31
Alaꞌan si Yakub min Deyoman si Leban
1 Na, kahakaꞌan si Yakub in iya pinahꞌllingan alaꞌat eꞌ saga ipalna anak si Leban. Yuk sigām, “Saga kahayop-hayopan mmaꞌta waꞌi taꞌāꞌ eꞌ si Yakub. Ya angkan iya dayahan ma sabab pangaltaꞌ bay sukuꞌ si Mmaꞌ.” 2 Taꞌndaꞌ isab eꞌ si Yakub apinda na addat si Leban ma iya, nggaꞌi ka na buwat bay tagnaꞌ.
3 Magkallam PANGHŪꞌ ma si Yakub, yukna, “Pabīng ka pehēꞌ ni lahat kamattoꞌahannu, ni kakampungannu. Pataptap du aku ma kaꞌa ma lꞌngnganannu.”
4 Anambuku magtūy si Yakub ma disi Rakiya maka si Leya. Sinōꞌ sigām kaleya ni iya, ni tongod pagipatanna hayop. 5 Makatꞌkka paꞌin sigām pehēꞌ, yukna ma sigām, “Saga dayang, tasayuku apinda na pamaihuꞌan mmaꞌbi ma aku, nggaꞌi ka buwat bay dahū. Daipara tatabang aku eꞌ Tuhan ya pagtuhanan mmaꞌku. 6 Makataꞌu kam bay pagsangsāꞌku maghinang ma deyoman mmaꞌbi. 7 Sagōꞌ minsan na, parupangna sadja aku pagka pinagpinda-pinda eꞌna gadjiku. Nggaꞌi ka hal min tꞌdda, min sangpūꞌ. Daipara halam aku bay tainay eꞌna sabab mbal bilahi Tuhan. 8 Bang saupama aniyaꞌ hꞌlling si Leban ma aku, yukna, ‘saga hayopan bꞌttikan ya panganggadjiku ma kaꞌa,’ na, bꞌttikan lullun ya nianakan eꞌ saga hayop inān. Ya du bang pindahanna llingna boꞌ yukna, ‘hayop jaliꞌ-jaliꞌan ya panganggadjiku ma kaꞌa,’ na, jaliꞌ-jaliꞌ na paꞌin ya nianakan eꞌ saga hayop kamemon. 9 Hatina Tuhan ya bay angalaꞌanan karaya mmaꞌbi boꞌ pamuwanna ma aku.”
10 Anuli-nuli giꞌ si Yakub, yukna, “Aniyaꞌ bay tauppiku ma waktu pagdꞌnda saga kambing. Kabang-kabang maka jaliꞌ-jaliꞌan lullun saga kambing lꞌlla ya taꞌndaꞌku magdꞌnda ma deyom uppiku. 11 Jari aniyaꞌ pahꞌlling malaꞌikat Tuhan ma aku, yukna, ‘O Yakub!’
“Ya sambungku, ‘Oy, itiyaꞌ aku.’ 12 Agsai angabtang malaꞌikat-i, yukna, ‘Angꞌndaꞌ ka pehēꞌ. Saga kambing lꞌlla ya magdꞌnda ilu, kabang lullun maka jaliꞌ-jaliꞌan. Min kabayaꞌanku koꞌ ilu, sabab kataꞌuwanku bay pamarupang si Leban ma kaꞌa. 13 Aku ya Tuhan bay magpaꞌndaꞌ ma kaꞌa ma lahat Betel. Ya na lahat bay pamatꞌnggehannu batu pangentomannu ma aku, lahat isab bay pagnajalannu. Na,’ yukna, ‘magsakap na ka buwattinaꞌan boꞌ ka amoleꞌ pehēꞌ ni lahatnu porol.’ ”
14 Na anambung disi Rakiya maka si Leya. Yuk sigām ma si Yakub, “Tuwan, halam aniyaꞌ pusakaꞌ taholat kami min si Mmaꞌ. 15 Tahinang kami saliꞌ aꞌa liyu, nggaꞌi na ka anakna lissi. Bang pinagbahasa, in kami itu saliꞌ dagangan pinabꞌllihan eꞌna, sagōꞌ aubus eꞌna bꞌllihanna. 16 Ya kataluwaꞌanna, in pangaltaꞌ bay kalaꞌanan eꞌ Tuhan min si Mmaꞌ palsukuꞌan na ma kami maka ma saga kaꞌanakantam. Angkan na, tuwan, beyaꞌun sadja ai-ai panohoꞌan Tuhan ma kaꞌa.”
