Ka-chala mɩmaŋɩ
16
Baŋa-Wɛ kwǝrǝ daa ma yi amʋ ka wɩ:2 «Nabiinu, tɔɔlɩ Zeruzalɛm tiinə bam wo-zɔɔna kikiə taanɩ sɩ ba taa ye ya ni nɩ. 3 Ta dɩ ba nɩ: Yuutu Baŋa-Wɛ na tagɩ te dɩ Zeruzalɛm tɩʋ kʋm tɩn mʋ tɩntʋ: Nmʋ nabaara bam yɔɔrɩ ba yɩ Kaanan tiinə mʋ, yɩ ba lʋ-m tɩga kam kʋntʋ nɩ. Nmʋ ko dɛɛn yɩ Amɔɔrɩ tu mʋ. N nu maa yɩ Hɛtɩ tu. 4 Ba na lʋgɩ nmʋ dɛ dɩlʋ nɩ tɩn, ba wʋ goni n wuri sɩ ba vɔ-dɩ. Ba maŋɩ ba wʋ swɛ‑m dɩ. Ba nan wʋ kwe yɛ dɩ nugə sɩ ba ma we n yɩra yam, naa sɩ ba pu‑m dɩ gwaarʋ sɩ waarʋ yɩ yi‑m. 5 Nɔɔn-nɔɔnʋ yigə dɛɛn tǝri n wʋnɩ, naa sɩ ba duri n ŋwaŋa yɩ ba kɩ kʋntʋ doŋ ba pa‑m. Ba nan na yɔɔrɩ ba lʋ-m tɩn, mʋ ba dʋlɩ‑m ba yagɩ pwələ nɩ, nɔɔn-nɔɔnʋ na va‑m tɩn ŋwaanɩ.
6 Kʋ na lagɩ kʋ wǝǝnu tɩn, dɩ amʋ tɔgɩ je sɩm kʋntʋ nɩ a maa kɛa. A ma na‑m n na tigi n taɩ n jana bam wʋnɩ. A maa wʋ sɛ sɩ n pəni n jana bam wʋnɩ n tɩ, yɩ a wɩ: n ta n ŋwɩ. 7 A ma pa n ji n kɩ da, nɩ pwələ ni puŋu na yɩ te tɩn. N ta bɩgɩ mʋ dam yɩranɩ, pa n ji kabwəm n jɩgɩ lam lanyɩranɩ. N yɩla yam tu ya zɩgɩ mʋ caʋ-caʋ, yɩ n yuuywe sɩm dɩ kɩ dɩdwaarʋ. Nmʋ nan ta tigi pwələ nɩ bwəri mʋ.
8 Kʋ na kɩ fɩɩn tɩn, a daa ma tɔgɩ n te seeni. A ma na nɩ n laan lwǝni kaanɩ yɩ n yi bwəŋ-dirə. Amʋ ma kwe a gar-jalɩ a pu‑m sɩ kʋ kwǝli n cavɩɩra.a A ma du durə nɩ: a goni ni dɩ nmʋ sɩ a taa soe-m. Nmʋ laan ma n lɛɛrɩ n ji amʋ nyɩm. Yuutu Baŋa-Wɛ mʋ tagɩ kʋntʋ.
