Yi xaꞌkeꞌnt Jesús Nazaret
(Mt 13.53-58; Lc 4.16-30)
6
1 Yi wiꞌt bnixeꞌn yi eꞌchk xtxolbileꞌj, nintzun aj junt tir le tetz tanum. Nin eꞌ xom nin eꞌ ẍchusbeꞌtz teꞌj.2 Itzun le jun kꞌej ujleꞌn, nintzun oc Jesús tan chichusleꞌn wunak le sinagoga. Yi quibital wunak yi chusuꞌn yi takꞌ iꞌ, wiꞌnin tzun cyeleꞌn yabtz teꞌj.
—¿Ẍeꞌn njal tajtzaꞌkl yi yajeꞌj? ¿Qui bi chusuꞌnil yi cyꞌaꞌn taꞌn, nin ẍeꞌn na xcyeꞌ tan banleꞌn milawr? 3 Na seꞌol tuꞌ iꞌ. Tal Luꞌch tuꞌ iꞌ. Nin yi eꞌ titzꞌunx iꞌtz nocx Jacow tu nocx Ẍep tu Judas tu Simón. Nin nchaꞌtz yi eꞌ tanub, choꞌn najlcheꞌ tzoneꞌj tkatanum, —cheꞌch wunak squibil quib.
Chaꞌstzun te quinin jal kꞌej Jesús ẍchiwutz yi eꞌ tanum. 4 Nin chaꞌstzun te tlol Jesús yi xtxolbileꞌj scyetz:
—Bintzi yi na aꞌlchij: ‘Cyakil wunak na cyakꞌ kꞌej jun elsanl stziꞌ Ryos. Poro yi eꞌ tetz tanum, nin yi eꞌ najal, qui na cyakꞌ kꞌej iꞌ,’ —chij Jesús bantz scyetz.
5 Quiꞌc tzun milawr bnix cyen taꞌn le tetz tanum. Ntin je tkꞌol kꞌab tib cobox tal yabiꞌẍ, nin ul yos scyuchꞌ. 6 Ej nin wiꞌnin teleꞌn yab Jesús scyeꞌj yi eꞌ tetz tanum tan paj yi quinin cyocsaj yi at porer tuchꞌ. Choꞌn tzun beneꞌntz lakak aldey yi at nakaꞌjil yi tanum iꞌ tan chichusleꞌn wunak.
Yi chibeneꞌn ẍchakol Jesús yi coblaj ẍchusbeꞌtz
(Mt 10.5-15; Lc 9.1-6)
7 Ej nin eꞌ saj ẍchakol Jesús yi coblaj ẍchusbeꞌtz teꞌj, nin baj octz tan chichakleꞌn nin tan txoliꞌn. Quicobenleꞌn eꞌ baj beneꞌn lakak eꞌchk amaꞌl. Poro yi ntaxk chiben, nintzun takꞌ Jesús yi porer scyetz tan chilajeꞌn len yi eꞌ espíritu cwent Baybaꞌn ẍchiwankil wunak. 8 Nchaꞌtz takꞌ iꞌ jun caꞌwl scyetz tan qui beneꞌn quicyꞌal jun eꞌchk takleꞌn, ntin takꞌ amaꞌl scyetz tan beneꞌn chitxꞌamij. Poro qui takꞌ amaꞌl tan beneꞌn quicyꞌal chisam, mpe chiwaꞌ nka yi chipuꞌk. 9 Ntin takꞌ amaꞌl scyetz tan toqueꞌn nin chixajab yi tal suquij wutz tuꞌ. Nin ntin takꞌ iꞌ amaꞌl scyetz tan xconeꞌn yi beꞌch cyetz yi at nin scyeꞌj. 10 Nchaꞌtz tal iꞌ scyetz:
—Kalel jaleꞌt iposar, ncwentuꞌwok jalen yil xicyꞌ tul junt amaꞌl. 11 Ej nin ko at jun amaꞌl kale qui na cyajwit wunak quibit iyol, ilwok cyen tuꞌ eꞌ. Ntin maswok len yi puklaj te itkan tan ẍchajleꞌn scyetz yi at tulbil chicaws. Jun cuꞌn yol na walnin tzitetz, ko at eꞌ yi quil cyakꞌ amaꞌl tzitetz, tzꞌakꞌlok mas chicaws yi eꞌ wunakaꞌtz swutz chicaws yi aꞌ aj Sodoma tu aj Gomorra.
