Nebukadnɛtsarɩ dwɛ tiu dɩndwɛ
4
Pɛ Nebukadnɛtsarɩ na pɛ kwǝrǝ kalʋ sɩ ka yi nɔɔna balʋ maama na wʋ lʋgʋ baŋa nɩ, ba na maŋɩ ba nuŋi dwi dɩlʋ maama nɩ, dɩ tɩʋ kʋlʋ maama nɩ, yɩ ba na ŋɔɔnɩ taanɩ dɩlʋ maama tɩn mʋ tɩntʋ:Wɛ wʋ́ pa á maama yazurə sɩ kʋ ja gaalɩ.
2 A wʋʋ poli dɩ cwǝŋǝ na tigi ka pa-nɩ sɩ a ta wo-kamunnu dɩ wo-kɩnkagɩla yalʋ Yuutu Wɛ dɩm na kɩ DƖ pa amʋ tɩn.
3 Wo-kɩnkagɩla yalʋ Wɛ na kɩ tɩn
tiini ya brɩ DƖ dam mʋ!
DƖ ma yɔɔrɩ o kɩ wo-kamunnu zanzan!
DƖ paarɩ dɩm ba jɩgɩ kweelim!
DƖ maa jɩgɩ dam sɩ DƖ taa te nɔɔna maŋa maama!
4 Amʋ Pɛ Nebukadnɛtsarɩ dɛɛn je a sɔŋɔ nɩ mʋ dɩ yazurə, yɩ a wʋʋ tigi lanyɩranɩ. 5 A na tigi a dɔ tɩn mʋ a dwɛ dɩndwɛ yɩ fʋʋnɩ tiini dɩ zʋ-nɩ dɩ ŋwaanɩ. A na nɛ vɩɩra yalʋ a yuu nɩ tɩn pɛ a wʋbʋŋa vugimi. 6 Kʋntʋ ŋwaanɩ amʋ ma pa ni sɩ ba bəŋi swan tiinə balʋ maama na wʋ Babilɔnɩ nɩ tɩn, sɩ ba lwarɩ a dɩndwɛ dɩm kuri ba brɩ-nɩ.
7 A tɩʋ kʋm liri mwaanʋ tiinə, dɩ kʋ sampwəri, dɩ kʋ vʋra, dɩ yi-pʋrɩ-nyɩna na tuǝ amʋ te tɩn, a ma ta a dɩndwɛ dɩm a brɩ-ba. Ba nan wʋ wanɩ dɩ kuri ba ta ba brɩ-nɩ. 8 Kʋ kwaga seeni mʋ Daniyɛlɩ tu a tee nɩ, yɩ a ta a dɩndwɛ dɩm a brɩ o dɩ. Amʋ dɛɛn nan kwe a jwəm yɩrɩ mʋ a pa‑o sɩ ba taa bǝ-o nɩ Bɛlɩtesaza. Wa yalʋ na yɩ ya yɩra tɩn joro maa tɔg-o lanyɩranɩ.
9 A ma ta dɩd-o a wɩ: «Bɛlɩtesaza, n na yɩ swan tiinə bam maama yigə tu tɩn, a maanɩ nɩ wa yalʋ na yɩ ya yɩra tɩn joro mʋ wʋ n tee nɩ. Kʋntʋ ma pa wo-sisəku tǝrǝ nmʋ na yǝri kʋ kuri. A lagɩ a maŋɩ a dɩndwɛ mʋ sɩ n cəgi sɩ n laan ta dɩ kuri n brɩ-nɩ. 10 Tɔ. Amʋ na tigi a dɔa yɩ a na vɩɩra yalʋ a yuu nɩ tɩn mʋ tɩntʋ: A nii a na tiu na yɔɔrɩ kʋ maŋɩ dɩ tɩga ni maama tɩtarɩ dɩm nɩ kʋ zɩgɩ da. Kʋ maa tiini kʋ dwara. 11 Tiu kʋm yɔɔrɩ kʋ yalɩsɩ kʋ kɩ da mʋ yɩ kʋ jɩgɩ dam. Kʋ ta yɔɔrɩ kʋ dwara mʋ pa kʋ yi wɛyuu kʋm. Nɔɔna balʋ na zɩgɩ tɩga baŋa je maama nɩ tɩn waɩ ba na-kʋ. 12 Kʋ vɔɔrʋ tiini tɩ lana, yɩ kʋ yɔɔrɩ kʋ ləri biə zanzan sɩ tɩga baŋa nɔɔna maama taa di ba sui. Ga-vara maa tigi tiu kʋm woro nɩ, yɩ zunə dɩ sɔ pwǝru kʋ nɛ sɩm yɩra nɩ. Wǝǝnu tɩlʋ maama na ŋwɩ tɩn dɩ yɔɔrɩ tɩ naɩ wʋdiiru tiu kʋm yɩra nɩ mʋ tɩ di.
