Isiyagaba taam'n cɔ̃mmã nǝ̃ Erbekaw
24
Ibramãẁ yáá wùu ji vǝ̃ǝ̃, nǝ̃ Fɩraa-Dũnnũẁ yáá wùu piɛ wù nãkrɔfɩnfaagu wù drɔ cɔ̃mmã min nã.
2 Yuudagǝ, wú waa nǝ̃ mããcieraaba min vũnvãtiiw, wùú mãã wù yáá wù ne wù nãkrɔɲinɲã nã wà: «Waasǝ nǝ̃-ma,
3 nǝ̃ ń pã ǹ nũɔ̃gu nǝ̃-m Fɩraa-Dũnnũ yiirɩ nã, wùú mãã wù nǝ̃́ǝ̃lã́ drɔkuɔli nǝ̃ ɲũũrũũgu, wà mǝ̃ mãã gùú yiɛgɩ nã mãã nnĩĩ, Kanãã yiɛgu nhlíɛ̀, ǹ síì tuu ciɛ gɩ̀ nã ǹ-hã mǝ̃̀ bíɛ́w.
4 Pã ǹ nũɔ̃gu nǝ̃-m wà n ji kã mǝ̃̀ yiɛgu, mǝ̃̀ suɔntaa nãã-i, ǹ-ga caa ciɛ ǹ-hã mǝ̃̀ bíɛ́ Isiyagaw.»
5 Mããcierẃ siɛ-yǝ wà: «Nǝ̃ cijalw-ń ga hla wà wu síì duu mǝ̃̀ nã yí jo nhlíɛ̀, mǝ̃́ ce ǹ bíɛ́ Isiyagaẃ ver ǹ-kã ǹ hlǝ́rá gùú yiɛgɩ nã-ì?»
6 Ibramãẃ waa nǝ̃-yǝ wà: «Báa hǝ̃ǝ̃sǝ ń kã nǝ̃ mǝ̃̀ bíɛ́w gɩ̀ sùɔ́gɩ nã.
7 Fɩraa-Dũnnũw, wùú mãã Drɔ-Dũnnũw, wù cíé mǝ̃́ hlǝ mǝ̃̀ tǝ suɔgu yì yiɛgu. Wù wáalá cɔ̃mmã nǝ̃-m, nã̀ã pã wù nũɔ̃gu nǝ̃-m wà wu ji hã mǝ̃̀ huɔnbiiba nǝ̃ yiɛ gúɔ̀. Wù ji tĩɛ̃ wù mɛlɛgɛẃ ta ǹ yigagɩ nã, n ga tuu ciɛ gɩ̀ sùɔ́gɩ nã, ǹ-ji hã mǝ̃̀ bíɛ́w.
8 Cijalw-ń ga hla wà wu síì duu ǹ nã, mǝ̃̀ cíé ń pã ǹ nũɔ̃gu nǝ̃-m dìí nã mãã, dɩ̀ síì duu ǹ nã. Nǝ̃ dɩ-ń ba tam wo tam, báa hǝ̃ǝ̃sǝ ń kã nǝ̃ mǝ̃̀ bíɛ́ gɩ̀ sùɔ́gɩ nã.»
9 Mããcierẃ dii wù nãkruɔgu ǹ-piɛ-gǝ wù tii Ibramã kasaarɩ nã, nã̀ã pã wù nũɔ̃gu nǝ̃-yǝ wà wu mãã wa wú ce dìí mãã, wu ji ce-dǝ.
10 Nã̀ã suro ǹ-tuu ɲũgɔ̃minãã nũɔ̃sɔ̃w wù tii'n ɲũgɔ̃minããba sǝ̃ǝ̃nã, nǝ̃ ɲinhuhoranɲãã mãã ɲã̀ yáá wù tiiw saa, ǹ-ba wù maar Nahɔrẁ yáá gùú lǝrɩ nã, Aram Nɩgǝraagɩb nã.
11 Wù gáa hi, wú ce ɲũgɔ̃minããbá kuulǝǝ hũnfuudagǝ tuɔra, lǝ'n tãngbǝrǝ̃ǝ̃gɩ nã. Bǝ̃ǝ̃'n blarɛm'n bǝ̃ǝ̃ yáá, gùú bǝ̃ǝ̃guu mãã canããbá kã bà hu hũmmã.
