Eliy gəzə kərə tsa ghuli
18
A məndi niy hishi təruŋ ghala garəti van nzəmə tə hiɗi va ki. Ma tə kwa mahəkana piya ghuli va na, dza Kwa sləkəpə mbaʼ gəzanakə kuma kaa Eli. Ma kə kaa ngəci na: «Mbala a gha dzaa canati ghən tsa gha kaa mazə Akab, sa nza nay, ta nzəmə van dzee dzəti hiɗi ni,» kə. 2 Sa gəzanakə Kwa sləkəpə tsəgha ki na, dza Eli kafə kafiy ta dza ta ci ghən tsa ci kaa mazə Akab.
Ghala vəghu tsa vay, war ə niy irə ma mbəzli mbə Samari. 3 Dza Akab ki, mbaʼ haray Uvadiyahu, ntsaa sləkə mbəzli kiy ghyi tsa mazə. Ntsa vay, ndə ka hazləni təruŋ va Kwa sləkəpə niy nza na. 4 Ghala vəghu tsaa niy bəku Zhezabel mali mazə va ka gəzə kuma Kwa sləkəpiy, a Uvadiyahu tsa va niy mbəliy nihuti bələku mbə shi mbə ləguhi bakə. Cifəmətsəkə mbə nahuti, tsəgha mbə nahuti, ka ɓanshi shi zəmə lə yam ghəci niy nza. 5 Ma kə Akab kaa Uvadiyahu ki na: «Mbala dəzli pi tsa dzar tə hiɗi ghum gwanashi a gha dza ta ninighə pi tsa nza həleɗemer ju ju ni lə ni dikə dikə ni ti, nda nza ghum kəsay guzən dzar miy shi gar pərə gədewesli ghum lə alfadarihi ghum. Kala tsəghay, ka dza ghum mbəlim va həənishiw,» kə. 6 Dza ghəshi mbaʼ ghəshi tihəvə bəlahi tə hiɗi va kwa jipə shi ta dza ghəshi ta dəzli shi. Ka dzay mazə Akab kutiy dza kwa na ci bəla, ma Uvadiyahu na, ka dzay kutiy dza kwa na ci.
7 Uvadiyahu mbə kwal ki na, vətəghə Eli tsahuy kwa kuma ci. Mbaʼ Uvadiyahu sənay ghəci na kə. Dza na tsəfəku tsəfəkuy, gaʼa kuma ci mbə hiɗi kwa kuma Eli. Ma kə kaa ngəci na: «Gha naa Eli ntsee dikə tsa?» kə. 8 «Yən na, mbala gəzanci kaa Akab dikə tsa gha: “Ava Eli mbə səəkə” pə gha kaa ngəci,» kə. 9 Ma kə Uvadiyahu kaa ngəci na: «A kuma məntee jikir na ɗi gha fambəra yən ndə sləni tsa gha mbə dəvə Akab ta paslantəra ghəci kiya? 10 Ava Hiyala gha Kwa sləkəpə tiɓa ka favə, tərə pi, ya tə hiɗi ka wa na ghəshi kala ghunashi mbəzli Akab ntsaa sləkəra ta pəlaŋaw. Sa ka mbəzli dikə dikə ni tə hiɗi vaa ni: “Ghəci tikuw,” kə ghəshiy, zəməkəm fəla ghəci kala tə hiɗi ghuy ka naa ni kaa ngəshi, ya hiɗi ka wa na ghəshi. 11 Sana kiy: “Ava Eli mbə səəkə, pə gha kaa ntsa gha dikə tsa,” pə gha kaa ngəra. 12 Sa dzee təhəvərivaɗa lə gha sanay, ka dzee sənay dza kwa pi tsa dza safə tsa kwa sləkəpə dzay lə ghaw. Avee dzaa mbələniy miy kaa Akab ki. Sa dza naa naŋa may, ta paslantəra dza na. Yən ndə sləni tsa ghay, ndə ka hazləni va Kwa sləkəpə nzee ghala kəlee ngar ki. 13 Səəkə məndiy slakəŋa kumaa niy məntee va ghala vəghu tsaa niy bəku Zhezabel va ka gəzə kuma Hiyala bərkeyəw ra ndə sləkəra? Ka gəzə kuma Kwa sləkəpə bələku niy mbəmbəli ya mbə ləguhi bakə, cifətsəkə mbə nahuti, tsəgha mbə nahuti, ka ɓanshi shi zəmə lə yam. 14 Sana kiy: “Mbala gəzanci kaa ntsa gha dikə tsa, mbə səəkə na Eli, pə gha kaa ngəci,” pə gha kaa ngəra. Əə sənay ma gha ta paslantəra dza na pə gha na?» kə Uvadiyahu. 15 Ya tsəgha nzə ki, ma kə Eli kaa ngəci na: «Ava Hiyala Kwa sləkəpə ghərantee va sləni, saa sləkə shiy va gwaʼ gwaʼa tiɓa ka favə. Njasa gəzaŋee vay, ta cinti ghən tsee dzee ndatsə ndatsə kaa mazə Akab,» kə.
