13
Su Sambingay mekatag di Kegimula
1 Naa benaˈ di gendaw kia, migawaˈ si Isus diag balay, minangay tu geksid linaw, migingkud dia geksid. 2 Laak sabaˈ melaun gupia getaw mikpungun diniin, subay duminangan si Isus di sekayan, migingkud dayun mengadap tu melaun getaw kia pegindeg dia geksid linaw. 3 Mendadi benaˈ mikaingkud si Isus dia sekayan, melaun dayuni pigwalinen di nga getaw kia, pibian di sambingay.
Kaliˈ pektaluˈ si Isus, “Duuni getaw minangay tug binaalanen adun megimula. 4 Laak benaˈ saananen meksigwag, duunig beniˈ mitenaˈ ditug dalan, kaas pingektuk nu nga manukmanuk. 5 Naa duun dademai mitenaˈ ditug betuan, menipisig lupaˈ dun. Mintubuˈ ganam sug beniˈ, laak dagid kagina menipisig lupaˈ dun, 6 benaˈ mipedesan, milawes. Mukaˈ kagina gembabawi gangeten, minatay da pelum. 7 Naa duun pa pagidig beniˈ mitenaˈ dig dugian. Kaliˈ pentubuˈ su ngag dugi mukaˈ tuminulin, milebeng dun su pimula. 8 Laak tumuˈ kig duma beniˈ, mitenaˈ tuˈu di pialupaˈ, kaas mikegbunga. Benaˈ sumingkuˈ, duuni pingmegatus, duuni pigenem puluˈ, duun pagidi piktelu puluˈ.”
9 Diksuˈ dayun ni Isus su taluˈen, “Adin sug duuni telinganen, mekineeg dema tuˈu!”
Su Pantag nu nga Sambingay ni Isus
10 Naa mendadi, minadap ditu ni Isus su nga sakupen, sinaak nilan diniin, “Sir, saˈ inukitan mu su melaun getaw, taˈ mai miksambingaya dun dinilan?”
11 Kaliˈ sembag si Isus, “Aa naa, yamu, buasan na diniu su gandang pigbuni mekatag di kesakup tu Keglekaunutan nu Megbebayaˈ. Laak dagid tug lain getaw, ndaˈ. 12 Puˈ adin su getaw duunig daniin, begayan pa padun, sampay melaunig daniin. Adin pasiˈ su getaw ndaˈidunig daniin, laak uiˈen diniin su maikaˈ sia daniin.a 13 Kaas pebian laak di sambingay su kegukitu dinilan, puˈ ilan kiin, mengenleng dailan, laak ndiˈ ilan mekengitaˈ. Mekineeg dailan, laak ndiˈ ilan mekedengeg mukaˈ ndiˈ ilan mekesabut. 14 Maˈantu, misugat ilan nu sinulat pedaan ditu Misulat Taluˈ nu Megbebayaˈ nu pimuunanen si Isaias, laungen,
‘Ki getaw kini, menamal ilan mekineeg, laak ndiˈ ilan mekesabut.
Menamal ilan mengenleng, laak ndiˈ ilan mekengitaˈ.
15 Puˈ sug delendeman nilan, mimilas gupia.
Su telinga nilan, sinseng nilan pelum.
Dakus su mata nilan, pideng nilan pa pagid.
Puˈ tekaw mbuus mekengitaˈ dailan
mukaˈ mekedengeg dailan,
dakus mekesabut dailan,
dayun lumingay ilan puliˈ sia dinaan, laung nu Megbebayaˈ,
adun guunen ku ilan.’
16 “Dagid yamu,” laung ni Isus tu nga sakupen, “liliag amu tantu! Puˈ mikengitaˈ namu, mukaˈ mikedengeg amu. 17 Taman taluˈu diniu, melaun pimuunan nu Megbebayaˈ mukaˈ mekesuun getaw, taginaa nilan dun sia maitaˈ nilan ki minitaˈ niu kini, dagid ndaˈ nilan maitaˈ. Taginaa nilan dun pagid medengeg nilan ki midengeg niu kini, dagid ndaˈ nilan dadema medengeg.”
