O Yeesu dénaló bìo
22
Ho *búurú na á ɲa-fĩni yí dó yi sã́nú na ɓa le Paaki wà ɓueé sùará.
2 Á ɓa *yankarowà ɲúnása lè ho *làndá bìo zéenílowa wee cà bìo ɓa à wé wé è ɓúeráa o Yeesu,
lé bìo ɓa zã́na ɓa zã̀amáa.
3 À bṹn ó o *Satãni dó hã yile-kora ò Zudaa na ɓa wee ve làa Isikariote yi.
O lé ɓa nì-kenínia pírú ɲun nì-kéní.
4 Ó o Zudaa mu wà vaá wã̀anía lè ɓa yankarowà ɲúnása lè le *Dónbeenì zĩ-beenì parowà ɲúnása,
à zũńnáa bìo o ò wé wé è déráa o Yeesu ɓa níi yi.
5 Á bán sĩa wan wan le mí ì na le wárí wo yi.
6 Ó o Zudaa wã́a tà,
á hĩ́nɔn wee cà bìo o ò dĩ̀n wán á à déráa wo ɓa níi yi kà ɓa zã̀amáa yí zũń mu.
O Yeesu le ɓa wíoka ho Paaki dĩ́nló bìo
7 Pã̀ahṹ na ɓa wee dí ho búurú na á ɲa-fĩni yí dó yi sã́nú yi,
á le wizonle na ɓa ko ɓa fũ̀aa ho Paaki piozàwa yi à wé lè mu hãmu dɔ̃n,
8 ó o Yeesu tonkaa o Piɛre là a Zãn á bía nɔn yi:
«Mi lɛ́n vaa wíoka ho Paaki dĩ́nló bìo.»
9 Á ɓa tùara a yi:
«Lé wen á fo wi à wa wíoka mu yi?»
10 Ó o bía nɔn ɓa yi:
«Mi loń!
Hen ká mi hĩ́a wà lií zo ho lóhó yi,
á mi ì fè mín làa nìi ɓúi na sò mu ɲumu lè ho dṹuhṹ,
à mi bè o yi va le zĩi na ó o vaá zo yi,
11 à vaa bío na le zĩi mu ɓànso yi:
‹O nì-kàránlo le wa tùa foǹ:
Ho lahó na á ĩnɛ́n lè ĩ nì-kenínia á à dí ho Paaki dĩ́nló yi lé ho yɛ́n?›
12 O ò zéení la-beenì ɓúi làa mia ho nɔ́nwíohṹ yi na sĩ̀a bàráka vó.
Lé bĩ́n à mi wíoka ho dĩ́nló bìo yi.»
13 Á ɓa wà vaá yú mu ɓúenɓúen làa bìo ó o Yeesu bíaráa mu á ɓa wíokaa ho Paaki dĩ́nló bìo.
O Ɲúhṹso dĩ́nló
(Matiye 26.26-29; Maaki 14.22-25; 1 Korɛnte 11.23-25)
14 Bìo ho pã̀ahṹ dɔ̃n,
ó orɛ́n lè mí tonkarowà páanía kará ho dĩ́nló ɲúhṹ yi.
15 Ó o bía nɔn ɓa yi:
«Ĩ ɓɛ̀ntĩ́n wee cà à ĩ dí ho Paaki sã́nú dĩ́nló na kà làa mia à bè yi lò beráa.
16 Lé bìo á ĩ máa bĩní máa dí ho làa mia hùúu,
fúaa nɔ̀nzoǹ na á mu ù wé á ɲii á à sí yi le *Dónbeenì bɛ́ɛnì yi,
le ĩ bío mu na mia.»
17 Ò o wã́a lá le ɲuuníi dɛ̀ɛ á ɓuan,
ò o dó le Dónbeenì bárákà,
ò o bía:
«Mi fé le ɲuuníi dɛ̀ɛ na kà à ɲu fé mín yi.
18 Le ĩ bío mu na mia:
À lá ho zuia ɲii wán,
á ĩ máa bĩní máa ɲu dìvɛ̃́n hùúu,
ká mu yínɔń le Dónbeenì bɛ́ɛnì ɓuenló mɔ́n.»
19 Bṹn mɔ́n ó o lá ho búurú,
á dó le Dónbeenì bárákà,
ò o cɛ̀ɛkaa ho nɔn ɓa yi,
ò o bía:
«Hìa kà lé ĩ sãnía [na nɔn mi bìo yi.
