YI BALAJ STZIBLAL YI CYAJNAK CYEN STZꞌIBAL LUCAS
Yi xeꞌtzbil xtxolbil
1
1 I bin jaluꞌ taꞌ Teófilo, at wiꞌnin eꞌ yi ja choꞌc tan stzꞌibeꞌn cyen yi xtxolbil te yi mbi cuꞌn bajij skaxoꞌl. 2 Yaꞌstzun yi xtxolbil yi chusijchoꞌt te cyakꞌun yi eꞌ aj txolinl yi ilon yi mbi cuꞌn bajij le xeꞌtzbil tzaj. 3 Nchaꞌtz in taꞌ, inoꞌcnakin tan xtxumleꞌn cyakil yi xtxolbilaꞌtz, chaꞌstzun te ja intxum tan beneꞌn intzꞌibal teruꞌ yi mbi cuꞌn bajij le xeꞌtzbil tzaj, 4 na na waj yil tzꞌel xtxumuꞌ tetz yi bintzinin yi xtxolbil yi bitaꞌnt tanuꞌ.Yi talol yi ángel yi stzꞌitzꞌok Waꞌn Bautist
5 Itzun bantz yi at tzaj Herodes tan cawuꞌn squibaj yi eꞌ aj Judea, at tzun jun paleꞌ yi na biꞌaj Zacarías. Iꞌ jun scyeri yi jun kꞌuꞌj paleꞌ yi na chibiꞌaj Abías. Yi txkel Zacarías na biꞌaj Elizabet. Xonl kꞌajtzun Aarón iꞌ. 6 Chumbalaj nin eꞌ, nin chin tzꞌaknak cuꞌn eꞌ swutz Ryos. Quiꞌc muꞌẍ yolbil cyetz. 7 Nsken chibiꞌẍin chicabil, poro quiꞌc nin jun tal chinitxaꞌ na jal, na quiꞌc talbil Elizabet.
8 Ej itzun yi nojeꞌn cyen kꞌejlal yi chimunl yi jun kꞌuꞌj paleꞌaꞌtz, 9 choꞌn tzun toqueꞌn lajpuj yi pateꞌn incens te Zacarías le amaꞌl yi chin xan nin. 10 Ej nin te yi na tzan Zacarías tan pateꞌn incens, choꞌn tzun ateꞌ cyakil wunak wutzkꞌanil tan nachleꞌn Ryos. 11 Ma yi tocomponeꞌn tan banleꞌn taneꞌn yi munl, jeꞌn tzun jobtuj jun ángel tetz Kajcaw swutz iꞌ. Choꞌn cweꞌn txiclok xlaj yi patbil incens. 12 Yi beneꞌn tilol Zacarías, wiꞌnin teleꞌn yabtz teꞌj, nin wiꞌnin xobeꞌntz. 13 Sajeꞌn tzun tlol yi ángel tetz:
—Zacarías, quil cxob, na ja tbit Ryos yi atziꞌ yi akul. Stalaj Elizabet yi awuxkel jun tal. Waꞌn sbneꞌ yi biꞌ. 14 Cẍtzatzink teꞌj. Nin chitzatzink wiꞌnin wunak teꞌj. 15 Stkꞌeꞌ Ryos kꞌej iꞌ yil chꞌuy. Quil baj win taꞌn. Quil baj xcꞌalaꞌ taꞌn. Te yi ntaxk ul itzꞌok nojnak yi talmaꞌ tan yi Espíritu Sant. 16 Nin xcyek iꞌ tan xtxꞌixpeꞌn cyajtzaꞌkl wiꞌnin aj Israel tan chixomeꞌn te yi Cyajcaw yi chiRyosil. 17 Sbajxok iꞌ tan talcheꞌn yi xom tzaj yi Cristo, yi jun yi at tulbil. Choꞌn sbneꞌ iꞌ tan xtxoleꞌn chi banak kꞌajtzun Elías. Chin wiꞌ nin iꞌ sbneꞌ, na, xcyek tan xtxꞌixpeꞌn cyajtzaꞌkl yi eꞌ wunak, bantz jaleꞌn tzatzin paz ẍchixoꞌl tu chinitxajil. Nin xcyek iꞌ tan xtxꞌixpeꞌn cyajtzaꞌkl yi eꞌ pajol caꞌwl tan chixomeꞌn te cyajtzaꞌkl yi eꞌ balaj. Tzꞌocopon iꞌ tan nucꞌleꞌn cyajtzaꞌkl yi eꞌ wunak, bantz list ateꞌt tan cꞌulcheꞌn Kajcaw, —stzun ángel bantz tetz Zacarías.