Pigulug ni Isus su Sambingayen mekatag di Kegimula
18 Pidayun gusay ni Isus su taluˈen, “Mendadi, kinii gulugan nu sambingay mekatag di kegimula. 19 Naa sug beniˈ mitenaˈ diag dalan, damikian dun su nga getaw mikedengeg tu Gempia Petenday mekatag di kesakup tu Keglekaunutan nu Megbebayaˈ, laak ndiˈ nilan mesabut. Saˈ maˈantu, mateng dayun su Palin, uaˈenen pelum tug delendeman nilan su Gempia Petenday. 20 Naa su pelum beniˈ mitenaˈ diag betuan, iin su nga getaw lemen laak medengeg nilan su Gempia Petenday, telimaˈen nilan dayun mukaˈ penleliagen ilan dun. 21 Laak ndaˈ pengganget dig delendeman nilan, kaas ndiˈ maiben su kekpetuud nilan. Saˈ matengi kelegenay nilan, saˈitada saˈ peglegetan ilan sabaˈ nu kekpetuud nilan di Gempia Petenday, teliudan nilan dayun su kekpetuud nilan. 22 Naa sug beniˈ mitenaˈ dema dig dugian, iin su getaw mikedengeg tu Gempia Petenday, laak dagid megelaˈi ginaa nilan tu kelibuleng nilan tu kegleketubuˈ nilan nemun mukaˈ su gayak nilan tu gaˈus, kaas ndaˈ na dig delendeman nilan su pitenday dinilan. Benaˈ kig beniˈ kia, ndiˈ na megbunga. 23 Mendadi kig beniˈ mitenaˈ dia pialupaˈ, iin tumuˈ su nga getaw mekedengeg tu Gempia Petenday dayun mekesabut ilan dun, kaas megbunga ilan. Benaˈ sungkuˈ, duuni pingmegatus, duuni pigenem puluˈ, duun pagidi piktelu puluˈ.”
Su Sambingay mekatag di Sigbet Milamug di Pimula
24 Mendadi, duun pa pagidi sambingay ni Isus. Kaliˈ pektaluˈ, “Ki Keglekaunutan nu Megbebayaˈ, maˈniniˈig bianen. Duuni getaw mimula melengas beniˈ tug binaalanen. 25 Benaˈ sala gebii, miktulug su getaw, duun pelumi kuntra nu gapuˈ lupaˈ kia minangay tug binaalanen kia, pimulananen pa puliˈ, laak iin masiˈi linamugen pemulanay di nga trigo, lumbus sigbet. Dayun minuliˈ su kuntranen kia. 26 Naa mintubuˈ su trigo, mukaˈ migbedes na. Benaˈ mimensut, baa, masiˈ melaun sigbet milamug dun. 27 Kaas su nga sesuguˈen nu gapuˈ lupaˈ kia, minangay ilan dia niin, sinaak nilan diniin, ‘Sir, kig beniˈ pimula mu diag binaalan mu, gempia da sia. Naa, adin ma genati nga sigbet kia?’ 28 Kaliˈ sembag su gapuˈ lupaˈ, ‘Apelai! Masiˈ duuni kuntrau mikesabaˈ dun.’ Sinaak nu nga sesuguˈenen, ‘Naa, mauyaˈan mu mangay nami deliˈ memakut dun?’ 29 Dagid kaliˈ pektaluˈ su gapuˈ lupaˈ, ‘Baa, ndiˈ na. Puˈ mbuus sabaˈ niu memakut dun, duuni nga trigo mpeduma di sigbet mbakut. 30 Kaas petulinen ta pa deliˈ su trigo sampay su sigbet, sampay dig basa meglegani. Mendadi saˈ basa na meglegani, teluˈen ku tu nga meglegani dun, unaan nilan bekutay ki sigbet kia, pungunen, pengegbeden, dayun sensulay. Dekag pa geniay ki trigo, mukaˈ iini teguˈen tug luluu.’”
