تَثنیه
کِتابِ تَورات - بخشِ پنجُم
فصلِ اوّل
یادآوَری واقِعه های گُذشته
1 اِی توره های اَسته که مُوسیٰ دَ اُو طرفِ دریای اُردُن دَ اَواری، یعنی دَ دَشتِ رُوی دَ رُوی منطقِه سُوف، دَ مینکلِ پاران و توفِل، لابان، حَصیروت و دِی‌زَهَب دَ تمامِ اِسرائیل گُفت. 2 از کوهِ حوریب تا قادِش-بَرنیَع، از راهِ کوهِ سعِیر سَفرِ یازده روزه اَسته. 3 دَ روزِ اوّلِ ماهِ یازدَهُمِ سالِ چِلُم، مُوسیٰ قد بَنی اِسرائیل توره گُفت، امُو رقم که خُداوند دَزُو اَمر کدُد که قد ازوا گپ بِزَنه. 4 اِی واقِعه بعد از شِکست دَدونِ سِیحون پادشاهِ اَموریا که دَ حِشبون حُکمرانی مُوکد و عوج پادشاهِ باشان که دَ عَشتاروت دَ منطقِه اِدرَعی حُکمرانی مُوکد، رُخ دَد. 5 دَ اُو طرفِ دریای اُردُن دَ سرزمِینِ موآب، مُوسیٰ اینی شریعت ره دَ بیان کدو شُد و گُفت:
6 ”خُداوند، خُدای مو دَ حوریب قد ازمو گپ زَده گُفت: ’شُمو دَ امزی کوه غَدر کَلو مَندید. 7 پس آلی آماده شُده کوچ کُنِید و دَ کوهِستونِ اَموریا و پگِ منطقه های گِرد-و-بَر شی داخِل شُنِید: دَ دَشت، دَ کوهِستو، دَ دامَنه ها، دَ جنُوب و دَ بَغلِ دریا، یعنی دَ سرزمِینِ کِنعانیا و امچُنان دَ لِبنان تا دریای کٹه که دریای فَرات اَسته. 8 اینه، ما امی سرزمی ره پیشِ رُوی شُمو ایشتُم؛ پس داخِل شُنِید و سرزمِینی ره که ما، خُداوند بَلدِه بابه‌کَلونای شُمو اِبراهِیم و اِسحاق و یعقُوب قَسم خوردُم که دَزوا و بعد ازوا دَ اَولادِه ازوا مِیدیُم، تَصَرُف کُنِید.‘
اِنتِخاب کدونِ قاضی ها
9 دَ امزُو غَیت ما دَز شُمو گُفتُم: ’ما تنهای خُو نَمِیتنُم بارِ مسئُولیَت شُمو ره دَ دوش خُو بِگِیرُم. 10 خُداوند، خُدای شُمو تِعداد شُمو ره کَلو کده، دَ اندازِه که شُمو اِمروز مِثل سِتاره ھای آسمو کَلو اَستِید. 11 خُداوند، خُدای بابه‌کَلونای شُمو، شُمو ره هزار چند کَلوتر کُنه و بَرکت بِدیه، امُو رقم که دَز شُمو وعده کده. 12 لیکِن ما چِطور مِیتنُم تنهای خُو بارِ مُشکِلات و جنجال شُمو ره دَ دوش خُو بِگِیرُم؟ 13 پس آدمای دانا و فامِیده و نامتُو ره از طایفه های خُو اِنتِخاب کُنِید تا اُونا ره دَ بَلِه شُمو رهبر تعیِین کنُم.‘ 14 و شُمو دَ جواب مه گُفتِید: ’امی چِیز ره که تُو گُفتی، خُوب اَسته که انجام بِدی.‘ 15 اوخته رهبرای طایفه های شُمو ره که آدمای دانا و نامتُو بُود گِرِفته دَ بَلِه شُمو رهبر تعیِین کدُم، تا اُونا سرکرده های هزار نفری، سرکرده های صد نفری، سرکرده های پِنجاه نفری، سرکرده های دَه نفری و مسئُولِینِ طایفه های شُمو بَشه. 16 و دَ امزُو غَیت دَ قاضی های شُمو اَمر کده گُفتُم: ’دَ بَینِ بِرارون شُمو که جنجال پَیدا مُوشه، گوش بِگِیرِید و دَ بَینِ دُو بِرارِ اِسرائیلی مُنصِفانه قضاوَت کُنِید، امچُنان دَ بَینِ یگ اِسرائیلی و بیگَنِه که قد ازُو زِندگی مُونه. 17 دَ قضاوَت کدو طرفداری نَکُنِید، تورِه آدمِ غرِیب و دَولَتمَند ره یگرقم گوش بِگِیرِید و از هیچ اِنسان ترس نَخورِید، چراکه قضاوَت شُمو از طرفِ خُدا اَسته. هر دعوای که حَل کدون شی بَلدِه شُمو غَدر مُشکِل بَشه، اُو ره دَ پیشِ ازمه بَیرِید تا بِشنَوُم.‘ 18 خُلاصه، دَ امزُو غَیت تمامِ چِیزای ره که لازِم بُود انجام بِدِید، ما دَز شُمو حُکم کدُم.
