7
स्तेफान येहुदी पोंचाअ आगलांअ गोगेह
1 हातींअ मोडांम-मोडा पुंजारांय स्तेफानुल फुच्यों, “ए लोक तोअपेअ जे गुना थोवताह, ते बादा हाचा हाय का?”
2 तांहांअ स्तेफानुंह जोवाब देदो, “मांअ जाती-पावुहुं आने पोंचाअ वोळीलाहीं, मांअ गोठ उनाया! आपुअ आगलोअ डायो आबराहाम हारान सेहेराम वोहती आलो तीयाअ पेअलांअ तो मेसोपोटामीया देसाम रेहलो। तींहीं खुब मोडायावाला पोरमेहेरांय तीयाल दोरसोन देदों 3 आने तीयाल आख्यों, ‘तुं तोअ देसुल आने जातुलांहन सोळ आने जो देस आंय तुल देखावुं तींहमें जो!’ 4 तांहांअ आबराहाम खालदी लोकाहांअ तो देस सोळीन हारान सेहेराम वोहती गीयो। आने हारानुम तीयाअ बाहको मोअयो हातींअ पोरमेहेरांय तीयाल हारानुमनेअ नींगीन, तुमां आमीं जीया देसाम रेताह, ईया देसाम वोहती केरांअ आख्यों। 5 तोताअप पोरमेहेरांय आबराहामाल वारसायुअ तोरीके एक बेथुअ ओतीअ बी जोमीन नांह देदी। तांहांअ आबराहामाअ एक बी पोयरों नांय आथों। तेबी तीयाल ने तीयाअ फाचाळी तीयाअ पोयराहांअ पीळाअ-पीळींहन ओ देस दांअ पोरमेहेरांय तीयाल वोचोन देदलों। 6 आने पोरमेहेरांय तीयाल एंहकींअ बी आखलों, ‘तोअ पोयराहांअ पीळाअ-पीळीअ मांहेंअ पारका देसाम जायन रीअ आने तींहीं चारहोव वोरसें लोगुंअ तीया देसाअ लोक तीयाहांन गुलामी केरावीअ आने तीयाहांअरी खाराब रीते वोरतीअ। 7 पेन तीयाहांन गुलामी केरावनारा तीया लोकाहांन आंय सीक्सा केअहें। आने आखरीप तोअ पोयराहांअ पीळाअ-पीळीअ मांहेंअ तीया पारका देसामेनेअ नींगी आवीअ आने ईया देसाम मांअ भोकती कीअ।’ 8 हातींअ तांहांअ पोरमेहेरांय आबराहामाअरी कारार केअयो आने तीया कारारुअ नीसाणी तोरीके सुन्नोत केरांअ वीदी देदी। तीयाअ लीदे, तीयाअ पोयरो ईसाक जोलमीन आठ दीहाअ आथो तांहांअ आबराहामुंह ईसाकाअ सुन्नोत केअयी। फाचलांअ नेअ ईसाकाअ पोयरो याकोब जोलम्यो तांहांअ ईसाकुंह याकोबाअ सुन्नोत केअयी। आने याकोबांय तीयाअ बार पोयरा मोंजे का, आपुअ बार आगलाअ डायाहां सुन्नोत केअयी।
9 तुमां जांताहज का, याकोबाअ ईया बार पोयराहांमेनेअ दोह पोयराहांन * तीयाहांअ पावुह योसेफुपेअ आदराय आली। तीयाअ लीदे, तीयाहां योसेफाल थोळाक लोकाहांन वेची देदो, आने तीया लोकाहीं तीयाल मीसोर देसाम गुलाम तोरीके वेची देदो। पेन पोरमेहेरांय योसेफाल मोदोत केअयी, * 10 आने तीयांय बादा दुखाहांमेनेअ तीयाल सोळव्यो। आने तीयांय योसेफाल एंहडी ओकुल देदी का, मीसोर देसाअ राजा फारुनुंह तीयापेअ राजी वीईन तीयाल मीसोरुअ राजपाल तोरीके नीम्यो आने सोताअ बादी मीलकोताअ कारभारी बोंणाव्‍यो।
