30
Rasɛɛlɩ na tu o ba o nii o pi nɩ o ba lʋrɩ bu o pa Zakɔbɩ tɩn, o maa jɩgɩ kazwɩ o zwɩ dɩ o zɩmbaarʋ Lea. Kʋ ma pa o ta dɩ Zakɔbɩ o wɩ: «Pa-nɩ biə, sɩ kʋ na daɩ kʋntʋ, amʋ lagɩ a tɩ mʋ!» 2 Zakɔbɩ bam ma zaŋɩ dɩd-o yɩ o wɩ: «Amʋ yɩ Wɛ mʋ na? Kʋ daɩ dɩntʋ mʋ cɩgɩ nmʋ dɩ bu-lʋrɩ na?» 3 Rasɛɛlɩ maa wɩ: «Nan nii amʋ tɩntʋŋ-kana Bila da. Pəni dɩd-o sɩ o lʋ biə o pa amʋ, sɩ amʋ dɩ wanɩ a tɔgɩ wʋntʋ baŋa nɩ a na dwi.»4 O laan ma kwe o tɩntʋŋ-kana Bila o pa‑o sɩ o ma kɩ o kaanɩ. Zakɔbɩ ma pəni dɩd-o, 5 yɩ o ja pugə o lʋ bəkərə o pa‑o. 6 Rasɛɛlɩ maa wɩ: «Wɛ laan brɩ nɩ amʋ dɩ jɩgɩ bʋra. DƖ sɛ amʋ loro yɩ DƖ pa-nɩ bəkərə.» Kʋntʋ ŋwaanɩ, o ma pa o yɩrɩ o wɩ: ‹Dan›.
7 Rasɛɛlɩ tɩntʋŋ-kana Bila daa ma ja pugə yɩ o lʋ bəkərə o pa Zakɔbɩ o wǝli da. 8 Rasɛɛlɩ laan maa wɩ: «Amʋ tiini a nyiŋi mʋ dɩ a zɩmbaarʋ wʋm, yɩ a wan‑o.» O ma pa o yɩrɩ o wɩ: ‹Nɛfitali›.
9 Lea dɛɛn na maanɩ nɩ o daa ba lʋrɩ biə tɩn, o dɩ ma kwe o tɩntʋŋ-kana Zilpa o pa Zakɔbɩ sɩ o ma kɩ o kaanɩ. 10 Lea tɩntʋŋ-kana Zilpa ma lʋ bəkərə o pa Zakɔbɩ. 11 Lea laan maa wɩ: «Nii a na nɛ yu-yoŋo te!» O ma pa bu wʋm yɩrɩ nɩ ‹Gadɩ›.
12 Lea tɩntʋŋ-kana Zilpa daa ma lʋ bəkərə o pa Zakɔbɩ. 13 Lea maa wɩ: «Nii amʋ na nɛ wʋpolo te! Kaana bam laan wʋ́ taa tɛ ba wɩ a jɩgɩ yu-yoŋo mʋ.» O ma pa o yɩrɩ o wɩ: ‹Asɛɛrɩ›.
14 Fa-ni maŋa dɛ dɩdwɩ, Lea bu Ruban ma nuŋi o vu kara. O ma beeri o na tiu biə badonnǝ ba na ma bəi nɩ ‹mandragɔrɩ› tɩn, o ja o ba o pa o nu. Rasɛɛlɩ na nɛ kʋntʋ tɩn, o ma ta dɩ Lea o wɩ: «A loori-m, twǝri n bu mandragɔrɩ tɩm wʋnɩ n pa-nɩ.» 15 Lea ma ləri o wɩ: «Nmʋ maŋɩ n wʋ vrɩ amʋ barʋ wʋm a tee nɩ mʋ na? Kʋntʋ tɩn, nmʋ ta lagɩ sɩ n kwe amʋ bu Ruban mandragɔrɩ tɩm mʋ n wǝli da na?» Rasɛɛlɩ maa wɩ: «Amʋ nan sɛ. Kɩ n bu wʋm mandragorɩ tɩm n pa-nɩ, sɩ tɩtɩɩ dɩntʋ Zakɔbɩ wʋ́ ba o pəni dɩ nmʋ.»
16 Dɩdaan-ni nɩ Zakɔbɩ dɛɛn ma zɩgɩ kara kam nɩ o joori sɔŋɔ. Lea ma nuŋi o jeer-o yɩ o wɩ: «Nmʋ zɩm maŋɩ sɩ n pəni dɩ amʋ mʋ. Amʋ mɛ a bu Ruban mandragɔrɩ mʋ a ma a ŋwɩ nmʋ ŋwaanɩ sɩ dɩbam zɩm pəni daanɩ.» O ma sɩɩnɩ o pəni dɩd-o dɩntʋ tɩtɩɩ dɩm nɩ. 17 Wɛ ma sɛ Lea loro, DƖ pa o ja pugə o lʋ bəkərə o kɩ sɩnu o pa Zakɔbɩ. 18 Lea laan maa wɩ: «Wɛ mʋ ŋwɩ amʋ ŋwɩɩrʋ kʋntʋ dɩdaanɩ a na kwe a tɩntʋŋ-kana wʋm a pa a barʋ wʋm tɩn.» O ma pa o yɩrɩ nɩ ‹Yisakaarɩ›.
