Faaydit al‑hikma
7
1 Al‑usum al‑taaliʼ akheer
min al‑itir al‑khaali.
Wa yoom al‑moot akheer
min yoom al‑waaluuda.
2 Al‑machi le bakaan al‑moot akheer
min al‑machi le bakaan al‑aazuuma.
Achaan al‑moot waajib le kulli insaan
wa l‑hayyiin,
waajib yifakkuru foogah.
3 Al‑hizin akheer min al‑dihik
achaan be karibiin al‑wijih
al‑galib yifakkir adiil.
4 Galb al‑hakiim yifakkir fi l‑hizin
wa galb al‑matmuus yifakkir fi l‑farah.
5 Akheer le l‑insaan yasmaʼ luwaamit al‑hakiim
min yasmaʼ khine al‑mataamiis.
6 Dihik al‑mataamiis misil hiss al‑chook
al‑gaaʼid yahrag ajala tihit al‑burma.
Wa da kula zaayil saakit.
7 Achaan al‑zulum yisawwi al‑hakiim matmuus
wa l‑rachwa tiwaddir aglah.
8 Ayyi cheyy,
nihaaytah akheer
min bidaaytah.
Wa l‑insaan al‑saabir akheer
min al‑mustakbir.
9 Ma tissaʼjal le tazʼal
achaan al‑zaʼal gaaʼid
fi guluub al‑mataamiis.
10 Ma tuguul :
« Maala ayyaamna al‑faato akheer
min ayyaamna al‑hassaʼ dool ? »
Al‑suʼaal da
ma jaayi min al‑hikma.
11 Al‑hikma adiile misil maal al‑warasa
wa indaha faayde le l‑gaaʼidiin fi l‑ard.
12 Achaan al‑gaaʼid fi dull al‑hikma
misil al‑gaaʼid fi dull al‑maal.
Faaydit al‑maʼrafa di chunu ?
Hi al‑hikma al‑tinajji siidha.
13 Chiif amal al‑Rabb !
Al‑hu awwajah,
yaatu yagdar yiʼaddilah ?
14 Fi ayyaam al‑kheer,
afrah !
Wa fi ayyaam al‑charr,
fakkir !
Al‑Rabb bas yirassil al‑kheer wa l‑charr
wa be da,
al‑insaan ma yaʼarif mustakhbalah.
Naas chiyya yalgo al‑hikma
15 Ana chift kulla l‑cheyy da
fi wakit ayyaami al‑zaayliin saakit.
Fi waahid saalih yumuut
hatta kan hu saalih kula.
Wa fi waahid fasil yiʼiich umur tawiil
hatta kan hu fasil kula.
16 Naas waahidiin buguulu :
« Ma tabga saalih ziyaada
wa la tabga hakiim ziyaada.
Achaan be da,
tidammir nafsak.
17 Ma tabga fasil ziyaada
wa la tikhalli fikrak
yabga mahduud ziyaada.
Achaan be da,
tumuut gabul ayyaamak. »
18 Akheer takrub al‑wasiiye al‑waahide
wa l‑aakhara kula,
ma tikhalliiha.
Achaan al‑yakhaaf min al‑Rabb
yanja min al‑dammar wa l‑moot.
19 Al‑hikma tigawwi al‑hakiim ziyaada
min achara hukkaam fi madiina.
20 Akiid,
ma fi naadum saalih fi l‑ard
al‑yisawwi al‑adiil wa ma yaznib.
21 Ma tichiil kulla kalaam al‑buguuluuh al‑naas
wa be da,
ma tasmaʼ abdak yalʼanak.
22 Achaan inta taʼarif adiil
kadar inta zaatak laʼant naas aakhariin.
Naas katiiriin ma yalgo al‑hikma
23 Wa da,
ana jarrabtah kulla be hikma
wa gult :
« Khalli nabga hakiim. »
Laakin al‑hikma baʼiide minni.
24 Hi baʼiide taamse fi l‑khariig
wa l‑fi l‑khariig,
yaatu yalgaaha ?
25 Ana chilt niiye be kulla galbi
le nifattich wa nakchif
al‑hikma wa l‑agul
wa le naʼarif al‑fasaala hi al‑tamaasa
wa tamaasa hi al‑jahaala.
26 Wa ana ligiit cheyy waahid murr min al‑moot
wa di mara al‑misil al‑charak.
Galibha misil amkajjaama
wa iideenha misil janaaziir.
Al‑yakhaaf min al‑Rabb yanja minha
wa laakin al‑muznib yagaʼ fi charakha.
27 Al‑Muʼallim gaal :
Daahu al‑cheyy al‑ana ligiitah.
Ana fakkart fi l‑achya dool
al‑waahid baʼad al‑aakhar
le naʼarif maʼanaathum.
28 Ana fattacht battaan wa ma ligiit.
Ana ligiit raajil waahid bas fi ust al‑alif
al‑ana nagdar nisammiih raajil.
Wa laakin fi usut kulla l‑awiin,
ma ligiit waahide al‑ana nikarrimha.
29 Wa daahu al‑cheyy al‑ana ligiitah.
Al‑Rabb khalag kulla l‑insaan adiil
wa laakin humman yifattuchu machaakil be katara.