Mi wé wé mu à leékaráa ĩ bìo.»
20 Lé bṹn ɓàn síi ó o mún láráa le ɲuuníi dɛ̀ɛ ho dĩ́nló díró mɔ́n,
ò o bía:
«Le ɲuuníi dɛ̀ɛ na kà lé le páaníi fĩnle na bò lè ĩ cãni na á à kúia mi bìo yi.]
21 «Ɛ̀ɛ ká mi màhã́ loń,
yìa á à dé mi ì na làa mi á páanía kará ho dĩ́nló ɲúhṹ yi hen.
22 Mu bon,
o *Nùpue Za á à hí làa bìo le Dónbeenì le mu wéráa.
Ká yìa màhã́ níi ì bè mu á ho yéréké è zo ɲúhṹ.
23 Á ɓa ɓúakáa wee tùaka mín yi le lé o yɛ́n màhã́ à wé mu mí tĩ́ahṹ coon?»
Yìa po bìa ká lé o yɛ́n?
24 O Yeesu nì-kenínia wee wã̀aní mín yi à zũńnáa yìa po ɓarɛ́n na ká.
25 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi:
«Ho dĩ́míɲá kãna bá-zàwa wee wé mí pànká hã wán,
á bìa ho pànká wi níní yi le ɓa wé ve mí làa ‹bè-tente wérowà›.
26 Ɛ̀ɛ ká minɛ́n bìo yí ko à mu kɛń kà.
Minɛ́n á yìa ɲúhṹ wi po bìa ká wón ko ò o wé míten cĩ́inú bìa ká yahó.
À yìa á ho pànká wi níi yi wé bìa ká ton-sá.
27 Yìa ɲúhṹ wi lée wée?
Lé yìa ɓa wee lá ho dĩ́nló na yi ò o dí lée,
tàá lé yìa wee lá ho na?
Yínɔń yìa ɓa wee lá ho na yi le?
Àwa!
Ĩnɛ́n wi mi tĩ́ahṹ lòn ton-sá bìo síi.
28 «Bìo á mi wee tà kɛń làa mi fɛ́ɛɛ le lònbee na wee yí mi yi,
29 le bṹn nɔn á le bɛ́ɛnì na á ĩ Maá nɔn miì á ĩ mún nɔn mia.
30 Mi khíi dí á à ɲu làa mi ĩ bɛ́ɛnì yi,
á mi mún khíi kɛɛní ɓa bá-zàwa kanmúiní wán á à cítíráa o *Isirayɛɛle zĩ-ɲúná pírú ɲun.»
O Yeesu bía le o Piɛre hĩ́a pĩ́ mí bìo
31 O Yeesu bía nɔn o Simɔn Piɛre yi:
«Simɔn,
Simɔn,
héyìi!
Loń!
O *Satãni fìora ho wɔ̃hṹ le Dónbeenì cɔ̃́n yú à didiráa mia làa bìo ɓa wé didiráa mu dũmu à lén zàn-bìo.
32 Ɛ̀ɛ ká ĩ màhã́ fìora nɔn foǹ,
à le sĩidéró yí fòo foǹ.
Ká ũ khíi tà yèrèmáa ɓuara ĩ cɔ̃́n,
à ũ hení mìn zàwa sĩa.»
33 Ó o Piɛre bía nɔn wo yi:
«Ɲúhṹso,
hàrí à mu wé kàsó,
á ĩ ì zo ho làa fo.
À mu wé húmú,
á ĩ ì hí làa fo.»
34 Ó o Yeesu bía:
«Piɛre,
le ĩ bío mu na foǹ:
Ho zuia ó o kò-bɛ́ɛ máa wá,
ká ũ pã́ le fo yí zũ mi a dɔ̃n hã cúa-tĩn.»
Mi wé wíoka miten hã fio bìo yi
35 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi:
«Bìo á ĩ hĩ́a tonkaa mia,
à ĩ le mi yí ɓua wárí à yí ɓua puure làa nakãa,
á bìo ɓúi cén fòora mia le?»
Á ɓa bía:
«Dɛ̀ɛ ɓúi yí fòora wɛn.»
36 Ó o wã́a bía nɔn ɓa yi:
«Àwa!
Bìo kà wán ká yìa wárí wi ò o lá le ɓua,
à yìa puure wi mún lá le ɓua.
Yìa khà-tóní mía à wón yɛ̀ɛ́ mí báká beenì,
ò o yà ho ɓúi.