19 Lea daa ma ja pugə o lʋ bəkərə o kɩ sɩrdʋ o pa Zakɔbɩ. 20 O laan maa wɩ: «Wɛ kwe pɛɛrɩ dɩlʋ na jɩgɩ yuu tɩn mʋ o pa-nɩ. Lele kʋntʋ, amʋ barʋ wʋm laan wʋ́ taa nɩgɩ amʋ mʋ, amʋ na lʋgɩ bu-baara bardʋ a pa‑o tɩn ŋwaanɩ.» O ma pa bu wʋntʋ yɩrɩ o wɩ: ‹Zabulɔn›. 21 Lea laan ma daarɩ o lʋ bɩsankana yɩ o pa o yɩrɩ o wɩ: ‹Dina›.
22 Wɛ laan ma guli Rasɛɛlɩ gulə. DƖ ma sɛ o loro yɩ DƖ pa o lʋra pʋrɩ. 23 O ma ja pugə yɩ o lʋ bəkərə. O ma wɩ: «Wɛ kwe amʋ cavɩɩra yam o ja o kɛ dáa.» 24 O ma pa bu wʋm yɩrɩ nɩ ‹Zʋzɛfʋ›, yɩ o wɩ: «Baŋa-Wɛ ta wǝli bəkərə wʋdoŋ da DƖ pa-nɩ.»
Zakɔbɩ peeni sɩm puli zanzan
25 Rasɛɛlɩ dɛɛn na lʋgɩ Zʋzɛfʋ tɩn mʋ Zakɔbɩ tagɩ dɩ Laban o wɩ: «A loori cwǝŋǝ nmʋ tee nɩ, sɩ a joori a vu a ko sɔŋɔ nɩ, a tɩtɩ tɩʋ nɩ. 26 Pa-nɩ cwǝŋǝ sɩ a viiri, amʋ dɩ a kaana dɩdaanɩ a biə bam, sɩ bantʋ ŋwaanɩ mʋ a tʋŋɩ taan a pa‑m. Nmʋ nan ye amʋ na tiini a tʋŋɩ a pa‑m yɩ kʋ maɩ te tɩn.» 27 Laban maa wʋ sɛ yɩ o ta dɩd-o o wɩ: «Amʋ kǝm na su nmʋ yi, sɩ n taa maŋɩ yo. Amʋ na beeri a nii tɩn mʋ a nɛ sɩ kʋ yɩ nmʋ ŋwaanɩ mʋ Baŋa-Wɛ kɩ-nɩ yu-yoŋo. 28 Ta n brɩ-nɩ, nmʋ na lagɩ sɩ n ŋwɩɩrʋ taa yɩ te maama tɩn, sɩ amʋ wʋ́ ŋwɩ-tɩ a pa‑m.»
29 Zakɔbɩ ma ta dɩd-o o wɩ: «Nmʋ ye amʋ na tʋŋɩ te yɩ a yɩrɩ n vara bam kʋ pa ba kɩ lanyɩranɩ amʋ jɩŋa nɩ tɩn. 30 Fɩnfɩɩn kʋlʋ nmʋ dɛɛn na jɩgɩ yɩ amʋ ya ta wʋ tu n tee nɩ tɩn laan puli mʋ zanzan. Mɛ maama amʋ na veǝ, Baŋa-Wɛ yǝni DƖ kɩ-nɩ yu-yoŋo mʋ. Sɩ lele kʋntʋ, kʋ maŋɩ sɩ a kɩ kʋlʋ na wʋ́ wǝli a tɩtɩ sɔŋɔ tiinə bam mʋ.»