17-18 Manjari itu magsakap na si Yakub amoleꞌ pehēꞌ ni mmaꞌna ma lahat Kanaꞌan. Pinakuraꞌ eꞌna anak-hꞌndana ma saga untaꞌ, maka pinalꞌngngan saga baꞌanan hayopna kamemon dahū min iya. Binowa isab ai-aina kamemon ya bay tausahana tꞌggolna bay ma lahat Mesopotamia.
19 Na, alikut paꞌin si Leban magguntingan bulbul saga bili-bilina, tinangkaw saga taꞌu-taꞌu pagtutuhananna eꞌ anakna si Ripka. 20 Jari si Leban bangsa Aram bay kalimbungan eꞌ si Yakub, pagka halam pinataꞌu pasal mohot si Yakub alaꞌan na amoleꞌ ni lahatna. 21 Jari magdaiꞌ-daiꞌ si Yakub alaꞌan maka eꞌna amowa ai-ai palsukuꞌanna kamemon. Pauntas iya ni dambilaꞌ sapaꞌ Alpurati boꞌ patudju pehēꞌ ni kabūd-būran ma lahat Giliyad.
Anurul si Leban ma si Yakub
22 Manjari makalabay paꞌin tꞌllumbahangi, kahakaꞌan si Leban pasal kalaꞌan disi Yakub. 23 Tinurul iya magtūy eꞌ si Leban maka saga kampungna, pitumbahangi ya tꞌggol kapanurulna. Yambohoꞌ taꞌabutna disi Yakub ma kabūd-būran lahat Giliyad. 24 Jari ma sangom eꞌ aniyaꞌ pahꞌlling Tuhan ma si Leban ma deyom uppina. Yuk Tuhan ma iya, “Amay-amay, daꞌa sanggupin si Yakub, ai na ka ahāp, ai na ka alaꞌat.”
25 Na, inaꞌan disi Yakub pahantiꞌ ma kabūd-būran lahat Giliyad pagabut si Leban ma iya. Pahantiꞌ isab si Leban maka saga kampungna ma tongod inaꞌan-i. 26 Manjari itu ahꞌlling si Leban ma si Yakub, yukna, “Otōꞌ, angay aku akkalannu? Angay buwattilu pamowanu ma saga anakku? Bāꞌnu dꞌnda tasaggaw! 27 Angay ka alaꞌan patapuk, halam minsan amaꞌid min aku? Bang ka bay amaꞌid, bay du paꞌin kam tapatulakku ma deyom paglami-lamihan maka saga kalangan. Bay ka isab kabiyulahan maka katambulan. 28 Angay aku halam minsan pasiyumnu ma saga anak-mpuku boꞌ kami magꞌbba sangkahāpan? Dupang-dupang ka maghinang buwattilu! 29 Aniyaꞌ kapatutku angalaꞌat ma kaꞌa, daipara talāng aku dibuhiꞌ eꞌ Tuhan ya pagtuhanan mmaꞌnu, daꞌa sinōꞌ ananggupan kaꞌa. 30 Kataꞌuwanku du bang ai sababna ya angkan ka alaꞌan. Tuꞌud ka angentom lahatnu maka kakampungannu. Sagōꞌ iya paginu-inuhanku, angay tangkawnu saga taꞌu-taꞌuku?”