18 —Poro ¿ẍeꞌn ljal kanitxaꞌ? na ja kabiꞌẍin tu wuxkel, —stzun Zacarías bantz tetz yi ángel.
19 Sajeꞌn tzun stzaꞌwel yi ángel:
—Yi in wetz, in Gabriel. In ẍchakum Ryos. Ja chinsaj chakij tan talcheꞌn tzawetz yi balaj stziblal yi na wal nin tzatz. 20 I bin jaluꞌ, tan paj yi qui mawocsaj inyol, cẍocopon mem. Quiꞌt cẍjilon jalen cuꞌn yil tzꞌel cuꞌn te yi yol yi na wal nin tzatz. Yil tzꞌopon kꞌejlal, tzꞌelk cuꞌn teꞌj, —stzun yi ángel bantz.
21 Ma yi wunak, tircuꞌn na chitzan tan ẍchꞌiweꞌn Zacarías wutzkꞌanil, nin wiꞌnin cyeleꞌn yab teꞌj, na wiꞌnin tiemp aꞌtij Zacarías le amaꞌl yi wiꞌnin xanil. 22 Ma yi teleꞌn tzaj, quiꞌt na aꞌw yol taꞌn. Teleꞌn tzun chitxum wunak tetz yi at jun takleꞌn noj quentz swutz iꞌ le amaꞌl yi wiꞌnin xanil. Na yi teleꞌn tzaj, sken oc tetz mem. Jalt yi kꞌab na ban tzaj scyetz wunak.
23 Yi stzajeꞌn wiꞌ yi munl iꞌ le templo, nintzun ajtz xe caꞌl. 24 Oqueꞌn nin ban lacꞌpuj yi niꞌ te Elizabet. Oꞌ tzun xaw cyaj cyen iꞌ-tz xe caꞌl. Wiꞌnin txumuꞌn atit teꞌj yi mbi cuꞌn taneꞌn iꞌ. 25 “Ryos makꞌon tzaj swetz tan quiꞌt cyalol wunak yi quiꞌc inxac,” stzun Elizabet tcꞌuꞌl cuntuꞌ.
Yi jiloneꞌn ángel tetz Mariy
26 Te yi at Elizabet le kakiꞌn xaw, sajeꞌn tzun ẍchakol Ryos yi ángel Gabriel le tnum Nazaret cwent Galilea. 27 Choꞌn tzun tponeꞌntz tan yol tu jun xun yi na biꞌaj Mariy. Yi jun xunaꞌtz, ntaxk cunin til wutz jun yaj. Ntin tuꞌ nsken bixeꞌ chiyol tu jun yaj yi na biꞌaj Ẍep. Yi jun Ẍepaꞌtz, xonl kꞌajtzun rey Luwiy iꞌ. 28 Yi tocomponeꞌn yi ángel kale atit Mariy, itzun taltz:
—Quech Mariy. Yi aẍatz ja jal abanl swutz Ryos, na at iꞌ tzaweꞌj. Ej nin at mas atz abalajil ẍchiwutz cyakil xnaꞌn, —stzun yi ángel bantz tetz.
29 Yi beneꞌn tbital Mariy yi yol ángel, nin el yabtz teꞌj, na qui nin el xtxum tetz.
30 —Quil cxob Mariy, na Ryos makꞌon tzaj yi xtxaxl talmaꞌ tzawibaj. 31 Chaꞌstzun te, tzawekaj pwokil jun niꞌ. Tzawalaj jun awal, nin tzawakꞌ quen yi biꞌ tetz JESUS. 32 Tzꞌakꞌlok kꞌej iꞌ, nin tzꞌaꞌlchok yi Cyꞌajl Ryos iꞌ. Ej nin yi Kajcaw yi kaRyosil, iꞌ tzꞌakꞌon yi caꞌwl tkaꞌb awal. Chi sajleꞌn kꞌajtzun rey Luwiy tan cawuꞌn, nchaꞌtz sbneꞌ iꞌ tetz. 33 Tzꞌocopon iꞌ tetz chireyil yi eꞌ xonl Jacow, yi eꞌ atanum, tetz ben kꞌej ben sak, —stzun ángel bantz tetz Mariy.