9 A dɛɛn ma ja‑m a swɛ, yɩ a zarɩ n yɩra jana bam a yagɩ. A ta ma turi n yɩra dɩ nugə kalʋ lwəm na ywəmmə tɩn. 10 A ma daarɩ a kwe gwar-ŋʋnnʋ tɩlʋ ba na pʋpʋrɩ tɩn a pa‑m sɩ n zʋ. A ta ma pa‑m natra yalʋ ba na mɛ twan-nyɩnnʋ ba kɩ tɩn pa n kɩ n nɛ nɩ. A ma kwe gar-fɩfalɩ dɩ gwar-laarʋ dwi dwi a vɔ n yɩra nɩ. 11 A ta kwe wo-nyɩnnʋ mʋ a pa‑m sɩ n ma n kwɛ n yɩra. A ma kɩ bɛn n jɩn nɩ, yɩ a daarɩ a kɩ zambili n ban nɩ. 12 A ta ma pa‑m jafʋlɩ sɩ n kɩ n mʋmwa nɩ, dɩ zwa-kwana, dɩ nɩnwaŋa yupugə sɩ n pu n yuu nɩ. 13 Kʋntʋ tɩn, n fɔgɩ n kwɛ n tɩtɩ dɩ səbu-sɩŋa, dɩ səbu-poŋo zɩla mʋ. Gwaarʋ tɩlʋ n na zʋ tɩn dɩ maa yɩ gar-fɩfalɩ, dɩ gwar-ŋʋnnʋ tɩlʋ ba na gɔgɩrɩ tɩn mʋ ba mɛ ba sɔ. 14 Nmʋ lam dɩm ŋwaanɩ, kʋ pɛ n yɩrɩ tiini dɩ zaŋɩ dɩ yi lʋgʋ baŋa tɩɩnɩ dɩm maama. Bɛŋwaanɩ, n lam dɩm gaalɩ, a na pɛ n jɩgɩ nɩnwaŋa kalʋ tɩn ŋwaanɩ. Yuutu Baŋa-Wɛ mʋ tagɩ kʋntʋ.
15 Nmʋ nan kɩ n cɩga dɩdaanɩ n lam dɩm kʋntʋ. N yɩrɩ kamunu kʋm ŋwaanɩ mʋ n laan jigi ka-boro, pa n lɛɛrɩ n kɩ tʋlʋ dɩ nɔn-gara kalʋ maama na dɛ n seeni ka kɛ, nɩ o na lagɩ te maama tɩn. 16 Nmʋ yǝni n lɩ gwar-laarʋ tɩlʋ a na pɛ‑m tɩn mʋ n ma n kwɛ n jwǝnǝ digə kam. Daanɩ mʋ n pəni gwaarʋ tɩm baŋa nɩ n tʋŋɩ kabwərim. Kʋntʋ woŋo kʋm doŋ dɛɛn nan maŋɩ kʋ wʋ fɔgɩ kʋ jəni, kʋ nan daa bá fɔgɩ kʋ ba dɩ. 17 N ta ma n kwe wo-nyɩnnʋ tɩlʋ amʋ na mɛ səbu-sɩŋa, dɩ canna napoŋo a kɩ yɩ a daarɩ a pa nmʋ tɩn n ma n mɔ baara nyɩnyʋrʋ, yɩ n sɛ n pa-tɩ. 18 N ma n kwe gwar-ŋʋnnʋ tɩlʋ a na pɛ‑m tɩn n zwɩ nyɩnyʋrʋ tɩm. N daa ta jɩgɩ nugə dɩ wǝǝnu tɩlʋ lwǝm na ywǝmmǝ tɩn tɩlʋ a na pɛ‑m tɩn mʋ n zuli-tɩ. 19 Kʋ ta na yɩ wʋdi-laarʋ tɩlʋ a na pɛ nmʋ sɩ n ta n di tɩn, n joori n kwe mun-bwe dɩm, dɩ nugə kam, dɩ tʋʋrʋ tɩm mʋ n zɩgɩ sɩ tɩ lwəm taa ywəmmə nyɩnyʋrʋ tɩm yigə nɩ. Kʋ sɩɩnɩ kʋ kɩ kʋntʋ doŋ mʋ. Amʋ Yuutu Baŋa-Wɛ mʋ tagɩ kʋntʋ.
20 Nmʋ ta daarɩ n kwe n biə balʋ dɩ́ na lʋgɩ daanɩ tɩn, bəkəri dɩ bɩsankam, n ma n kɩ wʋdiu kaanɩm n pa jwǝnǝ yam kʋntʋ. Nmʋ na yɔɔrɩ n tʋŋɩ boorim kikiə tɩn, n ta wʋ tʋŋɩ n fra n su na? 21 Bɛɛ mʋ wʋ́ pa n kwe amʋ biə bam n gʋ n ma n kɩ kaanɩm n pa n jwǝnǝ yam? 22 Nmʋ nan na kɩ tɩtʋŋ-zɔɔna dɩ kabwərim dɩlʋ maama tɩn, n ta wʋ guli n nɔn-dʋnnɩ maŋa kam, nɩ n dɛɛn tigi pwələ nɩ bwəri mʋ, yɩ n taɩ n jana bam wʋnɩ.
