Pidato Stepanus
7:1-53
7
Imam Agung batanyaꞌ kaꞌ Stepanus, “Banar keꞌ sigana nang di urakng kaꞌ koa nuduhatn?” 2 Sahut Stepanus, “Page samadiꞌatn man apaꞌ-apaꞌ! Coba dangngaratn aku! Sanapeꞌ eneꞌ uyut diriꞌ Abraham pindah kaꞌ Haran, waꞌtu koa ia masih badiapm kaꞌ Mesopotamia, Allah nang koasa-Nya sidi luar biasa neleꞌatn diriꞌ-Nya kaꞌ Abrahama 3 man bakata, ‘Tingngalatn jaꞌ nagarinyu man sigana kamarkapalanyu. Ampus kaꞌ nagari nang Ku tojokatnnaꞌ kaꞌ kao.’ 4 Jaji Abraham pun ningalatn nagari Kasdim, lalu pindah kaꞌ Haran. Lakaꞌ apaꞌnya Abraham mati, Allah nyuruh Abraham pindah dari Haran kaꞌ nagari nang di page samadiꞌatn man apaꞌ-apaꞌ niapmiꞌ ampeatn nian. 5 Waꞌtu koa inaꞌ sabebetpun dari nagari nian nang di Allah bareꞌ kaꞌ Abraham untuꞌ nya ngampuꞌ; sabagian damukpun inaꞌ dibareꞌ kaꞌ ia. Tapi Allah bajanji kaꞌ Abraham mareꞌaꞌ tanah koa untuꞌ nya ngampuꞌ man katurunannya. Waꞌtu koa Abraham giꞌ inaꞌ baranak.b 6 Tapi nianlah nang Allah madahatn kaꞌ ia, ‘Katurunannyu naꞌenya lea urakng asing badiapmaꞌ kaꞌ nagari urakng lain. Bangsa kaꞌ nagari koa nyajiatnnaꞌ ia kaꞌ koa budak man manjawataꞌnya kaꞌ koa singsara salamaꞌ ampat ratus tahutn. 7 Tapi bangsa nang nyajiatn ia kaꞌ koa budak, Ku ukumaꞌ, udah koa ia kaꞌ koa kaluaraꞌ dari nagari koa man nyambahaꞌ Aku kaꞌ tampat nian.’ 8 Lakaꞌ bakata lekoa ikatatn janji koa di Allah nyajiatn sah man upacara babalak. Jaji lakaꞌ Isak anak Abraham di maranakatn, Abraham malaknya waꞌtu ia baumur lapan ari. Isak pun malak anaknya ia koa Yakup. Man Yakup ugaꞌ pun malak dua balas anaknya nang jaji eneꞌ uyut bangsa Yahudi.c9 Tagal rusiꞌ ati, apaꞌ-apaꞌ leluhur diriꞌ nyual Yusup kaꞌ tanah Mesir, tapi Allah nyarataiꞌ Yusup,d 10 man ngalapasatn sigana kasusahatnnya. Allah mareꞌ kaꞌ Yusup akal budi man kapanean kaꞌ waꞌtu ia ngadap Piraun raja Mesir, sampe Piraun nyajiatn ia gubernur nagari Mesir man nyajiatn ia panguasa kaꞌ istana Piraun. 11 Lakaꞌ koa jaji mosem kaparatn nang sidi miah kaꞌ sigana nagari Mesir man tanah Kanaan sampe urakng-urakng sidi singsara, nang manjawat eneꞌ uyut diriꞌ inaꞌ bisa namu makanan. 12 Jaji takaꞌ Yakup nangngar ada gandum kaꞌ Mesir ia nyuruh anak-anaknya, eneꞌ uyut diriꞌ, ampus kaꞌ Mesir koa untuꞌ nang pamulaꞌatn. 13 Takaꞌ kaampusatnnya kaꞌ Mesir nang kadua kalinya koa, Yusup nganalatn diriꞌnya kanaꞌ akaꞌ-akaꞌnya kadeꞌ diriꞌnya koa Yusup. Piraun pun jaji kanal kaꞌ sigana kaluarga Yusup. 14 Lakaꞌ Koa Yusup nyuruh mulakngiꞌ apaꞌnya Yakup, man samua kamarkapalanya, tujuh puluh lima jiwa manyaknya. 