11
1 Niû naani, mwankaani wa mbere wa Ndariasi wa kuuma Mendia, i ndeerutire kûmwaa ûteethio na kûmwîkîra inya.Moonene ma Miisiri na Aramu
2 “Îndî ngagûtangacîra ûmma. Anene bangî bathatû nkûrûki bagaûkîîra ndeeni ya Pasia. Na ûngî wa bana akaumîîra n'we ûmûtongu mûno nkûrûki yabo bonthe, na rîra akaagîta inya nkûrûki n'ûntû bwa ûtonga bwake, akaagarûka auruganie antû bonthe barûe na Ngiriki. 3 Rîru i rîo mûnene ûrî ûûmbani akaumîîra, ûra akaathana na uuge bûûnene mûno na akaarûtha bûra akwenda. 4 Na athiîte mbere na gûûkîîra na inya, ûnene bwake bûkaunangwa na bûgaanue maita mana na bwerekerue nteere inya cia nduuo cia îgûrû, na moonene mamu matiithûkua i nciarwa ciake kana bwîgua bûrî na inya ta îra aathanaga neo. Îndî ûnene bûbu bwake bûgaakûûrwa bûnenkerwe antû bangî mwanya.”
5 “Rîru mûnene wa nthî ya naiti akaagîa inya, îndî ûmwe wa aathani baake akeegua arî na inya nkûrûki yake na akaathana wathani bûûnene nkûrûki yake. 6 Nyuma ya mîanka îgana ûna bakaarûtha ngwatanîro, na mwarî wa mûnene wa naiti akaagûrwa i mûnene wa neegûrû kaingo ngwatanîro îmata bwega. Îndî atiigwatîîria inya yake wana kinya rûciaro rwake rûtiigwatîîria. Na akeengatua amwe na mwana, bara bamûteethagîîria, na mwene.”
7 Magiitaani mamu, ûmwe wa antû baake akaathûkia ûnene. Nwe akaaya kîînyume na njûûrî na athûngîre mûciî ûmwirigîre wa mûnene wa neegûrû, n'we akaathûkia îtagaaria îgûrû rîao na abacinde. 8 Wana kinya ngai ciao, amwe na mîbuanaano yao amwe na into biao bia goro bia fetha na thaabu, akaabikamata athi nabio bwa Miisiri. Kwa îgiita rîa mîanka îmîkai agaatiga kwithûkîra mûnene wa neegûrû. 9 Rîru mûnene ûyû wa neegûrû akaithûkîra ûnene bwa mûnene wa naiti, îndî agaacooka nthîgûrû yake.
10 “Nthaka cia mûnene wa neegûrû ikeethîrania njûûrî inene ciûkie ndûa. Nacio ikaumîîra na ikondorie nthîgûrû yonthe ta mûguû na ikinyîîre bantû ara airigîre na rûthingo a mûnene wa naiti. 11 Nwe arî na mûthûûro ûmûnene, mûnene ûyû wa naiti akaumagara arûe na njûûrî înu nene ya mûnene wa neegûrû na amîcinde. 12 Rîra agaacinda njûûrî înu nene, ageekumia na akaûraga magiri maingî ma anthû baake, îndî kûûmbana gûku wake gûtiithi na mbere. 13 N'ûntû mûnene wa neegûrû akaîthîrania kaîrî njûûrî înene nkûrûki ya îra ya mbere, na nyuma ya mîanka îmîkai akaaya neo îrî na mathaga maaganu ma ndûa.”
14 “Magiitaani mamu anene baingî bagaûkîîra mûnene wa naiti. Bamwe ba antû beenu bongwa bara barî bitina bakeebûkîîria kaingo baingia kîoneki, îndî nabo batiûmbana. 15 Rîru n'we mûnene wa neegûrû akaaya akîîmbe na athûkie taûni îra mbirigîre na rûthingo. Na njûûrî ya naiti îtiûmba kûûmîîria, wana kinya bara bathuure n'ûntû batiîthîrwa barî na inya înganu. 16 Mûnene wa neegûrû akaarûtha bûra akwenda kîrî wonthe ûra ûkaamwithûkîra na gûtirî we ûkaamûûmîîria. Akaarûngama nthî înthongi, na yonthe îkeethîrwa îrî wathaniini bwake.”
