Jesús pejumaitsicuenia, Espíritu Santo jane baja patsica, Jesús pijajiwi petsijamatabëjonenexatsi
2
Itsa baja panepa cincuenta pamatacabibeje Pascuafiesta pewerewerecaecujinae, icatsia junua Pentecostés-fiesta.a Nexata, bajarapamatacabi daxita Jesús pijajiwi nacaetuatab caejawata.
2 Nexata, bajarapamatacabi athëbëwetsica jemata najumeta bepinijijowiboxaneto. Nexata, pabota Pedrobana nacaetuatena, daxitabo najumeteca.
3 Bajarapamonae tane athëbëwetsica perunaejawatsica bepitarunutsicotia. Nexata, bajarapamonae caejiwi canacujitsia bajarapacotia tsimatanatsanaeyarunaicatsi.
4 Nexata, daxita bajarapamonae Espíritu Santo tsijamatabëwënëcatsi.c Bajarapaepatota, jemata taxuxuaba pecuaicuaijaijawa itsawiriajumenëta,d apopecuaicuaijaijumenëmi picani, Espíritu Santo pejamatabëcuenecaëjëpaeya-exanaecueniatsi.
5 Bajarapamatacabita, Jerusalén tomarata jinawanapa ayaibitsaëtoxaneto judíowi, daxitanacuanëjawawerena pepatsiwi. Bajarapamonae bitso pejumecowënëtsiwi paliwaisi Dioso tonajumecopata Moisés-pijinëta. Nexata, bajarapamonae napata Jerusalén tomarata penataenexa Pentecostés-fiesta.
6 Nexata, bajarapamonae itsa jumetane bajarapanajumetsijawa bepinijijowiboxaneto athëbëwetsica, ayaibitsaëtoxaneto muxunapona Jesús pijajiwi penacaetuatsibojawaberena. Itsa pata bajarapabojawata, ayaicuenia nabenajaca, tsipaji Jesús pijajiwi Espíritu Santo jamatabëcuenecaëjëpaeya-exanatsi pecuaicuaijainexa bajarapamonae pijajumenëta, apopecuaicuaijaijumenëmi picani. Nexata, bajarapamonae caenacuapijiwi canacujitsia xaniawaetsia jumetane xua yabara Jesús pijajiwi tsipaebapona.
7 Bajarapamonae bitso jamatabëcuenenabenajacaeya najumaitsi:
—Daxita mapamonae nacatsipaebanubenaje, Galilea nacuapijiwi. Apopecuaicuaijaiwimi picani wajajumenë.
8 Waxaitsi itsanacuanëjawawerena wajapatsiwi, saicaya xainatsi wajajumenë, mapamonaewecuaje. ¿Detsa pacuenia itsiata cuenecaëjëpatsi pecuaicuaijainexa wajayajawanaexanaejumenëta mapamonaeje?
9 Waxaitsi raja wajapatsiwi mapanacuanëwerena: Partia nacua, Media nacua, Elam nacua, Mesopotamia nacua, Judea nacua, Capadocia nacua, Ponto nacua, Asia nacua,
10 Frigia nacua, Panfilia nacua, Egipto nacua, Libia nacua-ata,e Cirene tomarapënëwerenapijiwi. Itsamonae waxaitsiyajuwënëwi judíowi Roma tomarapijiwi. Itsamonae pijinia apojudíowi, pejumecowënëtawanapaewi judíowicuenia, Roma tomarapijiwi.
11 Itsamonae Creta nacuapijiwi. Itsamonae Arabia nacuapijiwi-ata. Daxita bajarapanacuanëjawawerena wajapatsiwi-ata, itsiata daxitatsi jumetanetsi xaniawaetsia Jesús pijajiwi wajanacatsipaebiliwaisianë wajajumenëta. Caenacuapijiwitsi canacujitsia jumetanetsif bajarapamonae Dioso pinijicuene pexanaejawa yabara wajanacatsipaebaponaejawa wajajumenëta —najai athëbëwetsica bepinijijowiboxaneto penajumetsijawa pemuxunanacaetuanaewi.
12 Nexata, daxita bajarapamonae jamatabëcuenenajunawiacaeya nayanijoba:
—¿Detsa meta mapitsijamatabëcuene yabara itsije? —najai.
13 Itsamonae saya jumecapo̱naeya jumaitsi Jesús pijajiwi yabara:
—Aitajibi ra saya mapamonaeje —jai.
Pedro paliwaisi tsipaeba athëbëwetsica bepinijijowiboxaneto penajumetsijawa pemuxunanacaetuanaewijawabelia
14 Itsa jumetane bajarapamonae pejumecapo̱naecuene, apóstolnë Pedro nonotapuna, once ponëbeje apóstolewi yajawa. Nexata, Pedro pinijijumeta jumaitsi:
—¡Tajamonae judíowi, Jerusalén tomarata panenapatsiwi, paxamë-ata Jerusalén tomarata pane-enaewi, xaniawaetsia panenamuxuna-ewere paneyapëtaenexa, xua yabara pacatsipaebijitsiatsi!
