Bazlam Mbulum ana Etiyen a tsik a
7
1 I dəba ŋa ya,
*batsah mala mandəva kuɗa a Mbulum i liwiŋ gà mburma ata ya,
a gwaɗa a Etiyen:
«Bazlam ana ti tsik aà kər ana,
wànà ndzer a?»
2 Etiyen a gwaɗa a tar aakaha:
«Gà damər gà,
nda gà tsir gà,
dzum zləm a bazlam gà kwaŋ.
Mbulum ana a za dukw tserdze ya,
aka pàt à ba ŋgar a Abəraham,
batsah tsir kwa,
i təv ana ŋgat ika ahəɗ Mezapitamiya.
Akahər ana aka da a Haran zukw tsiye,
3 *a gwaɗar:
“Miyak à gwala yak nda ahəɗ yak dze.
Ka da aka ahəɗ ana i ti ɗifek a dər a.”
4 I dəba ŋa ya,
Abəraham a hitse,
a miyak à ahəɗ Kaldiya ata.
Dite a da a mendze aka ahəɗ Haran.
Aləka i dəba ŋa ya,
tsir ŋgar a mət ka,
Mbulum a zla ŋgat ika ahəɗ ata ya,
a da à ŋgat aka ahəɗ ana kinehe kwa ɗa iɗəm a.
5 I fata ka,
Mbulum aka vəlar guvah màda ŋgar tsa.
Ku mege dzidzel kwizikw tekeɗe,
aka sasar tsidze.
Ama Mbulum a gwaɗar i sida ya ka:
“I ta vilek a ahəɗ ata,
a kər fit.
Dite gà ɓəza gà ɓəza yak tə ndzawa iɗəm i fata.
A ne a mekwere tar aà biybiy.”
Ama akahər ana a tsikar taŋa ya ka,
kəla ŋgar a riŋ ilik zukw tsa.
6 Dukw ana Mbulum a tsiker a ka,
a gwaɗar:
“Gà ɓəza yak ti ti ndze a ika ahəɗ mburma.
Ti ne a gà ɓele tar.
Tì sèwèr a ter a are mive dərməka faɗ.
7 *Ama i ta ge a seriye aka gər gà mburma ata ta ge a ter a matawak a.
I dəba ŋa ya,
ti dere a i fata ya,
ta giŋ a meslire aka ahəɗ aaha.”
8 Ama ka,
Mbulum a ɗifer à masəra ba tar nda təv masasa ba.
I dəba ŋa ya,
Abəraham a wa Izak kuɗa.
A ge mehinne tsamakər ka,
a sàs ŋgat.
Aləka i dəba ŋa ya asa,
Izak aaha a ta mewe Zakup ka,
a sàs ŋgat mbaŋa.
Zakup tekeɗe,
a sasa gà ɓəza ŋgar ana kurwa gəra sula,
ti ne gà tsir kwa ya asa mbaŋa.
9 I liwiŋ gà tsir kwa ata kurwa gəra sula ya ka,
ti ne iɗəm are a Yasufa ya hinne.
Ta kal à ŋgat,
tə da à ŋgat aka ahəɗ Ezipt.
Ama Mbulum a riŋ mandza ŋa nda ŋgat.
10 A mbəl à ŋgat i mesewere are ŋgar ata ya fit dze.
A vəlar hwarhwar nda metsehe,
dite ka,
*Faruna,
Əbay batsah ŋa ana i Ezipt ya,
mà gəs ŋgat lele,
akahər ana ŋgat a riŋ i təv ŋgar a.
Əbay ata a ne à ŋgat batsah ŋa ika ahəɗ ata,
dite aka gər gà mburma ana i ga i ma ŋgar a tserdze mbaŋa.
11 A te megeha i dəba ŋa ya ka,
may batsah ŋa a ge ika ahəɗ Ezipt ata nda ahəɗ Kanan dze.
Ama gà tsir kwa ata ta ŋgat dukw mezime asa tsidze.
12 Zakup a tsaraka daw a riŋ i Ezipt ka,
a sləraha gà ɓəza ŋgar gà bàba gà tsir kwa ata malahalah ŋa ya,
aà masəkəma ŋa.
13 Aləka i dəba ŋa ya,
ta mbəɗaha gər masula ŋa na ka,
Yasufa a ɗif a tar aba,
a gwaɗa a tar:
“Iye ka,
damər kurum.”
Dite batsah Əbay ata a sər ka,
tar gà gwala Yasufa.
14 I dəba ŋa ya,
Yasufa a slər mburma aka tsir ŋgar Zakup,
aà madara a təv ŋgar a fata ya,
nda gà mburma ŋgar ana dzik təsəla gəra ə̀zləm a tserdze.