جاسُوسی از سرزمِینِ کِنعان
19 اوخته مو از کوهِ حوریب کوچ کدی و از پگِ امزُو بیابونِ کٹه و ترسناک که شُمو دِیدِید از راهِ کوهِستونِ اَموری ها دَ سَفر خُو اِدامه دَدی، امُو رقم که خُداوند، خُدای مو دَز مو اَمر کدُد. وختی دَ قادِش بَرنیَع رسِیدی، 20 ما دَزشُمو گُفتُم: ’شُمو دَ کوهِستونِ اَموری ها رَسِیدِید، دَ جایی که خُداوند، خُدای مو دَز مو مِیدیه. 21 اینه، خُداوند، خُدای شُمو امی سرزمی ره پیشِ رُوی شُمو ایشته. پس باله شُنِید و تَصَرُف کُنِید، امُو رقم که خُداوند، خُدای بابه‌کَلونای شُمو دَز شُمو گُفته؛ ترس نَخورِید و وَحشَت زَده نَشُنِید.‘
22 اوخته پگ شُمو دَ پیش مه اَمَده گُفتِید: ’بیه که چند نفر ره پیشلون خُو رَیی کنی تا دَ بارِه امزُو سرزمی بَلدِه مو جاسُوسی کُنه و دَ بارِه راهی که مو باید بوری و دَ شارای که باید داخِل شُنی دَز مو خبر بَیره.‘ 23 امُو تورِه شُمو خوش مه اَمَد؛ اوخته ما دوازده نفر ره از مینکل شُمو گِرِفتُم، از هر طایفه یگ نفر. 24 اُونا رَیی شُده دَ کوهِستو بُر شُد و تا دَرِّه اِشکول رفته دَ بارِه امزُو سرزمی جاسُوسی کد 25 و از میوِه شی قد خُو گِرِفته دَ پیشِ ازمو اَوُرد و دَز مو خبر دَده گُفت: ’سرزمِینی ره که خُداوند، خُدای مو دَز مو مِیدیه، یگ سرزمِینِ خُوب اَسته.‘
سرکشی قَوم
26 لیکِن شُمو نَخاستِید که دَ اُونجی بورِید، بَلکِه از اَمرِ خُداوند سرپیچی کدِید؛ 27 و دَ خَیمه ھای خُو نِق نِق کده گُفتِید: ’ازی که خُداوند از مو بَد مُوبره، مو ره از سرزمِینِ مِصر بُرو اَوُرد تا مو ره دَ دِست اَموریا تسلِیم کده نابُود کُنه. 28 آلی مو کُجا شُنی؟ بِرارون مو، مو ره کم‌دِل کده گُفت: ”امُو مردُم از مو کده قَوی‌تَر و قد بِلندتَر اَسته؛ شارای ازوا کٹه یَه و دیوال های شی تا آسمو مِیرَسه، و اَولادِه عَناقa ره ام دَ اُونجی دِیدی.“‘ 29 اوخته ما دَز شُمو گُفتُم: ’وَحشَت زَده نَشُنِید و ازوا ترس نَخورِید. 30 خُداوند، خُدای شُمو که پیشلون شُمو موره، اُو بَلدِه شُمو جنگ مُونه، فقط امُو رقم که دَ پیشِ چِیم شُمو دَ مِصر بَلدِه شُمو جنگ کد. 31 و دَ بیابو ام دِیدِید که خُداوند، خُدای شُمو، دَ تمامِ راه که سَفر کدِید شُمو ره دَ بغل خُو گِرِفته اَوُرد، مِثلی که یگ نفر باچِه خُو ره دَ بغل خُو گِرِفته میره، تا وختِیکه دَ امزی جای رَسِیدِید.‘ 32 لیکِن باوجُودِ امزی کارا، شُمو دَ خُداوند، خُدای خُو اِعتِماد نَکدِید، 33 دَ امزُو که دَ وختِ شاو دَ آتِش و دَ غَیتِ روز دَ آوُر پیش پیش شُمو مورفت، تا راهِ شُمو ره بَلدِه شُمو نِشو بِدیه و یگ جای ره بَلدِه خَیمه زَدو بَلدِه شُمو پَیدا کُنه.