15 Mara pamonae apo-aitajibije, pacuenia paxamë pacanaëjëtame. Abaxë raja matapania las nueve, bajayacunua-epato, paepatota jiwi ba-apona-aitajibi.
16 Biji rajane, mapamonaeje paxamë panijajumenëta Espíritu Santo cuaicuaijaiya-exanatsije, pecopiapatsixae jane baja xua bajayata tajëwelia profeta Joel-pijinë, Diosojumepaebinëmi, wajunupaeba, Dioso peyapëtaeya-exanaexae bajaraponë. Jumaitsi mapacueniaje:
«Dioso jumaitsi:
17 ‘Itsa baja imoxoyo pewajënae tsane mapanacua pewerewerecaenexaje, to-itorobianicajë Espíritu Santo daxitanacuapijiwi, pamonae tajajiwi, petsijamatabëjonenexatsi. Nexata, daxita panexi, pebijiwi, petiriawi-ata, paebiana paliwaisi Espíritu Santo paebia-exanaenatsi, xanë taliwaisi. Pewëjëawi pebijiwi taena xua tsitajëtsianajë bemajitsinaebocuenia. Perujuwi pebijiwi piamajitsinaejawata tsipaebianajë.
18 Daxita pamonae tanetonacuenebiwi, pebijiwi, petiriawi-ata, bajarapamatacabi Espíritu Santo to-itorobianicajë petsijamatabëjonenexatsi. Nexata, paebiana xanë taliwaisi.
19 »Bajarapamatacabitanua tsitajëtsianajë itaboxotatsia, mapanacuajawata-ata pinijicuene ta-exanaejawanë. Mapanacuataje ayai tsane pejana, isotocotia, petsëxë-ata.g
20 Nexata, matacabipijijuameto aitaquiri tsane. Merawipijijuameto bepejana itatsobia tsane. Bajaraxuanë jane baja, copiapatsiana mapanacuataje, itsa baja imoxoyo pewajënae pepoPetuxanenë Cristo icatsia pepatsimatacabinexatsica, penaneconitsia-exanaejawanexa pijaneconi pexainaewi. Bajarapamatacabi bitso ayai tsane itsamatacabianëwecua, pinijicuene Dioso petsita-exanaexae daxitajiwijabelia, penajamatabëcuene-itajëtsinexa ayaijamatabëcuenenëcuene, itsa baja peneta imoxoyo pewajënae tsane.
21 Itsiata baitsi jane, pajiwi siwanajamatabëcuenecopata pepopetuxanenëjawabelia, bajarapajiwi capanepaenatsi,’ jai Dioso», jai bajayata tajëwelia profeta Joel-pijinë Dioso pejumeliwaisibaxutota.
22 »¡Nexata, xaniawaetsia paneyapëtaenexa bajarapaliwaisi, tajamonae, Israel-pijinë papemomoximë, panenamuxuna-ewere xua pacatsipaebijitsiatsi! Paxamë xaniawaetsia payapëtaneme Jesús, Nazaret tomarapijinë, Dioso pesaëta pinijicuenejawanë exanaponapona paxamëtuatuajëta. Bajaraxuata, payapëtaneme baja Dioso pitorobinëcuenetsi.
23 Payapëtanemenua bajaraponë Jesús, paxamë panecobeyabelia canajetatsi panebeyaxuabinexa. Bajarapacuenia tocopiapatatsi Dioso tajëjawawerenacujinae penajamatabëcueneweretsicuenia bajaraponë yabara. Nexata, paxamë pabeyaxuabame, tsipaji patocopatame piajamatabëcuenebejewijawabelia, Jesús cruzajawabelia pecobematabiabarutsinexatsi.
24 Itsiata baitsi jane, Jesús bepejiobicueneta tëpae-ata, Dioso icatsia asaëya-exanatsi petëpaejawawecua, tsipaji Jesús, Dioso pexënatoxae, acuenebi pejamatabëcuenematatoxenetsijawatsi petëpaejawa.
25 Bajaraxua yabara bajayata pepopeyanacua-ewetsinë David-pijinë tajëwelia yaquinah Dioso pejumeliwaisibaxutota Jesús yabara. Jumaitsi mapacueniaje:
«Yapëtaniji Dioso taneyajawaponaponaejawa, tsipaji tamuxuneneta ponapona, tacujuanenia. Nexata, apojunawinë tsane.