15 Dite gà Zakup ta mah ba,
tə da aka ahəɗ Ezipt.
Aləka i dəba ŋa ya,
a mət riŋ i fata.
Gà bàba gà tsir kwa ata tekeɗe,
ta mata riŋ i fata mbaŋa.
16 Tə ndzakawa məməta tar ka,
a Sehem.
Ti leyewa tar ka,
a guvah dive ana Abəraham a səkəm à gà ɓəza Hamur a.
17 I təv ana Mbulum aka à mendìve à dukw ana a tsik i sida ya,
a Abəraham a ka,
gà gwala kwa ta wa ba hinne i Ezipt.
18 *I dəba ŋa ya,
Əbay ata a riŋ asa tsəka,
ti tike aɗəm Əbay ŋgiɗ.
Ama Əbay ata a sər Yasufa asa tsa.
19 A gewa matawak a gà gwala kwa,
a sèwèrewa a tar are hinne.
A fàr aka tar ndzəɗa aà mandza aba à gà ɓəza ndirkiz a dala ya,
dite ta mata.
20 Akahər ata na ta wa Musa ya.
Ŋgat ka,
ŋgwal kəla lele,
a tsahən aà Mbulum.
Ta gəl ŋgat kiye makər i ga i bəra tsir ŋgar dzekwiŋ.
21 Dite na ti tike aba ŋgat aà guva dula ya.
Ta kaha ŋgat a fata ka,
aɗaba Əbay ma sər ahər i ma ka,
à kiɗ a ŋgat.
Aləka i dəba ŋa ya,
dəm Əbay ata a le ahər i fata,
a zla ŋgat,
a gəs ŋgat kamala kəla ŋgar a.
22 Kərga taŋa ya,
a gəl ba,
a zla metsehe gà Ezipt lele.
A ne batsah ŋa i təv mifefile ŋgar a,
nda megemir ŋgar ana a ge a ya tserdze.
23 Aləka Musa a ge mive dzik faɗ ka,
a gwa:
I ta fir a aka gà damər gà ana gwala tar gà Isərayel a.
24 I dəba ŋa ya,
a ta medeha ka,
a ŋgataha a wele duwa gà Ezipt ana à sèwèr a are a mburma ŋgar a.
A daha,
a yab aka wele ata,
aà mezleke gà mburma ŋgar ata,
a kəɗ gà Ezipt ata.
25 A dzala ka,
gà damər ŋgar tə sər ka,
Mbulum aka vəl a tar ŋgat aà mibe à tar i mesewere are ya.
Ama tə sərar aakaha tsa.
26 Ndidwe ŋa ka,
Musa a le aà gà Isərayel sula,
ta gìzl a ba ika magər tar.
A sasar zləmana ka,
tə sər aàba ahəm.
A gwaɗa a tar:
“Aàmala na ki gìzlwim a ba ya,
gà masla gà,
araha kurum ka,
nda damər à?”
27 Ama wele ana a lah aà maàga ŋa ya,
a ləm iɗəm a Musa ya diriŋ,
a gwaɗar:
“Kər ana,
Əbay a?
Weke na a tike kər a Əbay,
mala magàsà ikaba mə̀r a?
28 *Wànà a sàsak mekìɗe iye kamala gà Ezipt ana kə̀ kəɗ ndavana ya asa ya yà?”
29 Musa a tsaraka bazlam ata kataya tsara ka,
a val aka ahəɗ Madiyan.
A ndzaba i fata.
I dəba ŋa ya,
a ŋgat gà ɓəza gà asləka ŋa sula i fata.
30 Ama a ge riŋ mive dzik faɗ ka,
gawla Mbulum ilik a patar aba i kusak,
bise nda kwite Sinay.
A patar aba ka,
i bagwar duwa,
akwa iɗəm ŋgaŋŋa.
31 Musa a ŋgataha a dukw ata ka,
a ger kamala sunwa ya.
A sìrìkaha aà mesèmete dukw ata zləmana ka,
a tsarakara iɗəm mifefile Mbulum BATSAH kwa ŋa i akwa ata ya.
A gwaɗarra:
32 *“Iye ka,
Mbulum gà tsir yak Abəraham nda Izak nda gà Zakup.”
Musa a tsaraka kataya tsara ka,
a dza ba aà medzedzere,
a ge magəɗa hinne,
a gəs mifìre ahəraha asa tsa.
33 I dəba ŋa ya,
Mbulum ata a gwaɗarra asa:
“Ndzək tsapà ika sik a,
aɗaba təv aka kər iɗəm a ka,
təv ŋgwal ŋa ana biy gà ya.
