Luki 19

O Yeesu là a Zasee bìo

Bìo ó o Yeesu vaá zon ho Zerikoo, ó o tò ho yi wee kã́a. 2 O nìi ɓúi wi ho lóhó mu yi á yèni ɓa le Zasee. O lé ho *lànpó féwá ɲúhṹso ɓúi, á nàfòró wi. 3 O wee cà ò o mi a Yeesu à zũń, ó o wó san, lé bìo ɓa nùpua boo dà, ò o mún lé o nì-ɓúinɓúi. 4 Ó o lùwa dú ho yahó á vaá yòora le vĩ̀ndɛ̀-beenì ɓúi na ɓa le sikomɔɔre, na dĩ̀n hen na ó o Yeesu wà ɓuee khĩí yi, ò o dàń mináa wo.

5 Bìo ó o Yeesu ɓueé dɔ̃n le lùe mu, ó o hóonía mí yahó ò o von wo: «Zasee, ɓuee lii fùafùa. Lé fo á ĩ ko à ĩ làa wán ho zuia.» 6 Ó o Zasee dɛ̀ɛnía bánbáa lion, á lií fó a Yeesu vannáa mí zĩi lè hã zã̀makaa.

7 Á bìa ɓúenɓúen na mɔn mu á mu yí sĩ yi á ɓa wee hũ̀ahṹaaka: «O nùpue mu vaá làara a bè-kora wéro wán.» 8 Ká a Zasee wón màhã́ hĩ́nɔn yòó dĩ̀n o Yeesu yahó ò o wee bío: «Ɲúhṹso, loń, ĩ níi bìo ɓàn sanka màní á ĩ ì na ɓa nì-khenia yi, ká ĩ mún tò a ɓúi wán mu ɓúi yi, á ĩ ì na mu ɓàn cúa-náa ɓànso yi.» 9 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Le zĩi na kà nùpua wã́a kã̀nía ho zuia, lé bìo ó o nìi na kà mún lé o *Abarahaamu mɔ̀nmàníi ɓúi. 10 Lé bìo ó o *Nùpue Za ɓuara wà ɓueé cà bìa khɛ̀ra lè le Dónbeenì, á à fení.»

Ho sã́nú kùráa wàhiire

(Matiye 25.14-30)

11 Ó o Yeesu bĩnía wà le wàhiire dà-kéní á nɔn bìa dĩ̀n ɲá hã bíoní mu yi. Lé bìo ó o sùaráa lè ho Zeruzalɛɛmu, á ɓa mún wee leéka le le *Dónbeenì bɛ́ɛnì á à dɛ̀ɛní ì zéení míten mí lahó yi. 12 Bìo kà lé bìo ó o bía: «Nìi ɓúi na sã̀ se mín zĩi á ko ò o lá le bɛ́ɛnì, ó o ló van ho kɔ̃hṹ ɓúi na dã́ní nàyi á wà vaá lá le bĩ́n ká a bĩní ì ɓuen. 13 Sã́ni ò o lɛ́n, ó o von mí ton-sáwá nùwã pírú á sankaa ho sã́nú kùráa dà-kéní kéní nɔn yi, ò o bía: ‹Mi bánbá duan làa ho ká ĩ ì ɓuen.› 14 Ká ɓa kɔ̃hṹsa màhã́ ɲina a á ɓa tonkaa ɓa nùpua le ɓa ɲa a mɔ́n à vaa bío bìo kà: ‹Wa yí wi ò o nìi mu wé wa bɛ́ɛ.›

15 «Bìo ó o vaá lá mí bɛ́ɛnì bĩnía ɓuara mín kɔ̃hṹ, ó o von ɓa ton-sáwá na ó o kàràfáa mí sã́nú yi. O wi ò o zũń bìo ɓa sá yú làa ho.