15 Yakup man sigana kaluarganya pun ampus kaꞌ Mesir. Lakaꞌ koa Yakup man eneꞌ moyang diriꞌ mati kaꞌ koa. 16 Katurunannya ngincakng mayatnya pulakng lalu nyuburnya kaꞌ koa kaꞌ subur nang di Abraham deꞌe mali kaꞌ katurunan Hemor kaꞌ Sikhem. 17 Takaꞌ Allah dah amper napatiꞌ janji-Nya kaꞌ Abraham, jumbalah bangsa diriꞌ siaꞌ lama siaꞌ rami kaꞌ Mesir.e 18 Lalu ataknglah raja baharu nang bakuasa kaꞌ Mesir nang inaꞌ nauꞌan kaꞌ Yusup. 19 Raja koa nyajiatn bangsa diriꞌ budak man babuat kejam kaꞌ eneꞌ uyut diriꞌ. Ia maksa urakng-urakng diriꞌ muang kamudaꞌ-kamudaꞌ nang giꞌ baruꞌ dimaranakatn biar talantar man mati. 20 Kaꞌ waꞌtu koalah Musa dimaranakatn; ia kamudaꞌ nang edoꞌ sidi kaꞌ mata Allah. Talu bulatn lamanya ia dimihara kaꞌ rumah apaꞌnya. 21 Lalu kaluarganya muangnya. Tapi anak nangbini raja Mesir naap man miharanya lea anaknya babaro. 22 Jaji Musa dingajariꞌ kaꞌ dalapm sigana kapintaratn urakng Mesir, sampe ia jaji bakuasa baik kaꞌ dalapm pakataatn maoꞌ pun kaꞌ ahe nang nya panjawat.
23 Waꞌtu Musa baumur ampat puluh tahutn, timullah kamaoꞌan kaꞌ dalapm atinya untuꞌ ampus neleꞌ kaadaan bangsanya urakng Israel. 24 Lalu ia neleꞌ saurakng dari nya kaꞌ koa di urakng Mesir nganiaya jaji ia mela urakng nang dinganiaya koa man munuh urakng Mesir koa. 25 Musa nyangka bangsanya ngarati kadeꞌ Allah tagah make ia untuꞌ mebasatnnaꞌ ia kaꞌ koa. Tapi sabatolnya nya ia kaꞌ koa inaꞌ ngarati. 26 Ampaginya ia neleꞌ dua urakng Israel bakalahi, lalu ia barusaha madameannya, ia bakata, ‘Kitaꞌ nian basodara ngahe kitaꞌ bakalahi?’ 27 Tapi urakng nang mangkong ayukngnya koa nyorongan Musa kaꞌ tapi man bakata, ‘Sae nang ngangkat kao untuꞌ jaji panguasa man akim kaꞌ atas kami?’. 28 Ahe keꞌ kao maoꞌ munuh aku ugaꞌ lea kao munuh urakng Mesir koa tumareꞌ. 29 Waꞌtu Musa nangngar pakataatn urakng koa ia dari man badiapm lea urakng asing kaꞌ nagari urakng Midian. Man kaꞌ diꞌkoa ia panganten man namu dua urakng kamudaꞌ laki.f
30 Lakaꞌ ampat puluh tahutn, malaekat neleꞌatn diriꞌnya kaꞌ Musa lea rompo nang giꞌ tagah nyala kaꞌ padang paser samak Panamukng Sinai. 31 Musa sidi kaheranan neleꞌ api koa. Takaꞌ ia ampus nyamakiꞌ api koa untuꞌ neleꞌaꞌnya dari samak, lalu ia nangngar suara Allah bakata, 32 ‘Akulah Allah nang di eneꞌ uyutnyu nyambah; Aku Allah Abraham, Isak, man Yakup.’ Waꞌtu Musa nangngar pakataatn koa, ia siragot sidi kagaliꞌanan man inaꞌ barani neleꞌ rompoꞌ nang nyala koa. 33 Lalu Allah bakata agiꞌ kaꞌ ia: ‘Bukaꞌ sandalnyu nang nyumake koa, barang tampat diꞌmae kao badiri nian tanah nang kudus. 34 Aku dah neleꞌ man maratiatn pahitnya kasingsaraatn umat-Ku kaꞌ Mesir. Aku dah nangngar ia kaꞌ koa ngaloh man Aku turutn untuꞌ mebasatnnaꞌ ia kaꞌ koa. Ampeatn, injeꞌ! Aku ngiripmaꞌ kao mulakng kaꞌ Mesir.’