Eli cinti ghən tsa ci kaa mazə Akab
16 Sa gəzəkə Eli tsəgha ki na, dza Uvadiyahu, mbaʼ dzaa kəsay Akab, mbaʼ gəzanci kuma va. Dza Akab ki, ka dza ta kumə lə Eli. 17 War sa nay na Eli ki, ma kə kaa ngəci na: «Gha sasa gha saa ɓəkə ngəraʼa tsaa dzəkən ka Izərayel ki sa?» kə. 18 Ma kə Eli kaa ngəci na: «Yən ɓəkə na ngəraʼu dzəkən ka Izərayeluw, gha, ghuy lə mbəzli kwa miy dəgha dəŋa ɓanakəshi na, sa ɗi ma ghuy fəti ta kuma gəzəkə Kwa sləkəpə, mbaʼ ghuy dzaŋuy ta tsəfəku kwa kuma hiyalahi har məndi vaa Baal. 19 A pəgha məntiy, mbala ghunashi mbəzli a ghəshi dza ta ɓasəkəra ka Izərayel gwanashi dzəmə dəlagwa har məndi vaa Karmel, mbaʼ məndi dzaa ɓasəkə ka gəzə kuma hiyala Baal va bələku bələku faɗə mbaʼ cifəmətsəkə ghən kən ni, mbaʼ ni hiyala Akera va bələku bələku faɗə ni. Ghəshi ni nighə Zhezabel mali mazə vaa dzəkən shi,» kə.
Kar Eli lə ka hiyala Baal mə dəlagwa Karmel
20 Dza mazə Akab ki, mbaʼ ghunashi mbəzli, mbaʼ məndi dzaa harashi ka Izərayel gwanashi, mbaʼ ka gəzə kuma hiyalahi va, ta ɓasəva ghəshi mə dəlagwa Karmel. 21 Ma sa ɓasəshi ghəshi na, mbaʼ Eli kəətəghəvay dzəghwa kuma ka Izərayel gwanashi. Ma kə kaa ngəshi na: «Hum dza ghuy gha zlata dza taŋ pərikə taŋ pərikaa? Kwa sləkəpə pə ghuy nata ka Hiyalay kataŋ nay, ghənzə pə ghuw nuw. Baal kə na kataŋ na Hiyala va ghuyiy, ka nuw ghuy,» kə. Ɗekə ɗekə mbəzliy ɓasəshi va nziyshi. 22 Ma kə Eli kaa ngəshi ki na: «Yən kutira na saa tərə mbə ka gəzə kuma Hiyala kwa sləkəpə, ni Baal va ka gəzə kuma hiyalay, bələku bələku faɗə mbaʼ cifəmətsəkə ghən kən na ghəshi. 23 Mbalam kəəsəkəŋiyim kəəɓəhi slay bakə. Nza ghəshi tivə tsa shi məcar kutiŋ, mbaʼ ghəshi slantiy slaslavəri sliw tsa ci, nza ghəshi ɓasəti shighu, mbaʼ ghəshi sləkamə sliw tsa va mə shi. Əntaa ghəshi tsəʼu ghuu dzəta shighu va ma. Yən kurakuy, nzee mənti tsəgha lə tsahuti məcar tsa va, nzee ɓasəti shighu mbaʼee sləkamə sliw tsa va mə shi, kala tsəʼu ma ghuu dzəta shighu va. 24 Sa ka ghiy mənti tsəgha kiy, nza ghəshi cəʼu hiyala shi va, nzee cəʼu Kwa sləkəpə nee ki. Naa dzaa zləɓavə cəʼu, mbaʼ tsəʼuti ghu dəʼu ghən tsa nzəə dzəta shəghu vay, ghənzə na Hiyala kataŋ na,» kə. «Aa, wəzə na kuma va tsəgha,» kə mbəzli va gwanashi. 25 Ma kə Eli kaa ka gəzə kuma hiyala Baal va ki na: «Tivəm məcar mbə slay va a ghuy mananti kuma kən, nza ghuy ɓasəti shighu sləkamə sliw tsa va mə shi pərɓa ghuy, njana nza na, ghuy ni ɗaŋ ni, nza ghuy cəʼu na ghuy va hiyala. Əntaa ghuy tsəʼu ghuu dzəta shighu va nanzə ma,» kə.
