ɄIsaka ɨkʉntoola ʉLebeka
24
ɄAbulahamu alyale mʉghogholo fiijo, ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve alyamfunyile mʉ sooni. 2 Ɨkɨghono kɨmonga, ʉAbulahamu akamʼbʉʉla ʉnkami ghwake ʉmʼbaha jʉno alyale mwɨmɨlɨli ghwa fiinu fyake fyoni akati, “Vɨɨka ʉlʉvoko lwako kʉ vwotelo vwango.a 3 Nilonda ʉjɨɨghe mʉ lɨtavua lya Mʉtwa ʉNgʉlʉve, ʉNgʉlʉve ghwa vʉlanga nɨ ɨɨsi kuuti, nʉngantolesie ʉmwanango ʉIsaka, ʉmhɨnja kuhʉma mʉ ɨɨsi ɨjɨ ɨja Kanaani muno tukukala. 4 Ʉjɨɨghe kuuti ghulʉta mʉ ɨɨsi jango kʉno nɨlyaholilue, kʉ vanyalʉkolo vango, ʉkuo kwe ʉkamʉlondele ʉmwanango ʉIsaka ʉnʼdala.”5 Ʉnkami jʉla akamposia akati, “Ʉmhɨnja ʉjuo angakaane kukwisa mʉ ɨɨsi muno, luuva ndaani? Nɨntwale ʉmwanaako kʉ ɨɨsi ɨjio kʉno ʉlyahʉmile?”
6 ɄAbulahamu akati, “Nʉngaghelaghe kʉkʉnʼgomosia ʉmwanango ʉkuo! 7 ɄMʉtwa ʉNgʉlʉve, ʉNgʉlʉve ʉghwa kʉkyanya, jʉno alyambʉsisie kʉ kaaja kwa nhaata ghwango, kuhʉma mʉ ɨɨsi jɨno nɨlyaholilue, alyajovile nuune, akandaghɨla mʉlwa kʉjɨɨgha akati, ‘Ɨɨsi ɨjɨ je jɨno nilikʉvapeela avanyeenya vaako.’ Lɨno ʉmwene ɨkʉkʉsungʼhila ʉnyamhola ghwake akʉlongolele, neke ʉmʉletele ʉmwanango ʉmhɨnja kuhʉma ʉkuo. 8 Nave ʉmhɨnja ʉjuo akanile kukwisa palɨkɨmo nuuve, pe ʉlʉjɨɨgho ʉlʉ nalʉkʉkʉpinya. Looli nʉngaghelaghe kʉkʉnʼgomosia ʉmwanango ʉkuo.” 9 Pe ʉnkami jʉla akavɨɨka ʉlʉvoko lwake kʉ vwotelo vwa ntwa ghwake ʉAbulahamu. Akajɨɨgha vwɨmɨla ɨmhola ɨjio.
10 Pe ʉnkami jʉla akatoola ingamɨla kɨjigho kɨmo isa ntwa ghwake, akasipɨndɨsia ifiinu ifinofu fiijo ifya kʉtwala kʉno ilʉta. Akakyʉla kuhanga akafika mʉ lɨkaaja ɨlya Naholi, mʉ ɨɨsi ɨja Mesopotamia. 11 Ye afikile, akasifungisia ingamɨla palʉbale pa kɨtiimu kɨno kɨlyale kʉnji kʉ lɨkaaja. Ʉnsiki ʉghuo jɨlyale vwilile. Ghwale nsiki ghʉno avakɨjʉʉva vakalʉtagha kunegha amalenga.
