17
Tinukas Kaesog Bangsa Israꞌil eꞌ si Golayat
1 Manjari magtipun saga sundalu bangsa Pilistin boꞌ pasakap magbonoꞌ. Magpūn sigām ma kauman Soko ya ma lahat Yuda, ati magpustu sigām ma Epes-Dammim ma llot Soko maka Aseka. 2 Inaꞌan isab magtimuk disi Saꞌul maka saga sundalu Israꞌil boꞌ magpustu ma Lꞌbbak Ela. Patanam isab sigām boꞌ angatu ma bangsa Pilistin. 3 In bangsa Pilistin inaꞌan ma dakayuꞌ būd, maka inaꞌan saga bangsa Israꞌil ma būd saddī. Aniyaꞌ lꞌbbak-būd isab ma llot sigām.
4 Sakali aniyaꞌ paluwas min pustu bangsa Pilistin dakayuꞌ aꞌa bobonoꞌun maka babantugun. Ōnna si Golayat, aꞌa min daꞌira Gāt. Kulang-labi dandꞌppa maka tongaꞌa lanjangna. 5 Magsinaruk tumbaga si Golayat itu, maka magbinadjuꞌ badjuꞌ sisikan tumbaga, buhatna saga limampūꞌ ka lima kilu. 6 Tinampanan tapeꞌna maka tumbaga, maka aniyaꞌ budjak tumbaga pasalay ma bukutna. 7 Aniyaꞌ budjakna dakayuꞌ daꞌaslag batangna maka batang pagtꞌnnunan kakanaꞌ. Ya solabna dī basiꞌ, ya buhatna saga pituꞌ kilu. Aniyaꞌ magbobowa tamingna parahū min iya.
8 Na, anꞌngge si Golayat itu ma anggopan saga sundalu bangsa Israꞌil, maka eꞌna angamahit, yukna, “Angay kam subay paluwas magbonoꞌ? Aku itu dakayuꞌ koꞌ sundalu Pilistin, boꞌ kaꞌam ilu banyagaꞌ sadja si Saꞌul! Peneꞌunbi,” yukna, “dakayuꞌ aꞌabi boꞌ sohoꞌunbi piꞌitu angatuhan aku. 9 Bang saupama aku taraꞌugna, magpabanyagaꞌ kami ma kaꞌam. Sagōꞌ bang iya ya taraꞌugku, kaꞌam ya hinang kami banyagaꞌ.” 10 Ahꞌlling lagiꞌ si Golayat, yukna, “Buwattinaꞌan tukasku kaesogbi bangsa Israꞌil! Papiꞌituhunbi bang aniyaꞌ angatuhan aku.” 11 Ā, pagkale bissala si Golayat itu eꞌ si Saꞌul maka kamemon saga sundalu Israꞌil, magtūy sigām angalogmay maka sinōd tāw.
Pasal si Daꞌud
12 Na, inaꞌan si Daꞌud anak si Jesse, ya min tumpuk Eprata. Si Jesse inān bay patꞌnnaꞌ ma Betlehem ma lahat Yuda. Waluꞌ heka anakna, maka atoꞌa na iya ma waktu kapagsultan si Saꞌul. 13 Tꞌllungan anak si Jesse kasiyakahan bay ameyaꞌ ma sultan Saꞌul ma pagbonoꞌan. Ya siyaka toꞌongan si Iliyab, boꞌ si Abinadab, boꞌ si Samma, 14 maka si Daꞌud ya kasiyalihan. Jari ya tꞌllungan anak siyaka ameyaꞌ na paꞌin ma si Saꞌul ma pagbonoꞌan, 15 ati si Daꞌud ya magpehēꞌ-piꞌitu. Bay paꞌin iya maghinang ma si Saꞌul, amoleꞌ iya pabalik ni Betlehem angipat saga bili-bili mmaꞌ sigām.
