Cuu Dulli (Genèse) 41

Misɩra yuuntigǝ̃ngã'n dãnsǝ̃lãga

Biiga hǝ̃ǝ̃l gɩ̀ furũũgɩ nã, Misɩra yuuntigǝ̃ngãẃ juo cɔ dãnsãndarǝ nã, ǹ-da wù hla Nil lwaa'n nũɔ̃gɩ nã. 2 Wú ne ǹ-da nǝ̃ǝ̃ɲũnãã nɩrhǝ̃ǝ̃ldaba, bàa bɩnǝ̃ǝ̃ nã̀ã ba bà fa, bàa hlǝ hũmmã nã, ǹ-ba bà wuuraa hĩɛ̃gɩ nã gɩ̀ sùɔ́gɩ nã. 3 Nǝ̃ǝ̃ɲũnãã nɩrhǝ̃ǝ̃ldaabá juo hlǝ hũmmã nã bà-lǝ bàa kuɔlaa, nã̀ã ba bà sǝ̃n fa nellɩ nã. Bá juo hiraa nǝ̃ǝ̃ɲũnãã báà mãã bàa bɩnǝ̃ǝ̃ bà tuɔra lwaa'n nũɔ̃gɩ nã. 4 Nǝ̃ǝ̃ɲũnããkuɔlaa báà mãã bà sǝ̃n fa bá wuu nǝ̃ǝ̃ɲũnããgǝ̃ngĩɛ̃baa mãã bà fa. Gɩ̀-i, yuuntigǝ̃ngãẃ juo nĩĩ.

5 Wú ver ǹ-duɔsǝ ǹ-cɔ dãnsãndarǝ nã hlo. Gɩ̀ dãnsãndii kusunã, wú da karkũɔ̃tuugu gùu ba nǝ̃ sun nɩrhǝ̃ǝ̃ldaɲã ɲã̀ã bɩnǝ̃ǝ̃ nã̀ã ba ɲã̀ã mǝ̃gaa ǹ-ce biiga. 6 Gɩ̀ furũũgɩ nã, karkũɔ̃sun nɩrhǝ̃ǝ̃ldaɲã, salhuulagǝgùu kuul-ɲã, ɲã̀ã́ yo, ɲã́ juo hlǝ ǹ-duu ɲããgǝ̃ngãn ɲã́ã̀ nã. 7 Karkũɔ̃ sunkuulanɲã́ juo naliɛ ɲããgǝ̃ngãnɲã. Gùú bǝ̃ǝ̃gɩ-i, yuuntigǝ̃ngãẃ nĩĩ ǹ-da wà wu cɔ dãnsãn nã-i. 8 Taagà jáa kaalaa, yuuntigǝ̃ngã'n hiɛgá gaala nã. Wú tĩɛ̃ ǹ-be Misɩra siisiirǝǝba nǝ̃ gɩ̀ fǝ̃ǝ̃kuutaaba min, ǹ-juo taa wù dãnsǝ̃lãga ǹ-ja-ba. Curo'n sáa ga ba wù ga gbǝ̃ǝ̃ ǹ-fɩr gà yuugu ǹ-ja-yǝ.

9 Gùú nã-i, ɲããɲũɔ̃n'n yuuntiiẃ waa nǝ̃ Misɩra yuuntigǝ̃ngãw wà: «Mǝ̃̀ jáa kãnãã wà mǝ̃ yúɔrúɔ jimããgu. 10 Yuudagǝ, ǹ hiɛgà yáá gàa dũ nǝ̃ hãmĩĩ. Ń blǝ-yáà nǝ̃ burhyãrãã'n yuuntiiw ǹ-dii-yáà kasoduugɩ nã mãã gardɩba yuuntii'n suɔgu. 11 Cwa yì hǝ̃ǝ̃l yì min yí kãã cɔ dãnsǝ̃lãga nã, gùú yisuɔgɩ dɩngɩ nã. Dãnsãn wo dãnsãn, dɩ̀ yáá dɩ̀ pɩgaa dɩ̀ dǝ'n cɔ̃m-i. 12 Kasoduugɩ nã, pũmpɩrdiɛẁ yáá dàa, Hebru bíɛ́ yáá. Gardɩba yuuntii'n wabiɛ-i. Yí taa yì dãnsǝ̃lãga ǹ-ja-yǝ. Wú fɩr gà yunɲã ǹ-hã-yáà. 13 Wù fɩ́rrǝ́-ga gùú tammã mãã gà min, gà jáa ce nnĩĩ-i. Ń juo kra mǝ̃n nã, mǝ̃̀ wanjirammã nã, nã̀ã nũũ burhyãrãã'n yuuntiiw.»

