ELOBAY YÂSUUMAAY YATA JESUS KRISTU YA
LUKAS
AŊIICUM
Wahaw wagam ma Lukas aŋiic kayta'uke
1
Apaalom Tiyoophilu, bukan kameeŋe kugawe di sembe ma kuŋiic ma kuñaaŋen miñamu magawim ute d'ulaal; 2 non ma bukanaku kagam bulhikitenaabu bata elobay yata Emitay kûñaaŋenolim mata Jesus, kaamom kajuum, di kujam na wahaw uwe ûcukulom. 3 Moo, înje nikobe deeha, ma ilaso maama wahaw uwe ugam na ûcukulom kâtiyaar. Moo apaalom, nêenul haŋ majak iŋiiculi ma iga dô wahaw uwe jororor kaŋ poowo, 4 ma mbi ooli unamulen jak jak mata miñamu malhegenumaayamu ma kulhikitenim.
O Começo
Na Joŋ Batista abajim
5 Nownu Erodis oo ma aganom âyyaw ata bantaabu bata Jûdeya, âynaaw aaneyim Jakariyas ata di kaasaaku kata Abiyas, kata bumaaŋenaabu bata Emitay, koo di apañoorool aaneyim Isabel oo poop ata di êbajoorumay yata Aroŋ. 6 Bapañoora'ubu buko bukanaku kacolum kayooŋ di Emitay, ban ya kuga jak non ma bagawerabu, di kûboñaku kata Ata Emit aloom. Bajut an a mbi awatateniil mata wah wakeel. 7 Be kubajut aŋil mata ma Isabel ajamutum huhaana, ban koo ma kuhallemmi ban poop.
8 Haahu, Jakariyas mata ma agam amaaŋenaaw ata Emitay, hukahu hatawool hata bugoroorabu bata di Eluupay yata Emitay di hûriiŋ, ña nakay ki agoroor. 9 Non ma buko bumaaŋenaabu bata Emitay kugawem, ña di kujotool ma anebej tiŋatu ta ebaaliinaya eyabeneyim di Eluupay yata Ata Emit, ma nki ayaben yo. 10 Na mbi ga ebaaliinay yoyu ma eyabeneyim di yo, êsukay kammi tîyaŋ ya kulhaw Emitay.
11 Ña amalaakaw ata Ata Emit nâcaalhul ma ajuum ta Jakariyas ammi di karebaku kûriraku kata Altar ta kuyabenem ebaaliinay. 12 Na Jakariyas ajukoom, ña nâkoli kaŋ noon, poopii âmirut maama mbi aga. 13 Be amalaakaw naanool: “Jakariyas, aatuba ûkoli! Emitay ejame kalhawaku katayi! Apañoori Isabel mbi abaji aŋil, be mbi ugawool kañaaŋaku kata Joŋ. 14 Na mbi abaji, mbi âŋaruli kâsuumaay kâamak, ban poop bukan kameeŋe mbi kumaayoor matawool. 15 Ata Emit mbi egawool âyanki noon, aatuba ajaken bunuk, palimo bakeel banke, ban poop oo babajoruti, mbi aan huc Buynum Bunapaabu. 16 Oo mbi aga bukan kameeŋe kata Israyel kulaañ be bata Ata Emit agam Emitay yatayiil. 17 Mbi aga anaw a Emitay mbi eboñ di sembaasu sata yo non añaaŋenaaw ata kûboñaku kata Emitay aamom Êliyas. Ban poop mbi aga ma yahaanay di kuñooliil kulaañ kujamoor; naga poop ma bukaaku kâjamoriitum kulaañ kuga bukanaku kacolum ma kurees di buruŋabu bajakaabu. Ma aali abandoor êsukay yata Israyel be na mbi Ata Emit âkayil.”
18 Be Jakariyas narink amalaakaw aanool: “Bu mbi îynen wahaw uwe? Ma înje ihallemmi ban, apañoorom poop nahulhe ban ebaj.”
19 Amalaakaw nalaañenool aanool: “Înje Gabriyel jajuumem ta Emitay yemmi, yo ebollommi be baabu d'aw ma ilobi hurima'uhe hâsuumaahu. 20 Be ma ûynentum elobay yûmbaam, mbi uga hukumahu ma ootubi ooli ulob be kaŋ na mbi wahaw uwe uga. Mata manooman, mbi uga di hukahu hâwoolim ban.”
21 Mata ma Jakariyas apiyowulom tiŋatu tâñoyyaatu, êsukay yalakotom ma ya ekobool di êjaanaŋen noon. 22 Na agam nâcallho, aaliit alob. Ña di kunamulen kaan Emitay yoyu ma êbaahuloom ma ajuk wahaw di tiŋatu tâñoyyaatu. Ña ya alobumiil uŋenaw ma ya âbikiil.