34 Itzun ben tlol Mariy tetz ángel:
—¿Ẍeꞌn tzuntz? Iẍkaj jak wil jun yaj, —stzun Mariy bantz.
35 —Qui bin cẍbisun na cuꞌ ul yi Espíritu Sant tzawibaj tu yi porer Ryos. Chaꞌstzun te yi jun niꞌ yi stzꞌitzꞌok tzaweꞌj, chin xan nin sbneꞌ. Nin tzꞌaꞌlchok yi iꞌ Cyꞌajl Ryos. 36 Nchaꞌtz taneꞌn Elizabet yi axonl. Biꞌẍil tlen njeꞌ tekal pwokil jun niꞌ. At iꞌ tcꞌuꞌl kakiꞌn xaw jaluꞌ. Wech quiꞌc talbil iꞌ. 37 Poro tan tuꞌ porer Ryos stzꞌitzꞌok yi jun niꞌaꞌtz teꞌj, na quiꞌc nin jun takleꞌn yi quiꞌk xcyeꞌ Ryos teꞌj, —stzun ángel bantz tetz Mariy.
38 —Baꞌn bin. Baꞌn noꞌc tetz xconsbeꞌtz Ryos chi na tal tzajuꞌ swetz, ko yaꞌtz tajbil iꞌ, —stzun Mariy bantz tetz ángel.
Ajeꞌn nintzun ban tetz ángel.
Yi xaꞌkeꞌn Mariy tan xajseꞌn Elizabet
39 Qui nin ben ẍkon mas kꞌej yi beneꞌn Mariy tan xajseꞌn Elizabet. Choꞌn tzun najlij tetz Elizabet wiꞌwtz le jun aldey cwent Judea. 40 Ma jeꞌn poneꞌn Mariy le caꞌl Zacarías, nintzun kꞌajlan nintz tetz Elizabet.
41 Itzun bantz yi tbital Elizabet yi yol Mariy, jeꞌn tzun yuquil tib yi niꞌ twankil Elizabet. Nojeꞌn tzun yi talmaꞌ Elizabet tan yi Espíritu Sant. 42 Tetz cuꞌn talmaꞌ toqueꞌn tan yol, itzun taltz:
—¡Mariy, ja jal mas atz abanl ẍchiwutz cyakil xnaꞌn, nin nchaꞌtz yi tal niꞌ yi tzꞌitzꞌok tzaweꞌj, at banl Ryos tibaj! 43 ¿Mbi tzuntz ncẍuꞌl tan inxajseꞌn? ¿At ptzun loꞌ mas weri inkꞌej tzawutz tzatz? na yi aẍatz aẍ xtxuꞌ Kajcaw sbneꞌ. 44 Na yi nwit ayol, ninin njeꞌ yuquil tib yi tal niꞌ yi at tinwankil, tan yi tzatziꞌn yi at cuꞌnt. 45 Baꞌn cẍtzatzin jaluꞌ, na ja awocsaj yol Kataj. Tzꞌelepon tzun kꞌab Kajcaw te yi yol yi alijt cyen taꞌn, —stzun Elizabet tetz Mariy.
46 Toqueꞌn tzun Mariy tan yol, itzun taltz:
“Nternin na wakꞌ inkꞌajsbil tetz Kajcaw.
47 Nin wiꞌnin na chintzatzin te iꞌ,
na iꞌ colol wetz.
48 Ja el kꞌajab sweꞌj. Wech quiꞌc inkꞌej.
Quiꞌc ekaꞌn waꞌn. Poro, tbit tzajuꞌ.
Sbneꞌ opon tunintz scyaleꞌ wunak:
‘Baꞌn tetz Mariy, na at banl Kataj tibaj.’
49 Scyaleꞌ yi jun xtxolbilaꞌtz swetz
na ja bnix wiꞌnin eꞌchk takleꞌn balaj sweꞌj, tan Kataj Ryos.
