Maaki 10

Bìo ó o Yeesu bía mu yaamu fáaró dã́ní yi

(Matiye 19.1-12; Luki 16.18)

Bṹn mɔ́n ó o Yeesu ló bĩ́n á wà van ho *Zudee kɔ̃hṹ, á khú ho Zurudɛ̃n muhṹ mɔ́n. Á ɓa zã̀amáa tĩ́n kúaaka mín wán hen na ó o wi yi. Ó o wee kàrán ɓa làa bìo ó o lá wee wé wéráa mu. 2 Á ɓa *Farizĩɛwa nùwã yɛn ɓúi vá ɓueé ɓó a yi. Ɓa wi à ɓa yí o níi ɓua yi, á ɓa tùara a yi: «Wa làndá wee na níi báa yi ò o ɲa mín hã́a le?» 3 Ó o Yeesu mún tùara ɓa yi: «Lé mu yɛ́n ó o *Mɔyiize làndá henía nɔn mia mu dã́ní yi?» 4 Á ɓa bía: «O Mɔyiize nɔn le níi le ká báa wi ò o día mín hã́a ò o lɛ́n, ò o wé mu yaamu fáaró vũahṹ vé à bè yi díaráa wo.» 5 Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa yi: «O Mɔyiize mà bṹn lé bìo mi yí máa ɲí dɛ̀ɛ. 6 Bṹn mía á mu ɲúhṹ ɓúɛɛníi ká mu lá yí ka kà. Mu bìo ɓúenɓúen lénló pã̀ahṹ, á le Dónbeenì ‹léra a báa, á léra a hã́a.› 7 ‹Bṹn bìo yi ó o báa á à día mín maá lè mín nu ká à lɛɛ́ lè mín hã́a, 8 á ɓa mí nùwã ɲun á à wé sãnía dà-kéní.› Ɓa wã́a yínɔń nùwã ɲun, ɓa lée nì-kéní. 9 Bìo le Dónbeenì cɛɛ́ra mín yi à nùpue yí fáa.»

10 Á bìo ó o Yeesu lè mí nì-kenínia hĩ́a zon le zĩi yi, á ɓa wíokaa tùara a yi mu bìo mu dã́ní yi. 11 Ó o bía nɔn ɓa yi: «Báa na día mín hã́a ò o kũn fó hã́-veere yan, se wón lée hã́-fé ɓàn nín-yání hã́a cɔ̃́n. 12 Mu lée dà-kéní là a hã́a na día mín báa ò o wà vaá yan bá-veere. Wón mún lée bá-fé.»

O Yeesu wee fan ɓa háyúwá bìo yi

(Matiye 19.13-15; Luki 18.15-17)

13 Ɓa nùpua ɓúi ɓuan mí háyúwá ɓuararáa o Yeesu cɔ̃́n le o bè mí níní ɓa wán. Ó o nì-kenínia wee zá làa ba. 14 Ká bìo ó o Yeesu mɔn mu, ó o sĩi cã̀ ó o bía nɔn mí nì-kenínia yi: «Mi wé día le ɓa háyúwá ɓuen ĩ cɔ̃́n. Mi yí hè ɓa. Mu bon, bìa ka lè ɓa háyúwá na kà bìo síi, lé bán á à kɛń le Dónbeenì bá-zàmu yi. 15 Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Yìa yí tà le *Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo là a háyónza bìo síi á ɓànso yí dà máa zo le yi hùúu.» 16 Bṹn mɔ́n ó o wee láka ɓa ɓua ò o bò mí níní ɓa nì-kéní kéní wán ò o fara le le Dónbeenì wé mu bè-tentewà làa ba.

Ho nàfòró ɓànso lè le Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo

(Matiye 19.16-30; Luki 18.18-30)