12 Pe akifuunya akati, “Ghwe Mʉtwa Ngʉlʉve, Ngʉlʉve ghwa ntwa ghwango ʉAbulahamu! Nisʉʉma ʉnhange ɨmbombo jɨno nisiile jɨvombeke ʉmʉsyʉghʉ, ʉmʼbombele inofu ʉntwa ghwango ʉAbulahamu. 13 Lolagha, nɨmile piipi nɨ kɨtiimu ɨkɨ, avahɨnja va lɨkaaja ɨlɨ vikwisa kunegha amalenga. 14 Lɨno nisʉʉma lʉʉve ndɨɨkɨ: Kyanɨkʉmʼbʉʉla ʉmhɨnja jʉmonga mʉ veene kuuti, ‘Ʉtʉʉle ʉlʉsaaji lwako nɨnyue amalenga,’ jʉno kyaɨkʉnyamʉla iiti, ‘Nyua, nasi ngamɨla saako nɨkʉsipeela amalenga,’ ʉjuo avisaghe ghwe jʉno ʉnsalʉliile ʉmʼbombi ghwako ʉIsaka. Mʉ ʉluo, nikagʉla kuuti, ʉmʼbombiile vʉnofu ʉntwa ghwango.”
15 Ye ajiighe ɨkʉnsʉʉma ʉNgʉlʉve, nakalɨngi akahʉmɨla ʉmhɨnja jʉmonga, ɨlɨtavua lyake ghwe Lebeka, aveghiile ʉlʉsaaji lwake. ɄLebeka alyale mwalɨve ghwa Betueli, ʉngʼina ghwa Betueli ghwe Milika, ʉnʼdala ghwa nnuuna ghwa Abulahamu, ʉNaholi. 16 Ʉmhɨnja jʉla alyale nnono fiijo, kange naalyammanyile ʉmʉghoosi. Pe akiika pa kɨtiimu kunegha amalenga, akamemia ʉlʉsaaji lwake, akavʉʉka itogha.
17 Pe ʉnkami ʉjuo akalʉta lʉvɨlo kutangʼhana naghwo, akamʼbʉʉla akati, “Ʉmheele amalenga madebe agha mʉ lʉsaji lwako nɨnyue!” 18 Ghwope akati, “Ghwise ʉnyue ntwa ghwango.” Akatʉʉla ʉlʉsaaji lwake ngʼhaningʼhaani, akalʉkolelela kuuti anyue. 19 Ye ampeliile amalenga, akamʼbʉʉla akati, “Nɨkʉsineghela soope ingamɨla saako sinyue kuhanga sikwɨlane.” 20 Akalʉta ngʼhaningʼhaani kʉkʉsikilivulila amalenga pa kɨnywelo kya fidɨmua, akalʉta lʉvɨlo kunegha kange amalenga na kʉkʉsinywesia ingamɨla sila sooni. 21 Ʉnkami jʉla akava ɨkʉmʉlola kɨmihe, neke akagʉle nave ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve atangile ʉlʉghendo lwake kuuva lʉnofu nambe ndali.
22 Ingamɨla sila ye sinywile, akatoola ɨpete ɨja pa mhula ɨja sahabu, akampeela ʉmhɨnja jʉla. Akampeela ni fibangɨlɨ fivɨlɨ ifya sahabu. Ifiinu ifio fyoni filyale fya ndalama nyinga. 23 Akamposia akati, “Ʉve ʉlɨ mwalɨve ghwani? Sivuo ʉmbʉʉle, kwekɨlɨ ɨkyʉmba ɨkya kʉghona kʉlyʉmue?” 24 Ʉmhɨnja jʉla akamʉla akati, “Ʉne nɨlɨ mwalɨve Betueli, jʉno ʉngʼina itambʉlua Milika, ʉviise ghwe Naholi.” 25 Kange, akamʼbʉʉla akati, “Kʉlyʉsue kwelɨlɨ ɨlɨsoli ɨlyʉmu lingab nʉ kwa kʉdɨmɨla, kyope ɨkyʉmba ɨkya kʉghona avahesia kwekɨlɨ.”
