Yi cyoqueꞌn yi eꞌ ẍchusbeꞌtz Jesús tan stzutleꞌn wutz triw le jun kꞌej ujleꞌn
(Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)
6
1 Itzun bantz tcꞌuꞌl yi jun kꞌej ujleꞌn, yi quicyꞌeꞌn cuꞌn Jesús scyuchꞌ yi eꞌ ẍchusbeꞌtz xoꞌl triw cyꞌaꞌnt nin stzutleꞌn tzaj cobox bakaj wutz triw cyaꞌn. Nin cuꞌ chikꞌuchul tan chikꞌab tan jeꞌn chibajsal.2 Poro yi quilol yi eꞌ parisey yi xtxolbileꞌj nintzun cyaltz:
—¿Nxac na chibanuꞌ yi eꞌchk takleꞌn yi quiꞌc cu tan kabnol le jun kꞌej ujleꞌn?
3 Sajeꞌn tzun tlol Jesús scyetz:
—¿Qui peꞌ na chisiꞌlejuꞌ yi mbi banak kꞌajtzun Luwiy yi sajeꞌn weꞌj teꞌj scyuchꞌ yi eꞌ yi xomcheꞌ teꞌj? 4 ¿Qui peꞌ na chisiꞌlejuꞌ yi ẍeꞌn cuꞌn tocomponeꞌn le caꞌl Ryos tan telseꞌn tzaj yi pam yi oyiꞌnt tetz Ryos? Wech quiꞌc cu tan toqueꞌn alchok jilwutz wunak tan bajseꞌn yi eꞌchk pamaꞌtz. Ntin yi eꞌ elsanl stziꞌ Ryos, at cu tan jeꞌn chibajsal. Poro yi sajeꞌn weꞌj te kꞌajtzun Luwiy,a nin jeꞌ bajsal yi pam, nin ben tkꞌol scyetz yi eꞌ yi xomcheꞌ-tz teꞌj, —stzun Jesús bantz scyetz.
5 Nchaꞌtz tal scyetz:
—Yi in wetz, yi in Bajx Cyꞌajol, in taw eꞌchk kꞌej ujleꞌn, —chij Jesús scyetz.
Jun yaj yi skej kꞌab tan yabil
(Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)
6 Itzun bantz le jun kꞌej ujleꞌn, choꞌn toqueꞌn Jesús tan chichusleꞌn wunak le sinagoga. At tzun jun yaj yi skej nin tunin jalaj kꞌab tan yabil. 7 Cyoqueꞌn tzun yi eꞌ txꞌolol xoꞌl yi ley Moisés scyuchꞌ yi eꞌ parisey tan xmayeꞌn Jesús ko tzꞌocopon iꞌ tan tulseꞌn yos tu yi jun yabiꞌẍaꞌtz tul jun kꞌej ujleꞌnaꞌtz. Yi cyetz cyajbil iꞌtz tan jaleꞌn til Jesús. 8 Poro elnak xtxum Jesús te cyajtzaꞌkl. Beneꞌn tzun tlol tetz yi yaj yi skej kꞌab tan yabil:
—Or awetz tzoneꞌj. Txiclin cuꞌn skanicyꞌal.
—¿Mbi na cyal cyeruꞌ? ¿Baꞌn peꞌ lkaban jun baꞌn le jun kꞌej ujleꞌn, nka baꞌn tcuꞌn quil kaban? ¿Mbi na cyal cyeruꞌ? ¿Baꞌn peꞌ koꞌc tan stzꞌaqueꞌn jun yabiꞌẍ, nka baꞌn tcuꞌn yil quim? —stzun Jesús scyetz eꞌ parisey.
10 Xmayineꞌn nin tzun Jesús scyetz cyakil wunak, nintzun ben tlol tetz yi yabiꞌẍ:
—Chichꞌbaj len akꞌab.
Inin tzun tulejtz, ninin ul yos tuchꞌ. 11 Poro yi eꞌaꞌtz wiꞌnin ẍchiꞌcheꞌn chicꞌuꞌl bantz te Jesús. Nin oc jun chitxumuꞌn yi ẍeꞌn quilej tan chimakol wutz.
Yi chijeꞌn txaꞌij yi coblaj apostl
(Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)
12 Itzun bantz, nin ben Jesús wi jun juꞌwtz tan nachleꞌn Ryos. Baj cuntunin jun akꞌbalaꞌtz taꞌn tan nachleꞌn Kataj. 13 Yi tuleꞌn skil, nin eꞌ ẍchak yi eꞌ ẍchusbeꞌtz teꞌj, nin je xtxaꞌol coblaj ẍchixoꞌl. Toqueꞌn tzun tkꞌol chibiꞌ tetz apostl. 14 Ej nin je chibiꞌ yi eꞌ yi jeꞌ xtxaꞌol: Simón yi nchaꞌtz oc biꞌ tetz Luꞌ; Leẍ, yi titzꞌun Luꞌ; Jacow, Waꞌn, Liꞌp, Bartolomé, 15 Teꞌy tu Maẍ, Jacow yi cyꞌajl Alfeo, Simón yi zelote,b 16 Judas, yi cyꞌajl Jacow; tu Judas Iscariot yi jatxon Jesús.