Su Sambingay mekatag dig Lisu Mustasa
31 Naa duun pa pagidi sala sinambingay ni Isus. Kaliˈ pektaluˈ, “Mendadi ki Keglekaunutan nu Megbebayaˈ, penenggiˈan dun ki salabuuk lisu sangay nu mustasa su ngalanen, pimula nu getaw diag binaalanen. 32 Naa ki mustasa kini, iini tampusan maikaˈ di kelaun lisu pimula. Laak saˈ mentubuˈ mukaˈ tumulin, melebawanen su kelaun gininisan pimula, maˈniin na bagel gayu. Kaas pegepunan nu nga manukmanuk sabaˈ kebagelen, mukaˈ megbaal ilan salag nilan dia piktebenan nu nga panganen.”
Su Sambingay mekatag di Petulin di Pan
33 Naa duun pa pagidi sinambingay ni Isus. Kaliˈ pektaluˈ, “Mendadi ki Keglekaunutan nu Megbebayaˈ, penenggiˈan dun ki petulin di pan, lemugen nug libun di pitu gantang garina. Mendadi genat lemugay dun, mpakayaw tumulin su tibuuk baalen pan.”
Su Kegamit ni Isus di nga Sambingay
34 Maˈantu, su kelaun ginukit ni Isus tu nga melaun getaw, pibian di sambingay, ndaˈiduni inukiten dinilan saˈ kanaˈ lumbus sambingay. 35 Kia, adun menuud su sinulat dengantu nu pimuunan nu Megbebayaˈ ditu Taluˈen, laungen,
“Saˈ megukitu, meksambingayu.
Ki pigbuni genat tu kebuat tu gekleb langit buˈ lupaˈ, ukiten ku.”
Pigulug ni Isus su Sambingayen mekatag di Sigbet Milamug di Pimula
36 Naa migudas si Isus tu nga melaun getaw minangay mekineeg diniin, dayun sumiled diag balay. Benaˈ mitulan, linabet nu nga sakupen si Isus, laung nilan diniin, “Sir, saˈ mesuˈat, pegulug mu dinami ki sinambingay mu kiin mekatag di sigbet diag binaalan.”
37 Mendadi, kaliˈ sembag si Isus, “Naa su getaw kia migimula gempia beniˈ, naan kini, kig Bataˈ nu Kilawan. 38 Sug binaalanen pelum, iini tibuuk lumbang. Ki gempia beniˈ, iin su nga getaw suminakup tu Keglekaunutan nu Megbebayaˈ. Naa su sigbet dema, iin su nga sakup nu Palin. 39 Su pelum kuntra nu gapuˈ lupaˈ, su mimula lisu sigbet kia, iin su Palin. Naa sug basa meglegani, iini kelengkeb nug benwa. Mukaˈ su nga getaw meglegani, iini nga sesuguˈen nu Megbebayaˈ getaw langit. 40 Naa su nga sigbet pungunen dayun sensulay, maˈantu dademai mpenggulaula saˈ sungu na melengkebig benwa. 41 Naan kini, kig Bataˈ nu Kilawan, suguˈen ku ditu nga getaw tu Keglekaunutan ku su nga sesuguˈen ku getaw langit, puˈ adun pungunen nilan su mikesabaˈ tug dumanen mekesalaˈ, sampay su kelaun meglimbung. 42 Dayun ilan kini, lebuˈen ilan nu nga getaw langit tug linaw gapuy. Ditu ilan dayun mengaduy, lamug mengkiget ilan di ngisi nilan. 43 Dagid ki nga mekesuun getaw dema, pitanggiˈu tu tiag nu gendaw, puˈ mpeduma ilan di kegdedengeg nu Megbebayaˈ saˈ meglekaunutan na tuˈu iin.” Diksuˈ ni Isus su taluˈen, “Adin sug duuni telinganen, mekineeg dema tuˈu!
