41
Si Yusup Angamaꞌanahan Uppi Piraꞌun
1 Na, aniyaꞌ saga duwantahun palabay, anguppi isab Piraꞌun. Ma deyom uppina, inaꞌan iya anꞌngge-nꞌngge ma bihing sapaꞌ Nīl. 2 Jari aniyaꞌ pituꞌ sapiꞌ alꞌmmok maka alanuꞌ patukad min deyom sapaꞌ eꞌ boꞌ amangan ma kaparangan. 3 Pagpuwas, aniyaꞌ pituꞌ sapiꞌ saddī patukad min sapaꞌ, angagkag lullun maka ahigtal. Jari pasekot saga sapiꞌ damuli itu ni sapiꞌ alꞌmmok ya ma bihing sapaꞌ eꞌ. 4 Ahā, saga sapiꞌ alꞌmmok kinakan magtūy eꞌ saga sapiꞌ angagkag. Na, makabatiꞌ na Piraꞌun min uppina.
5 Pagtulina pabīng, anguppi na isab iya. Ya tauppina pitumbatang pai ahāp isina maka asambu, patomoꞌ asal min dampoꞌon. 6 Mbal atꞌggol, aniyaꞌ isab pitumbatang pai saddī patomoꞌ min poꞌonna. Akꞌppes isi paina maka alūs eꞌ baliyu apasuꞌ. 7 Manjari tinꞌllon magtūy eꞌ pai akꞌppes in pai asambu inān. Na, pagbatiꞌ paꞌin Piraꞌun eꞌ, tasayuna in iya bay anguppi.
8 Pagsubu, aheya kasusahanna angkan palingananna saga aꞌa ilmuꞌan maka kamemon aꞌa bal-akkal ma kaluhaꞌan lahat Misil. Mainaꞌan paꞌin sigām ma Piraꞌun, nihakaꞌan sigām eꞌna pasal uppina, malaingkan halam aniyaꞌ min sigām makapahati iya bang ai maꞌanana.
9 Manjari aniyaꞌ lling nakuraꞌ magbubuhat inuman ma Piraꞌun. Yukna, “Tuwan Piraꞌun, yambohoꞌ taentomku ma llaw itu, aniyaꞌ kasāꞌan bay tahinangku. 10 Ma waktu kakagit ataynu ma aku maka ma nakuraꞌ maghihinang tinapay, bay kami pakalabusunu ma lumaꞌ kapitan saga jaga. 11 Manjari dakayuꞌ sangom makauppi kami karuwangan, boꞌ saddī maꞌanana. 12 Na, aniyaꞌ aꞌa Hibrani bay seheꞌ kami ma deyom kalabusu, subul lagiꞌ, sosohoꞌan kapitan jaga. Bay iya hakaꞌan kami pasal bay tauppi kami. Pagkalena, magtūy minaꞌanahan eꞌna pakaniya-pakaniya. 13 Ya kaluwasanna, tatuman ai-ai kamemon bay pagmaꞌanana ma kami. Aku itu bay pinabīng ni bay hinangku. Ya aꞌa maghihinang tinapaynu bay sohoꞌnu pinapatay.”
14 Angkan na pinalinganan magtūy si Yusup eꞌ Piraꞌun ati pinaluwas iya magdaiꞌ-daiꞌ min deyom kalabusu. Aubus paꞌin eꞌna amagongan pꞌngngotna sampay analinan badjuꞌna, paharap iya pehēꞌ ni Piraꞌun.
15 Yuk Piraꞌun ma si Yusup, “Makauppi aku sagōꞌ halam aniyaꞌ minsan dakayuꞌ makapahati aku ma pasalna. Na kahakaꞌan aku pasal kaꞌa. Bang aniyaꞌ uppi aꞌa takalenu, ataꞌu ka konoꞌ angamaꞌanahan iya.”
16 Ya sambung si Yusup ma Piraꞌun, “Tuwan sultan, nggaꞌi ka min pangitaꞌuku. Tuhan dakayuꞌ-kayuꞌ ya makabuwanan kaꞌa maꞌana ahāp.”
17 Ya lling Piraꞌun ma si Yusup, “Ma deyom uppiku, inaꞌan aku anꞌngge-nꞌngge ma bihing sapaꞌ Nīl. 18 Manjari aniyaꞌ taꞌndaꞌku pituꞌ sapiꞌ alꞌmmok maka alanuꞌ patukad min deyom sapaꞌ amangan ma kaparangan. 19 Puwas eꞌ, aniyaꞌ patukad pituꞌ sapiꞌ saddī, angagkag maka ahigtal. Yambohoꞌ aku makaꞌndaꞌ sapiꞌ buwattēꞌ laꞌatna minsan maꞌingga-maꞌingga ma lahat Misil. 20 Sakali itu, in sapiꞌ alꞌmmok inān kinakan magtūy eꞌ saga sapiꞌ angagkag. 21 Malaingkan halam apinda baran saga sapiꞌ bay amangan. Bāꞌnu halam bay makakakan ai-ai sabab masi angagkag. Na halam na, makabatiꞌ magtūy aku.