23 Yuutu Baŋa-Wɛ na tagɩ n taanɩ te tɩn mʋ tɩntʋ: Lɛɛrʋ wʋ n yuu nɩ! N tɩtʋŋ-balwaarʋ tɩm kʋntʋ maama nɩ, n ta kɩ wǝǝnu tɩntʋ mʋ n wǝli da. 24 Nmʋ nan ve n pu vwe yɩ n lɔ bimbim n pa n tɩtɩ tɩʋ kʋm kaporo maama nɩ. 25 Cwǝŋǝ maama yuu nɩ n yǝni n kɩ kʋntʋ sɩ n tɔgɩ n lam dɩm baŋa n kɩ boorim wo-zɔɔna. N ma n sʋgɩ nɔn-gara kalʋ maama na dɛ n seeni ka kɛ tɩn sɩ o pəni dɩ nmʋ. Kʋntʋ tɩn, n yɔɔrɩ n mʋʋrɩ n yuu mʋ tʋlʋ wʋnɩ. 26 N ta maŋɩ n sɛ pa Ezipi tiinə bam fra ya na wʋ n wʋnɩ tɩn kɩ sar-pwəgə dɩ nmʋ. N ma n yɔɔrɩ n zaŋɩ a banɩ dɩ n kabwərim tɩtʋŋa yam na tiini ya gaalɩ te tɩn. 27 Nii mʋ! Kʋ yɩ kʋntʋ ŋwaanɩ mʋ a dʋlɩ‑m ja-guli pa n jɩjɩgɩrʋ tɩm muri. N dʋna Filisi tiinə bam yi na su n wǝǝnu tɩm tɩn, a ma kwe nmʋ a kɩ ba bukwa jɩŋa nɩ. Ba dɩ yɩra maŋɩ ya sɔɔrɩ dɩ á wo-zɔɔna kikiə yam mʋ. 28 N daa ta ma vu n tʋŋɩ kabwərim dɩ Asiiri tiinə bam, n ta na wʋ kɩ n su n fra tɩn ŋwaanɩ. Dɩ kʋ dɩ, n fra ta wʋ nuŋi tʋlʋ nɩ. 29 N kabwəŋə kam kɛ jɩŋa mʋ yɩ n ja n tɩtɩ n vu n pa Babilɔnɩ tɩʋ tiinə bam na yɩ pipimpiinə tɩn. Dɩ kʋ dɩ nan, n fra ta wʋ nuŋi tʋlʋ nɩ.
30 Yuutu Baŋa-Wɛ na tagɩ tɩ tɩn mʋ tɩntʋ: N wʋbʋŋa yɔɔrɩ ya cɔgɩ mʋ dɩ n na tiini n yagɩ n tɩtɩ te n pa baara tɩn. Nmʋ na kɩ te tɩn nyɩ dɩ ka-tʋla kalʋ kikiə na brɩ nɩ ka mʋmwɛ laan yɔɔrɩ dɩ gaalɩ ka ni mʋ tɩn. 31 Nmʋ nan na pugi n vwə cwǝŋǝ maama yuu nɩ yɩ n ta lɔ bimbinə kapwəəru maama wʋnɩ tɩn, n wʋ joŋi sǝbiǝ n boorim kikiə baŋa nɩ, nɩ ka-tʋlɩ na yǝni sɩ kɩ te tɩn. 32 Nmʋ nan nyɩ dɩ ka-tʋla kalʋ na vɩn o barʋ, yɩ o laan soe sɩ o taa tigi dɩ vərə tɩn mʋ. 33 Ka-bwəəru joŋi ŋwɩɩrʋ mʋ tʋlʋ ŋwaanɩ. Nmʋ nan mʋ yǝni n pa n bɔɔla pɛɛra. N joori n yʋʋ baara balʋ na nuŋi je dwi dwi tɩn sɩ ba ba ba kɩ sar-pwəgə dɩ nmʋ. 34 Kʋntʋ tɩn, nmʋ kikiə yam yɩ ya yɩra dɩ ka-tʋlɩ sɩsɩm sɩm. Nɔɔn-nɔɔnʋ wʋ beeri n je bwǝŋǝ ŋwaanɩ. Kʋ nan yɩ nmʋ mʋ ŋwɩ-ba, sɩ kʋ daɩ bantʋ mʋ ŋwɩ‑m. Nmʋ sɩɩnɩ n yɩ n yɩra mʋ.
