Yi ẍchusuꞌn Jesús tan nachleꞌn Kataj
(Mt 6.9-15; 7.7-11)
11
1 At tzun jun tir nin oc Jesús tan nachleꞌn Kataj le jun amaꞌl. Yi wiꞌt nachol Kataj nintzun opon jun ẍchusbeꞌtz teꞌj nintzun taltz:—Kajcaw, koꞌ ẍchuseꞌuꞌ tan nachleꞌn Kataj chi banak tetz Waꞌn tan chichusleꞌn yi eꞌ tetz ẍchusbeꞌtz.
2 Beneꞌn tzun tlol Jesús scyetz:
—Yil cxoꞌcwok tan nachleꞌn Kataj, je bin tzitaleꞌj:
‘Kataj yi atuꞌ tcyaꞌj, wiꞌnin xanil yi biꞌuꞌ Taꞌ.
Sajkuꞌ tzoneꞌj wuxtxꞌotxꞌ tan cawuꞌn skibaj.
Cawunkuꞌ tzoneꞌj wuxtxꞌotxꞌ, chi na cawunuꞌ tziꞌn tcyaꞌj.a
3 Takꞌ tzajuꞌ kawaꞌ tetz jaluꞌ.
4 Cuyeꞌuꞌ kapaj, chi na kacuy ketz chipaj yi eꞌ mas wunak.
Quil koꞌ stzakpninuꞌ le il,’ —cẍchijwok sban.
5 Ej nchaꞌtz, nin tal jun elsawutzil scyetz:
—Ok tuꞌ-tz kaꞌn yi at jun yaj yi at tamiw, nin yi tamiw yaj, nin opontz teꞌj nicyꞌakꞌbal tan cꞌucheꞌn jun pawor tetz. Itzun taltz: ‘Wamiw, baneꞌuꞌ jun pawor swetz. Intxꞌixeꞌ cobox inwaꞌ teruꞌ. 6 Na ja ul jun wamiw sweꞌj, yi aj pyaj iꞌ. Poro quiꞌct nin sowril ketz kawaꞌ tan takꞌleꞌn nin tetz.’ 7 Sajeꞌn tzun stzaꞌwel yi yaj yi at xe caꞌl: ‘Cuquen yaj, ja wiꞌt jopxij puert waꞌn. Nin na chiwit len innajal. Quiꞌc rmeril tan wukꞌol tzatz,’ stzun yaj baneꞌl tzajtz. 8 Bintzinin, —stzun Jesús, —qui ntakꞌ yaj tan tuꞌ yi cyamiw quib, poro tan paj yi qui nin txꞌixwij yi tamiw yaj tan jakleꞌn tetz. 9 Chaꞌstzun te swaleꞌ nin tzitetz: Cꞌuchwok tetz Ryos, nin tzꞌakꞌlok tzitetz. Elk italmaꞌ tan joyleꞌn yi banl Kataj, tzun jalok itaꞌn. Kol cxoꞌc il tan cꞌonleꞌn quen, sjakxok tziwutz nin tzꞌakꞌlok itajbil. 10 Na yi eꞌ yi na chicꞌuch, tzꞌakꞌlok scyetz. Ej nin cyakil yi eꞌ yi na choꞌc il tan joyleꞌn, sjalok cyaꞌn. Nchaꞌtz cyakil yi eꞌ yi na choꞌc tan cꞌonleꞌn quen, sjakxok ẍchiwutz, nin tzꞌakꞌlok yi cyajbil.
11 “Nchaꞌtz cyaꞌl jun yi nink takꞌ jun cꞌub tetz nitxajil kol jak jun pam tetz. Nchaꞌtz kol sjak jun cay quil takꞌ nin jun lubaj tetz. 12 Ej nin kol sjak jun cꞌolob, quil takꞌ nin jun sinaꞌj tetz.
13 “I bin jaluꞌ yi axwok itetz, axwok tu wunak nin quiꞌc nin ibalajil, poro na itakꞌ balaj oy scyetz initxaꞌ. Inintzun pyor Kataj Ryos yi at tcyaꞌj, stkꞌeꞌ iꞌ yi Espíritu Sant scyetz yi eꞌ yil choꞌc tan cꞌucheꞌn tetz.
