24
Si Isaꞌak maka si Ripka
1 Na, atoꞌa na toꞌongan si Ibrahim. Aheka asal kahāpan bay pamuwan iya eꞌ PANGHŪꞌ-Yawe ma ai-ai hinangna. 2 Manjari aniyaꞌ dakayuꞌ llaw ahꞌlling si Ibrahim ma dakayuꞌ sosohoꞌanna, ya tag-ntanan pangaltaꞌna kamemon. Yukna, “Daiꞌ ka. Patꞌnnaꞌun tangannu ma llotan paꞌakua. 3 Anapa ka ma ōn Yawe, ya Tuhan tag-sulgaꞌ maka dunya, daꞌa pahꞌndaꞌin anakku si Isaꞌak ni dꞌnda min bangsa Kanaꞌan, ya tag-lahat patꞌnnaꞌanku itu. 4 Pehēꞌ ka gom paꞌin ni saga kakampunganku mahēꞌ ma lahatku porol, ati pihaꞌin si Isaꞌak dꞌnda minnēꞌ pamahꞌnda ma iya.”
5 Manjari tinilaw si Ibrahim eꞌ sosohoꞌanna-i, yukna, “Tuwan, bang saupama mbal bilahi dꞌnda ameyaꞌ ma aku piꞌitu ni lahat itu, ai subay hinangku? Bowaku anaknu pehēꞌ bahāꞌ, ni bay lahatnu tagnaꞌ?”
6 Ya sambung si Ibrahim, “Oy daꞌa! Amay-amay, daꞌa bowahun anakku pehēꞌ. 7 Si Yawe ya Tuhan tag-sulgaꞌ bay amapiꞌitu aku min lahatku porol maka min kakampunganku. Aniyaꞌ isab janjiꞌ pagkallamna ma aku. Lahat itu konoꞌ pamuwanna du ma saga panubuꞌku. Tantu du Tuhan itu amabeyaꞌ malaꞌikatna parahū min kaꞌa anakap ai-ai supaya ka makapiha dꞌnda minnēꞌ pamahꞌnda ma anakku si Isaꞌak. 8 Malaingkan,” yuk si Ibrahim, “bang dꞌnda ilu mbal bilahi ameyaꞌ ma kaꞌa piꞌitu, puwas na ka min palkalaꞌ ya pagsapahanta itu. Ya sadja pangamay-ngamayku ma kaꞌa, daꞌa bowahun anakku pehēꞌ.” 9 Magtūy anapa sosohoꞌan si Ibrahim pasal inaꞌan-i, maka pinatꞌnnaꞌ tanganna ma deyoꞌ paꞌa nakuraꞌna.
10 Pagubus, sinakap eꞌna untaꞌ si Ibrahim sangpūꞌ hekana, niruwaꞌan ginisan altaꞌ boꞌ aniyaꞌ kasampangan. Jari pauntas iya tudju pehēꞌ ni kauman si Nahor ma lahat Mesopotami. 11 Palabay paꞌin daka pilangꞌllaw, atꞌkka na sosohoꞌan si Ibrahim pehēꞌ ni kalumaꞌan si Nahor, ati pinatingkōꞌ eꞌna saga untaꞌ ma atag boheꞌ ya ma luwasan kalumaꞌan. Abay kohap na lahat, waktu pagāꞌ boheꞌ eꞌ saga karꞌndahan. 12 Manjari angamuꞌ-ngamuꞌ iya ma Tuhan, yukna, “O Yawe, ya pagtuhanan nakuraꞌku si Ibrahim, tabangin aku llaw itu boꞌ taꞌāꞌku maksudku. Paꞌndaꞌin isab lasanu maka aseꞌnu ma nakuraꞌku heꞌ. 13 Itiyaꞌ aku anꞌngge ma tongod pagboheꞌan, maka ilu na isab saga kabudjangan piꞌitu min kalumaꞌan supaya angāꞌ boheꞌ. 14 Na, bang sigām gantaꞌ palūd piꞌitu, ya pahꞌllingku ma dakayuꞌ min sigām, ‘Arung, painumun lagiꞌ aku boheꞌ min kibutnu ilu.’ Na, bang iya inaꞌan dꞌnda ya asal tapeneꞌnu pamahꞌnda ma sosohoꞌannu si Isaꞌak, na, mura-murahan bang paꞌin buwattitu panambungna: ‘Ahoꞌ tuwan, anginum ka, maka ngāꞌanta lagiꞌ ka boheꞌ pamainum saga untaꞌnu.’ Na, bang hatiꞌ buwattēꞌ, magtūy kataꞌuwanku in kasi-lasanu ma nakuraꞌku aheya toꞌongan.”