35 Kʋntʋ ŋwaanɩ, nmʋ wʋlʋ na yɩ ka-tʋla tɩn, cəgi Baŋa-Wɛ kwǝrǝ kam! 36 Yuutu Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ: Nmʋ pɛ n fra tiini ya zʋ baara, yɩ n lɩ n gwaarʋ sɩ n kɩ sar-pwəgə dɩ n bɔɔla bam. N ta ma n kaagɩ n kaanɩ jwə-yɔɔrʋ, yɩ n gʋ n biə n lo ba jana n pa jwǝnǝ yam kʋntʋ. 37 Kʋntʋ ŋwaanɩ mʋ, amʋ lagɩ a la n bɔɔla bam maama a kɩ daanɩ jǝgǝ dɩdʋa nɩ, kʋ na yɩ balʋ n na soe tɩn, dɩ balʋ n na vaɩ ba taanɩ tɩn. A laan wʋ́ vaŋɩ n gwaarʋ a lɩ a daarɩ nmʋ a zɩgɩ bwəri ba yigə nɩ, sɩ ba yɔɔrɩ ba na‑m. 38 A nan lagɩ a waarɩ nmʋ nɩ kʋ na maŋɩ dɩ ka-tʋla dɩ nɔn-gʋrʋ te tɩn mʋ. A wʋʋ na tiini kʋ fuli dɩ n kikiə yam ŋwaanɩ tɩn, a lagɩ a pa n tɩtʋŋ-zɔɔna yam joori ya saŋɩ n tɩtɩ yuu nɩ mʋ. 39 A ta wʋ́ kwe‑m a kɩ n bɔɔla bam jɩŋa nɩ. Ba maa wʋ́ yigi n vwə yam ba dɩ tɩga nɩ, yɩ ba daarɩ ba cɔgɩ n bimbinə yam. Ba ta wʋ́ lɩ n gwaarʋ tɩm maama, dɩ n wo-nyɩnnʋ zɩla yam ba daarɩ nmʋ ba zɩgɩ bwəri. 40 Ba maa wʋ́ nuŋi dɩ kɔ-fɔrɔ ba jeeri‑m, sɩ ba dʋlɩ‑m dɩ kandwa, ba daarɩ ba kwe sʋ-lwaanʋ ba ma ca‑m mugə-mugə. 41 Baá zwɛ n sam dɩm mʋ. Nmʋ na ba jɩgɩ bʋra tɩn, ba lagɩ ba waarɩ-m yɩ kaana zanzan zɩgɩ ba niə mʋ. Amʋ nan wʋ́ tɔgɩ kʋntʋ baŋa a pa n yagɩ boorim kikiə mʋ, sɩ n daa yɩ ta n ŋwɩ n bɔɔla bam sɩ ba pəni dɩ nmʋ. 42 Kʋntʋ maama na kɩa, a banɩ laan wʋ́ tʋ. A ban-lʋm dɩm daa bá zaŋɩ n baŋa nɩ yɩ a bɩcarɩ maa wʋ́ zuri.