12 Chibeneꞌn tzuntz tan xtxoleꞌn scyetz wunak yi tajweꞌn tan jeꞌn chitxꞌixpul cyajtzaꞌkl. 13 Nchaꞌtz eꞌ xcyeꞌ tan chilajeꞌn len wiꞌnin espíritu cwent Baybaꞌn chiwankil wunak. Nin oc jun jilwutz aceit cyaꞌn scyeꞌj eꞌ yabiꞌẍ. Nin baj ul len yos scyuchꞌ.
Yi ẍeꞌn cuꞌn ban yi quimeꞌn Waꞌn Bautist
(Mt 14.1-12; Lc 9.7-9)
14 Quibital tzun cyakil wunak yi stziblal Jesús. Nchaꞌtz Herodes yi rey, tbit stziblal, itzun taltz scyetz yi eꞌ tamiw:
—Yaꞌstzun loꞌ kꞌajtzun Waꞌn Bautist. Ja loꞌ itzꞌij junt tir ẍchixoꞌl almaꞌ. Chaꞌstzun te na xcyeꞌ tan banleꞌn eꞌchk milawr, —stzun Herodes scyetz yi eꞌ tamiw.
15 Poro at eꞌ yi cyal:
—Quiꞌ, iꞌtz Elías, yi elsanl stziꞌ Ryos.
Nin at coboxt yi cyal:
—Iꞌ jun elsanl stziꞌ Ryos, chi banakeꞌ yi eꞌ elsanl stziꞌ Ryos tentz.
16 Poro yi tbital Herodes yi stziblal Jesús, itzun taltz:
—Chinch wetz, yi jun yajaꞌtz yi na tzan tan banleꞌn eꞌchk milawraꞌtz, iꞌtz Waꞌn Bautist, yi yaj yi in incawun tan teleꞌn tamij yi wiꞌ. Ja loꞌ itzꞌij junt tir ẍchixoꞌl almaꞌ, —stzun Herodes ban scyetz eꞌ tamiw.
17 Tal iꞌ yi yoleꞌj, na iꞌ ocsan Waꞌn xetzeꞌ, nin iꞌ cawun tan cweꞌn tcaren. Yaꞌstzun ban Herodes tan paj yi quinin tzatzin Waꞌn Bautist te yi tajtzaꞌkl iꞌ. Na nin oc iꞌ tan chipaxeꞌn cuꞌn Liꞌp tu txkel, nin cyokꞌbej quib tu txkel Liꞌp yi na biꞌaj Herodías. Wech na quitzꞌun quitzicy quib Herodes tu Liꞌp. 18 Na i talnak Waꞌn tetz Herodes: “Wiꞌnin xanil yi ncyokꞌbej quibuꞌ tu txkel yi titzꞌunuꞌ.”
19 Nchaꞌtz Herodías, yi txkelbeꞌn Liꞌp, wiꞌnin ẍchiꞌcheꞌn cꞌuꞌl te Waꞌn tan paj yi contr Waꞌn te cyetz cyajtzaꞌkl yi cuꞌ chinucꞌul. Ej nin yi tajbil Herodías iꞌtz tan teleꞌn cuꞌn swutz. Poro quinin jal puntil taꞌn, 20 na elnak xtxum Herodes tetz yi balajil Waꞌn. Nin elnak xtxum tetz yi quiꞌc nin muꞌẍ tal paltil swutz Ryos. Chaꞌstzun te wiꞌnin xobeꞌn iꞌ tan cweꞌn kloꞌ biyol. Quinin tzun na takꞌoꞌk iꞌ amaꞌl tetz Herodías yi txkel tan biyleꞌn cuꞌn. Nchaꞌtz ternin na tzatzin Herodes yi na tbit yi yol Waꞌn. Poro quinin el xtxum tetz yi mbi na elepont yi yol Waꞌn.