16 «Ó o nín-yání nùpue ɓuara á bía: ‹Ɲúhṹso, ũ sã́nú kùúrè na á ũ nɔn miì á ĩ bĩnía yú hã kùráa bìo pírú séenía.› 17 Ó o bɛ́ɛ bía nɔn wo yi: ‹Foɓúa, fo wó se. Fo lée ton-sá tente, bìo á fo térénna mu bè-wĩ́níwà yi, á ĩ ì bàrá fo hã ló-beera bìo pírú ɲúhṹ wán.›

18 «Á yìa sã̀ ɓuara ɓueé bía: ‹Ɲúhṹso, ũ sã́nú kùúrè na á ũ nɔn miì á ĩ bĩnía yú hã kùráa bìo hònú séenía.› 19 Ó o bɛ́ɛ bía nɔn wo yi: ‹À ũnɛ́n á ĩ ì bàrá hã ló-beera bìo hònú ɲúhṹ wán.›

20 «Ó o ɓúi bĩnía ɓuara ɓueé bía: ‹Ɲúhṹso, ũ sã́nú kùúrè na á ũ nɔn miì, nín-dìo. Ĩ lá dó le le nín-kéní yi bàrá, 21 lé bìo á ĩ zã́na fo. Fo lé o nùpue na mukãní ɲii. Fo wee lá bìo á ũ yí bàrá, á wee lá ho dĩ́nló na á ũ yí dù.›

22 «Ó o bɛ́ɛ bía nɔn wo yi: ‹Ton-sá kohó yɛ́n! Ĩ ì cítí fo ũ kùrú ɲi-cúa wán. Fo fù zũ le ĩ ɲii, á wee lá bìo á ĩ yí bàrá, á mún wee lá ho dĩ́nló na á ĩ yí dù, 23 ká bṹn fo zũ, á lée webio nɔn á ũ yí vaá bàrá le ho banki yi? Se bìo á ĩ bĩnía ɓuara, á ĩ lá ɓueé fé le lè le ɓàn cũ̀nú.›

24 «Bṹn mɔ́n ó o bía nɔn bìa wi bĩ́n yi: ‹Mi fé ho sã́nú kùúrè mu o cɔ̃́n à na hã kùráa bìo pírú ɓànso yi.› 25 Á ɓa bía nɔn wo yi: ‹Ɲúhṹso, wón á hã bìo pírú wi cɔ̃́n vó.› 26 Ó o bía nɔn ɓa yi: ‹Le ĩ bío mu na mia: Yìa bìo wi á ɓa à bĩní ì na mu ɓúi wo yi á à bè mu wán. Ɛ̀ɛ ká yìa bìo mía, á hàrí mu bè-za na wi o cɔ̃́n á ɓa pá à fé. 27 Ká ĩ zúkúsa na yí wi á ĩ wé ɓa bɛ́ɛ á mí ɓua ɓuennáa hen à ɓuee ɓúe ĩ yìo yi.›» 28 Bìo ó o Yeesu bía bṹn vó, ó o khĩína dú ɓa yahó á ɲɔn ho Zeruzalɛɛmu.

O Yeesu zoró ho Zeruzalɛɛmu yi

(Matiye 21.1-11, 15-17; Maaki 11.1-10; Zãn 12.12-16)

29 Bìo ó o Yeesu vaá sùaráa ho Bɛtefazee lè ho Betanii yi, le ɓúee na ɓa wee ve làa Oliivewa vĩ̀nsĩ̀a ɓúee nìsã́ní, ó o tonkaa mí nì-kenínia nùwã ɲun á bía nɔn yi: 30 «Mi lɛ́n va ho lóhó na vaá mi yahó yi, ká mi vaá dɔ̃n, á mi ì mi sũ̀npɛ̀-za na á nùpue dĩǹ yí yòora yí mɔn hùúu ká a can dĩ̀n. Mi fee wo ɓua ɓuennáa. 31 Ká a ɓúi tùara mia le lée webio nɔn mi wee feeráa wo, à mi bío na ɓànso yi: ‹O Ɲúhṹso màkóo wi o yi.›» 32 Á bìa ó o tonkaa wà van, á mu ɓúenɓúen vaá wó làa bìo ó o Yeesu bíaráa mu.

