Esra
Laluita to mopakanótó óntóꞌna sura
Sura Esra hai Nehemia mampolaluita apa to mewaliꞌ i lalu hangatu iba puloꞌna parena, mantepuꞌu i tempóna Koresi mewaliꞌ datu i Bábeli, haweꞌ-haweꞌ tempóna Nehemia mewaliꞌ mágáuꞌ i tampoꞌ Iudá. I lalu sura Esra, tabásá mokana i tempóna toIudá mesuleꞌ i tampoꞌ Iudá hangko i karatawaniáraꞌ i Bábeli, ratadulakoiheꞌ Sesebasa. Mantepuꞌu wopaheꞌ mohuhuꞌ popenómbáraꞌ i Pueꞌ Ala, moaróheꞌ huleꞌ Támbina Pueꞌ Ala i Ierusale, hai mamposusaiheꞌ Posusa Paska. Bahangapa parena hangko ionoꞌ, Esra nahuoꞌ Datu Aratasata mesuleꞌ i tampoꞌ Iudá bona mopaturoꞌ tauna mokana i Paturoꞌna Musa hai áturá-áturá to paraluu rapeuláꞌi.
ToIudá ratawaniheꞌ i tampoꞌ Bábeli pitu puloꞌna parena kamaruena ánti dósáraꞌ, agáiáná i pesuleꞌraꞌ, madota wopaheꞌ menómbá i Pueꞌ Ala. Moliu sura Esra hai Nehemia, topoukiꞌ mopatongawaꞌ pombekáiꞌána toIudá to mesuleꞌ hangko i karatawaniáraꞌ iti hai toioruraꞌheꞌ to toroꞌ i tampoꞌ Sáráeliꞌ hangkoia.
Tálu kánina ara kolompoꞌ to mesuleꞌ hangko i tampoꞌ Bábeli. Rungu-runguna natadulakoiheꞌ Sesebasa. Bahangapa parena hangko ionoꞌ, Esra hai toLewi mesuleꞌ, hai kahópóꞌána Nehemia mesuleꞌ rongkani mewaliꞌ mágáuꞌ. Pesuleꞌraꞌ kolompoꞌ-kolompoꞌ iti rapakanótó datu i Bábeli. Ara tauna to moewaꞌheꞌ, agáiáná ánti petulungina Pueꞌ Ala, peꞌewaꞌraꞌ iti tiꞌara mewaliꞌ.
Kehapiꞌ noꞌonoꞌ, ara mani to rabábehi toIahudiꞌ to tiꞌara maroꞌa. Kitaꞌ paraluu mampegurui bona taisá apa peundeꞌána Pueꞌ Ala i kitaꞌ.
Upu-upu to teukiꞌ i lalu sura Esra hai Nehemia mewaliꞌ i lalu hangatu lima puloꞌna parena.
Óntóꞌna
1. Pantepuꞌuána (1:1-4)
2. Kolompoꞌ toIahudiꞌ to kaꞌisáꞌ mesuleꞌ hai moaró huleꞌ Támbina Pueꞌ Ala (1:5–6:22)
A. Popatimama ina mesuleꞌ hangko i tampoꞌ Bábeli hai moaró huleꞌ Támbina Pueꞌ Ala (1:5–2:70)
a. Popatimama (1:5-11)
b. Hangaꞌ-hangaꞌ tauna to mesuleꞌ hingkakani hai Sesebasa (2:1-70)
B. To rabábehi tauna tempóraꞌ haweꞌ i tampoꞌ Iudá (3:1-13)
a. Moaróheꞌ paintuá popenómbá (3:1-7)
b. Mobábehiheꞌ pehodaꞌána Támbina Pueꞌ Ala (3:8-13)
C. Tauna moewaꞌheꞌ moaró huleꞌ Támbina Pueꞌ Ala hai kótá Ierusale (4:1-23)
D. Mopaliliuheꞌ bágóꞌraꞌ (4:24–6:22)
a. Mantepuꞌuheꞌ moaró Támbina Pueꞌ Ala (4:24–5:17)
b. Surana Datu Koresi ralámbiꞌ i Media (6:1-5)
c. Hánikina Datu Dariu i mágáuꞌ poropensi to tándáꞌ i katámpuá alo uwai Epara (6:6-12)
d. Támbina Pueꞌ Ala wali miꞌi (6:13-18)
e. Posusa Paska (6:19-22)
3. Kolompoꞌ toIahudiꞌ to kaduá mesuleꞌ natadulakoiheꞌ Esra (7:1–10:44)
A. Popatimama (7:1-28)
a. Esra hai toIahudiꞌ ntániꞌna mesuleꞌ hangko i tampoꞌ Bábeli (7:1-10)
b. Surana Datu Aratasata i Esra (7:11-26)
c. Esra motóiá Pueꞌ Ala (7:27-28)
B. Popatimama kolompoꞌ to kaduá ina mesuleꞌ (8:1-36)
a. Hangaꞌ-hangaꞌ tauna to meuláꞌ i Esra (8:1-14)
b. Esra membiáꞌ bona bahangapa toLewi meuláꞌ mesuleꞌ (8:15-20)
c. Mekakaeheꞌ membiáꞌ pekámpáina Pueꞌ Ala (8:21-23)
d. Tadulako-tadulako menómbá hai toLewi motarima popenómbá hai kabulá lalu to ina rapakeꞌ i Támbina Pueꞌ Ala (8:24-30)
e. Esra hai toIahudiꞌ mesuleꞌ i Ierusale hangko i tampoꞌ karatawaniáraꞌ (8:31-36)
C. Esra masusa laluna ánti kamasalaꞌraꞌ tauna láwiꞌ mampotoinaheꞌ towawine to tiꞌara toIahudiꞌ (9:1-15)
D. ToIahudiꞌ modándi ina mampogáákaheꞌ toináraꞌ to tiꞌara toIahudiꞌ (10:1-44)
4. Kaliliuána talámbiꞌ i sura Nehemia.