Na at wiꞌnin porer tuchꞌ. Nin chin xan nin tetz biꞌ.
50 Ej nin na el kꞌajab scyeꞌj cyakil yi eꞌ yi na cyek ẍchiꞌ iꞌ.
51 Chin wutzileꞌn milawr bnixnak taꞌn,
na xitnak cyajtzaꞌkl yi eꞌ yi cyocsaj quib nim.
52 Elnak chikꞌej yi eꞌ wiꞌtz ajcaw taꞌn.
Ma yi eꞌ mebaꞌ, akꞌlij chikꞌej taꞌn.
53 Yi eꞌ mebaꞌ, yi nternin el cyalmaꞌ teꞌj,
yaꞌstzun yi eꞌ yi jalnak chibanl taꞌn.
Ma yi eꞌ ric, yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzaꞌkl,
yaꞌstzun yi eꞌ yi elnak chikꞌej taꞌn.
54 Yi oꞌ ketz yi oꞌ aj Israel, yi kakꞌoꞌnt kib tan kaxconeꞌn tetz Ryos, chꞌeyaꞌn choꞌt taꞌn,
na alijt cyen scyetz yi eꞌ kamam kateꞌ
yi tzꞌocopon iꞌ tan kuchꞌeyeꞌn.
55 Ja el cuꞌn iꞌ te yi yol yi alijt cyen taꞌn
tetz kꞌajtzun kamam Abraham, scyuchꞌ yi eꞌ mamaj iꞌ.
Na tetz ben kꞌej ben sak teraꞌtz yi yol yi alijt cyen taꞌn,” stzun Mariy bantz.
56 Ox tzun xaw cyaj cyen Mariy tu Elizabet, kalenaꞌs tzun tajeꞌn tzaj xe tetz caꞌl.
Yi titzꞌeꞌn Waꞌn Bautist
57 Itzun bantz yi stzꞌakeꞌn xawlil Elizabet, nintzun ul yostz tuchꞌ iꞌ. Xicy tzun ban yi niꞌ yi itzꞌij teꞌj. Wiꞌnin tzatzineꞌn teꞌj. 58 Nchaꞌtz yi eꞌ wisin scyuchꞌ yi eꞌ chixonl, wiꞌnin chitzatzineꞌn yi quibital yi sken ul yos tuchꞌ tan banl talmaꞌ Kataj.
59 Ej itzun yi stzꞌakeꞌn wajxok kꞌej tan yi niꞌ, nintzun eꞌ opon cobox wunak tan toqueꞌn jun senil te yi wankil yi niꞌ yi na biꞌaj circuncisión.a Toqueꞌn tzun kloꞌ cyakꞌol biꞌ yi niꞌ tetz Zacarías, na yaꞌstzun biꞌ yi taj.
60 Poro qui nin cuji yi xtxuꞌ, nintzun taltz:
—Quiꞌ. Waꞌn sbneꞌ biꞌ, —stzun xtxuꞌ.
61 —Poro quiꞌc nin jun xonluꞌ yi yaꞌtzk na biꞌaj, —cheꞌch yi cobox wunakaꞌtz.
62 Cyoqueꞌn tzun tan jakleꞌn tetz Zacarías tan chikꞌab yi mbi biꞌ tulej. 63 Beneꞌn tzun jakol iꞌ jun maꞌcl, tan stzꞌibeꞌn, nin cu stzꞌibal yi tetz tajbil. Itzun na tal yi cuꞌ stzꞌibal iꞌtz: ‘Waꞌn biꞌ teꞌtz.’ Wiꞌnin cyeleꞌn yab wunaktz teꞌj.
64 Ej nin iteꞌn nin rataꞌtz taꞌweꞌnt yol tan Zacarías. Yi jiloneꞌn, nin octz tan takꞌleꞌn kꞌajsbil tetz Ryos.
65 Ma cyakil yi eꞌ wisin scyuchꞌ yi eꞌ yi najlcheꞌ-tz wiꞌwtz cwent tetz Judea wiꞌnin cyeleꞌn yabtz te cyakil yi mbi bajij, nintzun ben loꞌon stziblal cyaꞌn. 66 Nin eꞌ octz tan xtxumleꞌn, nin tan jakleꞌn squibil quib: “¿Mbi nin loꞌ sbneꞌ yi jun niꞌaꞌtz yil chꞌuy?” cheꞌch cyetz.