17 Akaabaanga mathûgaaniani maake kûûya na inya ya ûnene bwake bunthe, na agerie kûrûtha ngwatanîro ya thîîrî. Kaingo aûmba kwînyangia ûnene bûbû, akaamûnenkera mwarî wa kûgûra, îndî wanarîo atiûmbana kana oona maumithio meega rûteere rwake. 18 Nyumaani agaacookeera nthî ira irî îkumbo rîa maria na agwate cio inyingî mûno. Îndî mûtongoria mûgeni ûra akaaya akamûthiria rwîkumia rûru, na mûnene ûyû wa neegûrû acooke wake na îgi. 19 Rîru acooke aûndûkîre nthingo ira irî inya cia nthîgûrû yake wengwa, îndî agaakoorua na agwe nthî na ationekana kaîrî.
20 “Rîru gûcooke bantû aake kuumîîre mûnene ûmwe ûra ûgaatûma mûtongoria wa kwîthîrania ûgooti n'ûntû bwa ûkumio bwa ûnene bwake. Îndî bantû a ntugû inkai, agaakua na kinya wethîrwa atiikuîra ndûani kana îthetooni.”
21 “Ûra ûngî ûkaamûthingatîîra wathaniini akeethîrwa arî muntû ûmûthûûku atarî mûtariini wa gûtuîka mûtongoria, akaaya atarî kîatho na athûkie ûtongoria na njîra ya ûbereera. 22 Akaathiria njûûrî imbingî amwe na mûnene wa kîrîîkanîro. 23 Na nyuma ya kûrûtha ngwatanîro cia ûrongo na nthî ira ingî, akaagîta inya wana arî na gakundi gaake kaniini ka athiingati baake. 24 Akaaya nteere ira noru mûno kinya atamenyithîîtie antû na arûthe bûra gûtarî we wa bara baarî mbere yake aarorûtha, akaagaîra athiingati baake bira bagaataa. Akaarûtha mîbango ya kûgwîthia gûntû kûra kûrî na inya, îndî i bantû a kagiita gaakai.”
25 Na njîra ya ûcamba bûûnene akaarûtha njûûrî înene na aithûkîre mûnene wa naiti, îndî mûnene wa naiti kinya we akeethîrwa arî na njûûrî înene nkûrûki ya înu îkaaya. Îndî mûnene ûyû wa naiti atiûmbana, n'ûntû bwa mîtego îmiingî kîînyume nwe. 26 N'ûntû antû baake bongwa i bo bakaumania na kûgwa wake. Njûûrî yake yonthe îkaathirua. 27 Anene babu barî baîrî bagaakara nthî îndî barî na mathûgaania maathûûku na bambîîrie kwaranîria ûrongo. Îndî mamu namo matiûmbana, n'ûntû kagiita kara baabangîrîîtwe ti gakinyu. 28 Mûnene ûyu agaacooka nthîgûrû yake arî na ûtonga bwingî mûno, îndî nkoro yake îkeethîrwa îrî kîînyume na kîrîîkanîro kîîtheru. Akaarûtha bûra akwenda arî njîraani acookeete nthî yake.