35 Musa nian, Musa nang inaꞌ diakoꞌiꞌ man dinolak di bangsa Israel man pakataatn nian, ‘Sae nang ngangkat kitaꞌ jaji pamimpin man akim kami?’ Tapi justru ia lah urakng nang di Allah ngiripm untuꞌ jaji pamimpin man panyalamat, nang dimalaekat mantoꞌ nang atakng kaꞌ ia, kaꞌ rompoꞌ nang barapi koa. 36 Musa koalah nang mimpin bangsa Israel kaluar dari Mesir, man manjawat hal-hal ajaip nang luar biasa kaꞌ Mesir, kaꞌ laut merah man kaꞌ padang paser, salamaꞌ ampat puluh tahutn lamanya.g 37 Musa koalah ugaꞌ nang bakata kaꞌ bangsa Israel, ‘Allah mareꞌaꞌ kaꞌ kitaꞌ saurakng nabi nang dimilih dari antara kitaꞌ babaro, sama lea Ia milih aku.’ h 38 Musa lah nang kaꞌ tangah-tangah bangsa Israel kaꞌ padang paser, jaji pangantara untuꞌ malaekat nang ngomong kaꞌ ia kaꞌ panamukng Sinai man eneꞌ uyut diriꞌ. Ia koalah nang narimaꞌ Pirman-Pirman nang idup dari Allah untuꞌ disampeatn kaꞌ diriꞌ.
39 Sakalipun lekoa eneꞌ uyut diriꞌ baiꞌ ngasiꞌ kaꞌ ia. Ia kaꞌ koa nolak Musa man maoꞌ mulakngaꞌ kaꞌ tanah Mesir. 40 Ia kaꞌ koa bakata kaꞌ Harun, ‘Panjawatlah dewa-dewa untuꞌ kami, biar dewa-dewa koa mimpin kami. Tagal kami dah inaꞌ nauꞌan agiꞌ ahe nang dah jaji kaꞌ Musa koa nang maba kami kaluar dari Mesir.’i 41 Lalu kaꞌ waꞌtu koa ia kaꞌ koa manjawat soteꞌ pantak anak lembu, lakaꞌ koa ia kaꞌ koa mareꞌ korban persembahan kaꞌ pantak koa man manjawat gawe untuꞌ nyambah kaꞌ ahe nang dinya kaꞌ koa panjawat babaro. 42 Koa tagalnya Allah ningalatn ia kaꞌ koa man miaratnnya nyambah bintakng-bintakng kaꞌ langit. Koa sama man ahe nang taconteng kaꞌ dalapm buku nabi-nabi. Lea nian,
‘O urakng-urakng Israel! Bukeꞌ untuꞌ-Ku
kitaꞌ nyambaleh laok untuꞌ korban salamaꞌ ampat puluh tahutn kaꞌ padang paser.j
43 Tapi kitaꞌ ngincakng kemah tampat nyambah dewa Molok
man bintakng dewa Repan, nang dah di kitaꞌ manjawat, biar kitaꞌ bisa nyambah kaꞌ ia kaꞌ koa.