31 Laban ma bwe‑o wɩ: «Nmʋ nan wɩ a pa‑m bɛɛ mʋ?» Zakɔbɩ ma ləri o wɩ: «Amʋ nan bá joŋi ŋwɩɩrʋ nmʋ tee nɩ. Za n sɛ sɩ n kɩ kʋlʋ amʋ na wʋ́ loori nmʋ tee nɩ tɩn, sɩ a ta wʋ́ kalɩ n vara bam a nii ba baŋa nɩ. 32 Nan pa-nɩ cwǝŋǝ zɩm sɩ a zʋ nmʋ vara bam wʋnɩ a lɩ pi-pʋpʋrrʋ tɩm dɩ pəlbiə balʋ maama na zwərə tɩn, kʋ wǝli dɩ bʋm-pʋpʋrrʋ tɩm. Sɩntʋ dwi maama mʋ wʋ́ taa yɩ amʋ ŋwɩɩrʋ. 33 Kʋntʋ tɩn, amʋ cɩga kam laan wʋ́ brɩ jaja jwaanɩ mʋ. Nmʋ na tuǝ sɩ n nii amʋ ŋwɩɩrʋ tɩlʋ tɩn, yɩ n na nɛ sɩ amʋ jɩgɩ bʋŋʋ kʋlʋ na daɩ pʋpʋrʋ, naa piə kalʋ na ba zwərə tɩn, n ye nɩ a ŋɔgɩ-tɩ nmʋ tee nɩ mʋ.» 34 Laban ma sɛ yɩ o wɩ: «Dɩ́ wʋ́ kɩ nmʋ na tagɩ te tɩn mʋ.»
35 Dɩntʋ dɛ dɩm nɩ nɔ́ɔ mʋ, Laban ve o lɩ bʋ-balɩ sɩlʋ na yɩ pʋpʋrʋ tɩn, dɩ bʋ-niinə balʋ yɩra na yɩ nyɔgɩ nyɔgɩ yɩ ya jɩgɩ napoŋo tɩn o ta wǝli dɩ peeni sɩlʋ na zwərə tɩn dwi maama, o pɔɔrɩ-sɩ o kɩ o bu-baara bam jɩŋa nɩ sɩ ba taa nii-sɩ. 36 O ma pa ba vu da yatɔ vəŋə mʋ ba daarɩ Zakɔbɩ dɩdaanɩ vara balʋ na daarɩ yɩ o jɩgɩ-ba o yɩrɩ tɩn.
37 Zakɔbɩ ma goni tweeru dɩdonnǝ nɛ. Tweeru dɩntʋ dɛ sɩm yɩ napwəənu, dɩ yɩra maa yɩ Pəpilie, dɩ amandiə, dɩ Palatanɩ. O laan ma lɔɔrɩ lɔɔrɩ nɛ sɩm pʋrʋ tɩm je sɩdonnǝ o daarɩ bibəl-pwəənu pa tɩ wʋ da-lɛɛrʋ tɩm wʋnɩ. 38 O ma kwe tweeru nɛ sɩm o na pɩ pɩ o lɔɔrɩ lɔɔrɩ kʋntʋ tɩn, o tiŋi-sɩ gwəənu tɩlʋ ba na lo na da sɩ vara bam nyɔ tɩn wʋnɩ. O ma pa vara bam yɔɔrɩ ba na dɛ sɩm maŋa kalʋ maama ba na wʋ́ ba sɩ ba nyɔ na tɩn. Vara bam yǝni ba diini daanɩ je sɩm kʋntʋ nɩ. 39 Ba dɛɛn na diini daanɩ dɛ sɩm yigə nɩ kʋntʋ tɩn, ba laan ma ba ba lʋrɩ biə balʋ na yɩ pʋpʋrʋ dɩ balʋ na yɩ nyɔgɩ nyɔgɩ tɩn.
40 Zakɔbɩ ma pɔɔrɩ pəlbiə sɩm o kɩ dáa ba yɩranɩ. O dɛɛn ma yǝni o pa peeni sɩlʋ na daarɩ tɩn yɔɔrɩ sɩ jeeri Laban vara balʋ na zwərə dɩ balʋ na yɩ varɩ-pʋpʋrrʋ tɩn. O kɩ kʋntʋ mʋ o ma na vara o tɩtɩ ŋwaanɩ yɩ o wʋ wǝli-ba Laban vara bam wʋnɩ. 41 Kʋ na yɩ vara balʋ na dana tɩn, bantʋ na yǝni ba lagɩ sɩ ba din daanɩ, Zakɔbɩ yǝni o kwe dɛ sɩm mʋ o tiŋi vara na-nyɔɔm gwəənu tɩm wʋnɩ, sɩ vara bam din daanɩ dɛ sɩm yigə nɩ. 42 Kʋ nan na yɩ var-kabwənə bam, o yǝni o ba kɩ kʋntʋ. Kʋ ma pa var-kabwənə bam wǝli Laban vara bam wʋnɩ yɩ var-ŋʋna bam ji Zakɔbɩ nyɩm. 43 Kʋ dɛ kʋntʋ baŋa nɩ mʋ yɩ Zakɔbɩ tiini o duni. O laan ma ba o jɩgɩ o tɩtɩ vara zanzan, dɩdaanɩ yogondə dɩ bɩnɛ, dɩ gambɛ, baara dɩ kaana maama.