Yi toqueꞌn Jesús tan chichusleꞌn jun cꞌoloj wunak
(Mt 4.23-25)
17 Cweꞌn tzaj tzun scyuchꞌ yi eꞌ ẍchusbeꞌtz wi jun chkꞌajlaj kale ateꞌt jun cꞌoloj wunak. Yi eꞌ wunakaꞌtz, choꞌn chisajeꞌn lakak eꞌchk amaꞌl cwent Judea, tu Jerusalén, tu yi amaꞌl cwent yi tnum Tiro tu yi tnum Sidón. Cyakil cuꞌn yi eꞌaꞌtz, eꞌ baj opon len tan tbiteꞌn yol Jesús, nin tan tuleꞌn yos scyuchꞌ. 18 Nchaꞌtz at eꞌ yi wiꞌnin qꞌuixcꞌuj ateꞌ cuꞌnt cyakꞌun eꞌchk espíritu cwent Baybaꞌn. 19 Yi cyetz cyajbil iꞌtz tan macleꞌn quen te Jesús, na at jun porer teꞌj yi na xcyeꞌ tan tulseꞌn yos scyuchꞌ cyakil wunak.
Yi eꞌ yi bintzinin at chibanl
(Mt 5.1-12)
20 Xmayineꞌn nin tzun Jesús scyetz yi eꞌ ẍchusbeꞌtz, nin ben tlol scyetz:
“Baꞌn cyeruꞌ yi eꞌuꞌ mebaꞌ, na ateꞌ nin cyeruꞌ-tz tkꞌab Ryos.
21 “Baꞌn cyeruꞌ yi eꞌuꞌ mucꞌul weꞌj, na tzantzaj quiꞌt chimucꞌuꞌ weꞌj. Baꞌn cyeruꞌ yi na chokꞌuꞌ jaluꞌ, na tzantzaj ẍchitzatzinkuꞌ.
22 “Baꞌn cyeruꞌ yi na chiꞌch chicꞌuꞌl wunak scyeꞌjuꞌ. Baꞌn cyeruꞌ yi na cheꞌluꞌ lajuꞌn cyaꞌn wunak. Baꞌn cyeruꞌ yi na chijislijuꞌ cyaꞌn wunak. Baꞌn cyeruꞌ yi na aꞌlchij yi quiꞌc xac chibiꞌuꞌ. Baꞌn cyeruꞌ ko na chitzanuꞌ tan mucꞌleꞌn cyakil yi eꞌchk qꞌuixcꞌujaꞌtz tan tuꞌ yi na chixomuꞌ sweꞌj. 23 Chitzatzinkuꞌ yil bajij yi eꞌchk takleꞌnaꞌseꞌj scyeꞌjuꞌ, chitzatzinkuꞌ na xchicambajeꞌuꞌ jun balaj oy yil choponuꞌ tcyaꞌj. Poro quil cheꞌluꞌ yab teꞌj yil choꞌc wunak tan chibuchleꞌnuꞌ, na nchaꞌtz eꞌ uꞌlij yi eꞌ elsanl stziꞌ Ryos tentz cyakꞌun chimam chiteꞌuꞌ.
24 “Poro lastum yi eꞌ ric, na tzantzaj quil jal tzatzin paz cyaꞌn.
25 “Lastum yi eꞌ yi nternin na noj chicꞌuꞌl jaluꞌ, na tzantzaj chitzajk tan weꞌj.
“Lastum yi eꞌ yi na chitzeꞌen jaluꞌ, na tzantzaj ẍchibisunk, nin ẍchokꞌok.
26 “Lastum eꞌuꞌ yi na choꞌc wunak tan talcheꞌn yi chumbalaj nin eꞌuꞌ, na iteꞌn nin xtxolbilaꞌs cyalnak chimam chiteꞌuꞌ scyetz yi eꞌ subul nak tentz, yi cyocsaj quib tetz elsanl stziꞌ Ryos, poro quiꞌ.