Yisefuẁ fɩr Misɩra yuuntigǝ̃ngã'n dãnsǝ̃lãga

14 Yuuntigǝ̃ngãẃ wa bá jo nǝ̃ Yisefuw. Bá kãã hiil-yǝ kasoduugɩ nã bà gbɩraanã. Wú hul wù yuugu, nǝ̃ wù tufaagu, nã̀ã dii kuulaafɩnfaaba, nã̀ã kã yuuntigǝ̃ngãw nãã. 15 Wú juo waa nǝ̃ Yisefu: «Mǝ̃̀ cúɔ́ dãnsãndarǝ nã, curo'n sáa gbǝ̃ǝ̃ ǹ-fɩr dɩ̀ yuugu. Nǝ̃ mǝ̃̀ nṹɔ̃́ ǹ cɔ̃mmã nã wà ba-ń taa gùú dãnsãndi ǹ-ja-n, wà ń fǝ̃ǝ̃ dɩ̀ mãã dɩ̀ pɩgaa dìi.» 16 Yisefuẃ waa nǝ̃ yuuntigǝ̃ngãw wà: «Mã́ã síì fɩr dɩ̀ yuugu ǹ-ja-n nǝ̃ Dũnnũẁ ji hã-n nǝ̃ dɩ̀ fɩrɩmhuhorɩmmã.»

17 Misɩra yuuntigǝ̃ngãẃ ta nǝ̃ cãwandi wà: «Mǝ̃̀ bla dãnsãndɩ nã, mǝ̃́ ne ǹ-da wà mǝ̃ yáá Nil lwaa'n nũɔ̃gɩ nã. 18 Mǝ̃́ da nǝ̃ǝ̃ɲũnããgǝ̃ngĩɛ̃ nɩrhǝ̃ǝ̃ldaga gà fa, gàa ba gà hlǝ lwaa'n hũmmã nã, ǹ-juo ba gà wuuraa hĩɛ̃gɩ nã. 19 Gɩ̀ furũũgɩ nã, nǝ̃ǝ̃ɲũnãã nɩrhǝ̃ǝ̃ldaabá juo hlǝ hlo, ǹ-ba bà duu baadĩɛ̃lããba nã. Bà yáá bàa mǝ̃gaa ǹ-kuɔlaa, nã̀ã ba bà sǝ̃n fa nellɩ nã. Misɩra yiɛgɩ min nã, mǝ̃n sáa hi ǹ-da kwasǝnɲindaɲã ɲã̀ã bla nnĩĩ tuugu. 20 Ninkuɔlan ɲã́ã̀ mãã ɲã̀ sǝ̃n fa nellɩ nã, ɲã́ juo wuu ɲããgǝ̃ngãnɲã. 21 Ɲã̀ gáa naliɛ ɲã̀ min ǹ-tã gùú nã mãã, nǝ̃-ń ba ǹ ne-ɲã, ǹ ba ǹ wa ɲã sáa wuu kuu. Ɲã́ ba ɲã̀ tantammã nã, ɲã̀ã kuɔlaa haasǝ tammã. Gɩ̀-i, mǝ̃́ fǝ̃ǝ̃ ǹ-juo nĩĩ. 22 Gɩ̀ furũũgɩ nã, mǝ̃́ ver ǹ-cɔ dãnsãndarǝ nã hlo. Dãnsãn díɛ́ nã, mǝ̃́ da karkũɔ̃tuudagǝ gùu ba nǝ̃ sun nɩrhǝ̃ǝ̃lw, ɲã̀ã bɩnǝ̃ǝ̃ nã̀ã ba ɲã̀ã mǝ̃gaa ǹ-ce biiga. 23 Gɩ̀ furũũgɩ nã, mǝ̃́ ver ǹ-ne ǹ-da karkũɔ̃sun nɩrhǝ̃ǝ̃ldaɲã karkũɔ̃tuugɩ dɩn gúɔ̀ nã, ɲã̀ã juo hlǝ ɲããdĩɛ̃lin'n furũũgɩ nã, ɲã̀ã ba kugɔmmã kugɔmmã salhuulagǝgùu kuul-ɲã. 24 Gɩ̀-i, sunkuulan ɲã́ã̀, ɲã́ juo naliɛ ɲããgǝ̃ngãnɲã. Mǝ̃̀ táalá dãnsǝ̃lã gáà ǹ-ja siisiirǝǝba, curo'n sáa gbǝ̃ǝ̃ ǹ-fɩr gà yuugu ǹ-ja-m.»