22 “Pagtuliku pabīng, anguppi na isab aku. Ya taꞌndaꞌku ma deyom uppiku damuli itu, pitumbatang pai patomoꞌ min dampoꞌon. Ahāp isi paina, asambu lullun. 23 Puwas eꞌ, aniyaꞌ patomoꞌ pitumbatang pai saddī, min dampoꞌon du isab. Akꞌppes isi paina maka alūs eꞌ baliyu apasuꞌ. 24 Oy na, ya pai asambu inān tatꞌllon magtūy eꞌ pai akꞌppes. Na, iya na heꞌ tauppiku. Manjari hakaꞌanku saga aꞌa ilmuꞌan pasal bay tauppiku heꞌ, sagōꞌ halam aniyaꞌ minsan dakayuꞌ min sigām makapahatian aku bang ai maꞌanana.”
25 Yuk si Yusup ma Piraꞌun, “Tuwan Piraꞌun, ya duwa uppinu ilu damaꞌana du. Tuꞌud ka pinataꞌu eꞌ Tuhan bang ai hinangna ma sinosōng. 26 Ya pituꞌ sapiꞌ alꞌmmok ilu, maka pitumbatang pai asambu, sapantun pituntahun ahāp toꞌongan anihanna.a 27 Buwattēꞌ isab pituꞌ sapiꞌ angagkag ya patukad ma karamulihan, maka pitumbatang pai ya alūs eꞌ baliyu, sapantun pituntahun gotom.
28 “Buwat bay pangahakaku ma kaꞌa, Tuwan Piraꞌun, in kaꞌa pinataꞌu na eꞌ Tuhan bang ai nihinang eꞌna ma sinosōng. 29 Hatina, ma deyom pituntahun ya song patꞌkka itu, ajatu toꞌongan saga tinanom ma katilibut lahat Misil, magdayas-dayas ma kinakan. 30 Pasunuꞌ isab pinaꞌan pituntahun gotom, jari in lahat Misil itu magkasigpitan, ati takalipat eꞌ saga aꞌa kamemon bay timpu pagdayas-dayas eꞌ. 31 Alungay timpu kahāpan min pangentom manusiyaꞌ ma sabab kabisa paggotom ya makasunuꞌ. 32 Tuwan, ya angkan ka pinauppihan min duwa eꞌ Tuhan, sabab ahogot niyatna. In pakaradjaꞌan bay tauppinu ilu maraiꞌ na pinatꞌkka eꞌna.
33 “Daꞌa busung, Tuwan Piraꞌun, bang bahāꞌ aku angahūgan kaꞌa garaꞌ? Subay ka amiha dakayuꞌ aꞌa bal-akkal, aꞌa alalom pangitaꞌuna, pinapagnakuraꞌ eꞌnu ma katilingkal lahat Misil. 34 Subay ka amatꞌnnaꞌ saga mandul isab maka subay aniyaꞌ kapatut sigām angāꞌ bahagiꞌ lima min ai-ai pinagani ma deyom pituntahun ya aheka anihanna. 35 Subay aniyaꞌ isab kapatut sigām deyoꞌ min Piraꞌun amatipun kamemon anihan inān satꞌggol ahāp tahunanna, maka subay tinauꞌ pahogot ma deyom saga daꞌira. 36 Ya kinakan tatipun itu subay tinagama pagbalanjaꞌ manusiyaꞌ ma timpu gotom ya song patꞌkka ni lahat Misil. Manjari mbal sigām patay otas.”
Kasulutan Piraꞌun ma Garaꞌ si Yusup
37 Na, kasulutan Piraꞌun maka kamemon saga tendogna ma bay panganggaraꞌ si Yusup eꞌ. 38 Angkan yuk Piraꞌun ma sigām, “Mbal na kitam makapiha aꞌa saddī makasaliꞌ ni si Yusup itu. In iya dakayuꞌ aꞌa katulunan pikilan alalom eꞌ Tuhan.”
39 Angabtang Piraꞌun ma si Yusup, yukna, “Pagka kaꞌa ya bay kabuwanan pangitaꞌu maka pikilan alalom eꞌ Tuhan, mattan halam aniyaꞌ angatu ma kaꞌa ma akkal maka pamikil.”
