1 Kə'i Təl
Adonija tə Fiya Kərnyi ka Təl
1
1 Təl Dauda haltə ya fa nyi ɗa tə 'ualəu, aka ənga mada nja tulkə nyi sər tula, a do kanda nyi gyang shishi'u wa. 2 Aka ənga ngə kə'i kadakaliya nyi tə nar nyi, <<Alvari, əngwa ea gwa'arə nghə zər kwapəlyakə nda kwa ngya tsa'a na ka, cha tsamartə ngha. Cho piya dzə ngha ga ka ngatə ghənghəu.>>3 Ngə nda gwa'a kwapəlyakə gumaguma ku dəhə Isra'ila ga uya Abishag, hya'atə vu Shunam, ga shili na cha da təl. 4 Kwakwanyi gumaguma gagaɗa, cha ɗa ka ndər tsamartə təl, cho mər tlər nə nyi, kəl ja, təl da piya na cha wa.
5 Adonija zər Dauda nda nda yah na Hagit, kwa bu kərnyi cho na, <<Yo ɗa ka təl.>> Aka ənga cha uya nyi charkaina taku ana taku i'i nə kərnyi, ana ləvaləva tufəkumnyi ka nda ma'i biyama nyi. 6 Ada nyi da taa tsə nyi ndara cha jau nyi bəra, <<Mya gwa'atə ko mər əngə wa?>> Nacha ngə məshikər Absalom, ndə gumaguma cha a wi sə wa.
7 Adonija tə mbatə nya na Joab zər Zeruya ana Abiyatar pərist. Nanda tsə'u nda dləukər nda chindzə nyi hi. 8 Kəl ja, Zadok pərist, Benaya zər Jehoyada, Natan ndər mətakər, Shimei ana Reyi ana ndər tsakəra Dauda da daɓəkər na Adonija wa. 9 Kəl ngə Adonija tə handa təmachi na kətəng i'i, tla i'i ana daləu ngalngala, a kya tə mə Zohelet ləhə dza En Rogel. Cha nga dəhə ka zamə nyi, alenya nguli shili təl ana dəhə njir Yahuda inda njirawawa'a tə patla təl, 10 kəl ja, a da cha nga Natan ndər mətakər ndara Benaya ndara ndər tsakəra təl ndara zamə nyi Saloman wa.
11 Ngə Natan tə jau Batsheba, amanya Saloman bəra, <<A da ka ngatə ənda Adonija zər Hagit ɗatə ka təl ya a da na zəndəkur tlakən mən Dauda wa ma? 12 Sakan ja, əngwa ya dəkar ngha ənda ko ɗana mbəɗandə pya ka ana pya zər nghə Saloman. 13 Ma'i gwa da təl Dauda ka gwa nar nyi, <Tlakə ɗa tələu, a da ka səmnda nyi fəla nə mava nghə ndanə bəra, <<Saloman zər nghə kwa ɗa ka təl a hi ɗa, ya cho ngya ku dzəga təlkur ɗa ma?>> Ya aman ngə Adonija tə ɗa ka təla?> 14 Ma tsəuta nghə kunda kwa ɓwanya nə təl, kəl yo gwa nar nyi ənda ɓwanya ngə ka pə ngə jiri.>>
15 Aka ənga Batsheba tə təra gwa da təl ku vi piya nyi, tangnda Abishag kwa Shunam nda kwa mər tlər nə nyi. 16 Ngə Batsheba tə uzhi huɗə təl.