25 Yisefuẃ waa nǝ̃ Misɩra yuuntigǝ̃ngãw wà: «Yuuntigǝ̃ngã, ǹ dãnsǝ̃lãga hǝ̃ǝ̃l gáàgà waa cãwandɩ dɩn-i. Dũnnũẁ mãã wa wú ce dìi, wù waa dɩ̀-i wù ja-n. 26 Ǹ dãnsǝ̃lãga hǝ̃ǝ̃l gáà, gà pɩgaa cɔ̃mmã dɩn-i. Ningǝ̃ngãn nɩrhǝ̃ǝ̃l ɲã́ã̀, ɲã̀ pɩgaa bii nɩrhǝ̃ǝ̃l-i, nǝ̃ karkũɔ̃ sungǝ̃ngãn nɩrhǝ̃ǝ̃l ɲã́ã̀ yo, ɲã̀ pɩgaa bii nɩrhǝ̃ǝ̃l-i. 27 Ninkuɔlan nɩrhǝ̃ǝ̃l wáà mãã wù sáá wù fa nnĩĩ, nǝ̃ karkũɔ̃ sunɲãã mãã saluugɩ̀ kúulá-ɲã, ɲã̀ã́ yo, ɲã̀ pɩgaa bii nɩrhǝ̃ǝ̃l-i. Nǝ̃ nũm'n bii ji ba nǝ̃ gà-lǝ. 28 Misɩra yuuntigǝ̃ngã, dɩ́ nǝ̃ nã́ã́ mǝ̃̀ wáalá-dǝ nǝ̃-n nĩĩguu mãã, dìí mãã dɩ̀ jo dɩ̀ ji ce Dũnnũẁ pɩ́gará-n dɩ̀-i. 29 Bii nɩrhǝ̃ǝ̃lw mãã wù ga jo nnĩĩ, dũmmã̀ ji fa dugɔ Misɩra yiɛgɩ min nã. 30 Nǝ̃ dɩ̀-lǝ dɩ̀ furũũgɩ nã, nũmmã̀ ga juo jãn Misɩra yiɛgu bii nɩrhǝ̃ǝ̃l kusuugɩ nã fuwɔ cwaabá sĩĩnǝ̃ǝ̃ Misɩra dũm'n dalaagɩ nã. Nũmmã̀ ji bǝ̃ǝ̃lǝ̃ǝ̃ Misɩra yiɛgɩ nã. 31 Nũm mã́ã̀mã ji gbǝ̃ǝ̃ fuwɔ curo'n síì kãnãã dɩ̀ nã wà Misɩra yiɛgu, dalaagɩ́ híí ǹ-da ǹ-da. 32 Yuuntigǝ̃ngã, nǝ̃-ń da nã̀ã cɔ dãnsãn díɛ́ nã yinhǝ̃ǝ̃lw, dɩ̀ yuugɩ-i wà Dũnnũw híí ǹ-wa wu ji ce gɩ̀ cɔ̃mmã, wù síì hǝ̃ǝ̃sǝ nã̀ã ce-mã. 33 Yindiɛ, yuuntigǝ̃ngã, gbǝ̃ǝ̃ ń caa curo, wùú mãã wù yigagùu kaalaa nã̀ã ba wù fǝ̃ǝ̃ cɔ̃mmã dugɔ, ń kra-yǝ Misɩra yuugɩ nã. 34 Bii nɩrhǝ̃ǝ̃l wáà kusuugɩ nã mãã, dũmmã̀ ji ba mã̀ fa, kra sɩra'n yuntaaba Misɩra yiɛgɩ min nã, cwaabà ji ba ba-ń tɩgii bà dũmmã bá yuɔ-mã tiɛmã ndii, nǝ̃ sɩra'n yuntaabá tuu tiɛmã dɩnmã ǹ-kra. 35 Bá tɩgɩnǝ̃ǝ̃ bìifɩnfiɛ nɩrhǝ̃ǝ̃l wáà mãã wù ga jo nnĩĩ, wù dũmmã nã. Ń hã-ba nǝ̃ hlũũgu, bá ce bá dii-mã dǝbɩrǝǝba nã, liɛga ga nã ǹ-ɲãl-mã ǹ-kra. 36 Gɩ̀-lǝ gɩ̀ nã, bii nɩrhǝ̃ǝ̃l nũmmã-ń ga juo jãn Misɩra yiɛgɩ nã, dũmmã́ da ǹ-ba dìɛ krammã nã. Nũmmã̀ síì bǝ̃ǝ̃lǝ̃ǝ̃ Misɩra yiɛgɩ nã.»