26 Ʉnkami jʉla akafughama na kʉkʉmpaala ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve akati, 27 “Aghinwaghe ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve, ʉNgʉlʉve ʉghwa ntwa ghwango ʉAbulahamu, ʉlwakʉva akamhʉfisie ʉAbulahamu ʉvʉkoola nʉ vwakyangʼhaani vwake. Na jʉʉne ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve andongwisie mʉ sɨla kuhanga nɨfikile kʉ vanyalʉkolo va ntwa ghwango!”
28 Ʉmhɨnja jʉla, akalʉta lʉvɨlo kʉvanave kʉkʉmʼbʉʉla ʉngʼina na vanyalʉkolo vaake vwɨmɨla ɨmhola ɨjio. 29-30 ɄLebeka alyale nʉ lʉmbʉ jʉno akatambʉlwagha Labani. ɄLabani ye ajɨvwene ɨpete pa mhula ja Lebeka, ni fibangɨlɨ mʉ mavoko, na kupʉlɨka sino ʉLebeka avʉlilue nʉ mhesia jʉla, akalʉta lʉvɨlo kʉ kɨtiimu kutangʼhana naghwo, akamwagha ɨmile piipi ni ngamɨla saake. 31 Akamʼbʉʉla akati, “Tʉvʉʉke kʉ kaaja, ʉve ghwe jʉno ʉfunyilue nʉ Mʉtwa ʉNgʉlʉve. Kɨki ghukwɨma kʉnji? Nɨkʉlɨngʼhanɨkɨsie ɨnyumba na pa kukala ingamɨla saako.”
32 Pepano ʉnkami jʉla akalʉta palɨkɨmo nʉ Labani, akingila mʉ nyumba. Avavombi va Labani vakisia amasigho pa ngamɨla, vakasivɨkɨla ɨlɨsoli ɨlyʉmu apa kʉghona na kʉkʉsipeela ɨlɨsoli ɨliighu ɨlya kʉlia. Vakampeela ʉnkami ʉjuo na vajaake amalenga agha kwogha amaghʉlʉ. 33 Pe vakantelekela ɨkyakʉlia ɨkɨnono, neke ʉmwene akati, “Nanɨngalie kɨmonga kuhanga nɨjove ʉvʉfumbue vwango.” ɄLabani akamʼbʉʉla akati, “Jova!”
34 Ʉmuunhu jʉla akati, “Ʉne nɨlɨ nkami ghwa Abulahamu. 35 ɄMʉtwa ʉNgʉlʉve amfunyile fiijo ʉntwa ghwango, mmofu. Ampeliile amapʉgha agha ngʼholo, imhene ni ngʼombe. Ampeliile ingamɨla, idogovi, amadini gha ndalama ni sahabu, palɨkɨmo na vakami avadɨɨmi na vahɨnja. 36 Ʉnʼdala ghwake ʉSala alyampapiile ʉmwana ʉnʼdɨɨmi mʉ vʉghogholo vwake, ghwe jʉno ʉAbulahamu ampeliile ʉmwana ʉjuo ifiinu fyake fyoni. 37 Pe ʉntwa ghwango ambʉʉla kuuti nɨjɨɨghe vwɨmɨla ʉlʉlaghɨlo lʉno aati, ‘Nʉngaghelaghe kʉkʉntolesia ʉmwanango ʉIsaka, ʉmhɨnja kuhʉma mʉ ɨɨsi ɨja Kanaani mʉno nikukala. 38 Looli ʉlʉte kʉ kaaja kwa nhaata ghwango, kʉ vanyalʉkolo vango, ʉkamʉlondele ʉmwanango ʉIsaka ʉnʼdala.’ 39 Namposia naati, ‘Ʉmhɨnja ʉjuo angakaane kukwisa mʉ ɨɨsi muno, luuva ndaani?’ 