Bi cáá Pɔɔl ki cūnnì Room
27
1 Ŋyunti ŋun bi bí yii tí dāá kɔ́ meela kí nīn cá Italiiyee, ní bi dū Pɔɔl nì bisarkadambi biba ki tīī kijapaai kin bi nìn yíì Juliyusee, u sá usoojakpil dikitil din bi nìn yíì «gɔminakpaan kitilee» poon. 2 Ní ti kɔ́ meela un nyánní Adramiiti ki làá nīn cá Asii timmu mun kɔkɔ bí tiŋku caŋinee, ní ti yíkì. Ariistaarki un sá Maseeduwaan Teesalooniiki tiŋkinee nìn bí ti-cee. 3 Kutaa wúntèe ní ti bàn̄ Siidɔn. Kii Juliyusi nín nìn ŋúb́ Pɔɔl tiŋan puee, u pú-u kinyɔkɔ ú cù u-bɔɔbi cee kí nyàabìń tin u yaa lèe. 4 Ti dāa yíkì niinee, ní ki dūu dī ki kpàkaǹ Siipiri tiŋki kin dimɔɔl māntì ki túee, kun puee kubuŋu nìn pɔ̄ɔ̄ ní ki túŋkiń-ti. 5 Ní ti dūtì tiŋku un bí ki nákáǹ Siilisii nì Paŋfiliiyee, ní ki dūu bàn̄ Miira, Liisii tiŋkin. 6 Niin ní usoojakpilee nìn ká meela ubɔ nyánní Aleekisandirii ki cá Italii ní u yāntì ti kɔ́ úǹ. 7 Meelee nìn dū iwiin tikpil ki còom̄ soooo soooo nì falaa, ki wāatì ní ki nín bàn̄ ki ŋmāntì nì Kiniidi tiŋki. Kubuŋu nín nìn páb́-ti, taa ŋūǹ kí dī niin kí nīn cá ndanee puee, ní ti dūu dīń Salmoonee watil pú ki dūu bāań Kreeti caŋin. 8 Ti bíi kpàkaǹ ki cá nì falaayee, ní ki dūu bàn̄ kitiŋ kin bi yíì Laaseeyee caŋin laakin bi yíì Ditiŋkugbammɔntiilee.
9 Ti nìn cōom̀ ki yúntì tikpil áli disaŋkindee dāa dūu kpántì mbusu, kun puee Juuda yab nyɔɔboobil wiiŋŋu jítì ní kitiŋ gbanti seeku mun nìn tóobiń. Míǹ puee ní Pɔɔl nìn bí ki kpáafí-bi yii: 10 «Ti-yab, man wāĺ yii ti-saŋŋu nee làá cáań-ti dinimbinaamandi, kun puee meela nì tiwan tin u túee làá ká falaa tikpil, an yaa yíì gba, timbi ti-ba làá kpú.» 11 Ama usoojakpilee kaa nìn fōō Pɔɔl nín sòon̄ puee ki kíí, ní ki nìn máká un nìn sá ukpil meelanee nì meeladaan pu. 12 Meela sililaŋki gbanti nín kaa ŋān̄ kuseeunee puee, ní binib tikpil nìn là kí yīkì niin, bi yaan ŋūǹ kí bà meela sililaŋki Feeniisi, Kreeti tiŋki kin nìn túliń ŋwìiń jeetilaŋki púee, kí kàl̄ niin kuseeu ń jītí.
