1 Samiyel 17

Guliyat a yàh ahəm aà gà sliwdze gà Isərayel

1 Gà Filistiya tə yaha gər à gà sliwdze tar aà mege guvəl. Ti yahaba gər ka, a Suku ana ika ahəɗ Yahuda ya. Təv màŋgwaɓà tar ka, i Efes-Damim ika magər gà Suku nda Azeka. 2 Gà Əbay Sul nda gà sliwdze ŋgar ti yahaba gər mbaŋa. Ti yahaba gər ka, aka bulum gà kwite ana tə zalar Ela ya. Ti nder ba aka mimbe aka mimbe aà mege guvəl nda gà Filistiya. 3 Gà Filistiya tə hitse aka gər kwite ŋgiɗ, dite gà Isərayel tekeɗe ta hitse aka gər kwite ŋgiɗ ndaka tseke ŋgiɗ mbaŋa. Bulum gà kwite ika magər tar. 4 Pat ŋgiɗ duwa mala slagama a dara ika tseke gà Filistiya ya. A sərkàha aka magər gà sliwdze ata tseke sula ya. Tə zala a wele ata ka, Guliyat, ŋgat ka, gà Gat, zubul ŋgar ka, a ge a metir makər. 5-6 Tazak daw i gər ŋgar biy vìrzegene, petek ndzemde ika ka ndzèɓaŋŋa a be kiliw dzik ndilik, ika sisiluk ŋgar tekeɗe dukw makaha sisiluk ika ka, biy vìrzegene. Dite kəla suwal metike ŋa ika dəba sləlak mbaŋa. 7 Dizl suwal ŋgar ka, dagwalum ŋa kamala dizl ana ta ŋgarawa dər duwa biybiy a. Suwal ŋa ana ika ka ya ka, a be kiliw təsəla. Dawda mala mazlar zlakwa ŋgar a dzawar aka miɗ. 8 Guliyat a hitse a wideya aaha aka gà sliwdze gà Isərayel. Aàla na kà ndərum ara ba aka məmbe aka məmbe aà mege guvəl a? Wànà iye ana gà Filistiya tsiye? Dite kurum ana gà ɓele Sul tsiye? Zlum mburma ilik ma dara mìi ge a maàga nda ŋgat. 9 Nà aka sle aà mege maàga nda iye, aka mba iye, aka kəɗ iye ka, mìi ne a gà ɓele kurum. Ama na Yàa mba ahər, Yàa kəɗ ka, ki nwime a gà ɓele mə̀r, ki gewumira megemir. 10 Filistiya ata a gwa asa, mbakum ka, i yahe a ahəm aà gà sliwdze gà Isərayel. slirumiŋ ara mburma ya ilik na mìi ge a maàga məma ya. 11 Gà Sul nda gà sliwdze gà Isərayel fit tə tsarakà mifefile Guliyat ata ka, magəɗa a dzàba aà mege tar hinne. 12 Dawda ka, kəla Yese, ŋgat ka, gà gwala gà Efəratiya, a ndzawa i Betelehem ika ahəɗ Yahuda. Yese ka gà ɓəza ŋgar riŋ tsamakər. Aka na Sul i Əbay ya ka, ŋgat ka, mandawal ŋa na ika magər gà mburma ya. 13-14 Gà ɓəza Yese ata ka gà bàba ŋa makər, Eliyav, Abinadab dite Samma. Tə zàzàm Sul tə da aka ba à guvəl. Ama Dawda ŋgat ka, kudər. A kəvawa gà təmaŋ dede ŋgar i Betelehem. 15 Dawda ka, a dawa à megemir a bəra Sul dite a mbə̀ɗawara gər a makə̀va gà təmaŋ dede ŋgar a Betelehem a.