29 “Kagiita kara kaige gaakinya agaacooka bwa naiti, îndî îgiitaani rîru gûtiîthîrwa gûkari ta îgiita rîa mbere. 30 Meeri cia kuuma Kitimu ikaamwithûkîra, n'we akaamaka na atiganîrie mantû. Akaagwatwa i mûthûûro athûkie îtagaaria rîîthûûku kîrî bara barî ba kîrîîkanîro. Acooke athikîîrie bara baareganire na kîrîîkanîro kîîtheru. 31 Njûûrî îra agaatûma n'yo îkaathûûkia na beekîre Nyomba ya Ngai na rûthingo rûûkamu mûgiro. Bagaakaanania ûruti bwa igongwana bia kîra ntugû na baûkîîrie gîntû kîra gîîkîrithagia mûgiro gûku ndeeni ya Nyomba ya Ngai. 32 Akeeneeria bara baaregire kîrîîkanîro, îndî bara baathîkagîra Ngai wao bakaarûngama beerikîîtie na bamûrege. 33 Bara baûgî gatîgatî ga antû bakaathoomithia antû baingî kwa îgiita, îndî athoomithania baba bakaûragwa na mwanki kana rûûyiû, kana bagwatwe mîgwate na batuunywe into biao. 34 Na rîra bakeethîrwa bakîûragwa bakoona ûteethio bûûkai, na bara bakaagwatana nabo batiirûtha bu na njîra ya wîtîgîka. 35 Bamwe ba bara baûgî bagaakua kaingo bakembwa, batherua na bathambua, mwanka kagiita ka mûthia, n'ûntû kinya îîndî kûrî na kaanya mwanka kagiita kara kaigîîtwe gakinye.”
36 “Mûnene akaarûtha wa bûra akwenda. Akeebûkîîria na eethûkie arî mûnene nkûrûki ya ngai nwa îrîkû, na akaaria kînyararo îgûrû rîa Ngai ûra mûnene kîrî ngai ira ingî cionthe. Akaathi na mbere kûûmbana mwanka rîra kagiita ka mûthûûro gagaakinya, n'ûntû bûra bûbangîîtwe nwa mwanka bûrûthwe. 37 Atiineenkera ngai cia booyûûe gîtîîyo, kana kîrî ûra endeetwe n'aka, atiitîîya ngai yîîngî nwa îrîkû, n'ûntû akeethûkia arî mûnene kîrî cio cionthe. 38 Agaatîîya ngai ûra ûkaragia taûni ira mbirigîre na nthingo, ngai ûra kinya booyûûe bataiyî, ûyu n'we agaatîîya na thaabu, fetha, twiga twa goro na biegwa bia goro. 39 Akanjîîria kwînyangia gûntû kûra kwirigîre mûno agîtûmagîra inya ya ngai ngeni. Bara bakaagwatanîra n'we i bo agaatîîya mûno, na abathuure ta aathani ba antû baingî, na abagaîre mînda îrî biewa.”
Îgiita rîa mûthia
40 “Kagiitaani ka mûthia mûnene wa naiti akamwithûkîra. Îndî wa neegûrû akamûtûngatûngia akari ta kîbuubani, arî na nkaarî cia ndûa na arî na meeri inyingî. Akaithûkîra nthî inyiingî na akûrûkîîre ku ta rûûyî rwa mûguû. 41 Akaathûngîra nthîgûrû înthongi, na makûmi ma magiri ma antû, îndî Endomu na Moabu na gîcuncî kîînene kîa Amoni gîkeebûkana na inya îno yake. 42 Agaataambûrûkia njara yake kîrî nthîgûrû inu, na nthî ya Miisiri îtiimonyia. 43 Agaatuîka Mûtongoria wa igîîna bia thaabu na fetha, na ûtonga bunthe bwa Miisiri. Antû ba Arîbia na ba Ethiopia bakamwathîkîra. 44 Îndî ntûmwa imbingî kuuma uumîîro bwa riûa na cia kuuma bwa neegûrû ikamûmakia, na akaumagara nja arî na mûthûûro ûmûnene eenyangie na athûûkie cwe antû baingî. 45 Akaamba marema maake ma ûnene gatîgatî ka îria na kîrîma kîîtheru. Îndî amwe na ûgu agaakinya mûthia wake, na ationa wa kûmûteethia.”