11 हातींअ आखा मीसोर देसाम आने कानान देसाम काल पोळ्यो। तीयाअ लीदे, मांहांहांन खुब आबदा पोळी। आने आपुअ आगलाअ डायाहांन बी खावुलोंअ नांय मीलत्‍लों। 12 याकोब उनाअयो का मीसोर देसाम ओनाज मीलेह। तीयाअ लीदे तीयांय तीयाअ पोयराहांन, मोंजे का, योसेफाअ मोडा पावाहांन ओनाज वेचाअतों लांअ पेअलीअज वोखत मीसोर देसाम मोकल्या। आने ते तींहीं गीया। 13 ते बीहरी वोखत फाचा ओनाज लांअ मीसोरुम गीया तांहांअ, योसेफांय तीयाहांन तो सोते केडो हाय तों आख्यों। आने फारुनुल योसेफाअ कुटुंबुअ बाबोताम खोबुर पोळी। 14 तांहांअ योसेफांय सोताअ बाहकाल आने आखा बादा कोर्यांहन तीयाअ पावुंअ मारफोते मीसोरुम हादावी लेदें। बादें मीलीन तें पोंणाहोव मांहेंअ आथें। 15 एंहकींअ कीईन याकोब ने तीयाअ कुटुंब मीसोर देसाम गीयें। आने तींहींज याकोब आने तीयाअ पोयरा, मोंजे का, आपुअ आगलाअ डाया मोय गीया। 16 तीयाहांअ वोसुलामेर्येंअ मांहेंअ तीयाहांअ मुरदांहन सेखेम लीअ गीयें। आने तींहीं आबराहामुंह हामोरुअ पोयराहां पनेअ जों कोबीर वेचाअतों लेदलों तीया कोबीराम तीयाहांअ मुरदांहन दाटी देदलें।
17 पोरमेहेरांय आबराहामाल देदलों वोचोन तों पुरों केरांअ वोखत जेंहकींअ-जेंहकींअ पाही आवतो गीयो, तेंहकींअ-तेंहकींअ आपुअ लोक मीसोरुम वादता गीया। 18 आखरीप मीसोर देसाअ गादीपेअ एक एंहडो राजा आलो का जो योसेफांय मीसोर देसाअ लोकाहांअ खातुर केअलों भोलों जांअतलो नांय। 19 तो राजा आपुअ लोकाहांअ वीरुद जाती-जातीअ कावोतरें केरांअ टेक्यो। तो आपुअ लोकाहांपेअ जुलोम केरांअ टेक्यो, आने आपुअ लोकाहांअ नोवें जोन्‍मुअलें पोयरें मोय जाय तीयाअ खातुर तीयाहांन बारे फेकी टाकांअ फोरोज पाळांअ टेक्यो।
20 तीयुज वोखत मोसे जोनम्यो आने पोरमेहेराल बी गोंवीं जाय एंहडो तो खुब देखावळो आथो। तीयाअ याहकींह तीयाल तीयाअ बाहकाअ कोअमें तीन मोयना लोगुंअ मोडो केअयो। 21 आने जांहांअ तीयाअ याहकी-बाहकांय तीयाल कोअमेनेअ बारे दोबावलो तांहांअ, फारुनुअ पोयरींय तीयाल हीईन लीअ लेदो आने सोताअ पोयरा तोरीके तीयाल मोडो केअयो। 22 एंहकींअ कीईन, मोसेंय मीसोर देसाअ लोकाहांअ बादी जातीअ गीयान हीकी लेदलों। आने तो बोली-चालीम आने कामाम ताकोतावालो बोंण्यो।
23 मोसे चालीस वोरसांअ वीयो तांहांअ, एक दीह तीयांय सोताअ जाती-भाय ईसरायेल लोकाहांअ मुलाकात लांअ नोक्की केअयों। 24 मुलाकातुअ वोखत तीयांय देख्‍यों का, मीसोरुअ एक मांहुंअ एक ईसरायेल मांहांअरी खाराब रीते वोरतुअत्‍लों। तांहांअ मोसे ईसरायेल मांहांअल वाचावांअ गीयो आने मीसोरुअ मांहांअल माय टाकीन तीयाअ बोदलो वाल्यो। 25 मोसेंय एंहकींअ धारत्‍लो का, तीयाअ जाती-भाय ओतोंअ ता होमजीअ का तीयाहांन सोळवांअ खातुर पोरमेहेरांय तीयाल मोकल्योह। पेन ते ईसरायेल लोक नांय होमज्या।