Si Yusup Ginꞌllal Gubnul ma Lahat Misil
40 Ahꞌlling giꞌ Piraꞌun ma si Yusup, yukna, “Itiyaꞌ aku anganggꞌllal kaꞌa pagmakōkan ma pagsultananku itu. Ai-ai panohoꞌannu subay bineyaꞌ sadja eꞌ saga aꞌaku kamemon. Luwal kawasaku ya aheya min kawasanu, sabab Piraꞌun aku. 41 Buwattinaꞌan gꞌllalta na ka gubnul ma sakalingkal lahat Misil.” 42 Manjari niurusan eꞌ Piraꞌun singsingna taga-gindan pagsultanna, ati pasulugna ma tangan si Yusup. Pinasulugan iya juba ahalgaꞌ kakanaꞌna isab, maka engkot kꞌllong bulawan. 43 Puwas eꞌ binuwanan iya dakayuꞌ kalesa, ya pamasukuꞌ aꞌa bangsahan ya pasunuꞌ ma Piraꞌun. Aniyaꞌ isab jaga sinōꞌ parahū min kalesana amasimay saga aꞌa boꞌ aluhaya palabayanna. Manjari si Yusup ya pinapaggubnul ma kaluhaꞌan lahat Misil.
44 Ahꞌlling Piraꞌun ma si Yusup, yukna, “Bꞌnnal, aku ya sultan maitu ma Misil, sagōꞌ halam aniyaꞌ aꞌa ma katilibut lahat Misil itu makatawakkal maghinang ai-ai bang nggaꞌi ka min panohoꞌannu.” 45-46 Jari aniyaꞌ ōn saddī pamuwan Piraꞌun ma si Yusup ma bahasa Misil. Niōnan iya Sapenat-Paneya. Pinahꞌndaꞌan isab iya eꞌ Piraꞌun ma si Asenat anak si Potepera, dakayuꞌ imam ma daꞌira Ūn.b Tꞌllumpūꞌ tahun ya umul si Yusup ma waktu katagnaꞌna maghinang ma deyoman Piraꞌun ya magsultan ma lahat Misil. Makaluwas paꞌin iya min deyom astanaꞌ, nilibut eꞌna kaluhaꞌan lahat.
47 Manjari itu ma deyom pituntahun ahāp, aheka toꞌongan buwaꞌ tinanom ya niani ma lahat eꞌ. 48 Pinatauꞌ eꞌ si Yusup ma saga daꞌira pakaniya-pakaniya ya ingga-ingga bay taꞌani min kahumaꞌan ya ma katilibut saga daꞌira inān. Buwattēꞌ na paꞌin hinang si Yusup ma deyom pituntahun ya ahāp pagani. 49 Tinipun boꞌ tinipun sampay palasay min pagtauꞌan. Angkan pinahondong eꞌ si Yusup saga sosohoꞌanna inān angitung tꞌpponganna. Tuꞌud aheka makalanduꞌ, buwat ibarat gusung ma bihing tahik mbal taitung.
50 Na, ma halam lagiꞌ taꞌabut waktu gotom, aniyaꞌ duwa anak si Yusup lꞌlla min hꞌndana si Asenat ya anak si Potepera imam ma daꞌira Ūn. 51 Si Manassec ya pangōn si Yusup ma anakna siyaka inān. Ya pangabtang si Yusup, “Min Tuhan ya angkan aku kalungayan pangentom ma kakampunganku kamemon, sampay kabinasahan kamemon bay kalabayanku.” 52 Manjari si Epraꞌimd ya pangōnna ma anakna pasunuꞌ. Angabtang isab si Yusup, yukna, “Kabuwanan aku tubuꞌ ma lahat ya bay makabuwanan aku kabinsanaꞌan.”
53 Na, taꞌabut na tobtoban pituntahun ya aheka anihanna ma lahat Misil, 54 ati anagnaꞌ pituntahun gotom buwat bay pangahaka si Yusup. Taluwaꞌ gotom kalahat-lahatan inān kamemon, malaingkan aniyaꞌ kinakan ma sakalingkal lahat Misil. 55 Kakulangan paꞌin balanjaꞌ saga aꞌa Misil eꞌ, angamuꞌ sigām ni Piraꞌun. Angkan na aniyaꞌ panohoꞌanna ma saga aꞌa inān kamemon, sinōꞌ sigām pehēꞌ ni si Yusup boꞌ ameyaꞌ ma ai-ai pamatꞌnnaꞌna ma sigām.
56 Pasōng na paꞌin gotom sampay paꞌabut ni kaluhaꞌan lahat Misil. Jari magpanohoꞌan si Yusup, sinōꞌ niukab saga bodega panauꞌan kinakan boꞌ yampa pinabꞌllihan ma saga aꞌa Misil. 57 Damikiyanna saga aꞌa ma kamemon kalahat-lahatan, kasigpitan sidda ma sabab gotom. Angkan na sigām pehēꞌ ni lahat Misil amꞌlli balanjaꞌ min si Yusup.