At porer Jesús tan xiteꞌn chiporer yi eꞌ espíritu cwent Baybaꞌn
14 Itzun bantz, at jun tir na tzan Jesús tan telseꞌn len jun espíritu cwent Baybaꞌn twankil jun yaj. Mem yaj tan yi jun espíritujaꞌtz. Ma yi teleꞌn yi espíritu Baybaꞌn twankil nintzun jilontz. Wiꞌnin cyeleꞌn yab wunak teꞌj. 15 Poro at tzun eꞌ cyaltz: “Na xcyeꞌ tan telseꞌn len yi eꞌ espíritu cwent Baybaꞌn le chiwankil wunak tan tuꞌ yi at porer Beelzebú yi wiꞌtz Baybaꞌn te iꞌ,” cheꞌch bantz.
16 Nchaꞌtz at coboxt yi eꞌ octz tan joyleꞌn puntil yi ẍeꞌnk jal til Jesús. Nin eꞌ jak tetz tan bnol jun milawr yi na ẍchaj yi bintzinin choꞌn na saj yi porer iꞌ te Ryos. 17 Poro nachon Jesús te yi cyajtzaꞌkl yi iꞌtz tan subleꞌn tuꞌ iꞌ cyajbil. Beneꞌn tzun tlol scyetz:
“Xitok jun tnum ko na choyintzin yi eꞌ wunak squibil quib. Nchaꞌtz jun najal, xitok kol choyintzin squibil quib. 18 Nchaꞌtz yi Satanás, yi Baybaꞌn, kol choyintzin squibil quib ¿ẍeꞌn xtxicbaj tib? Chaꞌstzun te quiꞌc xtxolbil yi chiyoluꞌ yi na cyaluꞌ swetz, yi tan tuꞌ yi porer Baybaꞌn na chintzan tan lajeꞌn len Baybaꞌn. 19 Nchaꞌtz yi nink xcon yi porer Baybaꞌn waꞌn tan lajeꞌn len Baybaꞌn, ¿mbi tzun jilwutzil porer na xcon cyakꞌun eꞌ cyuchꞌuꞌ yi na xcyeꞌ tan telseꞌn len eꞌ espíritu cwent Baybaꞌn? ¿Tetz ptzun Baybaꞌn yi porer yi na xcon cyaꞌn? Quiꞌ. Or bin quiluꞌ, na iteꞌn cyuchꞌuꞌ chocopon tan xiteꞌn yi cyajtzaꞌkluꞌ. 20 Poro yi in wetz na chintzan tan cyelseꞌn len yi espíritu cwent Baybaꞌn tan yi porer Ryos. Ej nin iꞌtz jun techl tetz cyeruꞌ yi bintzinin ja wiꞌt ul Ryos tan cawuꞌn ẍchixoꞌluꞌ.
21 “Ej nin je junt elsawutzileꞌj: Ko at jun yaj yi cham, yi at maꞌcl tan qꞌuicyꞌleꞌn caꞌl, quil tzꞌel beꞌch tetz tan alkꞌom. 22 Poro kol tzꞌocopon junt yi mas tcuꞌn cham swutz iꞌ, xcyek tzun teꞌj. Nin tzꞌelepon majij yi maꞌcl yaj tu cyakil yi beꞌch tetz. Yaꞌstzun mimban te Baybaꞌn.
23 “Poro yi eꞌ yi qui na xom chiwiꞌ sweꞌj, eꞌ contr sweꞌj. Nin yi eꞌ yi qui na chitzan tan wuchꞌeyeꞌn te wakꞌun, na chitzan cyeꞌtz tan xiteꞌn.