Su Sambingay mekatag di Giglud Gimu
44 “Mendadi kig lagaˈ nu kesakup nu getaw tu Keglekaunutan nu Megbebayaˈ, penenggiˈan dun kig lagaˈ kwarta iglud dig dialem lupaˈ. Naa pinenggiˈ duuni getaw mekaitaˈ tu kwarta kia. Lebengenen deliˈ puliˈ dia, dayun muliˈ tug balayen, leliagen gupia. Mangay dayun meksesaluy di taman gimunen, dayunen seluyay kig lupaˈ kia.
Su Sambingay mekatag dig Dyamanti
45 “Mendadi kig lagaˈ nu kesakup nu getaw tu Keglekaunutan nu Megbebayaˈ, sala pa penenggiˈan dun kig lagaˈ dyamanti. Pinenggiˈ duuni getaw mendagang dyamanti, penengauneni nga mesibaˈ gupia. 46 Mendadi saˈ metuunen ki melagaˈ gupia dyamanti, mangay dayun meksesaluy tu kelaun gimunen, dayunen seluyay kig dyamanti kia.”
Su Sambingay mekatag dig Baling
47 Laung padun ni Isus, “Mendadi saˈ meglekaunutan na tuˈu su Megbebayaˈ, ki mpenggulaula, iini penenggiˈan dun su nga getaw memaling diag linaw. Pinenggiˈ ektaken nilan sug baling nilan, melaun dayun sedaˈ melaam nilan, megleleginis su sedaˈ. 48 Naa saˈ mpenuˈ sug baling, guyuden nilan dayun tu geksid, megingkud ilan dia, pemiliˈan nilan dayun su sedaˈ. Ki melengas dun, teguˈen nilan dia ngag betangan nilan. Ki ndiˈ pia aanen dema, belengen nilan. 49 Mendadi, maˈnia dademai mpenggulaula saˈ sungu na melengkebig benwa. Metuaˈ su nga sesuguˈen nu Megbebayaˈ genat tu gekbus langit, dayun pungunen nilan ki nga melaat getaw, painen nilan ditu nga mekesuun getaw. 50 Dayun su melaat getaw, lebuˈen nilan tug linaw gapuy. Ditu ilan dayun mengaduy, lamug mengkiget ilan di ngisi nilan.”
Sug Daan Tituluˈan mukaˈ sug Begu
51 Naa saˈ maˈantu, sinaak ni Isus tu nga sakupen, “Naa kig launanen kini, mesabut niu?”
“Waˈa,” simbag nilan.
52 Laung ni Isus, “Saˈ maˈnia, adin su getaw gandang mekpetuˈun di Misulat Palinta nu Megbebayaˈ, dayun sumakup tu Keglekaunutan nu Megbebayaˈ, iin, petanggiˈu di gapuˈ balay melaun gimunen mitaguˈen, begu saˈ daan, misangkap na.”
Pimilas si Isus tug Lunsud Nazaret
53 Naa benaˈ mitubus ni Isus su nga sambingayen kia, migawaˈ dig benwa kia, 54 minuliˈ ditug daan lunsuden. Benaˈ minateng ditu, mikpetuˈun dia simbaan nu getaw Judea. Mendadi su nga getaw mikineeg diniin, misebuˈan ilan dun, kaliˈ ilan pektaluˈ, “Paa, ki getaw kini, adinen ma pigenati sinuunanen kini? Pikendunen ma duni nga mekesalebuˈ pinggulaulanen kiin? 55 Puˈ kanaˈ bain sug bataˈ laak nu panday kiin dig balay? Kanaˈ ba ginaˈen si Maria, mukaˈ pateden si Santiago, si Jose, si Simon, mukaˈ si Judas? 56 Kanaˈ ba dini da pegbenwa su kelaun pateden libun? Naa saˈ maˈantu, alandun saani pigenatanen di kelaunanen kini?” 57 Maˈantu, pimilas nilan si Isus.