43 Nmʋ nan na wʋ guli n nɔn-dʋnnɩ maŋa na yɩ te, yɩ n pa a wʋʋ fuli dɩ nmʋ tɩn ŋwaanɩ, a lagɩ a pa n kənə yam jɩnɩ joori dɩ taa wʋ n yuu nɩ mʋ. Yuutu Baŋa-Wɛ na tagɩ kʋlʋ tɩn mʋ kʋntʋ. Nmʋ na kɩ te tɩn, n kɩ kabwəŋə mʋ n wǝli wo-zɔɔna yalʋ n na maŋɩ n kɩ tɩn wʋnɩ.
44 Nii mʋ! Nɔɔna maama wʋ́ maŋɩ mɩmaŋɩ dɩntʋ mʋ ba kɩ n yɩra nɩ ba wɩ: ‹Bɩsankwɩa dʋnɩ yɩ ka bu nii mʋ.› 45 Nmʋ Zeruzalɛm tɩʋ sɩɩnɩ n yɩ n nu bukɔ mʋ. Bɛŋwaanɩ, n nu dɛɛn culi o barʋ dɩ o biə mʋ. N ta sɩɩnɩ n yɩ n cʋrrʋ tɩm cʋrʋ mʋ cɩga cɩga. Ba dɩ culi ba banna, dɩ ba biə mʋ. N nu dɛɛn yɩ Hɛtɩ tu mʋ. N ko maa yɩ Amɔɔrɩ tu. 46 N zɩmbaarʋ yɩ Samari mʋ. Tɩʋ kʋm kʋntʋ dɩ kʋ bukwa ya zʋʋrɩ n tɩʋ kʋm jazɩm baŋa seeni mʋ. N nyaanɩ maa yɩ Sodɔm tɩʋ, yɩ kʋ dɩ zʋʋrɩ n tɩʋ kʋm jagwiə baŋa seeni dɩ kʋ bukwa. 47 Nmʋ dɛɛn sɩɩnɩ n zʋ ba natra yam mʋ yɩ n lwǝni ba wo-zɔɔna kikiə yam. Nmʋ laan nan wʋ daanɩ yɩ n kɩ n dwǝni bantʋ na kɩ te tɩn! 48 Nɩ amʋ Yuutu Baŋa-Wɛ na jɩgɩ ŋwɩa te tɩn, kʋ yɩ cɩga mʋ nɩ n nyaanɩ Sodɔm dɩ o bukwa bam wo-lwaanʋ kikiə wʋ yi nmʋ dɩ n bukwa bam na kɩ te tɩn.
49 Ta n ye nɩ n nyaanɩ Sodɔm na cɔgɩ te tɩn mʋ tɩntʋ: Wʋntʋ dɩ o bukwa bam kamunni dɛɛn gaalɩ mʋ. Ba yɔɔrɩ ba di ba wʋbʋŋa yɩ ba tɔgɩ yawɔrɔ cwǝŋǝ mʋ. Ba yigə nan tǝrǝ yinigə tiinə dɩ nabwənə wʋnɩ. 50 Ba dɛɛn ta brɩ ba tɩtɩ kamunni mʋ, yɩ ba soe sɩ ba taa kɩ wo-zɔɔna yalʋ amʋ na culi tɩn. Kʋntʋ ŋwaanɩ, a cɔgɩ-ba, nɩ a na nɛ ba na kɩ te tɩn. 51 Samari maa wʋ kɩ nmʋ lwarɩm dɩm cicoro dɩ. Nmʋ nan kɩ wo-zɔɔna n dwǝni bantʋ na kɩ te tɩn. Nmʋ na tiini n kɩ wo-zɔɔna kʋntʋ tɩn pɛ n zɩmbaarʋ dɩ n nyaanɩ brɩ nɩ ba jɩgɩ bʋra ba dwe‑m. 52 Nmʋ nan maŋɩ sɩ n kwe tɩtɔ-gʋrʋ n pu n yuu nɩ dɩ cavɩɩra, n na pʋrɩ cwǝŋǝ n pa n cʋrrʋ tɩm sɩ ba na ba bʋra tɩn ŋwaanɩ. Bɛŋwaanɩ, kʋ nyɩ dɩ ba jɩgɩ bʋra ba dwe‑m, nmʋ tɩtɩ lwarɩm na tiini ya daga tɩn ŋwaanɩ. Kʋntʋ ŋwaanɩ nan pa n cavɩɩra tiini ya taa wʋ n yuu nɩ.