26 बीहरे दीह, तीयांय फाची तीयाअ जाती-भायुंअ मुलाकात लेदी। आने बेन ईसरायेल आदमीहींन चुलाअता देख्या। तांहांअ तो तीयाहांन होमजावांअ टेक्यो आने आख्यों, ‘ओ मांहांहां, तुमां जाती-भाय हाय। मोंजे, एक-बीहराअरी खाराब रीते वोरतुअतें मां!’ 27 पेन जों मांहुंअ बीहराअरी खाराब रीते वोरतुअत्लों, तीयांय मोसेल गोचाली टाकीन फुच्यों, ‘तुल केडांय आमाहांपेअ ओमोल चालवुअनारो, आने आमांअ नीयाय केअनारो बोंणाव्योह? 28 हाकाल जेंहकींअ मीसोरुअ मांहांअल तुंयुं माय टाकलों, तेंहकींअ तुं मांन बी माय टाकांअ होदोह का?’ 29 ईं उनायन, आगला दीह तीयांय मीसोरुअ मांहांअ खुन केअलों तें गोठ बादें जांय गीयेंह एंहकींअ होमजी जायन, मोसे मीसोरुमनेअ नाही पोळ्यो आने मीदीयान देसाम जायन तींहीं पोरदेसी मांहांअ तोरीके रीयो। तींहीं तीयांय कोअवाली राखी आने तीयाअ बेन पोयरा वीया।
30 एंहकींअ केअता चालीस वोरसें नींगी गीयें। हातींअ एक दीह सीनाय डोगुअ पाही रानुम एक बोलता काटाला चेखराअ आगीअ जीबलींहम तीयाल होरगाअ दुताअ दोरसोन वीयों। 31 तों हीईन मोसेल नोवाय लागी। काहाका चेखरों बोलत्‍लों पेन बोली नांय जाहलों। आने चेखराल हारकींअ हेरांअ तो तीयाअ पाही गीयो। तांहांअ तो मालीखाअ एंहडो आवाज उनाअयो: 32 ‘जीया पोरमेहेराअ तोअ आगलाअ डाया आबराहाम, ईसाक, आने याकोब भोकती केअताह, तो पोरमेहेर आंयज हाय।’ तांहांअ मोसे थुर-थुर कापी उठ्यो आने तीयाल तीया काटाला चेखराअ हुंबुर हेरांअ हींमोतुज नांय चाली। 33 हातींअ मालीखांय तीयाल आख्यों, ‘तोअ पागुमेर्याअ चापलांहन काडी टाक; काहाका, जींहीं तुं उबी रीयोह ते पोवीतोर जोमीन हाय। 34 मीसोरुम मांअ लोकाहांन जें दुखें पोळतेंह तें मांअ डोंआ-नोजरे मांयु देख्येंह। तीयाहांअ रोळांअ आवाज बी आंय उनाअयोह। तीयाअ लीदे, आंय तीयाहांन सोळवांअ आलोह। आमीं चाल! आंय तुल तीयाहांन मोदोत केरांअ फाचो मीसोरुम मोकलेंह।’ 35 जीया मोसेल पेअलांअ ईसरायेल लोकाहीं, ‘तुल केडांय आमाहांपेअ राज केअनारो, आने आमांअ नीयाय केअनारो बोंणाव्योह?’ एंहडों फुचीन नाकारी काडलो, तीयाज मोसेल पोरमेहेरांय तीयाहांअहीं फाचो मोकल्यो। बोलता बाटवाम पोरगोट वेअला होरगाअ दुताअ मारफोते पोरमेहेरांय मोसेल राज केअनारा ने वाचावनारा तोरीके मोकली देदो। 36 ओ मोसेज ईसरायेल लोकाहांन मीसोर देसामेनेअ काडी लीअ आललो। आने तीयांयज मीसोरुम आने राता दोरीयाम आने चालीस वोरसें लोगुंअ उजाळाम चोमोत्‍काराअ कामें केअलें आने नोवाय लागे एंहडें कामें केअयें। 37 आने ‘जेंहकींअ पोरमेहेरांय मांन मोकल्योह तेंहकींअ तो तीयाअ गोठ जाहेर केअनाराल तुमांअ सोताअ लोकाहांमेनेअ ज उबो कीअ आने तीयाल तुमांअहीं मोकली दीअ’ एंहकींअ ईसरायेल लोकाहांन आखनारो बी ओज मोसे आथो। 38 आने उजाळामेर्याअ ईसरायेल लोकाहांअरी ओज मोसे आथो। तींहीं तो आपुअ आगलाअ डायाहांअ री आने सीनाय डोगापेअ तीयाअरी गोगनारा होरगाअ दुताअरी आथो। आपनेंह वाचावांअ खातुर तीयांय पोरमेहेरापेनेअ हाची जीनगी देनार्या गोठ्या मीलव्या।