15 Manjari itu, halam giꞌ aubus pangamuꞌ-ngamuꞌna, aniyaꞌ budjang palūd pinaꞌan magtanggung kibut, ōnna si Ripka. Na, mmaꞌ si Ripka itu si Bituwil, anak si Nahor maka si Milka. Si Nahor itu magdanakan maka si Ibrahim. 16 Ahāp dꞌnda si Ripka, alingkat toꞌongan, maka halam bay makalabay lꞌlla. Palūd iya ni boheꞌ angisihan kibutna boꞌ yampa patukad pabalik. 17 Palꞌkkas magtūy sosohoꞌan si Ibrahim anampang iya, yukna, “Arung, painumun lagiꞌ aku boheꞌ min kibutnu ilu.”
18 Ya sambungna, “Ahoꞌ, Tuwan, anginum na ka.” Magtūy pinareyoꞌ kibutna supaya makainum aꞌa-i.
19 Aubus paꞌin eꞌna anginum, yuk budjang ma iya, “Angagad giꞌ ka, tuwan, ngāꞌanku lagiꞌ boheꞌ pamainum saga untaꞌnu sampay sigām asso.” 20 Magtūy tinuwangan isi kibutna pehēꞌ ni pagiꞌinuman saga hayop, ati magkuwat-kuwat iya angāꞌ boheꞌ sampay tapainumna kamemon. 21 Halam ahꞌlling sosohoꞌan-i. Hal angꞌndaꞌ-ngꞌndaꞌ maka eꞌna maghonaꞌ-honaꞌ bang kalu taꞌāꞌna maksudna sabab tabang min PANGHŪꞌ.
22 Aubus paꞌin anginum saga untaꞌ inān, aniyaꞌ kasampangan nihawas eꞌ sosohoꞌan-i min duwaꞌanna: dakayuꞌ singsing ahalgaꞌ maka duwa gallang aheya, bulawan lullun, ati pamuwanna ma budjang-i. 23 Puwas eꞌ atilaw iya ma budjang, yukna, “Arung, sai mmaꞌnu? Makajari kami atuli ma lumaꞌbi sangom ilu? Sꞌddong bahāꞌ?”
24 Yuk sambung budjang, “Mmaꞌku si Bituwil, mboꞌku si Nahor maka si Milka. 25 Aheka parang-parang kami pamakan saga untaꞌnu, aniyaꞌ isab kapantayan paghali-halian. Maka lumaꞌ kami aheya du isab.”
26 Magtūy pakuruꞌ sosohoꞌan inān amudji PANGHŪꞌ. 27 Yukna, “Pudjiku si Yawe ya pagtuhanan nakuraꞌku si Ibrahim, pagka itiyaꞌ paꞌndaꞌanna lasana maka aseꞌna ma iya. Bꞌnnal-bꞌnnal katōꞌan aku eꞌna lān tudju ni kakampungan nakuraꞌku.”
28 Sakali itu magdaiꞌ-daiꞌ budjang-i parahū amoleꞌ ni paglumaꞌan inaꞌna. Kasuli-sulihan sigām kamemon pasal bay kahālanna inān. 29-30 Na aniyaꞌ danakan si Ripka lꞌlla ōnna si Leban. Pagkale si Leban itu ma suli-suli si Ripka, maka pagꞌndaꞌna isab singsing ma ūngna maka gallang ma lꞌngngonna karuwambilaꞌ, magtūy iya magdaiꞌ-daiꞌ pehēꞌ ni boheꞌ. Taꞌndaꞌna aꞌa bay panuli-nuli eꞌ danakanna anꞌngge mainaꞌan ma bihing saga untaꞌna. 31 Yuk si Leban ma iya, “O tuwan, kaꞌa binarakatan eꞌ Tuhan. Angay ka paddas maitu? Sūng kita pehēꞌ ni lumaꞌ. Sakap na ma kaꞌa maka aniyaꞌ isab palegehan kauntaꞌannu.”
32 Manjari pehēꞌ aꞌa-i ni lumaꞌ, ati nihawasan saga duwaꞌan min bukut saga untaꞌna eꞌ si Leban. Pinakan isab untaꞌ heꞌ maka pinatꞌnnaꞌan parang-parang pabahakan. Aniyaꞌ isab boheꞌ binowahan sosohoꞌan si Ibrahim maka saga seheꞌna pangoseꞌ tapeꞌ sigām. 33 Pagbuhat paꞌin lalabotan ma sosohoꞌan si Ibrahim-i, ahꞌlling iya, yukna, “Mbal lagiꞌ aku amangan, tuwan. Subay paluwasku gawiku dahū.”
Yuk si Leban, “Na ahoꞌ, paluwasun konoꞌ.”