Kalokꞌeꞌ chiwutz kacontr
(Mt 5.38-48; 7.12)
27 “Ma jaluꞌ swaleꞌ nin jun xtxolbil scyeruꞌ yi eꞌuꞌ yi na chitzanuꞌ tan tbiteꞌn inyol. Chilokꞌewuꞌ chiwutz yi eꞌ yi na chiꞌch chicꞌuꞌl scyeꞌjuꞌ. 28 Chicꞌucheꞌuꞌ chibanl yi eꞌ yi na chitzan tan pateꞌn chibiꞌuꞌ. Chinacheꞌuꞌ Kataj squibaj yi eꞌ yi na chibuchun scyeꞌjuꞌ. 29 Kol loꞌon jalaj xak chitziꞌuꞌ, cyakꞌ ninuꞌ jalajt. Naꞌ scyetz yil majonlen yi chicẍeꞌyuꞌ, nchaꞌtz baꞌn cyakꞌuꞌ amaꞌl tetz tan telseꞌn chicmiꞌẍuꞌ. 30 Kol chijak wunak jun takleꞌn scyeruꞌ, cyakꞌ ninuꞌ scyetz. Kol tzꞌel majij jun takleꞌn scyeruꞌ, quil chijakuꞌ junt tir. 31 Yi eꞌ cyeruꞌ na chitzatzinuꞌ yi na bajij jun baꞌn scyeruꞌ. Nchaꞌtz bin eꞌ cyeruꞌ-tz, chibneꞌuꞌ bin jun baꞌn scyetz wunak.
32 “Na yi ko ntin na chipekꞌuꞌ scyeꞌj yi eꞌ yi na chipekꞌ scyeꞌjuꞌ, ¿mbil chicambajuꞌ teꞌj? Quiꞌc, na nchaꞌtz na chiban yi eꞌ juchul il. 33 Na yi ko na chibanuꞌ pawor ntin scyetz yi eꞌ yi na chiban pawor scyeruꞌ, ¿mbil chicambajuꞌ teꞌj? na yaꞌtz na chiban yi eꞌ juchul il. 34 Quil cyakꞌuꞌ cꞌmoꞌn ntin scyetz yi eꞌ yi baꞌn na chichoj. Ko yaꞌtz na chibanuꞌ ¿mbil chicambajuꞌ teꞌj tcyaꞌj? na yaꞌstzun na chiban yi eꞌ juchul il. Yi eꞌ juchul il na cyakꞌ cꞌmoꞌn ntin tan chicambal junt tir. 35 Chilokꞌewuꞌ yi chicontruꞌ. Chibaneꞌuꞌ jun baꞌn scyetz. Cyakꞌeꞌuꞌ cꞌmoꞌn scyetz, mpe quiꞌtk tzꞌul junt tir. Kol chibanuꞌ taneꞌn cyakil yi xtxolbilaꞌseꞌj, ẍchitxꞌaconkuꞌ, nin tzꞌocopon muꞌẍ tal cyajtzaꞌkluꞌ, chi taneꞌn yi tajtzaꞌkl Kataj Ryos, na iteꞌn nin iꞌ na el kꞌajab scyeꞌj yi eꞌ yi qui na chityoẍin tetz. Nin na el kꞌajab scyeꞌj yi eꞌ mal nak. 36 Elk bin chikꞌajabuꞌ scyeꞌj wunak, chi na el kꞌajab Ryos scyeꞌj cyeruꞌ.
Quil kayol paltil junt
(Mt 7.1-5)
37 “Quil cyaluꞌ yi quiꞌc xac junt wunak. Qui tzun jal cyeruꞌ chipaltiluꞌ swutz Ryos. Quil choꞌcuꞌ tan yolcheꞌn til junt. Qui tzun jal cyeruꞌ quiluꞌ swutz Ryos. Chicuyeꞌuꞌ chipaj yi eꞌ wunak, tzun cuylok cyeruꞌ chipajuꞌ-tz tan Ryos. 38 Choyinkuꞌ scyetz wunak, tzun tkꞌeꞌ Ryos xel scyeruꞌ. Stkꞌeꞌ Ryos jun balaj oy scyeruꞌ tetz xel yi muꞌẍ yi na cyakꞌuꞌ. Nim teꞌn yi maꞌlbil yi xconk taꞌn tan takꞌleꞌn xel scyeruꞌ. Ej nin chin titztuj cuꞌn, chin txakꞌij cuꞌn, nin spulink wiꞌ yil takꞌ Ryos scyeruꞌ. Na quib yi na chibanuꞌ scyeꞌj wunak, iteꞌn nin sbneꞌ Ryosaꞌtz scyeꞌjuꞌ,” stzun Jesús scyetz.
39 Ej nin tal junt elsawutzil scyetz:
“Iẍkaj atk rmeril tan toqueꞌn jun moyiꞌẍ tan ẍchajleꞌn beꞌ junt moyiꞌẍ, na chicabil nchiben tzoyp tjul. 40 Niꞌcuꞌn tzun quitaneꞌn yi eꞌ aj chusunl, quil jal mas cyetz cyajtzaꞌkl ko quiꞌc mas tajtzaꞌkl yi chusul cyetz. Mpe nink tzꞌaꞌw cyakil cuꞌn yi ẍchusuꞌn yi chusul cyetz cyaꞌn, ntinaꞌtz nin cyajtzaꞌkl sjaloktz, na ntinaꞌtz nin tajtzaꞌkl yi chusul cyetz.