26 Dza mbəzli va mbaʼ ghəshi ɓəvə məcar tsa ɓanavəshi məndi va, mbaʼ ghəshi mənti njasa gəzəkə Eli va. Dza ghəshi ka cəʼu Baal, ghala mekishi paʼa vici kwa ghən: «Zləɓavə cəʼu ghiy baal, zləɓavə cəʼu ghiy Baal,» kə ghəshi. War ə ghəshiy tsə, war ka tsə vəgha pi tsa mənti ghəshi va ta vəli shiy kaa hiyala shi va. Ya tsəgha nzə ki na, gaka na ya məliw, məniva kuma ɗuw ghəshi vaw. 27 Ma gəʼi gəʼi vici kwa ghən ki na, dza Eli ka sawashi. Ma kə kaa ngəshi na: «Mətsəhəm ngumə lala. Sa nza na vaa hiyalay, aa nza ɗaŋəta kuma və ta məni, kala tsəgha na, mbaʼ dzata kwa tsahuti kwal, kala tsəgha diɓa na, kərakə ghənzə mbə səəkə, aw na, mbaʼ ɓəhu hi, gar fərghə məndi bərkee,» kə. 28 Dza ghəshi ki, ka ngumə lala zlaŋzlaŋ, ka slasla zheher dzəti vəgha shi lə hueshiɗiɗi, mbaʼ lə gwapahi, njasa ka ghəshiy məni mbə kuma jiji shi. War ə miymiy hu dziy tə vəgha shi. 29 Ma sa fətahəta vici kwa ghən ki na, dza ghəshi ka zhiniy mətsəhə har Baal njasa daŋərəta məhərli shi. war tsəgha ghəshiy məni paʼa va vəghu tsa ka məndiy vəlanta shiy hetihuer kaa Hiyala. Ya tsəgha nzə ki na, gaka na ya məliw, məniva kuma ɗuw ghəshi vaw, shiy tiɓa mənishiw.
30 Dza Eli ki, mbaʼ gəzanshi kaa mbəzli gwanashi a ghəshi kəətivaa dzəvəgha, mbaʼ ghəshi kəətəghəvashi. Dza na guma gumati pi tsaa niy vəlanta məndi va shiy kaa Kwa sləkəpə ti, sa niy baʼwanti məndi. 31 Dza na mbaʼ ɓəɓəvə hərezli məŋ lə bakə, njasa nza ɗaŋ tsa takəhiy səvəri va kwa miy dəgha Zhakubə, ntsaa niy nə Kwa sləkəpə va: «Izərayel dza slən tsa ghaa nza nana,»ª kə niy ni kaa ngəci. 32 Dza na mbaʼ zhiniy ngakati pi tsaa vəlanta shiy kaa Kwa sləkəpə. Dza na laʼ lati kəʼu dəzlətsəɓ dzar ta pi tsa va gar shəkaghwa yam məndi gar litər mahəkanəmətsəkə dzəghwa kəʼu tsa va. 33 Dza na diɓa mbaʼ sləkamə shighu mə pi tsa va, sar na kaa məcar tsa va piyəŋ slanti, mbaʼ slaslavəri, sləkaʼ sləkati sliw tsa va tə shighu va. 34 Ma kə kaa mbəzli tiɓa ki na: «Tivə yam paf paf kwa tsaghwahi faɗə, a ghuy shəkəshi dzəti sliw tsa dza məndi va ta ndi kaa Kwa sləkəpə, ka shikəshi dzəghwa mbə shighu va,» kə. Mbaʼ məndi mənti njasa gəzəkə na va. Ma kə diɓa na: «Zhinim mənti tsəgha kwa baka səɗa,» kə. Mbaʼ məndi mənti tsəgha. Zhini ma kə diɓa na: «Məntim kwa mahəkana səɗa tsəgha diɓa,» kə. Mbaʼ məndi mənti tsəgha. 35 Tesleʼ pi tsa dar vəgha pi ndi shiy tsa va va yam, paʼ ka təhay kəʼu tsa lati na va ki.