21 Ma tetz Herodías ilenin jal puntil taꞌn yi ẍeꞌn sban tan quimeꞌn Waꞌn yi bajeꞌn yi tzatzin yi stzꞌakeꞌn junt tiemp tan Herodes. Je cunin baneꞌj. Txumxij jun chin waꞌaꞌn tan Herodes, nin baj xtxocol iꞌ yi eꞌ wiꞌtz ajcaw scyuchꞌ eꞌ capitán scyuchꞌ yi eꞌ mas wunak yi at chikꞌej Galilea. 22 Tocomponeꞌn tzun yi tal Herodías kale na chitzaneꞌt tan waꞌaꞌn, nin octz tan bixl. Chumbalaj nintzun til Herodes scyuchꞌ yi eꞌ yi ateꞌ-tz wi mes yi ẍeꞌn cuꞌn bixin yi xun.
23 Itzun taltz tetz xun:
—Jakaj swetz yi mbi na taj awalmaꞌ, nin swakꞌeꞌ tzatz. Na sak swutz Ryos yi swakꞌeꞌ cyakil yi mbi cuꞌn tzajak swetz, mpe ik jalaj yi luwar yi na chincawun tibaj, —stzun Herodes tetz xun.
24 Teleꞌn tzaj tzun yi xun, nintzun xjakeꞌ-tz tetz yi xtxuꞌ:
—¿Quibik tzinjak tetz Herodes?
Itzun tal yi xtxuꞌ tetz:
—Cꞌuchaj yi wiꞌ Waꞌn Bautist.
25 Lajkeꞌl nin tzun beneꞌnt swutz Herodes, nintzun jak yi tajbiltz:
—Na waj yil takꞌuꞌ yi wiꞌ Waꞌn Bautist swetz tcꞌuꞌl jun chin platuꞌ. Poro jalcuꞌn, —stzun yi xun.
26 Wiꞌnin tzun bisuneꞌn yi rey, poro tan qui teleꞌn xtxꞌix iꞌ ẍchiwutz yi eꞌ yi ateꞌ teꞌj wi mes, quinin tzun paj yi tajbil yi xun yi na tzan tan jakleꞌn. 27 Jalcunin tzun beneꞌn ẍchakol yi rey jun sanlar tan sajeꞌn ticyꞌleꞌn yi wiꞌ Waꞌn. 28 Beneꞌn tzun yi sanlar kale jopijeꞌt Waꞌn, nin el tamol yi wiꞌ, nin opon tcyꞌal tul jun platuꞌ. Sbe nin beneꞌn tan takꞌleꞌn tetz yi xun. Nin yi xun, nin bentz tan takꞌleꞌn tetz yi xtxuꞌ.
29 Yi quibital yi eꞌ ẍchusbeꞌtz Waꞌn yi mbi cuꞌn bajij, nintzun eꞌ bentz tan ticyꞌleꞌn yi wankil xetzeꞌ tan cweꞌn chimukul.
Yi chiwaneꞌn oꞌ mil yaj tan Jesús
(Mt 14.13-21; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14)
30 Itzun bantz yi chipakxeꞌn tzaj yi eꞌ apostl tan xtxoleꞌn yi tajbil Ryos, chichamol tzun quib tu Jesús, nin chitxoltz tetz yi mbi cunin baj chibnol, nin mbi cuꞌn chitxol scyetz wunak.
31 Yi tbital Jesús chiyol, itzun taltz scyetz:
—Quin, kujek tul jun amaꞌl kale quiꞌcleꞌt wunak.