Ngə təl tə na, <<Mi sə nda ko gwa'a?>>
17 Ngə cha nar nyi, <<Tlakə ɗa, Nakə na kərnghə tə səmnda nyi fəla na tləmər Tlakə nə mava ngha, a bəra, <Saloman zər nghə kwa ɗa ka təl ahi ɗa, ya cho ngya ku dzəga təlkur.> 18 Kəl ja, janə Adonija ɗatə ka təl, ya a tlakə ɗa təl da zəndə wa. 19 A handa tə cha təmachi na tla ɗang gagaɗa, ana daləu ngalngal i'i ana kətəng i'i, ya a nga tə cha dəhə nguli təl, Abiyatar pərist ana Joab gau ləvaləva, kəl ja, a da cha nga Saloman mava nghə wa. 20 Tlakə ɗa təl ɗa, lya njir Isra'ila dəhə tə ka, ka nda la'a ndara wa ngə kwa ngya ku dzəga təlkur ahir tlakə ɗa təl. 21 Ma'a əngə wa, ma tlakə ɗa təl tə da ɓəliyasar kə'i jival nyi, njo fiya ea ka njir bikəu, naea na zər ɗa Saloman.>>
22 Tsə'u cha ku huɗa ɓwanya na təl, ngə Natan ndər mətakər tə dzəva. 23 Ngə nja nar nyi nə təl, <<Natan ndər mətakər shilti.>> Ngə cha gwa da təl ga gwa uzhi ana huɗəma cha səya hu'i.
24 Ngə Natan tə na, <<Tlakə ɗa təla, a bəzəyatə kə ənda Adonija cha ɗa ka təl a hi ngha, ana ənda cha ngya ku dzəga təlkur nghə ya? 25 Aka ənya a ma'i tə cha ga ki handa təmachi na tla ɗanghəu, ana dalau ngalngal i'i, ana kətəng i'i. A gədiya tə cha dəhə nguli shili təl, gau ləvaləva i'i ana Abiyatar pərist. Sakana wula ndo səm ndo sa tsa'a kə'i cha ndo na, <Hyella təɗar pya ka, təl Adonija!> 26 Kəl ja, a da cha nga naya mava nghə ndara Zadok pərist ndara Benaya zər Jehoyada, ndara mava nghə Saloman wa. 27 Alvara, nakə nga dləukər na dəhə sə inga, ya a da ka nar nyi mada nə njirawawa'a nghə ndara wa kwa dləu cha ka a hi nghə wa ya?>>
Dauda tə Fiya Saloman ka Təl
28 Ngə təl Dauda tə na, <<Ngar ɗa ma Batsheba cha səgwa.>> Ngə cha gwa huɗə təl ga gwa ta'i biyama nyi.
29 Ngə təl tə na, <<A səmnda tə fəla na tləmər Tlakə nda na pi, nda həbiya ɗa ku dəhə təmachi, 30 ənda ənya yo nyabiya alkawal nda ya mər nə ngha ku tləmər Tlakəu, Hyel njir Isra'ila ənda zər nghə Saloman kwa ɗa ka təl ahi ɗa, ya cho ngya ku dzəga təlkur.>>
31 Ngə Batsheba tə uzhi ana huɗəma cha səya hu'i, cha uzhi tə undya cha hu'i huɗə təl ga na, <<Hyella təɗar pya Tlakə ɗa təl Dauda ba'anawa!>>
32 Ngə təl Dauda tə na, <<Ngar ɗa Zadok pərist, Natan ndər mətakər ana Benaya zər Jehoyada.>> Manda nda shili huɗə təl, 33 ngə cha nar nda bəra, <<Ma'i ma kə'i njirawawa'a patla ɗa, hya ki fətə zər ɗa Saloman tə takukyara ɗa hya ma'i na cha yi Gihon. 34 Hya nar nyi nə Zadok pərist ana Natan ndər mətakər nda dzəviya nyi ka təl təkəra njir Isra'ila. Hya mbəɗiya papam, hya pə kurakə hya na, <Hyella təɗar pya ka, təl Saloman!> 35 Kəl ba'a hya ləbiya nyi cha shili ngya ku dzəga təlkur ɗa. Cho dləu cha ya, ya a fiya nyi tə ya ka təl təkəra njir Isra'ila ana Yahuda.>>
36 Ngə Benaya zər Jehoyada tə wum nə təl bəra, <<Aɗəmja! Ga Tlakəu, Hyel nə tlakə ɗa təl, cha dləukər cha ɗa wi nga. 37 Ga Tlakə cha ngya tsa'a na Saloman wi nda cha ngya tsa'a na tlakə ɗa təl nda, cha mərtə təlkur nyi cha biyama ndiya matsa nə tlakə ɗa təl Dauda!>>
38 Aka ənga, kəl ngə Zadok pərist, Natan ndər mətakər, Benaya zər Jehoyada, njir Keret ana njir Pelet inda njir tsakəra təl, tə təra ga ki fətə Saloman tə ya takukyara təl Dauda ga ləbiya nyi yi Gihon. 39 Ngə Zadok pərist tə hətə tələm mal ku madləɓa karti ga dzəviya Saloman. Ngə nda mbəɗiya papam ngə dəhə nji tə piya kurakə ga na, <<Hyella təɗar pya ka, təl Saloman!>> 40 Ngə dəhə nji tə nəu nyi, ndo mbəɗə mbalau, ndo mər hirgyaɗi 'ual'ualəu, ndo pə kurakə wi sə ngə hə'i kwa dzədzi.