37 Le ĩ bío mu na mia:
Le Dónbeenì bíonì vũahṹ bíonì na kà bìo ko à mu sá miì à ɲii sí:
‹Ɓa mà a dó ɓa bè-kora wérowà ɲii.›a
Mu bon.
Bìo túara ĩ dã́ní yi á à wé ɲii ì sí.»
38 Ó o nì-kenínia bía nɔn wo yi:
«Ɲúhṹso,
lé hã khà-túa bìo ɲun na.»
Ó o Yeesu bía:
«Mi wã́a día kà.»
O Yeesu fìora hã Oliivewa Ɓúee wán
39 O Yeesu ló ho lóhó yi á wà van hã Oliivewa ɓúee wán làa bìo ó o wee wé wéráa mu.
Ó o nì-kenínia bò a yi.
40 Bìo ó o vaá dɔ̃n ho lahó mu ó o bía nɔn ɓa yi:
«Mi wé fìo bèra a na à mi yí zo mu bè-kora wéró yi.»
41 Bṹn mɔ́n ó o khɛ̀ra làa ba á à yí lòn hen na ó o nùpue hue-lèenii dà vaá dã yi síi,
á lií fárá mí nɔnkóɲúná wàn ò o wee fìo kà síi:
42 «Ĩ Maá,
ká fo tà,
à ũ yí le le lònbee na kà dã mi.
Ɛ̀ɛ ká mu yí wé ĩnɛ́n sĩi bìo ká ũnɛ́n sĩi bìo lé bìo wé.»
43 [Bṹn mɔ́n á le Dónbeenì tonkaro ɓúi ɓueé zéenía míten làa wo,
á hĩ̀ína a sĩi.
44 O Yeesu wíokaa wee fìo lè mí sòobɛ́ɛ,
lé bìo á bìo wà ɓueé wé làa bìo á à sá a yi ɓúenɓúen ó o mɔn,
á mu wee beé o lò dàkhĩína,
ó o fɛ̀ɛnì yèrèmáa ka lòn cãni,
á wee luioka lii kúia ho tá yi.]
45 Bìo ó o fìora vó,
ó o bĩnía ɓuara mí nì-kenínia cɔ̃́n á ɓueé yú ɓa à mu dãmu ɓó ɓa,
lé bìo ɓa yiwa wee váráa.
46 Ó o bía nɔn ɓa yi:
«Mi yí da.
Mi hĩ́ní fìo à mi yí zo mu bè-kora wéró yi.»
Ɓa wìira a Yeesu
47 Bìo ó o Yeesu dĩ̀n wee bío,
à bṹn ɓa zã̀amáa ɓúi vaá ló lua.
Yìa dú ɓa yahó lé o Zudaa,
wón na lé o nì-kenínia pírú ɲun nì-kéní mi bɛɛre.
O ɓuee dɛ̃ɛníi,
ó o wà ɓueé ɓó a Yeesu yi,
á le mí ì tɛ̀ɛní a yi lè le kɔ̃̀nbii.
48 Á wón bía nɔn wo yi:
«Éee,
Zudaa,
lé le kɔ̃̀nbii tɛ̀ɛníi á fo ò bè yi á à déráa o *Nùpue Za á à na le?»
49 Ká bìa làa wo bò mín zũna bìo hĩ́a à wé,
á ɓa tùara a yi:
«Ɲúhṹso,
wà dà à fi lè wa khà-túa le?»
50 Á ɓa nì-kéní ɓúi dɛ̀ɛnía hà ɓa *yankarowà ɲúhṹso ton-sá nín-tĩánì ɲikãahṹ kúio.
51 Ká a Yeesu màhã́ bía:
«Héyìi!
Mi día kà.»
Ò o dɔ̃n o nìi ɲikãahṹ ó o dɛ̀ɛnía wan.
52 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu yèrèmáa bía nɔn ɓa yankarowà ɲúnása,
lè le *Dónbeenì zĩ-beenì parowà ɲúnása lè ɓa nì-kĩ́a na wà ɓueé wìi wo yi:
«Mi ɓuan mi khà-túa lè mi bũ̀aa ɓuararáa ĩ wán le we?
Ĩ lée nì-kã́anii le?