40 Neke ʉmwene ambʉʉla aati, ‘ɄMʉtwa ʉNgʉlʉve jʉno nɨkʉmʼbɨngɨlɨla, isuungʼha ʉnyamhola ghwake akʉlongolele. Ɨkʉkʉtanga ʉlʉghendo lwako kuuva lʉnofu, neke ʉntolele ʉmwanango ʉnʼdala kuhʉma kʉ vanyalʉkolo vango, kʉ kaaja kwa nhaata ghwango. 41 Nave avanyalʉkolo vango vakaane kʉkʉkʉpeela ʉmhɨnja kuhʉma mʉ kɨkolo kyave, nʉngapinyue nʉ lʉjɨɨgho ʉlʉ.’ ”
42 Ʉnkami jʉla akafijovagha iiti, “Ʉmʉsyʉghʉ ye nɨfikile kʉ kɨtiimu, nɨnsumile ʉNgʉlʉve kuuti, ‘Ghwe Mʉtwa Ngʉlʉve, Ngʉlʉve ghwa ntwa ghwango ʉAbulahamu! Nɨkʉkʉsʉʉma ʉnhange ʉlʉghendo lwango lʉʉve lʉnofu. 43 Lolagha, lɨno nɨmile piipi nɨ kɨtiimu ɨkɨ. Nɨkʉkʉsʉʉma lʉʉve ndɨɨkɨ: Ʉmhɨnja jʉno ikwisa kunegha amalenga, nɨnsʉʉme amheele amalenga kuhʉma mʉ lʉsaaji lwake nɨnyue, 44 ghwope anyamʉle ati, “Nyua, nasi ngamɨla saako soope nɨkʉsineghela,” ʉjuo avisaghe ghwe nʼdala jʉno ʉve Mʉtwa Ngʉlʉve ʉnsalʉliile ʉmwana ghwa ntwa ghwango.’
45 “Ye nɨkyale kumala kukufuunya mʉ mwojo ghwango, nakalɨngi afikile ʉLebeka aveghiile ʉlʉsaaji lwake. Ikile kʉ kɨtiimu, aneghile amalenga. Nɨmʼbʉlile nɨtiile, ‘Ʉmheele amalenga nɨnyue!’ 46 Ʉnsiki ghʉghuo avɨkile paasi ʉlʉsaaji lwake, atiile, ‘Ghwise ʉnyue, soope ingamɨla saako nɨkʉsineghela.’ Pe nɨnywile, nasi ngamɨla sango asinywesisie. 47 Nɨmposisie nɨtiile, ‘Ʉve ʉlɨ mwalɨve ghwani?’ Atiile, ‘Ʉne nɨlɨ mwalɨve Betueli, jʉno ʉngʼina itambʉlua Milika, ʉviise ghwe Naholi.’ Pe nɨmpeliile ɨpete ɨja pa mhula, na kʉkʉmfwasia ifibangɨlɨ mʉ mavoko. 48 Nɨfughiime na kʉkʉmʉghinia ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve, ʉNgʉlʉve ʉghwa ntwa ghwango ʉAbulahamu, jʉno andongwisie mʉ sɨla na kʉkʉhʉfia ʉmwana ʉghwa nyalʉkolo ghwa ntwa ghwango kuuti aave nʼdala ghwa mwanaake.
49 “Lɨno, nave mulonda kʉkʉmʼbombela vʉnofu nʉ vwakyangʼhaani ʉntwa ghwango, mʉmbʉʉle. Nave namulonda poope mʉmbʉʉle, ʉne nikagʉla ɨkya kʉvomba.” 50 Pe ʉLabani nʉ Betueli ʉviise vakamʉla vakati, “Tuvona kuuti ɨmhola ɨjɨ jɨhʉmile kwa Mʉtwa ʉNgʉlʉve jʉjuo, ʉsue tʉlɨ vasila kɨmonga ɨkya kʉjova. 51 ɄLebeka pwale apa! Ntoole mʉlʉtaniaghe, avisaghe nʼdala ghwa mwana ghwa ntwa ghwako, ndavʉle ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve ajovile.”