16 Manjari magmairan na paꞌin si Golayat ma matahan bangsa Israꞌil, waktu subu maka waktu kohap ma deyom mpatpūꞌ llaw.
17 Dakayuꞌ llaw, magpanohoꞌan si Jesse ma si Daꞌud, yukna, “Otoꞌ, pasaꞌut ka pehēꞌ ni pustu saga siyakanu. Bowahin sigām dakarut pai-tirigu bay sinanglag maka sangpūꞌ solag tinapay itu. 18 Bowahin isab nakuraꞌ tumpukan sigām sangpūꞌ solag gatas apītb. Maka ndaꞌun isab kahālan saga siyakanu mahēꞌ, ati bowahin aku lapal in sigām asalamat du. 19 Waꞌi sigām magbeyaꞌ maka sultan Saꞌul maka kamemon sundalu Israꞌil ma Lꞌbbak Ela, magbonoꞌ na paꞌin maka bangsa Pilistin.”
20 Daiꞌ llaw paꞌin, pabangun na si Daꞌud boꞌ pangꞌbbana saga bili-bili ma dakayuꞌ magiꞌipat bili-bili du isab. Palanjal na iya amowa saga balanjaꞌ buwat bay panohoꞌan mmaꞌna, ati makatꞌkka iya pehēꞌ hinabu ma palꞌngnganan paꞌin saga magbobonoꞌ bangsa Israꞌil ni atag pagbonoꞌan. Inaꞌan sigām angolang panukas palbantahan sigām bangsa Pilistin. 21 Sakali, magharap na sundalu Israꞌil maka sundalu Pilistin. 22 Pagka buwattēꞌ, pangꞌbba eꞌ si Daꞌud ma magjajaga balanjaꞌ ai-ai bay bowana boꞌ magdaiꞌ-daiꞌ pehēꞌ angowaꞌ ma saga siyakana. 23 Hinabuna lagiꞌ magbissala maka sigām, inaꞌan na si Golayat aꞌa Gāt anꞌngge min dahuwan saga pagkahina sundalu Pilistin, maka heꞌna isab anukas kaesog bangsa Israꞌil buwat bay kahabaꞌ. Jari takale itu heꞌ si Daꞌud. 24 Pagꞌndaꞌ saga sundalu bangsa Israꞌil ma si Golayat, magtūy sigām magdauragan kabowa tāw sigām.
25 Magupama na paꞌin saga sundalu inān, yuk-i, “Ndaꞌunbi ba aꞌa inān. Llaw-llaw iya paluwas min pustuna anukas bangsatam Israꞌil. Yuk suli-suli, sai ya makapapatay ma si Golayat tinungbasan altaꞌ aheka eꞌ sultan Saꞌul. Pamahꞌnda isab eꞌna anakna budjang ma aꞌa makapatay si Golayat, ati saga anak-kampungna mbal na pinabayad buwis parinta.”
26 Atilaw giꞌ si Daꞌud ma saga aꞌa ya ma atagna, yukna “Ai konoꞌ panungbas ma aꞌa makapatay aꞌa bangsa Pilistin itu, maka amuwas kaiyaꞌantam bangsa Israꞌil? Sai sa kapil itu ya makatawakkal anukas saga sundalu ya sukuꞌ Tuhan kakkal salama-lama?”
27 Binalikan eꞌ saga aꞌa inān ya bay pagupama sigām, yuk-i, “Buwattēꞌ ya panungbas eꞌ sultan ma sai ya makapatay ma Pilistin ilu.”
28 Na, pagkale si Eliyab ya siyaka si Daꞌud ma bay panilawna ma saga sundalu inān, magtūy akagit atayna. Angkan pahꞌllinganna si Daꞌud, yukna, “Magay ka mailu? Sai bay pangꞌbbahannu saga bili-bili salat-salat ma paslangan heꞌ? Kataꞌuwanku kaꞌa maka pagabbunu. Mamarahi toꞌongan laꞌat pikilannu. Hal koꞌ ka ilu bay piꞌitu angꞌndaꞌ-ngꞌndaꞌ pagbonoꞌ itu!”
29 Ya sambung si Daꞌud, “Angay?” yukna. “Ai bay hinangku? Halam bahāꞌ aniyaꞌ kapatutku minsan hal atilaw?” 30 Jari pataikut si Daꞌud min siyakana boꞌ atilaw ma aꞌa saddī ma pasal inaꞌan-i. Sakali magsaliꞌ du panambung sigām ma iya. 31 Na, takale suli-suli si Daꞌud itu ati tahaka ni si Saꞌul, angkan iya pinalinganan sinōꞌ pehēꞌ ni sultan.