Dawda a da a təv mendze gà sliwdze

16 I huɗ mahinne dzik faɗ a ka, Guliyat a patawa aba kəla i mèkwède, i hawa ika miɗ gà sliwdze gà Isərayel i fata. 17 A pat duwa Yese a gwaɗa a kəla ŋgar Dawda: zla masawula wur dukw aaha məpani ide ya, peŋ aaha kurwa, ka, val dər aaha a gà damər yak a təv mendze tar tsəmma. 18 Ka ndzàk dər ɗaf aaha tə dewa nda awah a kurwa a mala aka miɗ gà mburma ata dəbuw a. Ki pəra dər a gà damər yak a, wànà tar riŋ ana ti ndze a zay te beye? Dite ki zliŋara dukw ana a petiŋ a dər ka, tar riŋ ti ndze a zay a. 19 Ki lehe a tar a ka, nda gà Sul, dite nda gà sliwdze gà Isərayel fit ika bulum gà kwite Ela ata. Tar riŋ ta ge a guvəl nda gà Filistiya. 20 Ndidwe i mèkwède hedwe ka, Dawda a hitse a a mbulum, a dza gà təmaŋ ngar a mala makəva gà duwa. A dzək gà kazlaŋa ata dede ŋgar Yese a tsiker a a da. A ndzeha a təv màŋgwaɓà tar ka, gà sliwdze gà Isərayel riŋ tàa hadzal ba aà mege guvəl, dite tàa wideye biy guvəl kuɗa. 21 Gà sliwdze gà Isərayel nda gà biy gà Filistiya tə ndər ba sìr sìr aka ba aà mege guvəl. 22 Dawda a məsak a gà kazlaŋa ŋgar a mala makaslà gà kazlaŋa. A val ndàrà a təv mandəraba gà sliwdze. A ndzeha ka, a wiz aà tar kurum riŋ ana zay ibam a? 23 Aka na tar riŋ tə fəfile a mba ya ka, pəzlaŋ mala slagama a daha ika mandəraba ya ika miɗ gà sliwdze ŋgar a. Zləm ŋgar Guliyat gà Filistiya ana i Gat a. Ama aka mə̀fə̀file ŋgar ana piŋŋa ya. Dawda riŋ a tsaràkà a gà dukw ana a tsik a fìt. 24 I təv ana ta ŋgata a Guliyat a ka, gà Filistiya fit tə̀ taz ika miɗ ŋgar a, slàɓslàɓslàɓ magəɗa a ge tar hinne. 25 Gà Isərayel ta gwa: Kàa ŋgatum a wele aaha ya? A sərkara ka, aà mayaha a kwa ahəm a. Wur ana aka sle a makəɗa ŋa ya ka, Əbay a ndzàre a limana, a vilera aka dəm ŋgar aà daala. Dite a zleke a gà gwala dede ŋgar i təv gà duwa ya pampam i Isərayel. 26 Dawda a wiz aà gà sliwdze ana bise i təv ŋgar a. A gwa: Dukula na ta ge a agəra wele ana aka kəɗ Filistiya ata a yahawa ahəm aà gà sliwdze Mbulum a? Filistiya ata masasaŋa tsidzena ŋgat dzena weke na a ndeveya a gà sliwdze Mbulum ana mandza ŋa a biybiy a? 27 Dukw ana Əbay a vile a wele ata a kəɗ a ka, gà sliwdze ata màr dər a Dawda. 28 Eliyav batsah damər ŋgar a tsarakà, Dawda riŋ ta fəfile a nda gà sliwdze ata ka, a tsəɓar a gwaɗa a Dawda: Ka dara a faha ana a kala ya? Dite kà məsak aaha aà gà ɓəzaatik yak ata a kusak dzena a weke? I sər wirwir yak nda magə̀la gər yak, aà məpərà a guvəl a na ka dara ya. 29 Dawda a gwaɗar aaka: i wiz ka, mifefile ilik pəra, dzena Dukula na i ge ŋgwal ŋa tsiye? 30 A mbəɗ aba i təv ŋgar a, dite a wizeya aà gà asiŋ gà sliwdze ŋgiɗ asa. ku mege weke a màr ka, aà taŋa hiywe.