13 A ta na tigi a dɔ yɩ vɩɩra yam tui a yuu nɩ kʋntʋ tɩn, mʋ a nɛ Wɛ malɛka na yɩ ka yɩra tɩn na nuŋi wɛyuu nɩ ka bɩɩnɩ. 14 Ka bagɩ dɩ kwǝr-dɩa ka wɩ: ‹ɡoni-na tiu kʋntʋ á dɩ tɩga nɩ. Ta sarɩ-na kʋ nɛ sɩm maama á yagɩ, yɩ á daarɩ á pʋʋrɩ kʋ vɔɔrʋ tɩm. Jagɩ-na kʋ biə balʋ na lǝgi tɩn je maama nɩ. Ta daarɩ á ciŋi-na vara bam sɩ ba yɩ taa tigi kʋ kuri nɩ, sɩ zunə bam dɩ zaŋɩ kʋ nɛ sɩm nɩ ba viiri. 15 Kʋ daarɩ kʋ na yɩ tiu kʋm kugu, sɩ á yagɩ-kʋ tɩga kam nɩ. Abam laan wʋ́ beeri cɩgɩrʋ mʋ sɩ á kwe-tɩ á vɔ kugu kʋlʋ na daarɩ tɩn yɩra yam nɩ. Luuru dɩ canna mʋ baá ma ba kɩ cɩgɩrʋ tɩm. Á wʋ́ pa kugu kʋm maŋɩ daanɩ yɩ ga-zuru mʋ gilimi-ka.
Kʋ nan na yɩ te tɩn, nyɔnɔ mʋ wʋ́ tʋ kʋ tu baŋa nɩ, yɩ o dɩ vara mʋ wʋ́ taa zʋʋrɩ daanɩ gaa kam wʋnɩ ba di gaarʋ. 16 O daa bá taa jɩgɩ nabiinu wʋbʋŋa, sɩ varɩm wʋbʋŋa mʋ oó taa jɩga sɩ bɩna yarpɛ kɛ ya daarɩ.
17 Ni dɩntʋ nuŋi wɛyuu malɛsɩ sɩlʋ na nii lʋgʋ baŋa tɩn tee nɩ mʋ. Kʋ lagɩ kʋ kɩ kʋntʋ mʋ sɩ nabiinǝ maama lwarɩ nɩ Yuutu Wɛ dɩm mʋ jɩgɩ dam nabiinǝ paarɩ maama baŋa nɩ. DƖ nan yǝni DƖ kwe dam DƖ paɩ balʋ DƖ na kuri sɩ DƖ pa ba di paarɩ tɩn mʋ, dɩ nabwənə dɩ.›
18 Tɔ. Bɛlɩtesaza, amʋ Pɛ Nebukadnɛtsarɩ na dwɛ dɩndwɛ dɩlʋ tɩn mʋ kʋntʋ. A tɩʋ kʋm swan tiinə bam wʋlʋwʋlʋ nan tǝrǝ sɩ kʋ tu wanɩ o ta dɩ kuri o brɩ-nɩ. A nan ye nɩ nmʋ wʋ́ wanɩ n ta dɩ kuri n brɩ-nɩ, wa yalʋ na yɩ ya yɩra tɩn joro na wʋ n tee nɩ tɩn ŋwaanɩ.»
Daniyɛlɩ tagɩ dɩndwɛ dɩm kuri
19 Pɛ Nebukadnɛtsarɩ taanɩ dɩm baŋa nɩ, Daniyɛlɩ, o yɩrɩ dɩdoŋ na yɩ Bɛlɩtesaza tɩn, wʋbʋŋa je mʋ yɩ kʋ tiini kʋ daan‑o. Pɛ wʋm na maanɩ kʋntʋ tɩn, mʋ o tagɩ dɩd-o o wɩ: «Bɛlɩtesaza, yɩ pa dɩndwɛ dɩm, dɩ dɩ kuri na yɩ te tɩn taa jɩgɩ-m kʋ daana.»
Bɛlɩtesaza dɩ ma ləri o wɩ: «Pɛ, kʋ ya na kɩ sɩ dɩndwɛ dɩm tʋŋɩ n dʋna baŋa nɩ, kʋntʋ ya mʋ wʋ́ taa lana. 20 Nmʋ nɛ tiu kʋlʋ na yalɩsɩ mʋ yɩ kʋ jɩgɩ dam tɩn. Kʋ ta yɔɔrɩ kʋ dwara mʋ pa kʋ yi wɛyuu kʋm. Nɔɔna balʋ na zɩgɩ tɩga kam baŋa je maama nɩ tɩn waɩ ba na-kʋ. 21 Kʋ vɔɔrʋ tiini tɩ lana, yɩ kʋ yɔɔrɩ kʋ ləri biə zanzan sɩ tɩga baŋa nɔɔna maama taa di ba sui. Ga-vara maa yǝni ba sin tiu kʋm kuri nɩ, yɩ zunə dɩ sɔ pwǝru kʋ nɛ sɩm yɩra nɩ. 22 Pɛ, nmʋ tɩtɩ mʋ yɩ tiu kʋm kʋntʋ. Nmʋ yɩrɩ dɩm tiini dɩ zaŋɩ dɩ yi wɛyuu. N paarɩ dɩm dam dɩ jagɩ mʋ dɩ yi tɩga kam baŋa je maama nɩ.