36 Geʼi geʼi lə vəghu tsa ka məndiy vəlanta shiy kaa Kwa sləkəpə hetihuer ki na, dza Eli ndə Hiyala kəətə kəətəghəvay dzəvəgha pi tsaa vəli shiy kaa Kwa sləkəpə tsa va, ma kə na: «A Kwa sləkəpə Hiyala kar Abəraham lə Izakə mbaʼ Zhakubə. Ndatsiy ə pə gha cikəvəri, gha na Hiyala tə Hiɗi ka Izərayel, pə gha, mbaʼ mbəzli sənay ndə sləni tsa gha nzee, gha ghunara na ta məni shi məntee ni gwanashi, kə ghəshi. 37 Məntəra kuma ɗuwee na va gha Kwa sləkəpə, məntəra kuma va nza mbəzli ni mbəə sənay gha gha Kwa sləkəpə na Hiyala, kə ghəshi, mbaʼ ghəshi sənay əə ɗi gha ghəshiy zhanavəŋa nefer shi njasa kwataŋa va, kə ghəshi,» kə. 38 Dzəghwa Kwa sləkəpə ki, mbaʼ ɓəkəghwa ghu. Səəkə na takəɗ ndanti kar sliw tsa va lə shighu va, mbaʼ hərezli va, mbaʼ hiɗi, cəkeʼ santi yaməə niy nza va dzar kwa kəʼu. 39 Ma sa nata ka Izərayel kuma va ki na, dza ghəshi gwanashi mbaʼ ghəshi tsətsəfəkushi, gaʼ kuma shi mbə hiɗi. Ma kə ghəshi na: «Kwa sləkəpə na Hiyala kataŋ, Kwa sləkəpə na Hiyala kataŋ,» kə ghəshi. 40 Ma kə Eli kaa ngəshi ki na: «Kəəsətəram ka gəzə kuma hiyala Baal va, əntaa ndə huy mbə shi ya kutiŋ ma,» kə. Cəkeʼ məndi kəəsətishi. Dza Eli mbaʼ pəməghəshi dzəmiy həl tsa har məndi vaa Kishuŋ, mbaʼ nzəratishi tə hua tiɓa.
Van Zhəkiy
41 Liy hum ki, ma kə Eli kaa mazə Akab na: «Mbala a gha dza ta zəmə shiy, ka sa shi gha, mbə ndəmndəmə na van,» kə. 42 Sa gəzəkə Eli tsəgha ki na, dza Akab ka dzay ta zəmə shiy, ka sa shiy. Ma Eli na ci ki na, mbaʼ dzay dzəmə ghən dəlagwa Karmel. Dzəmə na tsəfəku tsəfəkuy tə hiɗi mbaʼ ghən tsa ci kwa shinin ci. 43 Ma kə kaa ndə sləni tsa ci na: «Limə a gha dzaa nighəti njasa nza pi dza kwa bəlaa dza kwa kufa dikə na va,» kə kaa ngəci. Dza ndə sləni tsa ci va mbaʼ dzəmiy, nighə nighəti pi tsa va, mbaʼ zhəkəghway. Ma kə kaa Eli na: «Ya waɓa tiɓaw» kə. Dza Eli war ka ghuni, war ka ghuni tsəgha, mbərfəŋ səɗa. 44 Ma tə kwa mbərfaŋa səɗa ci ki, ma kə ndə sləni tsa va kaa Eli na: «mbə səəmə na kuleɓi zləlahə njasaa səəkə kwa kufa, nja daba dəvə ndə ngəri dikə tsa shi,» kə. Ma kə Eli kaa ngəci ki na: «Mbala gəzanci kaa mazə Akab a ghəci pəhə muwta ciy dzəti gədewesli ta jighi əntaa van makay,» kə.
45 Ghalaɓa ki na, war ə pi tsa tə ghuməə mətsəhə ləvəva va kuleɓi sa təɗishi safəə səəmə. Dza van ka nzəmə təruŋ təruŋ. Mbaʼ Akab dzay dzəmə muwta gəduw ci ka dzay dzəmbə məlmə Zhizərel. 46 Dza Kwa sləkəpə mbaʼ ɓanavə bərci nzə kaa Eli. Mbaʼ pəhantəvay ta bali, mbaʼ kəsləghə bali kwa kuma muwta gəduw mazə Akab paʼa ghəciy dza ta dzəmbə məlmə va.