32 Pagtꞌkka si Daꞌud, ahꞌlling iya ni si Saꞌul, “Tuwan sultan,” yukna, “subay kitam mbal niumagad ma aꞌa Pilistin ilu! Aku ya pehēꞌ, tuwan, angatuhan iya!”
33 Ya sambung si Saꞌul ma iya, “Oy! Mbal ka makaꞌatuhan Pilistin ilu. Ondeꞌ-ondeꞌ giꞌ ka, boꞌ iya inān magbobonoꞌ asal min bay lagiꞌ kabataꞌna.”
34 Sagōꞌ ahꞌlling si Daꞌud ni si Saꞌul, yukna, “Tuwan, aku itu magiꞌipat saga bili-bili mmaꞌku. Sakahabaꞌ aniyaꞌ bili-bili tatangaꞌ eꞌ halimaw atawa baruwang,c 35 aku iya magbaran anurul ati puwasanku bili-bili min bowaꞌ sattuwa heꞌ. Tabīng paꞌin aku eꞌ sattuwa heꞌ, magtūy lurayku ma bū-langalna boꞌ papatayku. 36 Ahoꞌ, tuwan sultan, aheka saga halimaw maka baruwang bay tapapatayku angkan pasaliꞌku aꞌa kapil bangsa Pilistin itu ni dakayuꞌ sattuwa inān, pagka tatukas eꞌna kasundaluhan sukuꞌ Tuhan, ya kakkal salama-lama.” 37 Ahꞌlling lagiꞌ si Daꞌud, yukna, “Ya PANGHŪꞌ-Yawe bay angalappasan aku min kukku halimaw maka min kukku baruwang, ya du isab Tuhan angalappasan aku min pangꞌntan aꞌa Pilistin itu.”
Pagka buwattēꞌ paꞌin, ahꞌlling si Saꞌul ni si Daꞌud, yukna, “Na, pehēꞌ ka angatu. Bang paꞌin PANGHŪꞌ pabeyaꞌ ma kaꞌa.”
38 Manjari, pinasulug heꞌ si Saꞌul saga pamakayna pagbonoꞌ ma si Daꞌud. Pinasulug sarukna tumbaga ni kōk si Daꞌud, badjuꞌna basiꞌ ma puhuꞌna. 39 Pagubus itu, magtinakos si Daꞌud kalis si Saꞌul, pinakambotan pehēꞌ ni badjuꞌna pagbobonoꞌ. Sagōꞌ agon iya mbal makalꞌngngan pagka mbal biyaksa, angkan iya ahꞌlling ni si Saꞌul.
“Tuwan sultan,” yukna, “mbal aku makapamonoꞌ bang aku magbinadjuꞌ saga pakayan itu sabab halam aku biyaksa.” Minnēꞌ niurusan eꞌ si Daꞌud. 40 Jari ningāꞌ eꞌna tungkudna boꞌ pehēꞌ ni sapaꞌ ameneꞌ lima batu-batu alanuꞌ, pinatꞌnnaꞌ eꞌna ni deyom puyuꞌ-puyuꞌ ya asal pinagbowa eꞌna ma waktu kapangipatna saga bili-bili. Binowa isab pitikanna boꞌ palꞌngngan tudju ni si Golayat ya aꞌa Pilistin eꞌ.
41 Saltaꞌ, pinaꞌan si Golayat tudju ni si Daꞌud, maka inaꞌan isab magbobowa tamingna min dahuanna. 42 Pagꞌndaꞌ si Golayat ma si Daꞌud in iya ondeꞌ bahaꞌu lagiꞌ maka ahāp luwana, magtūy iya niudjuꞌ eꞌna. 43 Yukna ma si Daꞌud, “Hōy! Ai pangannalnu ma aku? Eroꞌ bahāꞌ, angkan ka piꞌitu ni aku maka kayu-kayunu ilu?” Sinabbut isab eꞌna saga tuhan ya pagtuhanan bangsa sigām Pilistin bang paꞌin si Daꞌud taluwaꞌ suknaꞌ. 44 Amissala lagiꞌ iya ma si Daꞌud, “Pasōng ka piꞌitu,” yukna, “boꞌ pamakanku isinu ilu ma saga manuk-manuk maka saga sattuwa talun!”