39 पेन आपुअ आगलाअ डायाहां तीयाअ आखलों मानांअ ना पाळी। तीयाहां तीयाअ नाकार केअयो आने फाचे मीसोरुम जांअ मोर्जी राखी। 40 तीयाअ लीदे तीयाहां आरोनुल आख्यों, ‘आपनेंह फाचें मीसोरुम लीअ जाय एंहडा थोळाक देव आपुअ खातुर बोंणाव। काहाका, मीसोरुमनेअ आपनेंह बारे लीअ आललो तीया मोसेल काय वीयों तीयाअ आपनेंह खोबुर नांह।’ 41 तीयाअ लीदे तांहांअज तीयाहां एक वासळाअ मुरती बोंणावी आने तीयुल भोग चोळव्यो आने तीयाहां सोतेज बोंणावली तीयु मुरतीअ लीदे आनोंद केअयो। 42 मोंजे, पोरमेहेर तीयाहांअ वीरुद बोंणी गीयो आने तीयांय तीयाहांन दीह, चांद, आने तारांअ पुंजा केरांअ सोळी देदें। पोरमेहेराअ जाणावली गोठ जाहेर केअनारांअ चोपळीम एंहडों लेखलों हाय:
‘ओ ईसरायेल लोकाहीं! उजाळाम चालीस वोरसें लोगुंअ
जोनावोराहांअ जे भोग तुमां चोळवुअत्ला,
ते मांन चोळवुअत्ला का?
43 नांह, तुमां ता मोलेख देवुल राखलो तीया तोंबुल,
आने तुमांअ देव रेफानुअ तारा रुपी मुरतील ते भोग चोळवुअत्ला।
मोंजे का, मांअ भोकती केरांअ बोदले, तुमां तुमांअ सोते बोंणावल्या मुरतींहन उसलीन फीरत्ला।
तीयाअ लीदे, आंय तुमनेंह खुब सेटे बाबीलोन देसाअ तीयु वेल,
केदीहींअ तोरीके मोकली देहें।’
44 उजाळाम आपुअ आगलाअ डायांहपेअ पोरमेहेराअ हाजरीअ नीसाणी रुपी तोंबु आथो। पोरमेहेरांय डोगापेअ मोसेल जो नोमुनो देखावलो, तीयाअ पोरमाणे तो तोंबु बोंणावांअ पोरमेहेरांय तीयाल आखलों आने मोसेंय तेंहकींअज बोंणावलो। 45 खुब वोरसांअ फाचलांअ नेअ तो तोंबु बीहरी पीळीअ आपुअ आगलाअ डायाहांन होपाअलो। पोरमेहेरांय तीयाहांअ आगलांअनेअ ओळी काडला लोकाहांपेनेअ कोबजे केअला ईया देसाम तें योसुवाअरी आवत्‍लें तांहांअ, तीया तोंबुल बी सोताअरीज लीअ आललें। आने दावीदाअ वोखत लोगुंअ तो तोंबु तींहीं आथो। 46 दावीदांय पोरमेहेराअ मेरबानी मीलवुअली, आने ते ईसरायेल लोक तीयाअ भोकती कीअ सेके तीयाअ खातुर मोंदीर बांदांअ पोरमेहेरापेअ राज्या मागी। 47 पेन खोरेखोर, तों मोंदीर बांदनारो ता दावीदाअ पोयरो सालोमोन आथो।
48 पेन खुब मोडो पोरमेहेर ता मांहांहांअ बांदला मोंदीरुंहम नांह रेतो। पोरमेहेराअ जाणावली गोठ जाहेर केअनारांय आख्योंह,
49 ‘मालीख फुचेह:
“जुग मांअ गादी हाय आने तोरती मांअ पाग थोवांअ पाट्ली हाय।
तांहांअ तुमां मांअ खातुर तीयाअ जेंहडों हारों मोंदीर बांदी सेकाह का?