23 Nmʋ ma n na Wɛ malɛka na yɩ ka yɩra tɩn na nuŋi Wɛ-sɔŋɔ nɩ ka tu ka ta ka wɩ: ‹ɡoni-na tiu kʋm á dɩ tɩga nɩ, sɩ á daarɩ á cɔgɩ-kʋ. Nan yagɩ-na kʋ kugu tɩga kam nɩ sɩ á kwe luuru dɩ canna á vɔ kʋ yɩra nɩ. Pa-na sɩ kʋ maŋɩ da yɩ ga-zuru dɩ gilimi-kʋ. Kʋ na yɩ te tɩn, nyɔnɔ mʋ wʋ́ tʋ kʋ tu baŋa nɩ, yɩ o dɩ vara mʋ wʋ́ taa zʋʋrɩ daanɩ gaa kam wʋnɩ ba di gaarʋ sɩ bɩna yarpɛ kɛ ya daarɩ.›
24 Pɛ, cəgi n dɩndwɛ dɩm kuri. Dɩ nan yɩ Yuutu Wɛ dɩm na bʋŋɩ sɩ DƖ kɩ te dɩ nmʋ tɩn mʋ DƖ lɩ DƖ brɩ-m. 25 Kʋ brɩ nɩ ba lagɩ ba lɩ‑m nabiinǝ tɩtarɩ nɩ mʋ, sɩ n zʋ gaa yɩ nmʋ dɩ ga-vara taá zʋʋrɩ daanɩ. Nmʋ dɩ laan wʋ́ ta n dʋnɩ gaa, nɩ n yɩ na-bɩa mʋ te. Nyɔnɔ wʋ́ tʋ n yɩra nɩ sɩ bɩna yarpɛ kɛ ya daarɩ. Nmʋ laan wʋ́ ba n lwarɩ nɩ Yuutu Wɛ dɩm mʋ jɩgɩ dam nabiinǝ paarɩ maama baŋa nɩ yɩ Dɩntʋ nan mʋ yǝni DƖ paɩ balʋ DƖ na kuri tɩn di paarɩ. 26 Ba na pɛ ni sɩ tiu kʋm kugu dɩ kʋ tɩga nɛ sɩm taa maŋɩ tɩga kam nɩ tɩn, kʋ brɩ nɩ n na tu n maanɩ nɩ Wɛyuu Tu Wɛ dɩm mʋ sɩɩnɩ DƖ yɩ pɛ nabiinǝ baŋa nɩ, ba laan wʋ́ joori ba kwe n paarɩ dɩm ba pa‑m sɩ n daa n ta n jɩgɩ n di. 27 Kʋntʋ ŋwaanɩ, Pɛ, a loori‑m sɩ n kɩ te a na wʋ́ brɩ-m tɩn. Yagɩ lwarɩm kikiǝ, sɩ n daarɩ n ta n kɩ kʋlʋ na tɔgɩ cwǝŋǝ tɩn. Nan yɩ ta n jɩgɩ wo-balɔrɔ n kɩ dɩ nɔɔna, sɩ n daarɩ n ta n jɩgɩ nabwənə yibwənə. Bɛŋwaanɩ, kʋntʋ mʋ wʋ́ wanɩ kʋ pa n na yigə-vəŋə n daanɩ.»a
Dɩndwɛ dɩm sɩɩnɩ dɩ kɩ
28 Wǝǝnu tɩntʋ maama dɛɛn sɩɩnɩ tɩ kɩ Pɛ Nebukadnɛtsarɩ ŋwɩa wʋnɩ mʋ. 29 Canɩ fugə-sɩle kwaga nɩ mʋ dɛ dɩdwɩ: pɛ wʋm maa wʋ pɛ sɔŋɔ kʋm na wʋ Babilɔnɩ nɩ tɩn wʋnɩ. O laan ma di kʋ nayuu kʋm o kaagɩ o veǝ. 30 O ma ta o wɩ: «Nii Babilɔnɩ tɩʋ kʋm na yɩ tɩʋ kamunu, yɩ amʋ tɩtɩ dam-fɔrɔ mʋ a mɛ a lɔ-kʋ sɩ kʋ taa jɩgɩ lam te! A nan lɔgɩ-kʋ sɩ a di a paarɩ kʋ wʋnɩ sɩ kʋ brɩ a paarɩ-zulǝ yam na yɩ te tɩn mʋ.»