12 Wú fǝ̃ǝ̃ ǹ-cirǝ̃ǝ̃ Dũnnũw nã wà: «Fɩraa-Dũnnũ, yíi mãã mǝ̃̀ tii Ibramã Dũnnũw, pɩgaa ǹ kusufɩnfaagu nǝ̃ mǝ̃̀ tii, yi da ǹ-gbǝ nǝ̃ wùú mãã mǝ̃̀ júó mǝ̃̀ ji caa-yǝ jimããgu.
13 Mǝ̃̀ hyárá gùú hũnfuu'n nũɔ̃gɩ nã nnĩĩ, gɩ̀ lǝ'n bisiibà ga jo hũnhuugu.
14 Mǝ̃-ń waa nǝ̃ wùú mãã wà wú jiinǝ̃ǝ̃ wù gbãmũɔ̃gɩ nã, ǹ-hã mǝ̃́ ɲũɔ̃ hũmmã, nǝ̃ wú siɛ-m wà: “Ɲũɔ̃ nǝ̃ mǝ̃́ dii ǹ-hã ǹ ɲũgɔ̃minãã yo, bá ɲũɔ̃”, wùú ji ba ciɛw mãã ǹ níé ǹ-hiil-yǝ ǹ-hã ǹ mããcier Isiyagaw. Mǝ̃̀ ji fǝ̃ǝ̃ gùú nã-i wà n pɩ́gará ǹ kusufɩnfaagu nǝ̃ mǝ̃̀ tiiw.»
15 Wù sáa ga hi ǹ-ce cirǝ̃mmã́ tã, nǝ̃ Erbekaẃ kãã jo nǝ̃ wù gbãmũɔ̃gu, wùu piɛ-gǝ wù bãnjaaw nã. Erbekaẁ yáá Betuwɛl bisĩɛ̃-i. Nǝ̃ Betuwɛlẃ ba Ibramã hǝ̃ǝ̃ Nahɔr ciɛ Milka bíɛ́w.
16 Wù yáá wù fa, nã̀ã ba wù sáá wùu hi ǹ-fǝ̃ǝ̃ bibiɛ. Wú hɩr ǹ-kã hũnfuugɩ nã, ǹ-kãã yu wù gbãmũɔ̃gu, nã̀ã ver ǹ-yuguraa.
17 Ibramã mããcierẃ sɔ̃ ǹ-jǝ̃ǝ̃lǝ̃ǝ̃-yǝ, ǹ-kãã waa nǝ̃-yǝ wà: «Ce kukuɔya, nǝ̃ ń hã-m nǝ̃ ǹ gbãmũɔ̃'n hũmdamã fiyãã mǝ̃́ ɲũɔ̃.»
18 Wù gáa waa nnĩĩ, bisĩɛ̃ẃ tɔ ǹ-hyar wù gbãmũɔ̃gu warga-warga, ǹ-tiɛriɛ gɩ̀ nã wù nãkrɔnɲã nã, nã̀ã waa nǝ̃-yǝ wà: «Tɩtii ɲũɔ̃!»
19 Wù gáa hã wú ɲũɔ̃ ǹ-tã, wú waa nǝ̃-yǝ wà: «Mǝ̃̀ ji hu ǹ-dii ǹ-hã ǹ ɲũgɔ̃minãã yo, bá ɲũɔ̃ ǹ-ye bà yelli.»
20 Nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-cirii hũmmãã nǝ̃n yáá gbãmũɔ̃gɩ nã kaliɛ kaliɛ, ǹ-dii kwasǝnɲin'n hũnɲũɔ̃kuugɩ nã, nã̀ã ver ǹ-sɔ̃ ǹ-hɩr hũnfuugɩ nã, wù ga hu mãdamã. Wú hu ǹ-dii ǹ-hã ɲũgɔ̃minããba min, bá ɲũɔ̃ ǹ-ye.