34 *Yàa ŋgat a mesewere are gà mburma gà ana tì sèwèr a ter a are i Ezipt ya.
Yàa tsaraka mandəva kuɗa tar,
dite i dara aà məmbə̀là à tar a kuɗa.
Dara,
i slir a kər a Ezipt.”
35 *Musa ka,
wele ana gà Isərayel ti niw ŋgat,
ta gwaɗar ka:
“Weke na a tike kər a Əbay mə̀r,
a gwaɗak,
gasa ikaba mə̀r a dziye ya?”
Ama ŋgat ka,
Mbulum a zla ŋgat,
a ne à ŋgat Əbay,
mala məmbə̀là à tar.
A slər ŋgat ka,
nda ahər gawla Mbulum ata a pàt à ba ŋgar i huɗ bagwar ata,
akwa iɗəm ŋgaŋŋa ya.
36 Musa ata na a bera à gà Isərayel i Ezipt ya ya.
A gewa gà dukw mene à mburma ŋgiɗ pampam ika ahəɗ ata aà guva duluv ŋa a riŋ nduzzwa,
nda gà i kusak asa mive dzik faɗ.
37 *Musa aaha asa na a gwaɗa gà Isərayel ka:
“Mbulum a ti slir a kurumehe a mala məma à bazlam ŋgar kamala iye ya.
Wele ata ka,
a ti slir a ya ka,
wura ilik ika magər gà gwala kurum ana ika miɗ mba ya.”
38 I təv ana gà mburma Isərayel ti yahaba gər i kusak aà sik kwite Sinay ka,
Musa na mala mazàzə̀ɗà à bazlam gawla Mbulum ana a tsikarra i gər kwite ya,
dite na a zazəɗ dərraha a gà gwala kwa ya.
Mbulum a ɗerra à bazlam mesife ya,
dite na,
araha a ndzera a təv kwa ya mbaŋa ya.
39 Ama gà tsir kwa ata ta gəs bazlam ŋgar tsa.
Ti yà ŋgat a dala.
Ta waya məmbə̀ɗà gər zləmana ka,
a Ezipt.
40 *Ama ta gwaɗa a Haruna:
“Geye a mə̀r dukw ana a ne a mbulum mə̀r,
mìi zèmbeɗe a dər a,
aɗaba mì sər dukw ana a ge riŋ ba a gər a Musa ana a ndzəkara mə̀r ika ahəɗ Ezipt ya tsa.”
41 Tə daha,
ta və̀ɗ dukuməŋa kamala kəla sla ya,
ti ne dər mbulum tar,
ta vəlar duwa.
Ta ŋgaya ba hinne nda dukw ata ta ge nda ahər tar ŋa ya.
42 Ta ge dukw ata kataya ka,
Mbulum a mbəɗ aba à tar a,
dite na tə dza gurmits a bəɗ a gà mawusawus a,
kamala ana mewetse ŋa i wakita gà ɓəzla məma à bazlam Mbulum a,
Mbulum a gwa:
“A kurum gà mburma Isərayel.
Gà dukw ata kà zleyewumar ɗa mive dzik faɗ
i kusak a ka,
a iye tsa.
43 *Mekiriwe ga petek mbulum *Muluka ata ta kiriw a,
na kà zlawum a,
dite ka,
kà zazamawum i dəba ya.
Mendzikiɗe ba mawusawus mbulum *Refan ibam,
ka zlawum mbaŋa.
Gà dukw ata ki geywim nda ahər kurum a,
na kà dzàyawumar gurmits a bəɗ a.
Aɗaba taŋa na i dzik a kurum ika ahəɗ aaha ya,
a təv ŋa diriŋ à Babila ya kweleŋ fit.”
44 Gà tsir kwa ka,
tar riŋ nda gà ga ana ta kiriw nda petek a i kusak.
Mbulum a ndzawa nda gà tar,
a tsikewa iɗəm bazlam ŋgar a Musa i fata.
Ta kiriw ga petek ata ka,
kamala ana Mbulum a waya,
a gwaɗa a Musa ka,
i ɗifek a dər a.
45 I dəba ŋa ya,
gà ɓəza tar tə zazəɗ à mekiriwe ga petek ata.
A ta megeha ka,
tə zla ahəɗ gà mburma ana Mbulum a də̀gə̀zara iɗəm tar,
aɗaba tar ana ti ndze aɗəm a ya.
Akahər ata ka,
Yesuwa Əbay tar.
Tə da akaba aɗəm nda gà ŋgat dze.
Tə zla dər a ahər,
tə ndza aɗəm a fata nda gà Əbay tar Yesuwa.
Ga petek ata a ndza haa a le aà mendze Əbay Dawda ana a ge ɗa ya.