23 Na kukaku katawool kata bugoroorabu bata di tiŋatu tâñoyyaatu kugam kubawe, ña naat be yanŋool. 24 Piyowut apañoorool Isabel natakaj. Nalako di eluupay kulheeŋaku hutok bâcalhut be tîyaŋ. Ña nâanul: 25 “Ata Emit nagawom wah wâamak, mata nakaylo bi eyuugenom ma êcaalhenom ñipuñaañu di êsukay.”
Amalaakaw nañaaŋen di kaan Jesus mbi abaji
26 Na Isabel agam kulheeŋaku hutok di hanor oo di harahu, Emitay di êboñul amalaakaw aaneyim Gabriyel be di êsukay yammi di bantaabu bata Gâlileeya, yaaneyim Nasare, 27 be baabu di bâjurabu bâmirorutum ânniine baaneyim Mariya, a kujuuroorum koo di âynaaw aaneyim Jose, ata di êbajoorumay yata David. 28 Amalaakaw nanebej be ta ammi ma aanool: “Mariya, kâsuumaay! Aw nubaje hûpiira! Ata Emit omu d'aw.”
29 Na Mariya ajammi hurima'uhu, di gawool jamalaŋ, ña nanongoor wahaw wakiim amalaakaw najaalhenumool umu. 30 Be amalaakaw naanool: “Mariya, aatuba ûkoli, mata nubaje hûpiira di Emitay; 31 mbi uharet, be aŋilaw a mbi ubaj, mbi ûwoolool Jesus. 32 Mbi âyanki, mbi aani Aŋilaw ata Emitay Yahammi Wah Peh, a mbi Ata Emit awul kâyyaku kata ampawool ahaan David; 33 mbi aga âyyaw ata êbajoorumay yata Jako be nanoonan, a kâyyaku katawool keetubi kubawrer.”
34 Ña Mariya naan amalaakaw umu: “Ume mûgiitiye, mata înje niroŋe di bâjurabu ban îmirorut ânniine!”
35 Be amalaakaw naanool: “Buynum Bunapaabu mbi buwalo d'aw, sembaasu sata Emitay Yahammi Wah Peh, mbi sigaayeni di bagoogaayabu bata so, momakiimom aŋilaw anapaaw a mbi ubaj, mbi aani Aŋilaw ata Emitay. 36 Be ûmir di kaan atiyi Isabel omu poop di harahu, ban oo para ahallemmi a kemmi aatuba abaj aŋil mata ma ajamutum huhaana, be omma di harahu hata kulheeŋaku hutok di hanor. 37 Mata wah ulet wa Emitay yeeliitum ega.”
38 Ña Mariya naanool: “Înje agorooraaw ata Ata Emit înje ume, aga non ma uloom. Ña amalaakaw nakay.”
Mariya nakay ki ayuugen atiyool Isabel
39 Ña di kuka'uku Mariya nañaah be êsukay yammi kajimaku kata kurimbiliŋaku kata bantaabu bata Jûdeya, 40 ma nki kûjukoorul koo di Isabel. Na agam nanebeje di eluupay yata Jakariyas, najaalhen Isabel. 41 Na Isabel ajammi ma Mariya ajaalhenoom, aŋilaw nagoroor di harahu hatawool. Ña Isabel naan huc Buynum Bunapaabu; 42 ña nâlobul lhînŋa ma aanool: “Aw nubaje hûpiira uhaŋ yaaraay peh, aŋilaw a mbi ubaj, nabaje hûpiira. 43 Înje aymoom, ja iñaaw Ata Emit ûmbaam âkayilom bi ayuugen? 44 Na ijammi ma ujaalhellommi aŋilaw, namaayoor ma agoroor di harahu hûmbaam. 45 Aw nubaje hûpiira, mata ma ûynemmi di kaan wahaw wa Ata Emit alobiim mbi uga.”
46 Ña Mariya nâanul:
“Di êsigiray yûmbaam nisale Ata Emit, di hâmakawutaahu hatawool;
47 di buynumabu bûmbaam, nimaayoore mâamak di Emitay, mata yoo ahikulaaw ûmbaam.
48 Mata palimo ma igawutum agorooraaw agam an âamak di yo, be di ewolhuwom.
Mowme, be nanoonan, bukanaku poopiil mbi ya keenom nibaje hûpiira.