Kubuŋkpaaŋŋu kun nìn jítì tiŋku puee bɔti
13 Kubuŋu kubɔ nyánní ŋŋaŋgan pú ki kíĺ ki bíi jītí fiii fiii. Niinee ní bi dākafì yii bi làá ŋmā kí bà laakin bi bàà màkēe, ní ki dáaĺ dikújal din ŋúb́ meela nnyiminee ki cúu kútì, ní ki búntì ki kpākaǹ ki pìlīǹ Kreeti tiŋkugbandi. 14 An kaa yúntì, kpalaayee ní kubuŋkpaaŋŋu kun bi yíì Urakilɔneeyee nyánní Kreeti jooŋŋin ki sīntìń, 15 ki dɔ́miń ki yōoǹ meela. Taa nìn gíti ŋūǹ kí ŋá tiba kí pèefì meela, asee ti nín yāntì ku yōoǹ-ti ki kpáàa búntèe. 16 Ní ti cūtìi jítì kitimbilii kin bí tiŋku kansikinee bi yíì-kì yii Kooda. Nì falaakpaŋkpaan ní ti dāa nín ŋúń ki cúú buŋalimbu bun nìn nɔ̀b̄ meelee kitiŋ gbanti caŋin, 17 ki dáaliń-bu ki kɔ́ǹ meelan, ní ki dū iŋmii ki bóob́ ki māntìi tú meela taapu. Bi nín nìn fàŋkí yii tí taa cùú lítí Siirtii bul kpaanceetii puee, ní bi sīntì iŋaabu taapu, ní kubuŋkpaaŋŋuee cáá-ti ki cáa nín cá. 18 Ku nín gbíntìi mɔ̄tìi páb́-tee pu, ní kutaa wúntèe bi dū tinyɔmpuwan tiba ki tɔ́ tiŋkun. 19 Winta dalee, ní bíǹ bi-ba dū tin bi cáa kpòotī meelee ki tɔ́ nnyimin. 20 Iwiin tikpil poonee, taa ti ká ŋwìiń nì iŋmalbijaa, ní kubuŋkpaaŋŋuee gbíntìi jītí iwiin kɔkɔ ki pɔ̄ɔ̄. Niinee taa ti dàkafī gba yii ti làá ŋmátí.
21 Áli an yúntì bin nìn kā meelanee kaa jíń tiba. Niinee ní Pɔɔl yúl̀ bi-kansikin ki bí yii: «Ti-yab, ni yaa nìn pílifiǹ-mee, taa bàà yíkìń Kreeti. Taa bàà kāntí falaa nì asaluu un bí nee. 22 Ama kɔŋkɔnnee m mèé-ni, ní pɔ́ɔǹ ni-ba, kun puee ni-kansikin báà ubɔ kaa làá wāŋkì, asee meela baba di làá bīil̀. 23 Kun puee kunyeeu nee, Unimbɔti un yì-mi m nóó-uee túnní u-tuuŋŋu ŋubɔ m-cee, 24 ní ŋu bí-mi yii: <Pɔɔl, taa fàŋkì! Asee á bà gɔminakpaan nimbiin bí sòoǹ a-bɔti. Míǹ puee, Unimbɔti làá ŋá-si tiŋan kí yàntī bin kɔkɔwoooo kā meelanee ń ŋmátí!> 25 An puee ti-yab, pɔ́ɔm̀maan ni-ba! Kun puee m cáá dimákal Unimbɔti pu yii u nín lī puee, míǹ ní án làá ŋá. 26 Ama án làá cáá-ti kí kpàkan̄ kitimbilii kiba kin nnyim māntì ki túee kpaanceetiŋu laaba ní.»