21 Biɛẃ ba ciyɛ̃, nã̀ã ba wù ne wa Fɩraa-Dũnnũẁ ji ce wù waalɩ́ dwal-i dàa síì ce dɩ́ dwal-i.
22 Ɲũgɔ̃minããbà gáa ɲũɔ̃ hũmmã ǹ-tã, biɛẃ tuu sãnã mǝ̃myãrii mãã dɩ̀ dɩsɩmmã̀ ji hi gɩram nãndien tuugu ǹ-hã-yǝ, nã̀ã ver ǹ-hã-yǝ nǝ̃ sãnã gbãmbiiga hǝ̃ǝ̃ldaga, dɩ̀ dɩn dɩsɩmmã̀ yáá mã̀ã maa gɩram gundiiw, wà wu ga ba wù dii,
23 nã̀ã yugu-yǝ wà: «Ciɛ, halii bisĩɛ̃-i nǝ̃-n? Yi caa wancɔm-i yí nǝ̃ mǝ̃̀ nãbɩgaaba, yi ga da wancɔmmã ǹ tǝ suɔgu-ì?»
24 Busulẃ siɛ-yǝ wà: «Nahɔrba nǝ̃ Milka bà bíɛ́ Betuwɛl bisĩɛ̃-i nǝ̃ mã́ã̀.»
25 Nã̀ã waa nǝ̃-yǝ hlo wà: «Kwasǝnɲin'n wuuri nǝ̃ bà wancɔmmã nàa dugɔ yì suɔgu. Ɲimãã yo ɲi ga da wancɔmmã ǹ-cɔ.»
26 Biɛẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-kuulǝǝ Fɩraa-Dũnnũ yigagɩ nã ǹ-bũũ-yǝ,
27 nã̀ã waa wà: «Fɩraa-Dũnnũ yiirɩ́ bũũ, wùú mãã mǝ̃̀ tii Ibramã Dũnnũw! Wù pɩ́gará wù kusufɩnfaagu, nǝ̃ wù yalntasǝri ǹ-ja mǝ̃̀ tii Ibramãw. Wù tíɛ́ mǝ̃̀ yigagɩ nã mǝ̃̀ waalɩ nã, ǹ-kã nǝ̃-m mǝ̃̀ tii Ibramã cwanããba nãã.»
28 Busulẃ sɔ̃ ǹ-kũũ suɔgɩ nã, ǹ-kãã taa cɔ̃m mã́ã̀mã min ǹ-ja wù ɲũũnãtaaba.
29-30 Erbeka vũnvũɔ̃diɛẁ yáá dàa bà be-yǝ wà Labã. Wù gáa da sãnã mǝ̃myãrii nǝ̃ sãnã gbãmbiiga wù tǝ̃ǝ̃ nãkruɔgɩ nã, nã̀ã nɔ̃ wù tǝ̃ǝ̃ wùu ba wù taa biɛ wáalá dìí mãã nǝ̃-yǝ, wú suro wù gbɩraanã ǹ-sɔ̃ ǹ-kã wù nãã hũnfuugɩ nã. Wù gáa hi, wú da bíɛ́w wùu hiraa ɲũgɔ̃minããba tuɔra.
31 Wú waa nǝ̃-yǝ wà: «Ji ta suɔgɩ nã, yíi mãã Fɩraa-Dũnnũw píɛlá wù nãkrɔfɩnfaagu ǹ drɔ, ǹ júó ǹ ji ba taasǝ̃ǝ̃nǝ̃ǝ̃gu wanĩĩ? Mã́ã̀ nǝ̃ mǝ̃̀ hla mǝ̃́ nàa mã̀ã tɩgɩnǝ̃ǝ̃ docɔgǝgɩ nã, nǝ̃ ɲũgɔ̃minãã'n wancɔm'n sùɔ́gu ǹ-kra.»
32 Ibramã mããcierẃ kã bá ta Labã kuugɩ nã. Labãẃ ce bá pyar wariɛga ɲũgɔ̃minããba drɔ, nã̀ã hã-ba nǝ̃ wuuri nǝ̃ bà wancɔmmã, nã̀ã ce bá dii hũmmã ǹ-hã biɛw nǝ̃ wù bluuba bá da ǹ-saar bà vyanɲã.
33 Bà gáa jo nǝ̃ wuuri ǹ-ji hã-yǝ, wú waa wà: «Mǝ̃̀ síì wuu wuuri, nã́ã́ mǝ̃ sáa taa mǝ̃̀ jol'n yuugu ǹ-ja-ɲã́ã̀.» Labãẃ waa nǝ̃-yǝ wà: «Gɩ̀ sǝ nǝ̃ kuu, yíi waa ń jo fiɛya!»