33 Bìo ɓa wee fee o sũ̀npɛ̀-za mu, á bìa te o wee tùa ɓa yi: «Lée webio nɔn á mi wee feeráa o sũ̀npɛ̀-za mu?» 34 Á ɓa bía: «O Ɲúhṹso màkóo wi o yi.» 35 Bṹn mɔ́n á ɓa ɓuan o sũ̀npɛ̀-za mu ɓuararáa o Yeesu cɔ̃́n, à bò mí kánɓunwà o wàn, à ɓa ɓuan wo yi ó o Yeesu yòora. 36 Bìo ó o lá ho wɔ̃hṹ wà, á ɓa nùpua wee bá mí kánɓunwà ho wɔ̃hṹ wàn o yahó. 37 Bìo ó o ɓúakáa wee birón hã Oliivewa vĩ̀nsĩ̀a ɓúee á wà vaá sùará ho Zeruzalɛɛmu yi, á ɓa zã̀amáa na lé o nì-kenínia ɓúenɓúen wee zã̀maka, á ɓa ɓúakáa wee khòoní le Dónbeenì pɔ̃́npɔ̃́n ho yéréké bè-beera na ɓa mɔn bìo yi: 38 Ɓa wee bío:

«Le le Dónbeenì wé mu bè-tentewà

là a bɛ́ɛ *Daviide na bò o ɓuen o Ɲúhṹso yèni yi.

Ho hɛ́ɛrà kɛń ho wáayi,

à ho cùkú lè le yèn-beenì bìo sĩ̀ le Dónbeenì

na dà mu bìo ɓúenɓúen ɲúhṹ wán yi.»

39 Á ɓa *Farizĩɛwa ɓúi na wi ɓa zã̀amáa tĩ́ahṹ bía nɔn o Yeesu yi: «Nì-kàránlo, bío le ũ nì-kenínia wé tɛ́tɛ́.» 40 Ó o Yeesu bía: «Ká ɓa wó tɛ́tɛ́, á hã huaa pá à wãamaka.»

O Yeesu wee wá ho Zeruzalɛɛmu bìo yi

41 Bìo ó o Yeesu vaá sùaráa ho Zeruzalɛɛmu yi, á yìo mɔn ho, ó o wee wá ho nìpomu bìo yi, 42 ká a bío: «Éee Zeruzalɛɛmusa, mi yàá mún lá zũna bìo dà à na ho hɛ́ɛrà mia ho zuia bìo hã́. Ɛ̀ɛ ká mu màhã́ wã́a sànkaa mia. Mi yí dà mu máa mi. 43 Lé bìo ho pã̀ahṹ ɓúi khíi dã, á mi zúkúsa á à kɛɛní ì kĩ́ní mia, á à fĩ́fãka yi. 44 Ɓa à fì mi lóhó lè minɛ́n ɓúenɓúen dúkúdúkúdúkú. Ɓa máa día á hàrí huee máa kɛń mí ninza huee wán mi lóhó mu yi, lé bìo mí yí zũna ho pã̀ahṹ na le Dónbeenì ɓuara mi bìo yi.»

O Yeesu ɲɔn ɓa bè-yɛ̀ɛ́rowà

(Matiye 21.12-13; Maaki 11.15-17; Zãn 2.13-16)

45 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu zon le *Dónbeenì zĩ-beenì yi á zoó wee ɲa ɓa bè-yɛ̀ɛ́rowà ká a bío na ɓa yi: 46 «Le Dónbeenì bía mí bíonì vɔ̃nna yi: ‹Ĩ zĩi á à wé fìoró zĩi,› ká minɛ́n wó le lè ɓa kɔ̃̀nlowà lùe.»

47 O Yeesu lá wee wé kàrán ɓa nùpua le Dónbeenì zĩ-beenì yi làa wizooní ɓúenɓúen. Á le *Dónbeenì yankarowà ɲúnása, lè ho *làndá bìo zéenílowa, lè mu nìpomu ɲúnása wee cà bìo ɓa à wé è ɓúeráa o Yeesu. 48 Ká bìo ɓa à wé è yíráa wo á ɓa yí zũ, lé bìo ó o bíoní ɲíló sĩ ɓa nùpua ɓúenɓúen yi.