Baꞌn na choꞌc yi eꞌ espíritu cachiꞌ twankil jun yaj yi ko quiꞌc Espíritu Sant tan makleꞌn chiwutz
(Mt 12.43-45)
24 Ej, nin xcon junt elsawutzil tan Jesús:
“Yi na el yi espíritu cwent Baybaꞌn te talmaꞌ jun yaj, choꞌn na ben yi jun espíritujaꞌtz tan joyleꞌn junt posar lakak eꞌchk amaꞌl. Poro tan tuꞌ yi cyaꞌl na jaleꞌt posar taꞌn, na tzun octz tan xtxumleꞌn: ‘Baꞌn tcuꞌn chimpakxok kale nneꞌl tzit,’ stzun iꞌ na bantz. 25 Ma yi na opont kale elnak tzit, chumbalaj nin taneꞌn yi amaꞌl tan cꞌulcheꞌn, na nuqꞌuijt tan yi taw. 26 Nin tzun na bent yi jun espíritu cwent Baybaꞌnaꞌtz tan joyleꞌn jukt espíritu yi pyor tcuꞌn tan chinajeweꞌn tuchꞌ te talmaꞌ yaj. Pyor tcuꞌn tzun na ban yi tajtzaꞌkl yaj swutz yi ntaxk tzaj el yi jun,” stzun Jesús bantz.
Yi eꞌ yi bintzinin at chibanl
27 Itzun bantz te yi na tzan Jesús tan xtxoleꞌn yi eꞌchk xtxolbilaꞌtz at tzun jun xnaꞌn ẍchixoꞌl yi eꞌ aj bitanl yi chin wiꞌ nin bantz tan yol, itzun taltz:
—Chumbalaj nin yi xnaꞌn yi mmaꞌlanuꞌ, nin yi ntxuꞌtzanuꞌ, —stzun iꞌ bantz tetz Jesús.
28 Beneꞌn tzun tlol Jesús:
—Mas tcuꞌn chibanl yi eꞌ wunak yi na quibit yi yol Ryos nin yi na chiban taneꞌn, —stzun iꞌ bantz.
Yi eꞌ yi ntin milawr na chijak
(Mt 12.38-42; Mr 8.12)
29 Ma yi cyuleꞌn nil jun cꞌoloj wunak te Jesús, itzun taltz scyetz:
“Cyakil eꞌuꞌ chin juntlen nin eꞌuꞌ. Na ntin na chitzanuꞌ tan jakleꞌn jun techl tan lajluchaxeꞌn ẍchiwutzuꞌ yi in yi Cristo. Poro quil chajxij jun techl scyeruꞌ, ma na ntinaꞌtz yi techl yi mban Jonás. 30 Na ja xcon tan Ryos tetz jun techl scyetz yi eꞌ aj Nínive. Poro nchaꞌtz in, na chinxcon tetz jun techl scyeruꞌ. 31 Ej nin yil tzꞌul tzaj yi wiꞌtzbil kꞌejlal, nin yil tzꞌoc Ryos tan takꞌleꞌn chicawsuꞌ, nchaꞌtz yi reina yi choꞌn sajeꞌn cweꞌn tziꞌn tan tbiteꞌn yol Ryos, nchaꞌtz iꞌ stkꞌeꞌ mas quiluꞌ. Na yi iꞌ tetz chin joylaj nin sajeꞌt tan tbiteꞌn yi balaj tajtzaꞌkl yi rey Salomón. Poro yi jaluꞌ at jun yi at ẍchixoꞌluꞌ yi mas balaj tcuꞌn tajtzaꞌkl swutz yi rey Salomón. Poro qui na cyajuꞌ cyocsajuꞌ yi tetz yol. 32 Ej nin nchaꞌtz yi eꞌ aj Nínive, chocopon tan takꞌleꞌn quiluꞌ, na yi eꞌ cyetz ja jeꞌ chitxꞌixpul cyajtzaꞌkl tan tuꞌ yi toqueꞌn Jonás tan xtxoleꞌn yi tajbil Ryos scyetz. Wech na at jun aj txolinl ẍchixoꞌluꞌ jaluꞌ yi at mas kꞌej swutz Jonás, poro qui na cyajuꞌ cyocsajuꞌ yi yol iꞌ.