26 »Bajaraxuata, bitso jamatabëcuenebarëyanë. Nexata, tajamatabëcuenebarëyajawa yabara jiwijawabelia tsipaebajë. Taneyajawaponaponaexaemë yapëtaniji tatëpaecujinae icatsia ta-asaëjawanexa.
27 »Xamë, Diosomë, aponecopatsimë tsane taponaponaenexa daxitamatacabijawabelia petëpaewi pejinawanapaenacuata.i Aponecopatsimënua tsane taperabëtsabanaenexa nexënatonë.
28 »Netsitajëtame baja cajena taponaenamutonexa, taxainaenexa matacabi apopewerewerecaejawa. Nejamatabëcuenebarëya-exaname itsa neyajawaponaponame», jai bajayata David-pijinë peyaquinaeliwaisita Dioso pejumeliwaisibaxutota Jesús yabara —jai Pedro penacaetuatsiwijawabelia.
29 Icatsia, Pedro jumaitsi bajarapaliwaisi yabara:
—Tajamonae, jumenapebetsiaya pacatsipaebianatsi wajasalinainëmi David-pijinë yabara. Bajayata baja tëpa bajaraponëmi. Nexata, mëthëtatsi. Tsiteca boca mëthëta pemëthëtsicujinaetsi.
30 Itsiata baitsi jane, David-pijinëmi profetanëmixae, Dioso najumecapanepaeya yapëtaeya-exanatsi pexaniajaijumeta, itsamatacabi Israel nacuata pemomoxiyajuwënënë pecowëta nacua-ewetsinëj penaexanaejawanexa. Dioso bajarapacuenia yapëtaeya-exana David-pijinëmijawabelia Cristok yabara. Nexata, jumaitsitsi bajaraponëjawabelia mapacueniaje: «Pacuenia xamë ewetame Israel nacua, icatsia bajarapacuenia bexëajawabelia caenë nemomoxiyajuwënënë ewetsianal newetsinacuami, Israel nacua», jai.
31 David-pijinë baja cajena tajëwelia yapëtane Cristo athëbëwetsica Dioso pitorobijawanexatsi. Tajëwelia yapëtanenua Cristo petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëya-exanaejawanexatsi. Bajaraxua yabara, bajayata David-pijinë tajëwelia jumaitsi mapacueniaje: «Nexata, apocopatsi tsanetsim mëthëjawata bajayajebi pebocaejawa. Apocopatsi tsanetsinua peperabëtsabanaenexa mëthëjawata», jai baja cajena David-pijinë peyaquinaebaxutota Cristo yabara.
32 Bajaraxua pejumaitsicuenia, Jesús baja icatsia Dioso asaëya-exanatsi petëpaecujinae, ponë yabara pacatsipaebatsi. Daxita baja paxanë patajacuata pataniji. Bajarapacuenia patataexae, pacatsipaebatsi.
33 Bajaraxuacujinae jane baja, Jesús caponatsi athëbëabetsia, Dioso pecujuanenia pe-ecaeya-exanaenexatsi, bitso peyaiyataenëtsicuenia. Bajarawetsica aeconoxae najua-ewetabeje daxitacuene. Nexata, paxa Dioso perajutsicujinaetsi Espíritu Santo, najumecapanepaeya pejumaitsicuenia,n Jesús juya itorobica Espíritu Santo paxanëjawabetsica. Bajarapacuenia pataneto-exanaexae, xua pinijicuene pexanaejawa aeconoxae pataenubename, pajumetanemenua, paliwaisianë mapamonae panijajumenëta pacatsipaebaje, bajaraxua Espíritu Santo pejamatabëcueneta exana.
34 Itsiata baitsi jane, ponë athëbëabetsia Dioso caponatsi, apoDavid-pijinë, tsipaji David-pijinë bajayata tajëwelia jumaitsi mapacueniaje:
«Pepopetuxanenë Dioso jumaitsi tajatuxanenëjawabelia: «¡Ecare abaxë tacujuanenia, pecayaiyataetaxunaeta,
35 wecatsiwajënaejamatabëcuene-amoneyabatsi abaxë nijawajabitsaë nitorobicuenia pecajumecowënëtabiabinexa!», jai Dioso tajatuxanenëjawabelia», jai bajayata tajëwelia David-pijinë Cristo yabara.
36 »Daxita bajarapacuenia David-pijinë tajëwelia pejumaitsixae Cristo yabara, yapëtanetsi Dioso pitapetsijawa Jesús pepopetuxanenënexa. Bajaraponë Cristo cajena,o ponë yabara Dioso itorobiapaeba mapanacuajawabetsicaje wajanacacapanepaenexa. Bajaraxuata, daxita Israel nacuapijiwi xaniawaetsia beyapëtane Jesús peliwaisi. Ponë Dioso itapeta, paxamë pacobematabiabarutame cruzajawabelia —jai Pedro athëbëwetsica bepinijijowiboxaneto penajumetsijawa pemuxunapatsiwijawabelia.