Dawda a hadzal ba aà mege guvəl

31 Gà mburma tə tsaraka dukw ana Dawda a tsik a ka, tə dara aà ŋgat aka miɗ Sul a. Sul a slə̀r mburma aà tə zalar a. 32 Dawda a gwaɗar, arəv mada a wura ya tsa na agəra Filistiya aaha ya. Iye mala meslire yak na mìi te ge a guvəl nda ŋgat a. 33 Sul a gwaɗar, kər ka, kəla ndirkiz, ama ŋgat ka, mala guvəl dukw ŋgar daga a gər ana a ga gawla ya. Ki sle a megwìm a guvəl nda ŋgat tsa. 34 Dawda a gwaɗa a Sul iye mala meslire yak, i kəvawa gà təmaŋ dede ga ka, azil, kige tsa dukw dala ŋgiɗ ana ndzəɗa ŋa hinne aka dara a gise a təmaŋ i palam a ya ka, 35 i digə̀zàwa i lakawar, dite i mawà a təmaŋ ata i bazlam ŋgar a. I təv ana aka ləmbaɗa aba aà iye ya ka, i gəsawa i makə̀tsaɓa ya dite i kiɗawa. 36 Kamala taŋa ya na mala meslire yak a batsawa gà azil nda gà dukw dala ya. Kamala taŋa ya na i te ge a Filistiya aka masasa tsa a ndavawà a gà sliwdze Mbulum a. 37 Dawda a gwa asa: BATSAH kwa ŋa a kaslawa iye i gə̀hir gà azil a nda dukw dala ata ya ka, a kèsle a iye i ahər Filistiya aaka ya mbaŋa. I fata ya ka, Sul a gwaɗa a Dawda: Da dite BATSAH kwa ŋa mandza nda kər. 38 Sul a ndza gà petek guvəl ŋgar aka Dawda, a tikar tazak daw gura ŋgar a gər, dite nda petek ndzemde mbaŋa. 39 Dawda a dan masalama Sul aka gər petek ŋgar, a dza dər ba aà mede ka, a mba dər aà mede tsa. Aɗaba aka sinike dər ba tsa. A gwaɗa a Sul: Nda gà dukw aaha ka, i mba mede tsa. Aɗaba Yàa sinike dər ilik tsa. Dawda a ndzək ika ba dukw guvəl Sul ata ya. 40 A zla zəva ŋgar a hər, a da a pala gìdìgəl i dùla ya əzləm, a dza a kəla kiwa ana i kiwa makəva gà dukw ŋgar a. Dite a zla màasliwìr ŋgar, a sərkàhà ndara a təv Guliyat. 41 Filistiya ata a sərkàha zeye zeye zeye a təv Dawda. Wele ana a zlawar zlakwa ya ka, riŋ a dere a nda aka miɗ. 42 Guliyat a pər ə̀ba a ŋgata a Dawda, I təv ana a ŋgatar a ka, a ne dər bakal a fər ahər kalkal kəla ndirkiz ana a tsahən dite hazlzla ya. 43 Filistiya ata a gwaɗa a Dawda: Iye dzena kəra ya na ki dera ki ge a iye guvəl nda zəva ya. I fata ya ka, a vəlar mezelme nda gà mbulum ŋgar ana a zambaɗawa à tar a. I dəba ana a vəlar mezelme nda gà mbulum ŋgar ata ya ka, 44 Guliyat a gwaɗar asa. Dara ndara a təv ga ya, dite i vile a slu ba yak à gà kwàtsambà nda gà dukw dala ana i kusak a. 45 Dawda a gwaɗa a Guliyat: Ki dere a ki ge a guvəl nda gà masalama nda gà suwal dite nda gà kəla suwal. Ama iye, i dehe a i ge a kər a guvəl ka, nda zləm BATSAH kwa ŋa Mbulum gà Isərayel ana ka ndavayawa tar a. 46 Mbakum ka, BATSAH kwa ŋa a viliŋ a kər a hər ga. I kiɗe a kər, dite i sese a ika kər gər a. Mbakum i ndze a gà məməta gà sliwdze gà Filistiya a gà kwàtsambà nda gà dukw dala ana ika gər ahəɗ a. Dite gər ahəɗ fit a sər a dər ka, gà Isərayel ka, Mbulum tar riŋ kaɗəŋ. 47 Dite gà Isərayel aaha mayahaba gər ŋa i faha fit ka, tə sər a ka, Mbulum a bùrwà aà mburma ika miɗ guvəl a ka, nda awìs kige tsa nda suwal dzekwiŋ tsa. Aɗaba guvəl ata ka, ihər ŋgar. A vile a mə̀r a kurum ahər mə̀r.

Dawda a kəɗ Guliyat

48 Guliyat ka a mà aka mede aaha ndara a təv Dawda hiywe. Dawda a valaha bise tsara a təv Guliyat aka varavada guvəl. 49 Dawda a dzak ahər a kiwa ŋgar ata a zlara iɗəm gìdìgəl a ilik, a kal dər Guliyat nda màasliwìr, a dzar aka yemere pùɗùf, dite kur ata a pats aɗəm. Dùbùz a dəɗ dər a bəɗ. 50 Kamala taŋa ya nda màasliwìr, nda gìdìgəl ilik na Dawda a za ndzəɗa a Guliyat, a kəɗ ŋgat a. Masalama tekeɗe riŋ ihər tsa. 51 Dawda a val aaha dzegìrzlik a hitse a təv Guliyat, ə̀rùp a ndabà aka masalama ŋgar, mbàhàt a ndzàhara ihər i ga ŋa ya, a kəɗ dər ŋgat dite a sas dər ika ka gər a dzàɗ nda masalama ata ya. Gà Filistiya ta ŋgatar mala ndzəɗa a mət ika tar a ka, gùdùbùlla tə tàz. 52 I fata ya gà sliwdze gà Isərayel nda gà biy gà Yahuda tə dza ba aà màzàzàma gà Filistiya nda gà mawìdeye ndisl aka biye hərmaga Ekrun. Gà Filistiya ana duwa a ndzaya tar aà məməta à məməta ya ka, zàmbàlàhha ika vatwa mada à Saarayim ndisl a Gat dite ndisl a Ekrun mbaŋa. 53 I təv ana gà Isərayel ta marà i mazàzàm a gà Filistiya ata tə zàzàm tar akwa, akwa ya ka, tə dara tə zəm təv màŋgwaɓà tar. 54 Dawda a zlà gər Guliyat a da dər a Yeruzalem, a dza gà dukw hər Filistiya ata a ga ŋgar. 55 I təv ana ndeɗiŋa Sul a ŋgata Dawda tə da, tə ta ləma nda Filistiya ata ya ka, a wiz aà Abiner, batsah gà sliwdze ŋgar: « Kəla ata dzena kəla weke Abiner? » Abiner a gwaɗar a aaka: Nda zləm Mbulum i sər ahəm ika gər kəla ata ya tsa Əbay ga. 56 Sul a gwaɗar: Daha neye, wizeye kəla dzena biy weke ya? 57 Aka ana Dawda a kəɗ Guliyat a màrà a ma ya ka, Abiner a zalar aaha aka miɗ Sul, gər Filistiya ihər i hər. 58 Sul a gwaɗar: Kəla ga, kər dzena kəla weke? Dawda a gwaɗar aaka: Iye ka, kəla ɓele yak Yese ana i Betelehem a.