Yi eꞌchk elsawutzil yi xcon tan Jesús tan ẍchajleꞌn yi lajluch cuꞌn yi tetz ẍchusuꞌn
(Mt 5.15; 6.22-23)
33 “Je jun elsawutzileꞌj: Yi weri inchusuꞌn qui jopij na niꞌcuꞌn chi yi na oc kꞌaꞌkl jun cantil. Quiꞌc xac yi kol kajop cuꞌn tan jun cajon. Ma na choꞌn na jeꞌ chꞌimbaꞌn tcyaꞌj tan xtxekeꞌn xe caꞌl. Nchaꞌtz wutaneꞌn wetz tu inchusuꞌn, chin clar cunin na wulej. 34 Ej nin je junt elsawutzileꞌj: Tan kawutz na kaxmayineꞌt. Ej nin yi ko baꞌn kawutz, na lajluchax yi eꞌchk takleꞌn skawutz. Poro yi ko maymuj kawutz, niꞌcuꞌn tzuntz chi yi atoꞌk tul tzꞌoꞌtz. Nchaꞌtz taneꞌn jun yaj, yi ko jopij wutz tajtzaꞌkl, at tzun yajtz tul jun chin tzꞌoꞌtz wutzil. 35 Or tzun quiluꞌ-tz, jopxiꞌch wutz cyajtzaꞌkluꞌ. 36 Na ko jopij wutz cyajtzaꞌkluꞌ quil lajluchax inchusuꞌn ẍchiwutzuꞌ. Poro yi ko list eꞌuꞌ tan tbiteꞌn inyol, nin ko jakij wutz cyajtzaꞌkluꞌ, slajluchaxk tzun inchusuꞌn ẍchiwutzuꞌ, chi na lajluchax eꞌchk takleꞌn tcꞌuꞌl tkan kꞌakꞌ.”
Yi lajluchaxeꞌn yi chipaltil yi eꞌ parisey tan Jesús
(Mt 23.1-36; Mr 12.38-40 Lc 20.45-47)
37 Yi wiꞌt talol Jesús yi yolaꞌtz, nin oc jun parisey tan moxeꞌn tan beneꞌn tan waꞌaꞌn tuchꞌ. Yi tocomponeꞌn Jesús xe caꞌl, nin cꞌoleꞌ quentz te mes. 38 Wiꞌnin teleꞌn yab yi jun pariseyaꞌtz te Jesús, na qui xansaj iꞌ yi kꞌab yi toqueꞌn iꞌ tan waꞌaꞌn chi taneꞌn chicstumbr yi eꞌ parisey.
39 Beneꞌn tzun tlol Kajcaw Jesús tetz:
—Bintzinin, yi eꞌ cyeruꞌ yi eꞌuꞌ parisey, na chitxꞌajuꞌ solteꞌj chilakuꞌ tu chiwasuꞌ. Poro qui na choꞌcuꞌ il tan telseꞌn yi eꞌchk takleꞌn cachiꞌ yi at te cyalmaꞌuꞌ, na ntin xkant tzaj nink na cyajuꞌ. 40 ¿Eꞌ peꞌuꞌ yab? Na ko yaꞌtz tajbil Ryos tan teleꞌn chitxꞌajoluꞌ yi tzꞌil yi at solteꞌj chilakuꞌ, ¿nkꞌeraꞌtz peꞌ tajbil Ryos tan teleꞌn yi eꞌchk takleꞌn cachiꞌ yi at te cyalmaꞌuꞌ? 41 Baꞌn tcuꞌn yi nink cyoyuꞌ muꞌẍ chimebiꞌluꞌ scyetz yi eꞌ yi at tajweꞌn scyetz, chocopon tzunuꞌ-tz tetz mero balaj.
42 “Lastum eꞌuꞌ parisey, na bintzi na cyakꞌuꞌ chidiesmuꞌ te yi alwenuꞌ tu yi lutaꞌ tu cyakil jilwutz itzaj yi na cyawajuꞌ. Poro qui na chitzanuꞌ tan banleꞌn taneꞌn yi eꞌchk takleꞌn balaj yi na tzatzin Ryos teꞌj, nin qui na chitzanuꞌ tan ẍchajleꞌn yi lokꞌ ib yi na jal tu Ryos. Baꞌn na chibanuꞌ yi na cyakꞌuꞌ chidiesmuꞌ, poro lastum, qui na chitzanuꞌ tan banleꞌn taneꞌn cyakil cuꞌn tajbil Ryos. 43 Lastum eꞌuꞌ parisey, na ntin na cyajuꞌ chicꞌoleꞌuꞌ tibaj yi chem kale na jaleꞌt kꞌej jun yaj. Ej nin yi na chibenakuꞌ tcꞌaꞌyl, ntin na cyajuꞌ yi chin yutꞌ cunin chikꞌajlan wunak scyeruꞌ.