Tal Jesús yi xtxolbileꞌj na quintech nin wunak tenlẍcheꞌ scyeꞌj. At oponeꞌn, nin at ajeꞌn na chiban. Quiꞌt nin jal amaꞌl cyaꞌn, siquier tan chiwaneꞌn tan paj yi quintech nin wunak scyeꞌj. 32 Chichuc tzun chibeneꞌntz tcꞌuꞌl jun barc tan cyoponeꞌn tul jun amaꞌl kale quiꞌcleꞌt wunak. 33 Poro wiꞌnin eꞌ quil yi naꞌ beneꞌt Jesús scyuchꞌ yi eꞌ ẍchusbeꞌtz. Nin tan paj yi cyajskeꞌn naꞌ eꞌ beneꞌt Jesús, chibeneꞌn tzuntz tan cyoponeꞌn bajx kale atit tpombil. Nchaꞌtz at eꞌ lakak tnum eꞌ baj ben tan tilweꞌn Jesús. 34 Ma yi teleꞌn tzaj Jesús tul yi barc, nin ben tilol yi jun chin cꞌoloj wunakaꞌtz yi nsken chopon. Nintzun okꞌ nin cꞌuꞌltz scyeꞌj, na i cuꞌn cyuchꞌ cneꞌr yi quiꞌc pstor cyetz. Toqueꞌn tzun iꞌ tan chichusleꞌn tan wiꞌnin eꞌchk xtxolbil. 35 Ej nin yi cweꞌn kꞌej, cyoponeꞌn tzun yi eꞌ ẍchusbeꞌtz, itzun cyaltz tetz:
—Taꞌ, ja wiꞌt cu kꞌej, nin yi luwareꞌj chin tzꞌinunin tuꞌ. 36 Cheꞌ ẍchak ninuꞌ yi eꞌ wunak tan chibeneꞌn lakak caꞌl, nin lakak aldey tan lokꞌcheꞌn chiwaꞌ, na quiꞌc chiwaꞌ cyꞌaꞌn cyaꞌn, —cheꞌch yi eꞌ ẍchusbeꞌtz.
37 —Quiꞌ, baꞌn chiwan itaꞌn, —chij Jesús scyetz.
—Poro ẍeꞌn Taꞌ, ¿nkaben peꞌ tan lokꞌcheꞌn cob cient pwok pam tetz chiwaꞌ yi jun chin cꞌoloj wunakeꞌj?
38 —¿Jatnaꞌ pam cyꞌaꞌn itaꞌn? ¡Cun ilwok!
Yi quilol nintzun cyaltz:
—Oꞌeꞌn pam cyꞌaꞌn kaꞌn Taꞌ, tu cob tal cay, —cheꞌch.
39 Poro nintzun cawunin Jesús scyetz yi eꞌ ẍchusbeꞌtz tan cyalol scyetz yi eꞌ wunak yi tajweꞌn tan chicꞌoleweꞌn cuꞌn wi txaꞌx chꞌim. 40 Txꞌakajiꞌn tzun eꞌ cweꞌn cꞌolchoktz wi chꞌim. At jujun txꞌakaj tan cientiꞌn, nin at jujun txꞌakajt tan nicyꞌ cientiꞌn. 41 Jeꞌn tzun tcyꞌal Jesús yi oꞌ pam tu yi cob cay, nin xmayin nintz tcyaꞌj tan tyoẍineꞌn tibaj. Cweꞌn tzun piẍul yi pam nin ben tkꞌol scyetz yi eꞌ ẍchusbeꞌtz tan cyakꞌol scyetz wunak. Nchaꞌtz iteꞌn nin bajij te yi cay. 42 Cyakil yi eꞌ wunak eꞌ baj wan len, nin noj len chicꞌuꞌl. 43 Yi wiꞌt chiwaneꞌn cyakil wunak, at coblaj moꞌtx pam tu cay sowrin. 44 Yi eꞌ yi eꞌ baj wan len iꞌtz oꞌ mil yaj, apart eꞌ xnaꞌn nin eꞌ nitxaꞌ.