34 Biɛẃ waa wà: «Ǹ sáa da-ì? Ibramã mããcier-i nǝ̃-m.
35 Fɩraa-Dũnnũẁ píɛlá wù nãkrɔfɩnfaagu mǝ̃̀ tiiw drɔ dugɔ, ǹ-ce wú ba nũɔ̃sǝn curo. Wù hlã-yǝ nǝ̃ tũmba, nǝ̃ wuramba, nǝ̃ ninɲã, nǝ̃ jinɲã, nǝ̃ sãnãw, nǝ̃ mããcieraabaa mãã bibyanããba nǝ̃ bàá mãã canããba, ǹ-pya ɲũgɔ̃minããba, nǝ̃ kǝkũmnããba nã.
36 Ǹ-ya wú ba wù vũnvãnsǝrɩ nã, wù ciɛ Sɩraẃ huu bíɛ́ ǹ-hã-yǝ. Wù hlã wù bíɛ́ wáà wɩ̀-i nǝ̃ wù nãkruɔɲinɲã min,
37 nã̀ã ce mǝ̃́ pã mǝ̃̀ nũɔ̃gu nǝ̃-yǝ, wà wu mãã gùú yiɛgɩ nã mãã nnĩĩ, bà be-gǝ wà Kanãã, wà mǝ̃ síì tuu ciɛ gɩ̀ nã ǹ-hã wù bíɛ́w.
38 Nǝ̃ wà mǝ̃ ji kã wù tǝ suɔgu wù suɔntaaba nã-i, ǹ-ga caa ciɛ ǹ-juo hã wù bíɛ́w.
39 Gɩ̀-i, mǝ̃́ yugu-yǝ wà wu-ń ga hla wà wu síì duu mǝ̃̀ nã-lǝ?
40 Wú siɛ-m wà Fɩraa-Dũnnũw mãã wù wáà wù hlũũgu, wu ji tĩɛ̃ wù mɛlɛgɛẃ ta mǝ̃̀ yigagɩ nã, ǹ-ce mǝ̃̀ waal'n yuugɩ́ fa, mǝ̃́ da ciɛ wù cwanããba saa wù tǝ suɔgu, ǹ-ji hã wù bíɛ́w.
41 Wà mǝ̃-ń kã bà nãã, mǝ̃ wáasǝ́ mǝ̃̀ nũɔ̃gu dìí mãã dɩ̀ nã, dɩ síì blǝ-m. Wà ba-ń vũɔ̃-m nǝ̃ bisĩɛ̃, wú síì pã wù nɔ̃bɩblaagu nǝ̃-m.
42 Gɩ̀-i, jimããgu, mǝ̃̀ hillɩ nã hũnfuu'n nũɔ̃gɩ nã, mǝ̃́ ce cirǝ̃mmã wà: “Fɩraa-Dũnnũ, yíi mãã mǝ̃̀ tii Ibramã Dũnnũw, mǝ̃̀ cirǝ̃ǝ̃ ǹ nã, wà ń ya mǝ̃̀ waalɩ́ fa.
43 Mǝ̃̀ mãã gùú hũnfuu'n nũɔ̃gɩ nã nnĩĩ, gùú busulw-ń ga jo hũnhuugu, nǝ̃ mǝ̃́ cirǝ̃ǝ̃ wù nã wà wu hã-m nǝ̃ wù gbãmũɔ̃'n hũmdamã fiyãã mǝ̃́ ɲũɔ̃,
44 nǝ̃ wu-ń siɛ-m wà mǝ̃́ ɲũɔ̃, nã̀ã dii ǹ-hã mǝ̃̀ ɲũgɔ̃minãã yo bá ɲũɔ̃, mǝ̃̀ ji fǝ̃ǝ̃ wà n níé ǹ-hiil wù-lǝ wɩ̀-i, ǹ-hã mǝ̃̀ tii Ibramã bíɛ́w.”