17 Bìo ó o Yeesu wee lá ho wɔ̃hṹ á à lɛ́n, à bṹn ò o nìi ɓúi lùwá mà a, á ɓueé lií fárá mí nɔnkóɲúná wán o yahó ò o tùara a yi: «Nì-kàránlo tente, lée webio á ĩ ko á ĩ wé à yíráa le mukãnì binbirì na máa vé?» 18 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Lée webio nɔn fo wee veráa mi làa nì-tente? Nì-tente mía ká mu yínɔń le Dónbeenì mí dòn. 19 Fo zũ le Dónbeenì làndáwá na kà: Yí ɓúe nùpue, yí wé hã́-fénló tàá bá-fénló, yí ɲuaa bìo, yí fĩ̀ sabéré nùpue ɲii, yí khà nùpue à fé bìo, kɔ̃̀nbi mìn maá lè mìn nu.» 20 Ó o nìi bía: «Nì-kàránlo, bṹn ɓúenɓúen á ĩ bò yi hàrí ĩ yàrónzàmu pã̀ahṹ.» 21 Ó o Yeesu lońna a yi, á wara a. Ó o bía nɔn wo yi: «Bìo dà-kéní ká á fo yí wó. Lɛ́n vaa yɛ̀ɛ́ bìo wi ũ cɔ̃́n ɓúenɓúen à sanka ɓàn wárí na ɓa nì-khenia yi, bṹn ká le Dónbeenì kĩ́a na ho wáayi á fo ò yí. Bṹn mɔ́n à ũ bĩní ɓuee bè miì.» 22 Ká a nìi ɲá hɔ̃́n bíoní so, ó o sãnía tò, á yèrèmáa wà ká a yilera yáara, lé bìo ó o níi bìo boo. 23 Ó o Yeesu lońna mí nì-kenínia na kĩ́nía wo yi ò o bía: «Ho nàfòró ɓànsowà zoró le *Dónbeenì bɛ́ɛnì yi ɓɛ̀ntĩ́n lònbee wi.» 24 Hã bíoní mu yáara ɓa hácírí làa sòobɛ́ɛ. Ó o Yeesu pá bĩnía bía nɔn ɓa yi: «Wàn bɔ̃́nlowà, ho zoró le Dónbeenì bɛ́ɛnì yi ɓɛ̀ntĩ́n lònbee wi. 25 O cón-ɲúmúkũ̀ zoró lè ho mísĩ̀mí kɔ̃hṹ á à wé wayi á à poń o nàfòró ɓànso zoró le Dónbeenì bɛ́ɛnì yi.» 26 Ɓa nì-kenínia wó coon dàkhĩína hã bíoní mu bìo yi. Á ɓa wee tùaka mín yi: «Éee! Á yìa wã́a dà à fen lée wée?» 27 Ó o Yeesu lońna ɓa yi ò o bía: «Bìo yí dà máa wé ɓa nùpua cɔ̃́n á dà wee wé le Dónbeenì cɔ̃́n. Lé bìo le Dónbeenì dà bìo ɓúenɓúen wee wé.» 28 Ó o Piɛre bía nɔn wo yi: «Loń, warɛ́n ló día bìo lá wi wa cɔ̃́n ɓúenɓúen à wa bò foǹ.» 29 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Yìa ló día mí zĩi, lè mín zàwa, lè mín hĩ́nni, lè mín nu, lè mín maá, lè mí zàwa, lè mí manawà ĩnɛ́n lè ĩ bín-tente bìo yi, 30 á ɓànso ò yí hã zĩní, lè mín zàwa, lè mín hĩ́nni, lè ɓa nuwà, á à yí ɓa zàwa, lè hã manawà. Á le lònbee mún ǹ yí o. Mu ɓàn khĩmàni khĩmàni á ɓànso ò yí ho pã̀ahṹ na wa wi yi. Á mún ǹ yí le mukãnì binbirì na máa vé ho pã̀ahṹ na wà à ɓuen yi. 31 Ɛ̀ɛ ká bìa dú ho yahó bìo kà wán á cɛ̀rɛ̀ɛ khíi wé ɓa mɔ́n-díwá. Á bìa dú ho mɔ́n bìo kà wán á khíi wé ɓa ya-díwá.»

O Yeesu wíoka wee bío mí húmú lè mí vèeró bìo

(Matiye 20.17-19; Luki 18.31-34)

32 O Yeesu làa bìa làa wo bò mín wã́a lá ho wɔ̃hṹ wee yòo ho Zeruzalɛɛmu. Ó o varákaa dú mí nì-kenínia yahó. Ó o nì-kenínia hácírí yáara, á bìa làa ba bò mín zã́na. Ó o Yeesu tĩn bĩnía fó mí nì-kenínia pírú ɲun, ò o wee bío bìo ko mu wé o yi hen làa cĩ́inú à na ɓa yi: 33 «Mi loń, wa wee yòo ho Zeruzalɛɛmu, hen na ó o *Nùpue Za ɓa à dé le *Dónbeenì yankarowà ɲúnása lè ho *làndá bìo zéenílowa níi yi. Ɓa à síiní a ɲúhṹ, á à na bìa yínɔń ɓa *zúifùwa yi á ɓa à ɓúe. 34 Bán á à zùańka a yi, á à pũ̀iní mí ɲinsãní ì kúee o wán, á à ha a lè hã làbàaní, á à ɓúe o. Ká hã wizooní tĩn zoǹ o ò vèe.»