41 “¿Nxac na chitzanuꞌ tan xtxumleꞌn yi paltil junt? Na niꞌcuꞌn yi jun ajtzaꞌklaꞌtz chi yi nink chocuꞌ tan telseꞌn tzaj yi tal tzꞌis yi at le wutz junt, nin qui na chinachonuꞌ te yi jun wutzileꞌn tzꞌis yi at te cyeruꞌ chiwutzuꞌ. 42 Qui na yub yi na choꞌcuꞌ tan banleꞌn taneꞌn yi til junt ko qui na chibanuꞌ taneꞌn yi cyeruꞌ chipaltiluꞌ. Ko yaꞌtz na chibanuꞌ, niꞌcuꞌntz chi nink cyal ninuꞌ tetz junt: ‘Yaj, catzam. Wucyꞌajeꞌl tzaj jun tal niꞌ tzꞌis yi at le awutz.’ Ej nin qui na chinachonuꞌ te jun chin kꞌeꞌaj tzꞌis yi at te cyeruꞌ chiwutzuꞌ. Ko yaꞌtz na chibanuꞌ, chin juntlen nin eꞌuꞌ. Bajx chinuqꞌueꞌ quibuꞌ squibil quibuꞌ, kalenaꞌs tzun chinucꞌuꞌ yi paltil junt.
Tan yi eꞌchk takleꞌn yi na ban jun yaj na lajluchax tajtzaꞌkl
(Mt 7.17-20; 12.34-35)
43 “Na ko ploj jun loꞌbaj, ploj nin yi tzeꞌ. Nchaꞌtz, yi ko ploj jun wiꞌ tzeꞌ, ploj nin yi loꞌbajil. 44 Tan yi eꞌchk wutz jun wiꞌ tzeꞌ yi na takꞌ, na el katxum tetz yi ko baꞌn tzeꞌ nka ploj. Jun wiꞌ pajl qui na takꞌ laranch. Nchaꞌtz jun wiꞌ xtxoyb chej, qui na takꞌ loꞌbaj txꞌiꞌx. 45 Nchaꞌtz quitaneꞌn yi eꞌ balaj nak. Ntin yi eꞌchk takleꞌn balaj na chipekꞌ tan banleꞌn. Ma yi eꞌ mal wunak, ntin eꞌchk takleꞌn cachiꞌ na chipekꞌ tan banleꞌn, na quib nin kutaneꞌn tu kajtzaꞌkl, iteꞌn nin kutaneꞌnaꞌs.
Yi elsawutzil tetz cuꞌseꞌn xeꞌtzbil cob caꞌl
(Mt 7.24-27)
46 “¿Nxac na cyaluꞌ ‘Wajcaw’ swetz nin qui na chitzanuꞌ tan banleꞌn taneꞌn yi incaꞌwl? 47 Swaleꞌ nin jun elsawutzil scyeruꞌ yi ẍeꞌn quitaneꞌn yi eꞌ yi xomcheꞌ sweꞌj, yi eꞌ yi na quibit inyol, nin yi na chiban taneꞌn. 48 Niꞌcuꞌn eꞌ chi jun yaj yi oc tan jeꞌseꞌn jun tetz caꞌl. Toqueꞌn tzuntz tan cuꞌseꞌn xe. Nim ben yi xeꞌ caꞌl taꞌn jalen cuꞌn cweꞌn poneꞌn te xak. Yaꞌstzun xeꞌt-tzit xeꞌ caꞌl taꞌn. Chaꞌstzun te yi telemuleꞌn jun chin tzanlaꞌ, nin yi tponeꞌn bowl te caꞌl, quinin cuꞌ wocꞌ tan yi aꞌ, na cuꞌnak pon yi xeꞌtzbil te xak. 49 Poro yi eꞌ yi na quibit inyol nin qui na chitzan tan banleꞌn taneꞌn, niꞌcuꞌn eꞌ chi jun yaj yi choꞌn jeꞌn nucꞌul yi caꞌl tib puklaj. Quiꞌc mas benak xeꞌtzbil yi caꞌl taꞌn ttxꞌotxꞌ. Ma yi tponeꞌn bowl yi aꞌ teꞌj, quinin xtxꞌaj, na lacꞌcheꞌn tuꞌ tib puklaj. Jalcuꞌn cweꞌn wocꞌ. Cuꞌ tunin much yi jun caꞌlaꞌtz. Choꞌn cuꞌn sbajok scyeꞌj yi eꞌ yi na quibit inyol, poro qui na choꞌc tan banleꞌn taneꞌn, —stzun Jesús scyetz.