53 Dɩ kʋ maama dɩ, maŋa wʋ́ ba sɩ a pa Sodɔm, dɩ Samari, dɩ ba bukwa bam joori ba taa jɩgɩ yu-yoŋo. A ta wʋ́ pa nmʋ Zeruzalɛm joori n na yu-yoŋo sɩ n dɩ wǝli ba wʋnɩ. 54 Kʋntʋ baŋa nɩ mʋ nń kwe tɩtɔ-gʋrʋ n pu n yuu nɩ sɩ cavɩɩra ja‑m dɩ n na kɩ kʋlʋ maama n kɩ dam n cʋrrʋ tɩm kuri nɩ tɩn. 55 Nmʋ cʋrrʋ Sodɔm, dɩ Samari, dɩdaanɩ ba bukwa bam maama laan maa wʋ́ joori ba kwi, sɩ ba ji nɩ ba ya na yɩ te tɩn. Nmʋ tɩtɩ dɩ n bukwa bam dɩ wʋ́ joori á kwi, sɩ á ji nɩ á dɛɛn na yɩ te tɩn. 56-57 Maŋa kalʋ nmʋ dɛɛn na brɩ n tɩtɩ kamunni yɩ n kǝm-balwaarʋ yam ta wʋ nuŋi pooni tɩn, n yigə tǝrǝ n nyaanɩ Sodɔm wʋnɩ. Tɩɩnɩ dɩlʋ na gilimi‑m tɩn laan nan jɩgɩ-m ba goonə mʋ. Siirib tiinə, dɩ Filisi tiinə, dɩ tɩɩnɩ dɩlʋ maama na bwələ da tɩn mʋ yáalɩ‑m kʋntʋ. 58 Nmʋ na yɔɔrɩ n tʋŋɩ kabwəŋə dɩ wo-zɔɔna tɩn, lwarɩm dɩm kʋntʋ maama jɩnɩ wʋ́ taa wʋ n yuu nɩ. Baŋa-Wɛ mʋ tagɩ kʋntʋ.
59 Yuutu Baŋa-Wɛ nan na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ: A lagɩ a waarɩ-m sɩ kʋ maŋɩ dɩ n na kɩ te yɩ n gooni kampwələ kalʋ n na pooli tɩn pa n cɔgɩ dɩ́ ni-gonim dɩm. 60 Dɩ kʋ dɩ, amʋ ta wʋ́ guli ni dɩlʋ amʋ na goni dɩ nmʋ yɩ n ta yɩ nɔn-dʋŋʋ tɩn. A maa wʋ́ pa ni-gonim dɩm kʋntʋ taa wʋra maŋa maama.c 61 Nmʋ dɩ maa wʋ́ guli wo-lwaanʋ tɩlʋ n ya na kɩ tɩn pa cavɩɩra ja‑m. Bɛŋwaanɩ, a laan wʋ́ kwe n zɩmbaarʋ Samari dɩ n nyaanɩ Sodɔm a pa‑m sɩ ba ji nmʋ tɩtɩ bukwa, dɩ bantʋ ya na wʋ tɔgɩ ba wǝli dɩ́ ni-gonim dɩm wʋnɩ tɩn dɩ. 62 Amʋ laan maa wʋ́ pa a na goni ni dɩlʋ dɩ nmʋ tɩn zɩgɩ, sɩ abam wanɩ á lwarɩ nɩ amʋ mʋ yɩ Baŋa-Wɛ. 63 Amʋ nan wʋ́ yagɩ lwarɩm yalʋ maama n na kɩ tɩn a ma a cɛ‑m. Kʋntʋ baŋa nɩ nń guli n na kɩ n cɔgɩ te tɩn pa cavɩɩra ja‑m yɩ n bá wanɩ n ni sɩ n puri. Yuutu Baŋa-Wɛ mʋ tagɩ kʋntʋ.»