27 An nìn bàn̄ ŋwiin ŋubɔ kpá saalku nyeeku dalee, kubuŋu gbanti gbíntìi cáá-ti ki yìiǹ Meediiteeranee tiŋkuu pu. Kunyataasiiuee ní bimeelaŋaaliliibi bíi lì yii ti cīkiǹ kitiŋ kiba. 28 Ní bi dū tiŋmantikaal ki tɔ́ tiŋkun, ní ki ká yii nnyim nyóoŋŋu nìn sá meetab bita kpá imuŋku ili. Ti gíti sútì fiiiyee, ki tí dūu tɔ́ mpɔm, ní ki tí ká yii nnyim nyóoŋŋu sá meetab mmuŋku nì binii. 29 Niinee ní bi kíǹ ki fàŋkí yii ti-meelau nee ń taa ŋée kí cùú yā ataŋkpee. Míǹ puee ní bi dū akújal anaa ki tɔ́ boon án nīn ŋúb́ meela, ní ki kíǹ ki kā ki pòontí yii kutaa ń wúntí. 30 Bimeelaŋaaliliibi nìn nyàab̀ kí nyā meelanee, ní bi gíiǹ buŋalimbu bun nìn nɔ̀b̄ meelee ki tɔ́ nnyimin, ní ki mɔ́ntí yii bíǹ bàà là kí cáá akújal aba kí kúĺ nyɔkɔpu mun ní. 31 Ní Pɔɔl bí usoojakpilee nì u-soojab yii: «Binib nee yaa kaa kāl̀ meelan soooo, naa làá ŋmátí!» 32 Niinee ní soojab gíí iŋmii in nɔ̀b̄ buŋalimbuee ki tīl̀, ní bu gbíntì nnyimin.
33 An kíǹ fiii kutaa ń wúntée, ní Pɔɔl mēē bi-kɔkɔ bí dāá jī tijin, ní ki bí-bi yii: «Ŋwiin ŋubɔ kpá saalku sèé nee ni nín kā kaa jīǹ tibee. 34 Míǹ puee, m gbàam̄-ni, ní jīmaan tijin, kun puee tijin bɔti páb́ ki tīī ni-maŋfal. Di sá yii ni-kansikin báà ubɔ yikpilku kaa làá wāŋkì.» 35 U lī míǹ ki dóòyee, ní ki yōoǹ kpɔnɔ ki jáam̀ Unimbɔti tijin gbanti pu bi-kɔkɔ nimbiin, ní ki gíí kpɔnɔ ki kíĺ ki bíi ŋmóò. 36 Niinee ní báà ŋma ká kunyannyaau, ki kíĺ ki bíi ŋmóò. 37 Timbi bin kɔkɔ nìn kā meelanee nìn sá binib kulaafaau nì binaa kpá imuŋku inaa. 38 Bi jíń ki bál̀ee, ki là yii meela ń taa nín̄ gíti nyìm̀ kí nīn bí fúku fukuee, ní bi dū ŋkpɔnɔyim ki dūu tɔ́ nnyimin.
Meela wīī
39 Kutaa wúntèe, bimeelaŋaaliliibi kaa béè kitiŋ gbanti, ama ní ki ká dibunlɔkɔl diba, digbándi sá dibul ŋma, ní bi bí yii, bi yaan ŋūǹ kí bàà ŋàal̀ meela kí cùnnì niin. 40 Niinee ní bi cúú iŋmii ki cúu bútì, ní akújalee gbíntì nnyimin, ní bi cúú ŋŋmii ki cúu kútì tiwan tin kpòotī meelee, ní ki kpátì ŋŋaabu ŋun poon kubuŋu kóò ki téekí meelee. Kubuŋu bíi téekí meelee, ní bi dūu dī tiŋku gbandi watil pú. 41 Niinee ní meela cūtìi sàl̄ dibukpaandi diba kansikin ki gbíntì niin, ní u-nyɔkɔpu múĺ dibulin, kaa ti lèekī, ní tinyiŋgban dɔ́miń ki fáá ki wīī boon. 42 Niinee ní soojab bàà là kí kpɔ̀ bisarkadambi, yii bí taa ŋée kí wāŋkì nnyim kí nyā kí sāǹ kí kátí. 43 Ama usoojakpilee là kí fīī Pɔɔlee, ní ki yíì yii bí taa ŋá míǹ, ní ki bí yii bin ŋūǹ nnyimee ń péé kí yùkū kí tìin̄ kí wāŋkì kí nīn cá ditiŋkugbandi, 44 ní bin kíǹee ń nīn cáá idɔ àá ameelakati kí nīn wáŋkí ki pá bi-boon. Míǹ ní ti ŋá, ní ti-kɔkɔ nyáń dibuŋgbándi nì alaafiya.