45 Mǝ̃̀ jáa wa mǝ̃ ji ce cirǝ̃mmã mǝ̃̀ hiɛga nã ǹ-tã, Erbekaẃ juo hi, wùu piɛ wù gbãmũɔ̃gu wù bãnjaaw nã, ǹ-hɩr ǹ-kãã hu hũmmã hũnfuugɩ nã. Mǝ̃́ waa nǝ̃-yǝ wà wu ce kukuɔya, nã̀ã hã-m nǝ̃ hũmmã mǝ̃́ ɲũɔ̃.
46 Wú tɔ ǹ-hyar wù gbãmũɔ̃gu warga-warga, nã̀ã waa nǝ̃-m wà mǝ̃́ ɲũɔ̃, nǝ̃ wú dii ǹ-hã mǝ̃̀ ɲũgɔ̃minãã yo, bá ɲũɔ̃. Mǝ̃́ ɲũɔ̃, nǝ̃ wú fǝ̃ǝ̃ ǹ-dii ǹ-hã ɲũgɔ̃minãã yo, bá ɲũɔ̃.
47 Mǝ̃́ jáa yugu-yǝ wà halii bisĩɛ̃-i nǝ̃-yǝ, wú siɛ-m wà Nahɔrba nǝ̃ Milkaba bà bíɛ́ Betuwɛl bisĩɛ̃-i nǝ̃-yǝ. Gɩ̀-i, mǝ̃́ dii sãnã mǝ̃myãri wù myããrɩ nã, nã̀ã dii sãnã gbãmbiiga wù nãkrɔnɲã nã, ǹ-hã-yǝ.
48 Nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-kuulǝǝ Fɩraa-Dũnnũ yigagɩ nã, wùú mãã mǝ̃̀ tii Ibramã Dũnnũw, ǹ-bũũ-yǝ, nã̀ã dũũ kwaya ǹ-hã-yǝ, wà wù yalntasǝrɩ nã wu tíɛ́ mǝ̃̀ yigagɩ nã mǝ̃́ da ciɛ, wùú mãã mǝ̃̀ tii Ibramã huɔnblɩw, ǹ-ga hã wù bíɛ́w.
49 Yindiɛ, ɲi-ń ba ɲì caa ɲí pɩgaa ɲì kusufɩnfaagu nǝ̃ ɲì yalntasǝri nǝ̃ mǝ̃̀ tii Ibramãw, wáalà mǝ̃́ nɔ̃. Wáalà mǝ̃́ nɔ̃, mǝ̃̀ da ǹ-fǝ̃ǝ̃ mǝ̃̀ hla'n tammã.»
50 Labãbá siɛ-yǝ nǝ̃ Betuwɛlw wà: «Fɩraa-Dũnnũw tíɛ́ cɔ̃m mã́ã̀mã yigagɩ nã, hãmĩĩ síì gbǝ̃ǝ̃ ǹ-da mãdamã ǹ-waa mã̀ kusuugɩ nã.
51 Erbekaw-i ǹ yigagɩ nã nnĩĩ. Tuu ń maar nǝ̃-yǝ, wu ga ba ǹ tii Ibramã bíɛ́ Isiyaga ciɛw, nã́ã́ Fɩraa-Dũnnũẁ wáalá-dǝ nĩĩguu mãã.»
52 Ibramã mããcierẁ jáa nɔ̃ cãwanĩɛ̃ gáà, wú curǝǝ ɲũũrũũgu ǹ-dũũ kwaya Fɩraa-Dũnnũw nã.
53 Nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-hiil sãnã ɲããparɲinɲã, nǝ̃ kwaplar'n ɲinɲã, nǝ̃ kuulanãmba ǹ-hã Erbekaw. Nã̀ã hiil nũɔ̃sǝn ɲinɲã ǹ-hã wù vũnvũɔ̃w nǝ̃ wù ɲũw.
54 Gɩ̀ furũũgɩ nã, Ibramã mããcierw, nǝ̃ bàá nǝ̃n dúulá wù nã bá kã, bá wuu wuuri nã̀ã ɲũɔ̃ ɲããɲũɔ̃nɲã nã̀ã suro ǹ-kãã mǝ̃rnãã. Bà jáa nĩĩ ciibǝǝgu, wú waa nǝ̃ Erbeka vũnvũɔ̃w nǝ̃ wù ɲũw wà: «Yáà mǝ̃́ ver ǹ-maar mǝ̃̀ tiiw nãã.»