37 Itsa bajarapamonae jumetane Pedro bajarapacuenia pejumaitsijawa, nexata bejamatabëjiobireca pinijicuenia. Nexata, bajarapamonae yanijobiaya jumaitsi Pedrojawabelia, itsamonae apóstolewijawabelia-ata:
—Tajamonae, ¿detsa nexata pitsicuene pa-exanaenajë patajaneconi yabara? —jai bajarapamonae.
38 Pedro nexata jumaitsi:
—¡Pacaejiwimë canacujitsia panajamatabëcuenepënëyorore Diosojawabelia pibisiacuene pane-exanaejawawecua, Dioso pejitsipaecuenia pane-exanawanapaenexa! Nexata, pacabautizabianatsi Jesucristo pewënëta.p Bajarapacuenia itsa pa-exanaename, Dioso pacawecua-ajibia-exanaena daxita pibisiacuene pane-exanaeneconi. Pacarajutsiananua Espíritu Santo papecatsijamatabëjonenexa.
39 Bajarapanajumecapanepaeliwaisi baja cajena paxamë pajudíowimënexa, panexinexa, panemomoxinexa-ata, itsamonae-ata Diosowecua tajënacuanëjawa pejinawanapaewi.q Daxita pamonae Dioso junatsianar pijajiwinexa, bajarapamonae tsijamatabëjonenatsi Espíritu Santo —jai Pedro bajarapamonaejawabelia.
40 Bajarapacuenia Pedro itsa tsipaeba, itsaliwaisi pematatsënëa tsipaeba bajarapamonaejawabelia. Pinijicuenia muxujiobanua mapacueniaje:
—¡Pawecuanatsare pamonae Jesús beyaxuaba, Dioso papecananeconitsia-exanaeyaniwa bajarapa-acujirubejewi yajawa! ¡Nexata, bajarapamonae pawecuanajamatabëcuenepënëyorore Diosojawabelia! —jai Pedro.
41 Nexata, Pedro petsipaebiliwaisi bajarapamatacabi jumexaniatanetsi bejamatabëcuene tres mil pajiwibeje. Daxita bajarapamonae Jesús pijajiwi bautizaba. Nexata, najunua baja Jesús pijajiwijawabelia.
42 Ca-asaë tsawanapae paliwaisi apóstolewi tsipaebapona. Daxita bajarapamonae, Jesús pijajiwi, apóstolewi yajawa, najamatabëcuenejëpaeya jinawanapa. Daxita nacaetuatabiaba pewajëcabiabinexa Diosojawabelia. Najuaxaeyabiabanua, penajamatabënapitabiabinexa xua yabara Jesús siwatëpatsi.
Pacuenia jinawanapa copiayami Jesús peliwaisi pejumexaniataewi, yabara peliwaisi
43 Bajarapamatacabianëjawa daxita Jerusalén tomarapijiwi cujunawiaya yaiyatane Dioso, petaexae Dioso pesaëta pinijicuenejawanë pexanaejawa apóstolewita.
44 Bajarapamatacabianëjawanua, daxita pamonae jumexaniatane Jesús peliwaisi, nacaetuatabiaba najamatabëcuenejëpaeya. Daxita pexainaejawa nacobenaxainaeya ewetabiabanua.
45 Bajarapamonaeyajuwënëwi canajetapona pexainaeyajuwënëjawanë, pecobecowëyajuwënëjawanë-ata, bajarapamatamopalatata peyawenonaenexa bitso penamatawenonaejiwijawabelia, caejiwi canacujitsia, penamatawenonaecuenia.
46 Bajarapamonae caematacabi canacujitsia nacaetuatabiaba templobopijipanabota Dioso pewënëxaniatsinexa. Bajarapijinia pacuenia, pijabonëjawa jamatabëcuenebarëyaya najuaxaeyabiaba pexaejawa najamatabëcuenejëpaeya, penajamatabënapitabiabinexas Cristo pesiwatëpaejawatsi.
47 Nexata, paepatota nacaetuatabiaba, templobopijipanabojawata penajuaxaejawatanua pijabonëjawa, bajarapamonae wënëxaniatsiaya jumaitsi tsabiabi Diosojawabelia: «Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Paneyawenonabiabame», jai tsabiabi. Pecuenetaejawatatsi, nexata daxita Jerusalén tomarapijiwi bajarapamonae pexaniacuenia yaiyataeyabiabatsi. Orijibia, caematacabi canacujitsia, wajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta, itsamonae-ata jumexaniataepona Jesús peliwaisi, pecapanepaenexatsi pibisiacuene pexanaeneconiwecua. Nexata, bajarapamonae najonepona Jesús pijajiwijawabelia.