41 Nda Adonija ana dəhə mihiɓi inda kə'i cha kwa wur na ladər nda, ngə nda ngatə njo pə kurakəu. Nda Joab tə ngatə papam nda ngə cha jawa, <<Mi ngə dəhə kurakə ngə ku ta mələm ngə təkəra?>>
42 Təvi cha wur na ɓwanya, kəl janə Jonatan zər Abiyatar pərist tə dzəva. Ngə Adonija tə na, <<Səgwa, aka ndə dur ka, ya tuku labar dur da shili kə ni.>>
43 Ngə Jonatan tə ɓəlakə nyi nə Adonija bəra, <<A da labar dur nə ya shili nə wa, aka tlakən mən təl Dauda fiya tə Saloman ka təl. 44 Cha sə Zadok pərist, Natan ndər mətakər, Benaya zər Jehoyada njir Keret ana njir Pelet inda njir tsakəra təl, ka nda ləbiya nyi, nda fətə tə ya takukyara təl, 45 ngə Zadok pərist ana Natan ndər mətakər tə dzəviya nyi ka təl vu Gihon. Nda təra gu ta mələm ndo pə kurakə nə hirgyaɗi, ngə njir mələm tə dləutə pə kurakə nda, nacha ngə kurakə ngə ka ngatə nga. 46 Matsa ngə ma'a, Saloman sakana a tə ngya cha ku dzəga təlkur. 47 Ətsə'u, ngə njirawawa'a patla shili tə na usa kənda nə təl Dauda ndo na, <Ga Hyel nghə cha mərtə Saloman cha fiya tləm nyi ndiyamatsa nə ngha, cha biyama ndiyamatsa ka!> Ngə təl tə hətə nyi səli nə Tlakə tə gangər nyi 48 ga na, <Fal ngya tə nə Tlakəu, Hyel njir Isra'ila, nda ngya ɗa ya la'a ndər dləu cha ya na lya ya ku dzəga təlkur ənya.> >>
49 Kəl dəhə mihiɓi inda Adonija tə nga inda tə hya'atə ndo tsamətlaɗau, ngə madawa tə gəziya laku nyi. 50 Adonija kwa ləvər sə nda Saloman kwa nau mərtə nyi, ngə cha hya'atə ga təra yo Madləɓa Tlakəu, ga yi gəziya tələma dzəgana. 51 Ngə nja nar nyi nə Saloman bəra, <<Adonija kwa ləvər Saloman, wula cha gəziya tə tələma dzəgana ga na, <Tangərma, yo i Saloman cha səmnda fəla ənya ənda a da cho tsəya mava nyi na katsakər wa.> >>
52 Ngə Saloman tə wum bəra, <<Macha wur ɗa kəriwa, mada shishir kəra cha zhang da kwa təɗə səya hu'i wa, kəl ja, ma nja uya ɗimikur ku cha, cho tah.>> 53 Ngə təl Saloman tə sə nji, ngə nja shili na cha hya'atə kya dzər dzəgana nda. Ngə Adonija tə uzhi nə təl Saloman, ngə Saloman tə nar nyi, <<Ma'i yo ki ngha.>>