Bìo ó o Zaaki là a Zãn wee fìo o Yeesu cɔ̃́n

(Matiye 20.20-28)

35 Bṹn mɔ́n ó o Zebedee zàwa Zaaki là a Zãn á ɓueé ɓó a Yeesu yi á bía nɔn wo yi: «Nì-kàránlo, wa wi à ũ wé bìo wa à fìo ũ cɔ̃́n à na wɛn.» 36 Ó o Yeesu tùara ɓa yi: «Lé mu yɛ́n á mi le ĩ wé na mia?» 37 Á ɓa bía nɔn wo yi: «Hen ká ũ khíi wi ũ bɛ́ɛnì cùkú yi, à ũ tà día le wa kɛɛní ũ nìsã́a. O nì-kéní kɛń lè ũ nín-tĩánì, à yìa so kɛń lè ũ nín-káahó.» 38 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Bìo mi wee fìo á mi yí zũ ɲúhṹ. Mi so dà a lá le lònbee na à dé mi mu húmú yi làa mi le?» 39 Á ɓa le ũuu le mí dà mu. Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Mu bon. Le lònbee na à yí mi ɓàn síi á à yí mia. Mi ì zo le lònbee mu yi. 40 Ká mu màhã́ yínɔń ĩnɛ́n á à bío le yìa kà ɓànso à kɛɛní ĩ nín-tĩánì tàá ĩ nín-káahó. Hɔ̃́n lùa so bìo sã̀ bìa le Dónbeenì wíokaa hã karáa yi.»

41 Ká bìo ɓa nì-kenínia nùwã pírú na ká ɲá mu, á ɓa sĩa cã̀ a Zaaki là a Zãn yi. 42 Ó o Yeesu von ɓa ɓúenɓúen á bía nɔn yi: «Mi zũ mu le bìa ɓa nùpua yìo wi wán le ɓa lé hã kãna ɲúnása, bán ɲúnása so á wee wé zéení mí pànká ɓa nùpua wán. Á ɓa nì-beera wee wé zéení làa bìa ká le mí po ɓa. 43 Ɛ̀ɛ ká minɛ́n bìo lá yí ko mu wé kà síi. Hen ká mi nì-kéní ɓúi wi ò o bìo ɲúhṹ wé poń bìa ká, à ɓànso wé minɛ́n na ká ton-sá. 44 Hen ká mi nì-kéní ɓúi wi ò o dí bìa ká yahó, á ɓànso ko o ò wé mi ɓúenɓúen wobá-nìi. 45 O Nùpue Za mí bɛɛre yàá yí ɓuara à ɓa sá na a yi. O ɓuara wà ɓueé sá à na ɓa nùpua yi, á mún ǹ na mí mukãnì á à lénnáa ɓa nùpua cɛ̀rɛ̀ɛ ɲúná.»

O Yeesu wɛɛ́ra a muii ɓúi na ɓa le Baatimɛɛ yìo

(Matiye 20.29-34; Luki 18.35-43)

46 O Yeesu lè mí nì-kenínia lè ɓa zã̀amáa vaá dɔ̃n ho Zerikoo lóhó. Bìo ɓa wee lé ho yi, à bṹn ò o muii ɓúi na ɓa le Baatimɛɛ á kará ho wɔ̃hṹ nìsã́ní wee fìoka. Ɓàn maá ɓa le Timɛɛ. 47 Bìo ó o ɲá le mu lé o Nazarɛɛte nìi Yeesu, ó o bía pɔ̃́npɔ̃́n: «*Daviide Za, Yeesu, màkárí miì.» 48 Á ɓa nùpua cɛ̀rɛ̀ɛ wee zá làa wo le o wé tɛ́tɛ́. Ó o yàá wã́a wíokaa wee bío pɔ̃́npɔ̃́n: «Daviide za, màkárí miì.» 49 Ó o Yeesu dĩ̀n ò o bía: «Mi ve o le o ɓuen.» Á ɓa bía nɔn o muii mu yi: «Hení ũ sĩi, lii hĩ́ní, lé o wee ve fo.» 50 Ó o wã́a lèera mí kánɓun día, ò o lií tá hĩ́nɔn á mà a Yeesu wee ɓuen. 51 Ó o Yeesu tùara a yi: «Lée webio á fo le ĩ wé na foǹ?» Ó o muii bía nɔn wo yi: «Nì-kàránlo wé le ĩ yìo à wé mi.» 52 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Lɛ́n, bìo fo dó ũ sĩi miì lé bṹn á ĩ wɛɛ́raráa fo.» Mí lahó yi ó o dɛ̀ɛnía wee mi á bò là a Yeesu wà.