Yi xoneꞌn Jesús wi aꞌ
(Mt 14.22-27; Jn 6.16-21)
45 Itzun bantz yi bajeꞌn yi xtxolbilaꞌseꞌj, nintzun cawunin Jesús scyetz yi eꞌ ẍchusbeꞌtz tan cyoqueꞌn tul yi barc tan cyoponeꞌn Betsaida, yi at jalaj icyꞌen aꞌ. Ma yi iꞌ tetz, nin cyaj cyen tan stzajseꞌn wiꞌ yi yol scyetz wunak, nin tan chichakleꞌn nin xeꞌak chicaꞌl. 46 Yi nsken wiꞌt chaꞌj yi eꞌ wunak, nintzun ben Jesús wi jun juꞌwtz tan nachleꞌn Kataj. 47 Yi toqueꞌn tzꞌoꞌtz nsken chinicyꞌan yi eꞌ ẍchusbeꞌtz nicyꞌal cyꞌen aꞌ. Ma Jesús, ẍchuc at cyen wi juꞌwtz. 48 Beneꞌn tzun tilol yi wiꞌnin il ateꞌ cuꞌnt tan toleꞌn yi barc wi aꞌ, na i yi tojkbil cyekꞌekꞌ na tzan tan chimakleꞌn. Ej nin te yi ntaxk saj xe cyaꞌj, nin opon Jesús chinakaꞌjil. Tkan cuntuꞌ na xon wi aꞌ. Icyꞌ kloꞌ tuꞌ iꞌ-tz ẍchixlaj.
49 Ma yi eꞌ ẍchusbeꞌtz yi beneꞌn quilol yi na xon Jesús wi aꞌ, nintzun eꞌ xobtz, nin eꞌ ẍchꞌintz na le wutz cyetz cyajtzaꞌkl iꞌtz jun lab. 50 Na cyakil eꞌ quil, nin saj tunin xit chitziꞌ tan xoꞌw. Poro itzun saj tlol Jesús scyetz:
—Quiwit, qui cxobwok swetz, na i inaꞌtz, —stzun.
51 Toqueꞌn tzun Jesús tul yi barc, nin taneweꞌn nin ban yi cyekꞌekꞌ. Wiꞌnin cyeleꞌn yab yi eꞌ ẍchusbeꞌtz te cyakil yi mbiꞌtz mbajij. 52 Na quinin pujx cyaꞌn yi mbi na elepont yi milawr yi bnix tan Jesús tan yi oꞌ tal pam. Quinin pujx cyaꞌn, na jopij wutz cyajtzaꞌkl.
Yi tuleꞌn yos tan Jesús scyuchꞌ eꞌ yabiꞌẍ Genesaret
(Mt 14.34-36)
53 Itzun bantz yi quicyꞌeꞌn poneꞌn jalaj icyꞌen yi aꞌ le amaꞌl cwent Genesaret, cyaj cyen tuꞌ chicꞌalol yi barc tzi aꞌ. 54 Na nin cheꞌl tzaj tul barc yi cyechal chan yi eꞌ wunak yi wutz Jesús. 55 Lajkeꞌl tzun chibaj beneꞌntz lakak luwar tan quicyꞌleꞌn tzaj eꞌ yabiꞌẍ. Nin baj opon chipalol kale atit Jesús. 56 Nin nchaꞌtz yi na opon Jesús lakak aldey tu lakak tnum, nka alchok amaꞌlil, na chopon ticyꞌleꞌn yi eꞌ yabiꞌẍ tzi eꞌchk beꞌ kale na icyꞌ cuꞌnt iꞌ. Nin yi eꞌ yabiꞌẍ, cuꞌ len chiwutz tetz Jesús tan tkꞌol amaꞌl scyetz tan chimacol siquier yi juꞌ beꞌch tetz. Ej nin cyakil yi eꞌ yi baj chimacol, ul len yos scyuchꞌ.