46 Ama Dawda ka,
mandərkwasla na i təv Mbulum a,
a wiz vatwa aà Mbulum,
aà màzlazlàr ga,
dite ka,
tə̀ zàmbaɗawa iɗəm à ŋgat ana Mbulum Zakup ya.
Ama aka vəlar vatwa ɓav tsa.
47 Ga ata na a ta meger aləka ka,
Salumun.
48 Ama ku mege kataya tekeɗe ka,
Mbulum ana ika gər gà dukw tserdze ya ka,
a ndze a ga ana gà mburma ta ge ya tsa.
Kərga na Mbulum a tsik nda ahər mala məma à guma ŋgar Ezaya,
a gwa:
49 “Təv ana i gər ŋa ya ka,
təv mendze gà.
Dite gər ahəɗ ka,
təv sik gà.
Ga awara dze ya,
na ki gwimiŋ a ivaɗ a?
Kà dzalum i gər kurum dze ana,
i ndzewe a i fata ya?
50 *Iye tsiye,
na i ge dukw tserdze ya?”»
51 I dəba ŋa ya,
Etiyen a gwaɗa a tar asa:
«A kurum,
gà mburma ana kà nwim à ba gà ɓəzla mandakazləm a,
ki ŋgwim vatwa a bazlam Mbulum ana a de a a gəzləŋ kurum a.
Kà ràrə̀ɗum a zləm kurum,
a sàs a kurum metsereke tsa.
Ki delewwim a aba Mezite Mesife Mbulum i təv kurum a.
Kàa gwim kamala gà tsir kurum a.
52 Gà ɓəzla məma à guma Mbulum awara na gà tsir kurum tàa sèwèr a tar are tsiye?
Tàa bats gà mburma ana ti ɗif a tar à mede mala meslire ŋgar ndzer ŋa na a dere a ika miɗ a.
Ama kinehe ka,
ŋgat ŋa kuɗa na ki gwim ahər ɗaf,
dite kə̀ kəɗum ŋgat a.
53 Kurum ka,
Mbulum a vəl a kurum məpala ahəm ŋgar nda ahər gà gawla ŋgar.
Ama kurum ŋa ka,
a sàs a kurum magəsa ŋa tsa.»
Makə̀ɗà Etiyen ana ta kəɗ ŋgat a
54 Gà mayahaba gər mburma ata tə tsaraka bazlam ŋgar ata kataya tsara ka,
ta ge arəv hinne.
Ta papaɗa ikaba ahər a,
nda təv Etiyen a.
55 Ama Etiyen ana maràhà ŋa nda Mezite Mesife Mbulum a,
a fə̀r ndàra a gər ŋa.
A ŋgataha a ndzəɗa Mbulum ana a za dukw tserdze ya,
dite a ŋgataha a Yesuw a riŋ mehìtsè ŋa ika tseke ahər mezime Mbulum mbaŋa.
56 A gwaɗa a tar:
«Tsarakum,
araaka,
iye riŋ i ŋgetehe a a gəza mbulum mahə̀ndə̀kà ŋa ikaba ya,
dite Yesuw,
*wur ana a dara i təv Mbulum a,
a riŋ mehìtsè ŋa ika tseke ahər mezime ŋgar.»
57 I fata ya tsara ka,
ta wideye hinne,
dite tə dzaya dər ahər a zləm,
aɗaba a sàs a tar metsereke bazlam ŋgar tsa.
Ta wideye aka ŋgat hùrùm fit,
tswip tswip tswip tswip ti yabaya aaka.
58 Ta sapara ŋgat i huɗ kwite ata ya,
tə da à ŋgat ndàra a dala ŋana.
Tə daha,
tə ndzək ikaba gà petek tar a,
tə dza ba aà makàlàwà ŋgat nda kur.
Ta waya makə̀ɗà ŋgat a biye.
Gà taŋa ta kalawa ŋgat a,
ta miyak aba à gà petek tar a fata a təv wele duwa a riŋ gawla ŋa,
zləm ŋgar Sawul,
dite aà makaslà a tar.
59 Ama Etiyen a riŋ a heme a a Mbulum,
na tə dza ba aà makàlàwà ŋgat nda kur a.
I huɗ meheme ŋgar ata ya ka,
a gwa:
«Yesuw Batsah ga ŋa,
araha,
i mite a ka,
zla mesife gà a təv yak te.»
60 I dəba ŋa ya,
a dza gurmits a biye,
a wideye dər nda magala hinne.
A gwa asa:
«Batsah ga ŋa,
ka ta miyak à bakal ŋa aka gər tar tsa.»
A tsik aba bazlam ata ya tsara ka,
a mət.