44 “Lastum eꞌuꞌ na na chitzanuꞌ tan xtxꞌolcheꞌn xoꞌl yi ley Moisés scyetz wunak poro chiplaj tuwuꞌ, chiwutz tuwuꞌ tu chichusuꞌnuꞌ. Niꞌcuꞌn eꞌuꞌ tu jun almaꞌ yi mukxnakt, yi quiꞌc techl kale mukij cuꞌnt. Nchaꞌtz quitaneꞌn yi eꞌ wunak yi na chixom te yi chichusuꞌnuꞌ. Quinin tzꞌicyꞌ scyetz yi na chixubsij cyanuꞌ.
45 Sajeꞌn tzun stzaꞌwel jun scyeri yi eꞌ txꞌolol xoꞌl yi ley Moisés, itzun taltz:
—Taꞌ, tan yi xtxolbileꞌj yi na tzanuꞌ tan talcheꞌn nchaꞌtz na tzanuꞌ tan telseꞌn ketz kakꞌej, —stzun yaj tetz Jesús.
46 —Bintzinin yoluꞌ na nkꞌeꞌtz mas balaj eꞌuꞌ ẍchiwutz yi eꞌ parisey, na na chitzanuꞌ tan xtxumleꞌn wiꞌnin eꞌchk caꞌwl tan chixomeꞌn wunak teꞌj, poro yi eꞌ cyeruꞌ siquierk nin muꞌẍ tal nak chitzanuꞌ tan banleꞌn taneꞌn eꞌchk caꞌwlaꞌtz.
47 “Lastum yi eꞌuꞌ yi na choꞌcuꞌ tan nucꞌleꞌn chinichil yi eꞌ kꞌajtzun elsanl stziꞌ Ryos, yi eꞌ teꞌn chimam chiteꞌuꞌ eꞌ quimsan. 48 Na choꞌcuꞌ tan nucꞌleꞌn yi eꞌchk nichaꞌtz poro niꞌcuꞌn cyajtzaꞌkluꞌ chi banakeꞌ yi eꞌ chimam chiteꞌuꞌ, yi eꞌ oc tan chibiyleꞌn yi eꞌ elsanl stziꞌ Ryosaꞌtz. Na tan tuꞌ yi na chitzanuꞌ tan banleꞌn baꞌn te yi chinichil, niꞌcuꞌn na elepont chi eꞌuꞌ nin biyon cyetz. Na iteꞌn nin cyajtzaꞌkluꞌ chi cyajtzaꞌkl yi eꞌ chimam chiteꞌuꞌ.
49 “Chaꞌstzun te talnak Ryos, yi jun yi tzꞌaknak cuꞌn tajtzaꞌkl: ‘Cheꞌ inchakeꞌ nin elsanl intziꞌ scyuchꞌ yi eꞌ weri in apostl ẍchixoꞌl yi eꞌ wunakeꞌj. Poro chocopon yi eꞌ wunak tan chibuchleꞌn nin tan chibiyleꞌn cuꞌn,’ chij Ryos banak cyen. 50 Tan tuꞌ yi yaꞌtz na chibanuꞌ, chichojeꞌuꞌ yi cyeruꞌ chicawsuꞌ tu chicaws yi eꞌ chimam chiteꞌuꞌ, yi ocnakeꞌ tan chibiyleꞌn yi eꞌ elsanl stziꞌ Ryos sajleꞌnix tunintz. 51 Na cyakil yi il yi chijuchnak yi eꞌ chimam chiteꞌuꞌ jetz yi quimeꞌn Abel jalen cuꞌn yi quimeꞌn Zacarías cyaꞌn nicyꞌal yi altar tu yi templo, eꞌ cuꞌnuꞌ lchojon tetz.
52 “Lastum eꞌuꞌ txꞌolol xoꞌl yi ley Moisés. Na qui na cyakꞌuꞌ amaꞌl scyetz yi eꞌ wunak tan teleꞌn chitxum te yi bintzi. Nin nchaꞌtz eꞌuꞌ, qui na el chitxumuꞌ tetz. Chaꞌstzun te quil chiclax yi eꞌ yi nternin na el cyalmaꞌ tan chiclaxeꞌn, —stzun Jesús bantz.