Yisefuẁ juo ba Misɩra yuuntigǝ̃ngã'n duumǝ̃nãtiiw

37 Yisefu cãwan díɛ̀dɩ́ dwal Misɩra yuuntigǝ̃ngãw nã, bá nǝ̃ wù cokuganãmba min. 38 Misɩra yuuntigǝ̃ngãẃ waa nǝ̃-ba: «Nã́ã́ yi ji da curodiɛ wùú mãã Dũnnũ hlã-yǝ nǝ̃ cɔ̃nfǝ̃ǝ̃gǝgu wáà tammã-ì?» 39 Nã̀ã waa nǝ̃ Yisefuw: «Dũnnũẁ mãã wù pɩ́gará-n nǝ̃ gáàgà min, cɔ̃nfǝ̃ǝ̃rdiɛ nǝ̃ yigakaalatiidiɛ'n síì maa yíì. 40 Yíi ji ba mǝ̃̀ cɔ̃mmã min yuugɩ nã. Mǝ̃̀ yiɛntaaba min bà ji ba bà nɔ̃ bà hã yíi-i. Mǝ̃̀ yuuntasǝ'n guujirakuugu dɩn ji pyariɛ yi nã.» 41 Nã̀ã ver ǹ-waa nǝ̃-yǝ wà: «Yindiɛ-lǝ, Misɩra yiɛgɩ min, gɩ́ nǝ̃ yíi nãkruɔgɩ nã-i.» 42 Misɩra yuuntigǝ̃ngãw nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-fa ǹ-hiil wù fãngãtasǝ'n mǝ̃myãri, ǹ-dii-dǝ, ǹ-hã Yisefuw, nã̀ã dii nũɔ̃sǝn kuulaaw ǹ-hã-yǝ, nã̀ã dii sãnã bɔ̃diikuugu wù bũɔ̃gɩ nã. 43 Nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-ce wú yugo ǹ-jãn fãngãtaa'n wotorow nã, wù duumǝ̃nãtiiw mãã wù yáá wù jãn wùú nã mãã. Cwaabá ta wù yigagɩ nã nã̀ã ba bà waa: «Nǝ̃́nǝ̃̀ǝ̃ hlũũgɩ nã!» Misɩra yuuntigǝ̃ngãẁ kárrá Yisefuw nã yuuntasǝrɩ nã Misɩra yiɛgɩ min nã gùú tammã-i. 44 Misɩra yuuntigǝ̃ngãẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-waa nǝ̃ Yisefuw wà: «Mǝ̃n-lǝ mã́ã-i Misɩra yuuntigǝ̃ngãw, nǝ̃ curo'n síì gbǝ̃ǝ̃ ǹ-saaraa cɔ̃m nã nã́ã́ yíǹ sáa hã-yǝ nǝ̃ gɩ̀ hlũũgu.»