31 Anambung si Yakub ma si Leban, yukna, “Bapaꞌ, angkan aku halam amaꞌid min kaꞌa sabab tināw aku. Pangannalku in saga anaknu dꞌnda itu niagaw min aku. 32 Sagōꞌ in pasal saga taꞌu-taꞌunu, Bapaꞌ, sittaꞌaku. Bang hati tabāknu ma deyom duwaꞌan kami, minsan ma sai-sai, subay iya pinapatay. Itiyaꞌ kakampunganta anaksiꞌ. Na, pihaꞌun toꞌongan. Bang aniyaꞌ tapihanu maitu ai-ai palsukuꞌannu, ngāꞌun na.” Tuꞌud awam si Yakub, halam tasayuna in si Rakiya bay anangkaw saga taꞌu-taꞌu ya pagtuhanan mmaꞌna.
33 Manjari tolda si Yakub ya pamihaꞌan si Leban dahū. Pasunuꞌ, tolda si Leya, boꞌ ni deyom tolda duwangan ipatan dꞌnda. Sagōꞌ halam tabāk mainaꞌan saga taꞌu-taꞌu. Pagpuwas, pasōd na isab iya ni deyom tolda si Rakiya. 34 Na in taꞌu-taꞌu itu bay tinapukan asal eꞌ si Rakiya ma pakol untaꞌna boꞌ tiningkōꞌan eꞌna. Makasōd paꞌin si Leban, agsai binulangkayat eꞌna duwaꞌan kamemon ya ma deyom tolda inān, sagōꞌ halam aniyaꞌ tapihana.
35 Ahꞌlling si Rakiya ma mmaꞌna, yukna “Mmaꞌ, daꞌa paꞌin alaꞌat ataynu ma aku. Ampunun aku, sabab itiyaꞌ aku binulan, ya poꞌon aku mbal makatꞌngge ma kamaitunu.” Na, minsan buwattingga eꞌ si Leban amiha taꞌu-taꞌuna inān, halam toꞌongan tabāk mainaꞌan.
36 Manjari akalintaw si Yakub, angkan yukna ma matoꞌana, “Ai dusaku? Saraꞌ ai bay talanggalku ya angkan aku turulnu piꞌitu? 37 Tajagjagnu duwaꞌanku kamemon. Aniyaꞌ bahāꞌ sukuꞌnu tabāknu mailu? Bang hati aniyaꞌ, paluwasun konoꞌ piꞌitu ma pangꞌndaꞌan saga lahasiyaꞌta itu ati sigām ya maghukum ma kita duwangan bang sai magsabꞌnnal, kaꞌa ka atawa aku.
38 “Duwampūꞌ tahun,” yuk si Yakub, “bay tꞌggolku ma deyomannu. Halam aniyaꞌ bili-bilinu atawa kambingnu kapulakan. Maka halam aku bay makakakan minsan dakayuꞌ kambingnu lꞌlla. 39 Tiyap-tiyap bang aniyaꞌ hayop tatanggal eꞌ sattuwa talun, halam bay bowaku ni kaꞌa. Sagōꞌ akuhanku sinambiꞌan minsan nggaꞌi ka sukuꞌku. Maka bang aniyaꞌ hayopnu tinangkaw sumiyan-sumiyan, llaw ka atawa sangom, patanggungnu na paꞌin ma aku, sohoꞌnu ginantiꞌan ma aku. 40 Buwattēꞌ na paꞌin bay kahālanku. Kapasuꞌan aku sidda ma kaꞌllawan, kahaggutan ma waktu sangom. Ai na ka llaw, ai na ka sangom, halam ahāp eꞌku atuli. 41 Buwattēꞌ sadja kahālanku ma deyomannu duwampūꞌ tahun tꞌggolna. Sangpūꞌ maka mpat tahun isab ya tꞌggolku maghinang ma kaꞌa supaya taꞌāꞌku hꞌnda duwangan anaknu itu. Nnom tahun isab ya kapaghinangku ma kaꞌa supaya aniyaꞌ saga hayop ma aku. Aheya asal untungnu min aku, sagōꞌ minsan na, min pila bay pagpinda-pindanu panganggadjinu ma aku. 42 Daipara nientom aku eꞌ Tuhan, ya pagtuhanan mboꞌku si Ibrahim, ya pagmatāwan mmaꞌku si Isaꞌak. Bang aku halam bay bogboganna, arak aku bay patulaknu ma halam aniyaꞌ ai-ai tabowaku. Saguwāꞌ taꞌndaꞌ eꞌ Tuhan katiksaꞌanku sampay luꞌug-liksaꞌku ma deyomannu. Ya heꞌ sababna angkan kaꞌa nilāng eꞌna dibuhiꞌ.”