31 O ni dɩm ta wʋ tʋ tɩga nɩ dɩ kwǝrǝ na nuŋi wɛyuu nɩ ka ta dɩd-o ka wɩ: «Pɛ Nebukadnɛtsarɩ, cəgi amʋ taanɩ dɩntʋ: Zɩm dɛ dɩm nɩ mʋ nmʋ paarɩ dɩm ti! 32 Ba lagɩ ba lɩ‑m nabiinǝ tɩtarɩ nɩ mʋ, sɩ n zʋ gaa yɩ nmʋ dɩ ga-vara wʋ́ taa zʋʋrɩ daanɩ. Nmʋ dɩ laan wʋ́ ta n dʋnɩ gaa, nɩ n yɩ na-bɩa mʋ te. Nmʋ wʋ́ ta n yɩ kʋntʋ sɩ bɩna yarpɛ kɛ ya daarɩ. Nmʋ laan wʋ́ ba n lwarɩ nɩ Yuutu Wɛ dɩm mʋ jɩgɩ dam nabiinǝ paarɩ maama baŋa nɩ yɩ Dɩntʋ nan mʋ yǝni DƖ paɩ balʋ DƖ na kuri tɩn di paarɩ.»
33 Maŋa kam kʋntʋ nɩ nɔ́ɔ, taanɩ dɩlʋ maama Wɛ na tagɩ sɩ kʋ vu Nebukadnɛtsarɩ seeni tɩn sɩɩnɩ kʋ kɩ. Ba dɛɛn lɩ-o nabiinǝ tɩtarɩ nɩ mʋ sɩ o vu o dʋnɩ gaa nɩ o yɩ na-bɩa mʋ te. Nyɔnɔ maa yǝni kʋ tʋ o baŋa nɩ pa o yɩra yam bugi. O yuuywe sɩm dɩ dɛɛn nuŋi mʋ gɩɩ nɩ kaloŋ-zɔŋɔ kʋrʋ tɩn. O jafwa dɩ jigi nɩnɛɛnɩ zuŋə jafwa doŋ mʋ.
34 Maŋa kam na kɛ ka ti maama tɩn, amʋ Nebukadnɛtsarɩ laan ma kwǝni a yuu wɛɛnɩ, yɩ a swan joori a tɩtɩ nɩ. A ma kɩ Yuutu Wɛ dɩm le, DƖ na wʋra sɩ kʋ taa ve maŋa kalʋ na ba ti tɩn. A ma tee‑DƖ yɩ a pa‑DƖ zulə a wɩ:
DƖ jɩgɩ dam sɩ DƖ taa te nɔɔna maŋa maama!
DƖ paarɩ dim dɩm maa wʋ́ taa wʋra taa!
35 Tɩga baŋa nabiinǝ maama
daɩ kʋlʋkʋlʋ yigə da DƖ tee nɩ.
DƖ maa yǝni DƖ kɩ DƖ na lagɩ te tɩn
dɩ wɛyuu malɛsɩ sɩm maama,
kʋ ta wǝli dɩ tɩga baŋa nabiinǝ dɩ.
Nɔɔn-nɔɔnʋ war‑DƖ sɩ o cəŋi,
naa sɩ o bwe‑DƖ o wɩ:
«Bɛŋwaanɩ mʋ n kɩ tɩntʋ?»
36 A swan yam na tu a tɩtɩ nɩ maŋa kalʋ tɩn, mʋ a joori a na a paarɩ dɩm a jɩgɩ a di, pa a dam dɩ a paarɩ-zulǝ joori a tee nɩ. A tɩʋ kʋm nakwa dɩ dɩdɛɛra bam dɩ ma jeeri-nɩ lanyɩranɩ. Amʋ dɛɛn laan nɛ dam zanzan a paarɩ dim seeni yɩ a yɩrɩ dɩm tiini dɩ zaŋɩ je maama nɩ. 37 Amʋ Pɛ Nebukadnɛtsarɩ laan wʋ́ zuli Wɛ dɩlʋ na yɩ wɛyuu Pɛ wʋm tɩn mʋ. A nan ta wʋ́ zuli‑DƖ mʋ, yɩ a zǝŋi DƖ yɩrɩ wɛɛnɩ. DƖ kənə maama yɔɔrɩ ya tɔgɩ cwǝŋǝ mʋ, yɩ ya yɩ cɩga. Kʋ na yɩ balʋ na brɩ ba tɩtɩ kamunni tɩn, Dɩntʋ mʋ waɩ DƖ pa ba joori ba tu ba tɩtɩ tɩga nɩ.