Ruti
Laluita to mopakanótó óntóꞌna sura
Tiꞌara taisá heáná to moukiꞌ Sura Ruti. Mouláꞌ bahangapa toSáráeliꞌ hangkoia, nabiꞌ Semueli to moukiꞌ, agáiáná ara woꞌo to mampekiri to moukiꞌ sura deꞌe, hadua guruntulisiꞌ to tueꞌ tempóna Daudiꞌ mewaliꞌ daturaꞌ toSáráeliꞌ, láwiꞌ i kahópóꞌána Sura Ruti, teukiꞌ hangaꞌ-hangaꞌ toioruna Datu Daudiꞌ. Hai Daudiꞌ iti hadua hangko i toioruna Iesu.
ToSáráeliꞌ mesuaꞌ i tampoꞌ Kánáꞌá rekeꞌ-rekeꞌna pare hasábu iba átuna hangko tiꞌara mani Iesu rapoánáka (1400sM). Roo kamatena Iosuá to motadulakoiheꞌ, rekeꞌ-rekeꞌna iba átuna parena, ara bahangapa tauna to motadulakoiheꞌ toSáráeliꞌ moewaꞌ ewáliraꞌ. Iti to teukiꞌ i Sura Topebutusi. Tadulako-tadulako iti nodo Gideo, Simesoꞌ, Debora, mombeusu-usu moteteꞌheꞌ toSáráeliꞌ, haweꞌ-haweꞌ i tempóna nabiꞌ Semueli moángkáꞌ Saulu mewaliꞌ datu, rekeꞌ-rekeꞌna pare hasábu lima puloꞌna hangko tiꞌara mani Iesu rapoánáka (1050sM). Daritakáná Ruti mewaliꞌ i tempóraꞌ toSáráeliꞌ ratadulakoi tadulako-tadulako, to rauliꞌ Topebutusi, hangko tiꞌara mani ara daturaꞌ.
Ruti ia miꞌi toioruna Datu Daudiꞌ to kaꞌibána lápina hangko i Daudiꞌ (básá Ruti 4:18-22). Babilaꞌ ia tueꞌ rekeꞌ-rekeꞌna pare hasábu hangatu lima puloꞌna haweꞌ pare hasábu hangatu hangko tiꞌara mani Iesu rapoánáka (1150-1100sM), tempóna Gideo mewaliꞌ tadulakoraꞌ toSáráeliꞌ.
Ruti tiꞌara toSáráeliꞌ. Ia toMoabiꞌ. ToMoabiꞌ itimoheꞌ pemuleꞌána Loꞌoti, pinoánáꞌna Burahima. Menómbáheꞌ i ánitu to rahangaꞌ Kemoꞌ. ToSáráeliꞌ rapopeahiahiꞌheꞌ woꞌo toMoabiꞌ bahangapa parena, haweꞌ tempóna Ehud motadulakoi toSáráeliꞌ. Rooheꞌ mombeala, bahangapa átuna parena modameheꞌ. Tempóna Ruti tueꞌ, mohintuwuꞌheꞌ, onoꞌ haneꞌi Naomiꞌ, hingkakani hai Elimeleꞌ toámána hai ánáꞌnaheꞌ to rodua, peisá lao i tampoꞌ Moabiꞌ hai toroꞌheꞌ ionoꞌ.
I sura Ruti deꞌe, tabásá mokana i katueꞌraꞌ tauna biásá tempó onoꞌ, hai ádáraꞌ toSáráeliꞌ mohómpóki tampoꞌ bona tiꞌara melangka i tauna to haduána. Tabásá woꞌo mokana i ahiꞌ hai katetidaꞌ, hai taisá noumbá rárána Pueꞌ Ala mokámpái tauna to ina mewaliꞌ toioruna Iesu.
Óntóꞌna
1. Elimeleꞌ hai tinána lao i tampoꞌ Moabiꞌ. Elimeleꞌ hai ánáꞌna mateheꞌ ionoꞌ (1:1-5)
2. Ruti meuláꞌ i Naomiꞌ mesuleꞌ lao i tampoꞌ Iudá (1:6-22)
3. Ruti moróróꞌ pare i hinoena Boasi (2:1-23)
4. Ruti membiáꞌ tulungi i Boasi (3:1-18)
5. Boasi hai Ruti mohambokoheꞌ hai ara ánáꞌraꞌ tobaleilo (4:1-17)
6. Toiorunaheꞌ Datu Daudiꞌ (4:18-22)