyu aba ku umozi wa kikanga kyage, 48 nti asigala na bwangato bwa kukululwa kumbusa kwa kwikunzia. Umozi wa mibuto anamukulula, 49 anga iselenzi, aba mwana w'iselenzi, aba unsania wabutilwe bwigi nage mu kikanga kyage. Aba ndi aguma lingo, nti wenyene eikulule. 50 We nu wozo wamukunzile baganze nkiko zili gasamba mwaka wage wa kwikunzia aaba nu mwaka wa mbogimbogi. Bukunza bwa kumukulula buli ku maganzo ma myaka zezo, anga bwaligwa mukiti lukalilo lwa myaka zezo. 51 Ndi myaka ningi zasigala, nti alige bwigi na bikulo binsania byaligilwe nkungu zeikunzizie. 52 Tondo ndi kwasigala myaka mikeke tugu aaba nu mwaka wa mbogimbogi, nti aziganze nu alige anga buli maganzo. 53 Nu wozo mukota wage amukitile bumozi na bakiti ba nkalilo na mwaka na mwaka, nu inyuwe bansania mwatunganana kulola buno ntamwangate na bukali nu magala.