34 Jari ahꞌlling na, yukna, “In aku itu sosohoꞌan si Ibrahim. 35 Aheya kahāpan tapamuwan si Yawe ma iya, manjari dayahan na. Ya pamuwan Tuhan ma iya baꞌanan hayop kaginisan, angkan jukup iya ma bili-bili, kambing, sapiꞌ, untaꞌ maka kuraꞌ. Aheka isab bulawan kaginisan, aheka isab atana dꞌnda-lꞌlla. 36 Na hꞌndana si Sara bay anganak lꞌlla ma katoꞌana, ati pamusakaꞌ na eꞌ si Ibrahim ma anakna itu karayana kamemon. 37 Manjari aku itu bay binowa magsapa eꞌ nakuraꞌku heꞌ. Yukna ma aku, ‘Daꞌa pahꞌndaꞌin anakku si Isaꞌak dꞌnda minnitu min lahat Kanaꞌan. 38 Subay ka pehēꞌ ni kakampunganku, ni dī kausbahanku boꞌ supaya ka amiha dꞌnda mainaꞌan pamahꞌnda ma anakku.’
39 “Magtūy tilawku nakuraꞌku, yukku, ‘Bang saupama aniyaꞌ dꞌnda tapihaku sagōꞌ mbal bilahi ameyaꞌ ma aku piꞌitu ni lahat itu, painay?’ 40 Ya sambungna ma aku, ‘Ya PANGHŪꞌ pagbeyaꞌanku, tantu iya anohoꞌ malaꞌikatna aneheꞌan kaꞌa supaya taꞌāꞌnu maksudnu. Tantu aniyaꞌ dꞌnda min kakampunganku tabowanu pamahꞌnda ma anakku. 41 Malaingkan,’ yuk nakuraꞌku-i, ‘bang ka saupama pehēꞌ ni saga kausbahanku boꞌ ka mbal tinaimaꞌ, apuwas na ka min palkalaꞌ ya pagsapahanta itu.’ ”
42 Anuli-nuli giꞌ sosohoꞌan si Ibrahim, yukna, “Na, makatꞌkka paꞌin aku ni boheꞌ insiniꞌ, angamuꞌ-ngamuꞌ aku. Yukku, ‘O Yawe, ya pagtuhanan nakuraꞌku si Ibrahim, tabangin aku supaya taꞌāꞌku maksudku. 43 Itiyaꞌ aku ma bihing boheꞌ. Jari bang aniyaꞌ budjang piꞌitu angāꞌ boheꞌ, angamuꞌ du aku pinainum boheꞌ min kibutna. 44 Na Tuhan, bang ya na dꞌnda ya asal tapeneꞌnu pamahꞌnda ma anak nakuraꞌku, na, bang paꞌin buwattitu panambung budjang-i ma aku, “Ahoꞌ tuwan, anginum ka. Ngāꞌanta ka boheꞌ isab pamainum saga untaꞌnu.” ’
45 “Sakali itu,” yuk aꞌa-i ma disi Leban, “halam giꞌ aubus eꞌku angamuꞌ-ngamuꞌ ni Tuhan ma deyom atayku, inaꞌan si Ripka patuwaꞌ magtanggung kibut. Palūd iya magtūy angāꞌ boheꞌ. Aubus paꞌin, yukku ma iya, ‘Arung, makajari aku painumnu boheꞌ?’
46 “Pinareyoꞌ kibut magtūy min bahana. Yukna ma aku, ‘Ahoꞌ tuwan, anginum na ka. Painumku isab saga untaꞌnu.’ Jari anginum na aku, maka pinainum isab untaꞌku.
47 “Bay iya tilawku isab, ‘Sai mmaꞌnu?’ Ya sambungna ma aku, ‘Aku itu anak si Bituwil, mboꞌku si Nahor maka si Milka. Manjari tuwan,” yuk aꞌa, “bay sangonanku singsing ilu ni ūngna maka pasulugku isab gallang ma lꞌngngonna karuwambilaꞌ. 48 Pagubus, pakuruꞌ aku magtūy amudji si Yawe ya pagtuhanan nakuraꞌku si Ibrahim. Aheya pagsukulanku ma iya sabab katuliꞌan aku eꞌna piꞌitu ni saga lahasiyaꞌ si Ibrahim. Tapihaku na anak sigām budjang pamahꞌnda ma anak nakuraꞌku, bang hati aniyaꞌ dapat. 49 Na, bang aniyaꞌ lasabi ma nakuraꞌku pagka kam maglahasiyaꞌ du, hakaꞌinbi aku sabꞌnnal-bꞌnnal bang taimaꞌbi maksudku itu atawa mbal. Bang hatiꞌ mbal, na maghonaꞌ-honaꞌ lagiꞌ aku bang ai subay hinangku.”