52 Ʉnkami jʉla ye apʉliike isio, akafughama kʉkʉmʉghinia ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve. 53 Pe akatoola ifiinu ifya kʉtoga, ifya madini gha ndalama ni sahabu, palɨkɨmo na menda amanono, akampeela ʉLebeka. Kange, akampeela ʉlʉmbʉ ʉmʼbaha nʉ ngʼina ifiinu ifya ndalama nyinga. 54 Pe ʉnkami jʉla palɨkɨmo na vajaake vakalia, vakanyua na kughona apuo.
Palwakɨlo ye vasisimwike, ʉnkami jʉla akati, “Mʉnyɨtɨkɨsie nɨgomoke kwa ntwa ghwango.” 55 Neke ʉlʉmbʉ ghwa Lebeka, palɨkɨmo nʉ ngʼina vakati, “Ʉmʉleke ʉmhɨnja ʉjʉ ikale nusue nambe fighono kɨjigho kɨmo ndɨɨkɨ, pe mʉlʉtaniaghe.” 56 Neke ʉnkami jʉla akati, “Ndali, namʉngandɨsyaghe, ʉlwakʉva ʉMʉtwa ʉNgʉlʉve anhangile, ʉlʉghendo lwango lʉnofu. Mʉnyɨtɨkɨsie nɨgomoke kwa ntwa ghwango.” 57 Voope vakati, “Leka tʉnkemeele ʉLebeka jʉjuo, tʉmposie.” 58 Vakankemeela ʉLebeka, vakamposia vakati, “Asi, ghulʉta palɨkɨmo nʉ muunhu ʉjʉ?” Ʉmwene akamʉla akati, “Eena, nilʉta!”
59 Pe vakamʉleka ʉLebeka nʉ yaaya ghwake, valʉtaghe nʉ nkami ghwa Abulahamu na vajaake. 60 Avanyalʉkolo va Lebeka vakamfuunya vakati,
“Ghwe mwalɨviitu, ʉlʉtaghe ʉvisaghe mama ghwa vaana,
avaana imbilima ni mbilima!
Ʉmwoloko ghwako ghʉvisaghe mʼbaha,
ghʉghomaghe amakaaja agha valʉgʉ vaave.”
61 ɄLebeka akavʉʉka na vavombi vaake, vakangalɨla ingamɨla, vilʉta nʉ nkami ghwa Abulahamu. Enendɨɨkɨ fye ʉnkami ghwa Abulahamu akantolile ʉLebeka na kuvʉʉka naghwo.
62 Ʉnsiki ʉghuo ʉIsaka akava ikukala kʉ Negebu, ye ahʉmile kʉ Beeli-Lahai-Loi, kʉno ikalagha ʉlʉtasi. 63 Ɨkɨghono kɨmonga pakɨvwilile, akalʉta kʉ mʉghʉnda kukunoghona. Ye alɨ ʉkuo, akalola, akavona ingamɨla sifiike. 64 ɄLebeka akalola, akamwagha ʉIsaka, akiika pa ngamɨla. 65 Akamposia ʉnkami ʉghwa Abulahamu akati, “Ghwe veeni jʉla ighenda mʉ mʉghʉnda, ikwisa kʉkʉtwʉpɨla?” Akamwamʉla akati, “Ghwe ntwa ghwango ʉIsaka.” Pe ʉLebeka akatoola ɨkɨtambala kyake, akifunika kʉ maaso. 66 Ʉnkami jʉla akamwoleka ʉIsaka sooni sino avombile. 67 ɄIsaka ye apʉliike isio, akamwingisia ʉLebeka mʉ kyeve kɨno kɨlyale kya ngʼina ʉSala, akantoola ʉLebeka kuuva nʼdala ghwake. ɄIsaka alyamʉghanile fiijo ʉLebeka. Kukwisa kwa mwene, kʉkampelela ʉIsaka kununala vwɨmɨla kufua ʉngʼina, ʉSala.