45 Misɩra yuuntigǝ̃ngãẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-suu Yisefu nǝ̃ Misɩra yiɛntaa'n yiiri wa Safinãtɩ-Paneya nã̀ã hã-yǝ puruɔntii mãã bà be-yǝ Potifera, wù yáá Onɩ lǝri, wù bisĩɛ̃w, wú taa-yǝ. Bà yáá bà be cijal wáà Asenatɩ. Gɩ̀ furũũgɩ nã-i, Yisefuẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-hlǝ ǹ-kãã ba wù waaraa wù ne Misɩra yiɛgu. 46 Bà yáá bà kã nǝ̃ Yisefuw gùú nã mãã Misɩra yuuntigǝ̃ngãw nãã, wù yáá nǝ̃ bii gur nǝ̃ nũɔ̃sɔ̃-i. Yisefuẃ caa hlũũguu Misɩra yuuntigǝ̃ngãw saa ǹ-hlǝ ǹ-ba wù cinĩĩ Misɩra yiɛgɩ min nã.

47 Gɩ̀-lǝ gɩ̀ bìifɩnfiɛ nɩrhǝ̃ǝ̃l wáà kusuugɩ nã, dũmmã́ mǝ̃gaa ǹ-fa Misɩra yiɛgu nã ǹ-ji car. 48 Bii nɩrhǝ̃ǝ̃l wáà kusuugɩ nã, Yisefuẃ tɩgɩnǝ̃ǝ̃ gɩ̀ dũmmã min nã Misɩra yiɛgu, ǹ-ɲãl mã̀ nã liɛga min nã. Wu-ń ce wú ne lǝ wo lǝ, gùú jiɛgaa mãã gàa caliɛ dɩ̀ nã, nã̀ã ba gàa kuganãã dɩ̀ nã, wú ɲãl gà dũmmã nã gùú lǝri nã. 49 Yisefuẃ ga ɲãl dũmmã nã, mã ji ɲũrũɔ̃ ǹ-ba mã̀ sǝ̃n fǝ̃ǝ̃ cɔ̃m, fuwɔ curo'n ji ba wù síì gbǝ̃ǝ̃ ǹ-fi-mã.

50 Nũmmã̀ jáa wa mã ji du nã gùú blɩri, Yisefuẁ yáá wùu da pũmpɩrbiibà hǝ̃ǝ̃l nǝ̃ wù ciɛ Asenatɩw, Onɩ lǝ'n puruɔntii Potifera bisĩɛ̃ yáá. 51 Yisefuẃ suu wù byadĩɛ̃lw wà Mãnãse, wà: «Dũnnũẁ cíé mǝ̃́ sĩĩnǝ̃ǝ̃ mǝ̃̀ ywaruugɩ nã nǝ̃ yì burɔm'n cɔ̃m yo nǝ̃ mǝ̃̀ suɔntaaba, mã̀ sǝ̃n ywar-m hlo.» 52 Nã̀ã suu wù byasaalw wà Efrayim wà: «Dũnnũẁ jáa hã-m nǝ̃ honãã mǝ̃̀ hujãncɔ̃m'n yiɛgu.»

53 Dũm'n dal'n bii nɩrhǝ̃ǝ̃lẁ gáa juo tã Misɩra yiɛgu, 54 nũm'n bii nɩrhǝ̃ǝ̃lẃ du nã, nã́ã́ Yisefuẁ yáá yà waa-dǝ nĩĩguu mãã. Nũmmã́ juo jãn yanɲã min nã, nǝ̃ Misɩra-lǝ, wuurɩ́ ba dàa. 55 Nũmmã̀ jáa jãn Misɩra yiɛntaa yo bà nã, bá kãã waa nǝ̃ bà yuuntigǝ̃ngãw wà wú hã-ba nǝ̃ wuuri. Wú waa nǝ̃ bà min wà: «Kã́ã̀ Yisefuw nãã, wu-ń ga hã-ɲã́ã̀ nǝ̃ dìí mãã, cíyà dìi.» 56 Nũmmã́ juo ba Misɩra yanɲã min nã, Yisefuẃ ce bá cugur dǝbɩrǝǝba ǹ-ba bà suur dũmmã bà hã Misɩra yiɛntaaba. Nũmmã̀ jáa ɲirǝ̃ǝ̃, 57 cwaabá ba bà hlǝ cuu yanɲã min nã, bà kã bà sǝ̃ǝ̃ dũmmã Yisefuw saa Misɩra yiɛgu. Sulammã nã, gɩ̀-lǝ gɩ̀ bǝ̃ǝ̃gu, nũmmã̀ yáá mã̀ã ji maa gɩ̀ sùɔ́gu cuu yanɲã min nã.