50 Anambung si Leban maka si Bituwil, yuk sigām, “Ya palkalaꞌ ilu min kabayaꞌan PANGHŪꞌ du, jari halam aniyaꞌ kapatut kami angahoꞌ atawa maginꞌmbal. 51 Itiyaꞌ si Ripka, bowahun iya pasambeyaꞌ ma kaꞌa tudju ni pamoleꞌanbi. Pahꞌndaꞌun iya ma anak nakuraꞌnu. Tuꞌud kahandak PANGHŪꞌ koꞌ ilu.”
52 Na, pagkale sosohoꞌan si Ibrahim ma sambung disi Leban-i, magtūy iya pasujud magsarang-sukul ma PANGHŪꞌ. 53 Puwas eꞌ, pinaluwas eꞌna saga sꞌmmek maka pamulawan dī bulawan boꞌ yampa pamuwanna ma si Ripka. Aniyaꞌ isab kasampangan ahalgaꞌ pamuwanna ma disi Leban sampay ma inaꞌ si Ripka. 54 Na aubus paꞌin inaꞌan-i, magkakanan maka maginum sosohoꞌan si Ibrahim maka saga seheꞌna boꞌ yampa sigām atuli.
Pagꞌllaw dakayuꞌ boꞌ magbatiꞌan na sigām, amaꞌid sosohoꞌan eꞌ min disi Leban. Yukna, “Amuhun lagiꞌ aku amoleꞌ ni nakuraꞌku.”
55 Saguwāꞌ mbal bilahi danakan si Ripka maka inaꞌna, yuk sigām, “Tuwan, bang bahāꞌ minaitu giꞌ si Arung saga sangpūꞌ bahangi. Pagpuwas, ameyaꞌ du iya ma kaꞌam.”
56 Malaingkan yuk sosohoꞌan, “Ndūꞌ ampunun aku, sagōꞌ ahāp kami daꞌa taggahinbi. Taꞌāꞌku na in maksudku ma sabab tabang min PANGHŪꞌ, manjari papoleꞌunbi na aku boꞌ pabīng ni nakuraꞌku heꞌ.”
57 Ya sambung sigām, “Lingananta giꞌ si Ripka. Tilawta iya bang ai kabayaꞌanna.” 58 Sakali nilinganan si Ripka boꞌ tinilaw. Yuk-i, “Na buwattingga? Bilahi ka ameyaꞌ ma aꞌa itu?”
Ya sambung si Ripka, “Ahoꞌ, ameyaꞌ aku.”
59 Manjari pinatulak kakasi sigām si Ripka ameyaꞌ ma aꞌa inān sampay saga seheꞌna. Pinabeyaꞌ isab ma iya mattoꞌa dꞌnda ya bay angipat iya min karikiꞌ-dikiꞌna giꞌ. 60 Niamuꞌ-amuꞌan isab iya duwaꞌa min Tuhan eꞌ disi Leban. Yuk pangamuꞌ sigām,
“Arung, mura-murahan bang paꞌin laksaꞌan heka panubuꞌnu!
Bang paꞌin taꞌagaw eꞌ panubuꞌnu lahat kabantahan sigām.”
61 Puwas eꞌ magsakap na si Ripka maka saga seheꞌna dꞌnda ati pakuraꞌ sigām ni saga untaꞌ boꞌ ameyaꞌ ma tendog si Ibrahim eꞌ. Jari pauntas sigām kamemon ni palꞌngnganan sigām.
62 Na in si Isaꞌak, waꞌi na patꞌnnaꞌ ma lahat Negeb (lahat tampal ni satan min lahat Kanaꞌan). Yambohoꞌ iya makapoleꞌ min boheꞌ niōnan Beꞌer-Lahai-Ruwi. 63 Manjari itu, abay kohap paꞌin lahat, hinabuna maglunsul-lunsul ma kaparangan, aniyaꞌ taꞌndaꞌna saga untaꞌ magtꞌkkahan. 64 Ahā, taꞌndaꞌ isab si Isaꞌak eꞌ si Ripka. Pagꞌndaꞌna, magtūy iya pareyoꞌ min untaꞌ 65 boꞌ tilawna sosohoꞌan si Ibrahim. Yukna, “Sai bahāꞌ lꞌlla ma kaparangan inān, ya palꞌngngan tudju piꞌitu ni kita?”
Ya sambung sosohoꞌan si Ibrahim, “Si Isaꞌak koꞌ inān, ya nakuraꞌku.” Magtūy niāꞌ eꞌ si Ripka turungna panambunna ma baihuꞌna.
66 Makasampay paꞌin sigām ni si Isaꞌak, nihakaꞌan iya eꞌ sosohoꞌan eꞌ pasal kamemon bay kalabayanna. 67 Pagubus, binowa si Ripka eꞌ si Isaꞌak tudju ni deyom kamalig bay paglumaꞌan inaꞌna si Sara. Gana-gana tahinangna hꞌnda. Alasa toꞌongan si Isaꞌak ma si Ripka, manjari kauliꞌan karukkaꞌanna min kamatay inaꞌna.