Tagal koa, kitaꞌ Ku buakngaꞌ jauh kaꞌ nagari sabarang yakoa Babel.’ ”
44 Lalu Stepanus bakata agiꞌ, “Kemah tampat Allah atakng kaꞌ talino ada kaꞌ eneꞌ uyut diriꞌ kaꞌ padang paser. Kemah koa di manjawat atas parentah dari Allah kaꞌ Musa, nurutiꞌ conto nang di Allah neleꞌatn kaꞌ ia.’k 45 Lakaꞌ koa, Yosua mimpin eneꞌ uyut diriꞌ ngarabut abut nian. Ia kaꞌ koa baya badiapm kaꞌ abut nian tagal Allah ngoser urakng-urakng nang inaꞌ kanal kaꞌ Ia mpat kaꞌ dian. Ia kaꞌ koa ngincakng Kemah suci koa sampe kaꞌ dian, man Kemah koa ada kaꞌ ia kaꞌ koa sampe kaꞌ jaman Daut jaji raja. 46 Daut ngarepoatn ati Allah, jaji Daut mintaꞌ ijin manjawataꞌ rumah untuꞌ Allah nang di Yakup nyambah.l 47 Tapi anaknya Salomolah nang manjawat Rumah Kudus Allah koa.m 48 Tapi Allah nang sidi miah tingi inaꞌ badiapm kaꞌ dalapm rumah nang di talino manjawat, lea nang di nabi ngataatn:
49 ‘Sigana langit bisa di gambaratn lea tahta karajaan-Ku,
man aiꞌ tanah kahe saayaꞌ tampat ngalakaꞌatn paha-Ku.
Jaji inaꞌ mungkin kitaꞌ manjawat rumah untuꞌ-Ku badiapm, man inaꞌ mungkin kitaꞌ manjawat tampat untuꞌ-Ku ngadih.n
50 Bukeꞌ keꞌ kokot-Ku babaro nang nyajiatn sigananya koa?’
lekoalah kata Allah.”
51 Lalu jakata Stepanus agiꞌ, “Kitaꞌ urakng-urakng nang karas kapala man nang inaꞌ kanal kaꞌ Allah, ati man tarenyekng kitaꞌ tatutup kaꞌ pakataatn Allah, sama lea tabiat eneꞌ moyang kitaꞌ deꞌe. Kitaꞌ kaja baiꞌ naatiꞌ Roh Kudus Allah!o 52 Ada keꞌ nabi nang inaꞌ dianiaya di eneꞌ moyang kitaꞌ? Ia kaꞌ koa munuh utusan-utusan dari Allah nang deꞌe madahatn kadeꞌ Amba Allah nang Banar koa atakngngaꞌ. Man ampeatn kitaꞌ ngianatiꞌ man munuh Yesus Amba Allah koa. 53 Kitaꞌ udah narimaꞌ Ukum Torat nang di Allah mareꞌatn ngalaluiꞌ malaekat-malaekat, tapi kitaꞌ baiꞌ naatiꞌ ukum koa.”
Stepanus dibunuh
7:54–8:1a
54 Takaꞌ anggota-anggota pamimpin Agama koa nangngar samua nang di ngataatn Stepanus, ia kaꞌ koa sakit ati man sidi bera kaꞌ Stepanus. 55 Tapi Stepanus nang di Roh Kudus nguasaiꞌ, ningkadah kaꞌ langit. Ia neleꞌ kamuliaatn Allah man Yesus badiri kaꞌ sabalah kanan Allah. 56 Lalu kata Stepanus: “Teleꞌlah! Aku neleꞌ langit tabukaꞌ man Yesus Anak Manunsia badiri kaꞌ sabalah kanan Allah.” 57 Anggota-anggota Sidang Agama Yahudi koa nutup tarenyekng sambil ngampak-ngampak, lalu nyarang Stepanus. 58 Ia kaꞌ koa nyeretnya kaꞌ luar kota, lalu matabakiꞌnya man batu. Urakng-urakng nang basaksi ngalawan Stepanus koa ngalakaꞌatn jubah nya kaꞌ koa kaꞌ adapatn paha saurakng mudaꞌ nang badama Saulus. 59 Waꞌtu urakng-urakng kaꞌ koa matabakiꞌnya man batu, Stepanus badoꞌa, “Tuhan Yesus, tarimaꞌlah rohku.” 60 Lantas balutut ia ngampak man suara nang nyarikng, “Tuhan, amelah dosa nian ditanggongan kaꞌ ia kaꞌ kea!” Lakaꞌ bakata lekoa, Stepanus pun mati.