45 Anambung si Daꞌud ma Pilistin eꞌ, yukna, “Kaꞌa ilu magbowa kalis, budjak aheya maka budjak arikiꞌ, sagōꞌ atuhanta ka ma ōn si Yawe, ya Tuhan tatukasnu itu. In iya Tuhan Sangat Kawasa, ya pagtuhanan saga sundalu Israꞌil. 46 Ma llaw itu, tinukbal ka ni aku eꞌ PANGHŪꞌ-Yawe ati papatayta ka maka ponggolanku kōknu. Pakakanku bangkaybi bangsa Pilistin ma saga manuk-manuk maka saga sattuwa talun, ati tasayu eꞌ kamemon manusiyaꞌ aniyaꞌ Tuhan sabꞌnnal-bꞌnnal ma bangsa Israꞌil. 47 Kamemon saga aꞌa sikatimukan itu song makataꞌu in si Yawe makalappas saga aꞌa sukuꞌna minsan halam aniyaꞌ kalis atawa budjak pakokosna. Ma iya asal in daꞌugan ma pagbonoꞌ itu, ati tinukbal kam eꞌna ni komkoman kami.”
48 Na, pagsekot na paꞌin si Golayat, arak parugpak, magtūy paragan si Daꞌud amāk iya. 49 Kinoꞌot eꞌna dakayuꞌ batu-batu min deyom puyuꞌ-puyuꞌna boꞌ magtūy pinitik si Golayat. Taluwaꞌ iya ma tuktukna ati paloblob batu heꞌ. Magtūy iya humantak paraꞌub.
50 Sakali angandaꞌug si Daꞌud minsan hal pitikan maka batu ma tanganna. Minsan halam kalisna, tabonoꞌna maka tapatayna si Golayat. 51 Paghantak si Golayat itu, paragan magtūy si Daꞌud boꞌ anꞌngge ma atagna. Nihublut eꞌna kalis si Golayat boꞌ papatayna. Pagubus, pinonggolan eꞌna kōk.
Na, pagꞌndaꞌ bangsa Pilistin in sundalu sigām babantugun amatay na, magtūy sigām maglahian. 52 Sakali, magolangan saga sundalu bangsa Israꞌil maka bangsa Yuda maka eꞌ sigām pasōng ni dahuwan boꞌ angapas saga Pilistin sampay ni bihing daꞌira Gāt maka ni pagsosōran ni Ekron. Sikahantalan bangkay saga sundalu Pilistin ma bihing lān min Saꞌaraim sampay ni Gāt maka ni Ekron. 53 Pagbalik saga sundalu Israꞌil min bay panurulan ma saga sundalu Pilistin, tataban magtūy eꞌ sigām kamemon ai-ai takapin ma pustu saga sundalu Pilistin. 54 Jari binowa eꞌ si Daꞌud kōk si Golayat ni Awrusalam, sagōꞌ saga pakokos si Golayat bay bowana ni toldana.
55 Makaꞌndaꞌ paꞌin si Saꞌul ma kapangatu si Daꞌud ma si Golayat, atilaw iya ma si Abner ya nakuraꞌ saga sundaluna. “Abner,” yukna, “anak sai sa ondeꞌ bahaꞌu inān?”
“Minsan aku pasapanu tuwan sultan, mbal kataꞌuwanku,” yuk sambung si Abner.
56 Yuk sultan lagiꞌ, “Panilawun bang anak sai iya.”
57 Manjari makabalik paꞌin si Daꞌud min kapamonoꞌna ma si Golayat, binowa iya eꞌ si Abner paharap ni si Saꞌul, saltaꞌ inaꞌan lagiꞌ kōk si Golayat binenten eꞌna. 58 Atilaw si Saꞌul ma si Daꞌud, “Anak sai ka, otoꞌ?” yukna.
Anambung si Daꞌud, “Tuwan sultan,” yukna, “aku itu anak dakayuꞌ tendognu si Jesse, aꞌa min Betlehem.”