Cyal yi yolaꞌtz na bintzinin, at banl Kataj tib yi niꞌ.
Yi toqueꞌn Zacarías tan bitz
67 Ma Zacarías, yi taj niꞌ, nintzun oc tan takꞌleꞌn kꞌajsbil tetz Ryos tan porer yi Espíritu Sant yi titzꞌeꞌn yi niꞌ. 68 Itzun taltz:
“I bin jaluꞌ ¡kakꞌeꞌ bin kakꞌajsbil tetz Kajcaw, yi kaRyosil, yi oꞌ aj Israel, na ja ul iꞌ tan kaxajseꞌn, nin tan kalokꞌcheꞌn, yi oꞌ ketz, yi oꞌ tanum iꞌ!
69 Nin ja saj ẍchakol jun colpinl ketz yi chin cham nin.
Choꞌn njal ẍchixoꞌl yi eꞌ xonl kꞌajtzun kamam Luwiy, yi ẍchakum iꞌ tentz.
70-71 Kakꞌeꞌ bin kakꞌajsbil tetz Ryos,
na le xeꞌtzbil tzaj alijt cyen taꞌn yi skaclaxok ẍchikꞌab yi eꞌ kacontr, nin ẍchikꞌab yi eꞌ yi na chiꞌch chicꞌuꞌl skeꞌj.
Yaꞌstzun talnak iꞌ tan chitziꞌ yi eꞌ elsanl stziꞌ iꞌ yi xansaꞌn cheꞌt tentz.
72 Na alijt cyen taꞌn scyetz yi eꞌ kamam kateꞌ yi tzꞌelepon kꞌajab iꞌ scyeꞌj.
Ma jaluꞌ, ja tzun ul txꞌakxuj yi jun yolaꞌtz tcꞌuꞌl yi wiꞌnin xanil.
73-74 Ej nin talnak Ryos tetz kꞌajtzun kamam Abraham yi skaclaxok ẍchikꞌab yi eꞌ kacontr.
Chaꞌstzun te, yil koꞌc tan banleꞌn kamunl jaluꞌ, quil kaxob scyetz yi eꞌ kacontr.
75 Nchaꞌtz alijt cyen takꞌun iꞌ,
yi stzꞌakꞌlok amaꞌl sketz tan kabnol kamunl swutz iꞌ.
Ej nin alijt cyen takꞌun iꞌ,
yi stzꞌakꞌlok amaꞌl sketz tan kabnol taneꞌn yi tetz tajbil, jalen cuꞌn lkaquim.
76 I bin jaluꞌ niꞌ, tzabiꞌaj elsanl stziꞌ Ryos,
na cẍbajxok swutz Kajcaw tan talcheꞌn stziblal.
77 Cxconk tan teleꞌn katxum tetz yi mero colpiꞌn ibaj.
Iꞌtz yi scuylok kapaj.
78 Na ja el kꞌajab Ryos skeꞌj, na at tulbil iꞌ skaxoꞌl.
Tzꞌul iꞌ tan katxekeꞌn, chi na ban kꞌej yi na jeꞌ ul.
Chaꞌstzun sbantz yil tzꞌul tzaj iꞌ.
79 Tzꞌul iꞌ tan xtxekeꞌn chibeꞌ yi eꞌ yi ateꞌ tul tzꞌoꞌtz,
yi eꞌ yi na chixob tetz quimichil.
Nchaꞌtz tzꞌul iꞌ tan ẍchajleꞌn sketz yi beꞌ kale na jaleꞌt yi tzatzin paz skaxoꞌl tu Ryos,” stzun Zacarías bantz.
80 Chꞌuyeꞌn nintzun ban tetz niꞌ-tz, nin wiꞌnin jaleꞌn balajil swutz Ryos. Choꞌn najeweꞌn tcꞌuꞌl eꞌchk amaꞌl yi tzꞌinunin tuꞌ jalen cuꞌn yi tucumuleꞌn yi tiemp tan ẍchajol tib ẍchiwutz yi eꞌ tanum aj Israel.