Zakɔbɩ yi Mezopotami
29
Zakɔbɩ daa ma tʋ o cwǝŋǝ kam nɩ o maa kɛa yɩ o vu o yi wa-puli seeni nɔɔna bam tɩɩnɩ dɩm. 2 Dáanɩ mʋ o nɛ vʋlɩ na wʋ kara nɩ. Peeni kɔgɔ kuni bɩtɔ maa tigi sɩ bwələ dɩ vʋlɩ dɩm, bɛŋwaanɩ nayɩra bam maŋɩ sɩ ba mɔ vʋlɩ dɩm kʋntʋ na mʋ ba pa peeni sɩm nyɔ. Kandwɛ dɩlʋ nan ya na mɛ dɩ ma dɩ pɩ vʋlɩ dɩm ni tɩn ya tiini dɩ yɩ kamunu mʋ. 3 Vara bam maama na yǝni ba la daanɩ ba ti, nayɩra bam laan yǝni ba bibili kandwɛ dɩm ba yagɩ daa nɩ mʋ yɩ ba mɔ na ba pa vara bam nyɔ. Kʋ kwaga nɩ ba daa yǝni ba joori ba ma kandwɛ dɩm ba ma ba pu vʋlɩ dɩm ni.4 Zakɔbɩ ma vu o bwe nayɩra bam o wɩ: «Amʋ cʋrrʋ, abam nuŋi ye mʋ?» Ba ma ləri ba wɩ: «Dɩbam nuŋi Haran mʋ.» 5 O ma bwe-ba o wɩ: «Abam ye Nahɔrɩ bu Laban na?» Ba ma ləri ba wɩ: «Ɛɛn, dɩ́ ye-o.» 6 O daa ma bwe-ba o wɩ: «O jɩgɩ yazurə na?» Ba ma ləri ba wɩ: «Ɛɛn, o jɩgɩ yazurə. Nii o bukɔ Rasɛɛlɩ na kalɩ peeni sɩm o maa bɩɩna.» 7 Zakɔbɩ maa wɩ: «Nii-na, wɩa kam daa ta dana. Kʋ ta wʋ yi maŋa kalʋ á na wʋ́ pa vara bam la ba sin tɩn. Nan mɔ-na na bam á pa peeni sɩm sɩ sɩ nyɔ sɩ á laan pa sɩ joori sɩ vu sɩ di gaa.» 8 Ba ma ləri ba wɩ: «Dɩ́ bá wanɩ dɩ́ kɩ kʋntʋ. Kʋ maŋɩ sɩ vara bam maama mʋ lagɩ ba kikili, sɩ dɩ́ laan bibili kandwɛ dɩm na wʋ vʋlɩ dɩm ni nɩ tɩn dɩ́ kɩ dáa nɩ, sɩ dɩ́ wanɩ dɩ́ mɔ na dɩ́ pa vara bam sɩ ba nyɔ.»
9 Zakɔbɩ daa ta na zɩgɩ o larɩ dɩ nayɩra bam kʋntʋ tɩn, mʋ Rasɛɛlɩ yi da dɩ o ko peeni sɩm, o na jɩgɩ o yɩrɩ tɩn. 10 Zakɔbɩ na nɛ o nu nabɔ Laban bukɔ Rasɛɛlɩ dɩ o nabra Laban peeni sɩm tɩn, mʋ o titwəni o yi o bibili kandwɛ dɩm vʋlɩ dɩm ni nɩ o daarɩ o mɔ na bam o pa o nabra peeni sɩm yɩ sɩ nyɔ. 11 O laan ma vu Rasɛɛlɩ te o kukwǝr-o yɩ o keerə. 12 O ma ta dɩ Rasɛɛlɩ o wɩ, o nuŋi wʋntʋ ko wʋm dwi dɩm wʋnɩ mʋ, o pa o lwarɩ nɩ o yɩ Rebeka bu mʋ. Rasɛɛlɩ na ni kʋntʋ tɩn, o ma duri o vu o ta dɩ o ko. 13 O ko Laban na ni o nakɔ bu Zakɔbɩ ŋwa kʋntʋ tɩn, o ma kɩ lɩla o nuŋi o vu o jeer-o. O ma kukwǝr-o lanyɩranɩ. O ma daarɩ o ja-o o vu o zʋ o sɔŋɔ. Zakɔbɩ laan ma tʋlɩ wəənu tɩlʋ na kɩ tɩn maama o brɩ-o.
14 Laban laan ma ta dɩd-o o wɩ: «Cɩga tɩn, nmʋ sɩɩnɩ n yɩ amʋ tɩtɩ yɩra mʋ dɩ amʋ jana.» Zakɔbɩ ma maŋɩ o sɔŋɔ nɩ sɩ kʋ yi cana.
Zakɔbɩ di Lea dɩ Rasɛɛlɩ o ma kɩ kaana
15 Laban dɛɛn ma ta dɩ Zakɔbɩ o wɩ: «Kʋ daɩ nmʋ na yɩ an cʋrʋ tɩn ŋwaanɩ mʋ nmʋ wʋ́ ta tʋŋɩ n pa amʋ zaanɩ. Ta n brɩ-nɩ, ŋwɩɩrʋ tɔɔ mʋ nmʋ wʋ́ ta n lagɩ amʋ tee nɩ?» 16 Laban dɛɛn jɩgɩ bukwa bale, nakwɩ wʋm yɩrɩ maa yɩ Lea, yɩ nyaanɩ wʋm yɩrɩ yɩ Rasɛɛlɩ. 17 Lea yiə dɛɛn nan ba sɛ lanyɩranɩ, kʋ daarɩ Rasɛɛlɩ yɩ-daa kam maŋɩ daanɩ mʋ yɩ o tiini o lamma yi nɩ. 18 Zakɔbɩ wʋbʋŋa ma zʋ Rasɛɛlɩ wʋnɩ yɩ o ta dɩ Laban o wɩ: «Nmʋ na sɛ, amʋ wʋ́ tʋŋɩ a pa nmʋ bɩna yarpɛ sɩ a joŋi n bukɔ-balaŋa Rasɛɛlɩ a ma kɩ kaanɩ.» 19 Laban ma ləri o wɩ: «A na ja‑o a pa nmʋ, kʋʋ́ taa garɩ a na pɛ nɔn-gaa. Ta n zʋʋrɩ amʋ tee nɩ yo seeni.»