आने मांअ रांअ लायोक कोअ बांदी सेकाह का?
50 जुगीअ ने तोरतीमेर्योंअ बादों मांयु सोतेज बोंणाव्योंहकने?” ’
51 ओ टीणीवाला लोकाहीं! तुमां पोरमेहेराअ हाचायुअ बाबोताअ गोठ उनायांअज नांह मागता। तुमां बी तुमांअ आगलाअ डायाहांअ होच, कायोम पोवीतोर आत्माअ वीरुद केअताह। 52 पोरमेहेराअ गोठ जाहेर केअनारो एक बी सेवोक, तुमांअ आगलाअ डायाहां दुखें पाळ्या वोगुर नांह सोळ्यो, हाचा मांहांअ, मोंजे ख्रीस्‍तुअ आवांअ बाबोताम भोवीसवाणी केअनारा खोबुर देनाराहांन बी तीयाहां माय टाक्या। आने आमी तुमां, तीया ख्रीस्ताल दोगो कीईन माय टाक्यो। 53 होरगाअ दुताहांअ मारफोते पोरमेहेरांय देदला ते नीयोम तुमां मीलव्याह तेबी, तुमां जांय-जोवीनुंज ते नीयोम नांह पाल्या।”
येहुदी पोंचाअ लोक स्तेफानुल ढोगळाअ मार ठोकीन माय टाकताह
54 स्तेफानुअ ए सेल्‍ली गोठ उनायन, तीया पोंचाअ मांहांहांन तीयापेअ खुब रोग चोळी। आने तीयाहां खीजवायन दात पीह्या। 55 पेन स्तेफानुंह ता पोवीतोर आत्माअ ताकोतुअ पुरा काबाम आवीन जुगीअ वेल हेअयों। तांहांअ तीयांय पोरमेहेराअ हुदा आथाअ वेले ईसुल उबी रेहलो देख्यो। 56 आने स्तेफानुंह तीया मांहांहांन आख्यों, “वेरा! जुग उगळी गेहली, आने मांहांअ पोयरो मोंजे ईसु, पोरमेहेराअ हुदा आथाअ वेल उबी रेहलो मांन देखाअहे!”
57 तांहांअ पोंचाअ मांहांय जोरपेअ बोंबलीन सोताअ कानुंहपेअ आथ दाबी देदा। आने बादें स्तेफानुपेअ टुटी पोळ्यें। 58 आने तीयाल सेहेराअ बारे ओळी काडीन, तींहीं तीयाहां, तीयाल ढोगळाकींअ ठोकी-ठोकीन माय टाक्यो। आने तीयाल एंहकींअ कीईन माय टाकनारा साक्सीहींअ , तीयाहांअ पोतळें सावुल नांवांअ एक जुवान मांहांअल हाचवांअ होप्यें। 59 तें स्तेफानुल ढोगळाकींअ ठोकत्‍लें तांहांअ, तीयांय मालीखाल ओरुज केअयी, “ओ मालीख ईसु, मांअ आत्माल लीअ ले!” 60 हातींअ तीयांय गुठणें पोळीन जोरपेअ बोंबलीन आख्यों, “ओ मालीख, ओ पाप ईयाहांअ माथे मां पाळतो!” एंहकींअ आखीन स्तेफान मोय गीयो।