43 Ya sambung si Leban ma si Yakub, “Aku ya tag-dapu ma ai-ai kamemon ilu. Hꞌndanu ilu, anakku du. Anaknu ilu, mpuku du. Kabaꞌanan hayop ilu, aku ya tag-dapuna. Saguwāꞌ minsan na, halam na aniyaꞌ dapatku angokoman saga anakku maka kaꞌanakan sigām. 44 Manjari Otōꞌ, in kita itu subay magjanjiꞌ buwattinaꞌan. Subay kita amangkat batu isab pangentoman supaya mbal takalipatta.”
45 Magtūy aniyaꞌ batu dansolag pinuwaꞌ eꞌ si Yakub niosol mainaꞌan. 46 Yuk isab si Yakub ma saga aꞌana, “Angahangkut kam batu pinatumpuk piꞌitu.” Pagubus, mahēꞌ na sigām amangan ma bihing tumpukan batu heꞌ. 47 Na ya pangōn si Leban ma tumpukan batu heꞌ bang ma bahasa sigām, ‘Jegar Sahaduta.’ Ya pangōn si Yakub, ma bahasana isab, ‘Galeꞌed.’b
48 Ya pamissala si Leban ma si Yakub, “Ya tumpukan batu itu paltandaꞌan in kita duwangan bay makapagjanjiꞌ ma llaw itu.” Angkanna tumpukan eꞌ kaōnan Galeꞌed. 49 Niōnan Mispac isab ma sabab kabtangan si Leban, ya yukna, “Bang paꞌin kita pineyanan eꞌ si Yawe satꞌggolta magsaddī lahat.” 50 Aniyaꞌ giꞌ lling si Leban, yukna, “Bang ka saupama aminjalaꞌ saga anakku itu atawa maghꞌnda ma dꞌnda saddī, entomun toꞌongan, ilu du Tuhan angꞌndaꞌ ma kita minsan halam aniyaꞌ makataꞌu.
51 “Ndaꞌun isab,” yuk si Leban, “tumpukan batu itu maka batu bay osolanta. 52 Paltandaꞌan koꞌ itu ma kita duwangan ma pasal paljanjiꞌanta dakayuꞌ. In aku itu mbal paliyu min tumpukan batu itu angalaꞌat ma kaꞌa. Damikiyanna isab, in kaꞌa ilu mbal paliyu min batu itu angalaꞌat ma aku. 53 Na, mura-murahan bang paꞌin kita nihukum eꞌ Tuhan ya pagtuhanan mboꞌnu si Ibrahim maka pagtuhanan mboꞌku si Nahor.”
Manjari anapa na si Yakub ma ōn Tuhan ya pagmatāwan eꞌ mmaꞌna si Isaꞌak. Ya pagsapana in iya amogbog ma paljanjiꞌan sigām. 54 Sakali itu, aniyaꞌ hayop sinumbaliꞌ eꞌ si Yakub mainaꞌan pagkulbananna ni Tuhan. Nilinganan isab saga kakampunganna sinōꞌ magjamu. Jari mainaꞌan sigām magtulihan ma bihing būd inān.
55 Pagdaiꞌ llaw paꞌin siniyum eꞌ si Leban saga mpuna maka saga anakna. Niamuꞌ-amuꞌan isab sigām kahāpan boꞌ yampa iya amoleꞌ ni lahatna.