20 Zakɔbɩ ma sɩɩnɩ o tʋŋɩ bɩna yarpɛ maama sɩ o wanɩ o joŋi Rasɛɛlɩ, yɩ bɩna yam nyɩ nɩnɛɛnɩ da fɩnfɩɩn yɩranɩ mʋ o tee nɩ, o na soie Rasɛɛlɩ tɩn ŋwaanɩ. 21 Zakɔbɩ laan ma ta dɩ Laban o wɩ: «Pa-nɩ a kaanɩ wʋm. Amʋ tɩtʋŋa bɩna yam ti, yɩ a laan lagɩ sɩ a yi a kaanɩ mʋ.» 22 Laban ma bəŋi tɩʋ kʋm nɔɔna bam maama sɩ ba jeeri daanɩ ba di kadiri candiə. 23 Tɩga na yi tɩn, o laan ma ja o bukɔ Lea o ja o zʋ o pa Zakɔbɩ, yɩ Zakɔbɩ maa pəni dɩd-o. 24 Laban daa ta ma kwe o gamba-kana Zilpa o pa o bukɔ Lea sɩ o taa yɩ o tɩntʋŋ-kana.
25 Tɩga na pʋʋrɩ tɩn, mʋ Zakɔbɩ maanɩ nɩ kʋ yɩ Lea mʋ! Kʋ ma pa o ta dɩ Laban o wɩ: «Bɛɛ mʋ yɩ nmʋ laan kɩ amʋ kʋntʋ? Amʋ tʋŋɩ taan a pa‑m Rasɛɛlɩ ŋwaanɩ mʋ, kʋ daɩ wʋntʋ ŋwaanɩ mʋ. Bɛɛ laan nan mʋ kɩ yɩ nmʋ ganɩ amʋ?» 26 Laban ma ləri o wɩ: «Kʋ ba kɩ kʋntʋ dɩbam tɩʋ nɩ, sɩ nɔɔnʋ kwe o bukɔ-balaŋa o ye o pa barʋ yɩ o zɩmbaarʋ ta je sɔŋɔ nɩ. 27 Zuri n yɩra sɩ kadiri dɩm da yarpɛ yam kɛ, sɩ dɩ́ daarɩ sɩ a pa‑m o nyaanɩ wʋm dɩ a wǝli da, sɩ n daa tʋŋɩ bɩna yarpɛ amʋ sɔŋɔ nɩ n wəli da n pa-nɩ.»
28 Zakɔbɩ ma sɛ. O dɩ Lea ma ti ba ka-dʋʋrɩ da yam, yɩ Laban kwe o bukɔ Rasɛɛlɩ o pa‑o sɩ o ma ji o kaanɩ. 29 Laban daa ta ma kwe o gamba-kana Bila o pa o bukɔ Rasɛɛlɩ sɩ o taa yɩ o tɩntʋŋ-kana. 30 Zakɔbɩ ma pəni dɩ Rasɛɛlɩ dɩ, yɩ o soe Rasɛɛlɩ o dwe Lea. O daa ma tʋŋɩ bɩna yarpɛ o pa Laban.
Zakɔbɩ biə bam taanɩ
31 Baŋa-Wɛ dɛɛn maanɩ nɩ Zakɔbɩ ba jɩgɩ Lea sono. Kʋntʋ ŋwaanɩ DƖ ma pa wʋntʋ lʋra pʋrɩ lanyɩranɩ. Kʋ daarɩ Rasɛɛlɩ maa yɩ ka-dʋgʋ. 32 Lea ma ja pugə yɩ o lʋ bəkərə. O ma pa o yɩrɩ o wɩ: ‹Ruban›, bɛŋwaanɩ o wɩ: «Tɩntʋ maama yɩ Baŋa-Wɛ na nɛ amʋ wʋ-cɔgɔ kʋm tɩn ŋwaanɩ mʋ. Amʋ barʋ wʋm laan wʋ́ taa soe-nɩ.»
33 O daa ma ja pugə yɩ o daa ta lʋ bəkərə. O maa wɩ: «Tɩntʋ mʋ Baŋa-Wɛ lwarɩ sɩ amʋ gɛ nɔɔna sono, kʋntʋ ŋwaanɩ DƖ pɛ a lʋ wʋntʋ dɩ.» O ma pa wʋntʋ yɩrɩ o wɩ: ‹Simeyon›.
34 Lea daa ta ma ja pugə o lʋ bəkərə. O laan ma ta o wɩ: «Lele kʋntʋ, amʋ barʋ wʋm laan wʋ́ tanɩ dɩ amʋ, bɛŋwaanɩ a lʋgɩ bəkəri sɩtɔ a pa‑o.» O ma pa o yɩrɩ o wɩ: ‹Levi›.
35 O ta ma joori o ja pugə yɩ o lʋ bəkərə o ta wǝli da. O ma ta o wɩ: «Amʋ laan wʋ́ taa tee Baŋa-Wɛ mʋ.» Kʋntʋ ŋwaanɩ o dɛɛn pɛ wʋntʋ yɩrɩ o wɩ: ‹Zuda›. O laan ma kwǝri lʋra.