55 Busul'n vũnvũɔ̃w nǝ̃ wù ɲũw bá siɛ-yǝ wà: «Ya Erbekaẃ ba dìɛ ǹ-ce bãndaɲã nǝ̃-yáà. Ya wú ce nã́ã́ bãn nũɔ̃sɔ̃-i nã̀ã da ǹ-maar.»
56 Ibramã mããcierẃ siɛ-ba wà: «Bláá blǝraa mǝ̃̀ nã, Fɩraa-Dũnnũẁ cíé mǝ̃̀ waalɩ́ fa, yáalà mǝ̃́ ver ǹ-maar mǝ̃̀ tiiw nãã.»
57 Bá siɛ-yǝ wà: «Ya yí be bisĩɛ̃ nǝ̃ wù hla ǹ-ji yugu-yǝ ǹ-ne.»
58 Bá be Erbekaw ǹ-juo yugu-yǝ wà: «Ǹ caa ń kã ɲi ta nǝ̃ biɛ wáà-ì?» Wú siɛ-ba wà: «Ũwũũ, mǝ̃̀ ji kã yi ta nǝ̃-yǝ.»
59 Bá ya bà tǝ̃ǝ̃ Erbekaw nǝ̃ cijalw mãã wù yáá wù hã-yǝ nǝ̃ ŋmãmmã nã̀ã ba wù blǝ wù nã wù tãnkuursǝrɩ nã, bá maar nǝ̃ Ibramã mããcierw nǝ̃ bàá nǝ̃n yáá bàa tĩɛ̃-yǝ ǹ-kã.
60 Erbeka suɔntaabá pã bà nɔ̃fɩnfaagu nǝ̃-yǝ wà: «Hãmĩĩ tǝ̃ǝ̃ Erbeka! Dũnnũẃ ya ǹ tãnkuuraabá ɲũrũɔ̃ fuwɔ ǹ-ba bà síì gbǝ̃ǝ̃ ǹ-ja! Nã̀ã ya ǹ huɔnbiibá gbǝ̃ǝ̃ ǹ ɲããtaaba nã ǹ-ɲǝ̃ǝ̃ ǹ-hũɔ̃ bà liɛga!»
61 Erbekaw nǝ̃ gùú canããbaa mãã bà ce mããcemmã bà hã-yǝ, bá yugo ɲũgɔ̃minããba nã ǹ-kã bá ta nǝ̃ Ibramã mããcierw bà min. Ibramã mããcierẁ tíɛ́ nǝ̃ Erbekaw nnĩĩ-i.
62 Gɩ̀-lǝ gɩ̀ bǝ̃ǝ̃gu, Isiyagaẁ yáá wùu suro ǹ-hlǝ Lahayi-Orɔyi hũnfuugɩ nã, ǹ-kãã ba dàa jirammã nã Negɛvɩgu.
63 Yuudagǝ, wú hlǝ bǝ̃ǝ̃'n blarɛm'n bǝ̃ǝ̃gu ǹ-kãã ba wù waaraa jierɩ nã, ǹ-ga ne ǹ-da ɲũgɔ̃minããbà jo.
64 Erbekaẁ jáa ne ǹ-da Isiyagaw, wú sãl ǹ-hiirǝǝ ɲũgɔ̃mĩĩw drɔ,
65 nã̀ã yugu Ibramã mããcierw wà: «Biɛw mãã wù wáà wù jo nnĩĩ, halǝmblǝ-i?» Ibramã mããcierẃ siɛ-yǝ wà: «Mǝ̃̀ tii-i.» Erbekaẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-ce musuɔrw ǹ-suu wù yigagɩ nã.
66 Ibram mããcierẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-taa wù-lǝ wù cíé dìí mãã dɩ̀ min ǹ-ja Isiyagaw.
67 Gɩ̀ furũũgɩ nã, Isiyaga ɲũ Sɩraẁ yáá wù cɔ gùú kúɔ́lɩ nã, wú kãã dii Erbekaw dɩ̀ nã ǹ-ce wú ba wù ciɛ. Erbeka cɔ̃mmã́ dwal Isiyagaw nã ǹ-ce wù ɲũ kúúcɔ̃mmã́ hlǝ wù hiɛga nã.