34 وختی خُداوند تورای نَسَنجِیدِه شُمو ره شِنِید، اُو قار شُد و قَسم خورده گُفت: 35 ’ھیچ کُدَمِ امزیا، حتیٰ یگ نفر ام امزی نسلِ شرِیر امُو سرزمِینِ خُوب ره که قَسم خوردُم که دَ بابه‌کَلونای شُمو مِیدیُم، نَمِینگره، 36 غَیر از کالیب باچِه یفُنّه؛ اُو امُو سرزمی ره مِینگره و ما امُو سرزمی ره که دَز شی رفتُد، دَزُو و اَولادِه شی مِیدیُم، چراکه اُو قد تمامِ دِل-و-جان خُو از خُداوند پَیرَوی کد.‘
37 بخاطرِ ازشُمو خُداوند دَ بَلِه ازمه ام قار شُده گُفت: ’تُو ام دَ اُونجی داخِل نَمُوشی؛ 38 بَلکِه یوشِع باچِه نُون که دِستیار تُو اَسته، دَ اُونجی داخِل مُوشه؛ پس ازُو حِمایت کُو، چُون اُو امُو سرزمی ره نصِیبِ بَنی اِسرائیل مُونه. 39 و نِلغه‌گون شُمو که دَ بارِه ازوا گُفتِید اسِیر مُوشه، امُو بچکِیچای شُمو که اِمروز خُوب و بَد ره فرق نَمِیتَنه، اُونا دَ اُونجی داخِل مُوشه؛ ما امُو سرزمی ره دَزوا مِیدیُم و اُونا صاحِبِ ازُو مُوشه. 40 لیکِن شُمو دَور خورده از راهِ دریای سُرخ پس دَ بیابو کوچ کُنِید.‘
41 اوخته شُمو دَ جواب مه گُفتِید: ’مو دَ ضِدِ خُداوند گُناه کدے. مو رفته جنگ مُونی، امُو رقم که خُداوند، خُدای مو دَز مو اَمر کده.‘ پس هر کُدَم شُمو سَلاحِ جنگی خُو ره گِرِفتِید و آماده شُدِید که دَ منطقِه کوهِستانی بورِید. 42 ولے خُداوند دَز مه گُفت: ’بَلدِه ازوا بُگی که نَرَوِید و جنگ نَکُنِید، چراکه ما دَ مینکل شُمو نِیَستُم؛ اگه نَه، از پیشِ دُشمنای خُو شِکست مُوخورِید.‘ 43 و ما دَز شُمو گُفتُم، ولے شُمو گوش نَکدِید، بَلکِه از اَمرِ خُداوند سرپیچی کدِید و سرزوری کده دَ کوهِستو بُر شُدِید. 44 و اَموریای که دَ امزُو کوهِستو زِندگی مُوکد دَ خِلاف شُمو بُر شُد و شُمو ره رقمِ خیلِ زمبُور پیش کد و شُمو ره از سَعِیر تا حُرما تار-و-مار کد. 45 اوخته شُمو دَور خوردِید و دَ حُضُورِ خُداوند چخرا کدِید، مگم خُداوند آواز شُمو ره نَشِنِید و دَ فریاد شُمو گوش نَدَد. 46 امزی خاطر شُمو بَلدِه روزای کَلو دَ قادِش مَندِید؛ یعنی، تا زمانی که دَ بیابو بُودِید.