49 Mata Emitay yakiim Sembe Peh, yaaneyim Emitay Yanapaay, egawom wah wâamak.
50 Mata kañankiitaku kata yo kûbaworiit di sîbajoorumasu sata bukanaku kajamem di yo be nanoonan.
51 Di sembaasu sata yo, di ega wahaw wâamak; di ewaas hunongahu hammi di sîsigirasu sata bukanaku kasookenooruwem.
52 Di êcaalhen kîyyaku kata sembaasu di kulhikaku katayiil,
ma ega bukanaku karembeelaayaku kubaj êriibiinaay.
53 Di ega kûsukateenaku kusaanumo, ma ega kusaanumaku kulambo uŋeniil tîikooriil.
54 Mata kañankiitaku kata yo di ewolho Israyel agam agorooraaw ata yo, mata kañankiitaku kata yo;
55 di yeenen Abrawoŋ di poop êbajoorumay yatawool non ma ebiim bi elob simpawolaal kaan mbi ega be nanoonan.”
56 Ban Mariya nalako baabu Isabel kulheeŋaku kûhaaji, ban naat be yanŋool.
Na Joŋ Batista abajim
57 Na hukahu hata Isabel hugam hûriiŋe, nâcaalhul di aŋilaw îinaaw. 58 Na bukinooraabu batayiil, di bukaniil kujammi kaan Ata Emit nañankiitool, buko peh di kûririgen d'oo.
59 Na aŋilaw agam kukaku hutok di kûhaaji, di kuŋarool ki kuga huhaanaahu hata yîinaay. Ña di kûkin kuwuleenool kañaaŋaku kata ampawool, kaamom Jakariyas. 60 Be iñaawool nalaañeniil aaniil: “Iyiy! Mbi âami Joŋ.”
61 Di keenool: “Di êbajoorumay yatawuul bajut an âamiye Joŋ.” 62 Ña di kûbik Jakariyas ma kurinkool maama mbi âwool añoolool. 63 Nalhawiil jitaaguwaaju, ban naŋiic dô ma aaniil: “Kañaaŋaku katawool keeneyim Joŋ.” Di kujaahali kaŋ poopiil. 64 Ña to kaŋ cab, hûlelempahu hatawool di hûlakulo, ña ya asal Emitay. 65 Bukanaku peh ka kukinoorum di kûkoli, ña di mujamo kaŋ peh di bantaabu bammi di kurimbiliŋaku kata Jûdeya. 66 Bukanaku peh kajammom di kunongoor ma ya kêenul: “Aŋila'ume an bu mbi aga? Mata malhegen Sembaasu sata Ata Emit sosu d'oo.”
Kañaaŋaku ka Jakariyas ayemmi
67 Jakariyas aamom ampaw Joŋ, naan huc Buynum Bunapaabu, ña ya añaaŋen kûboñaku kata Emitay, ma âanul:
68 “Usalaal Ata Emit, aamom Emitay yata Israyel, mata ma akaylom bi ajuk êsukay yatawool ma ahikuu'yo.
69 Mata ma abollolaam ahikulaaw ata sembe, ata di êbajoorumay yata David, a oo David agam agorooraaw atawool;
70 non ma buñaaŋenaabu bata kûboñaku kata Emitay bunapaabu bubiim bi bulob napiyaanu;
71 di kaan mbi abotolaal di uŋenaw wata bukanaku katiikem d'ulaal, di poop kaaku kâsuumutolaam.
72 Hurim ma añankiitum simpawolaal, nawolho yaŋaayay yanapaay,
73 di poop hunuurahu hata kâsuumaayaku ha anuum ampawolaal ahaan Abrawoŋ,
74 di kaan mbi abotolaal di kûsuumutaaku katoolaal ma ooliyaal ugorooraal, nusalaalool bâkoliit,
75 ma ugawaal bukanaku ka âwojuum be batawool, ka mbi kuga miñamu ma âkimmi be nanoonan.
76 Be aw añoolom, mbi uga añaaŋenaaw ata kûboñaku kata Emitay Yahammi Wah Peh,
mata mbi uyab kayooŋ anaw a Ata Emit ammi mbi âboñul, ma ucookoor buruŋabu batawool.
77 Mbi uñaaŋen bukanaku kata yo mata kahikulaku ka mbi ehikuliil na mbi kuwatatenooro mata kûbajumiñaku katayiil.
78 Mata hurim kañankiitaku kata Emitay yatoolaal, mbi ebollolaal ehikitenumay ya mbi êcaalhumul hatiya di emitay,
79 ya mbi ehikiten bukanaku poopiil kammi di emuucenay, di poop kaaku kammi di hûlaamahu hata eketay,
ma mbi agawolaal ureesaal di buruŋabu bata kâsuumaayaku.”
80 Ña aŋilaw umu nakooben hûu, ban najaalho noon. Ban ya alako di ekinkay ii be hukahu na âcallhom ma bukanaku kata Israyel kujukool.