53 Hã wizooní ɓúenɓúen á ĩ lá wee wé kɛń làa mia le Dónbeenì zĩ-beenì yi á mi yí wìira mi hón pã̀ahṹ so yi.
Ɛ̀ɛ ká ho pã̀ahṹ na kà hón bìo sã̀ minɛ́n lè le tíbírí pànká ɲúhṹso yi.»
O Piɛre pã́ a Yeesu bìo
54 Bṹn mɔ́n á ɓa wã́a wìira a Yeesu á ɓuan vaá zonnáa ɓa yankarowà ɲúhṹso zĩi.
O Piɛre bò ɓa yi ká a màhã́ khɛ̀ra wi.
55 Ɓa zoó lò ho dɔ̃hṹ ho lún sĩi yi á ɓa ɓúi kará kĩ́nía yi.
Ó o Piɛre ɓueé zoó kará làa ba.
56 Ó o ton-sá hã́a ɓúi mɔn wo ho dɔ̃hṹ khoomu yi ò o kará,
ó o fá mí yìo wo yi,
ò o bía:
«O nìi na kà mún fù wi làa wo.»
57 Ó o Piɛre pã́ mu,
ò o bía:
«Héyìi!
Hã́a mu,
ĩ yàá yí zũ a.»
58 Mu ù dé mí yi ò o ɓúi tĩ́n mɔn wo,
á wón bía nɔn wo yi:
«Ũnɛ́n mún lé o nìi mu ɓàn nì-kéní ɓúi.»
Ká a Piɛre màhã́ bía:
«Nìi mu,
ĩ yí nɔn wo.»
59 Bìo mu dá dò mí yi lòn lɛ́ɛ̀rè dà-kéní síi ó o nì-veere ɓúi tĩ́n pá bĩnía bía mu:
«Mu bon kɛ̃́nkɛ̃́n.
O nìi mu fù wi làa wo,
lé bìo ó o mún lé o Kalilee nìi.»
60 Ká a Piɛre màhã́ bía:
«Bìo á ũnɛ́n yàá wee bío á ĩ yí zũ.»
Ho pã̀ahṹ dà-kéní kéní na ó o wee bío mu yi ó o kò-bɛ́ɛ wá.
61 Ó o Ɲúhṹso yèrèmáa fá mí yìo o Piɛre yi.
Lé bṹn ó o Piɛre hácírí màhã́ ɓuara bìo ó o Ɲúhṹso bía nɔn wo yi wán:
«Ho zuia ó o kò-bɛ́ɛ máa wá ká ũ pã́ le fo yí zũ mi á dɔ̃n hã cúa-tĩn.»
62 Ó o Piɛre hĩ́nɔn ló á lée wá bùbùbù.
Ɓa dásíwá wee ha a Yeesu ká ɓa a là a
63 Ɓa nùpua na pan o Yeesu yi wee yáa mí ɲiní yi na a yi ká ɓa a ha a.
64 Ɓa wee pe o yahó yi ká ɓa tùa wo yi:
«Ká fo lé le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro bìo bon,
à ũ zéení yìa vĩ́na fo.»
65 Hã bín-kora lè mí sìíwà á ɓa wee bío na a yi.
Ɓa ɓuan o Yeesu vannáa ho làndá tũ̀iá fɛɛrowà cɔ̃́n
66 Bìo ho tá tɔ̃n,
á ɓa *zúifùwa nì-kĩ́a,
lè ɓa *yankarowà ɲúnása *lè ho làndá bìo zéenílowa kúaa mín wán,
à ɓa le ɓa ɓua a Yeesu ɓuennáa minɛ́n na lé ho làndá tũ̀iá fɛɛrowà yahó.
67 Á ɓa tùara a yi:
«Fo lé o *Krista à ũ bío mu le wa ɲí.»
Ó o bía nɔn ɓa yi:
«Ĩ bía mu nɔn mia á mi máa tà mu,
68 ká ĩ mún tùara mia á mi máa bío dɛ̀ɛ.
69 Ká hã laà na kà wán,
ó o *Nùpue Za á à kɛɛní le Dónbeenì na dà mu bìo ɓúenɓúen nín-tĩánì.»b
70 Á ɓa ɓúenɓúen wã́a bía:
«À bṹn à fo lé le Dónbeenì Za lon?»
Ó o bía nɔn ɓa yi:
«Lé minɛ́n miten bía le ĩ lé orɛ́n.»
71 Á ɓa wã́a bía:
«Wa màkóo wã́a mía sɛɛ́ràsa yi.
Warɛ́n waten wã́a ɲá a ɲi-cúa.»